Robert Frans

De islam is vooral semitisch en kent niet zoveel volgelingen buiten de semitische culturen. Ook in Nederland zie je dat moslims vooral een semitische achtergrond kennen en er nooit een echte Nederlandse islam is ontstaan, gegrond in de Nederlandse cultuur en geschiedenis. De taal van de godsdienst is uitsluitend Arabisch (vertalingen worden enkel als interpretaties gezien of zijn ronduit verboden) en het wettenstelsel is ook sterk gebaseerd op het woestijnleven in de streek waar het ontstaan is. Overigens, qua gebed, liturgie en geloofsbeleving kent de islam wel enige verwantschap met vooral

En in al mijn naïviteit zou ik weer geneigd zijn te denken dat het níét gezond is voor een samenleving om meer ouderen dan kinderen te hebben, dat vergrijzing daarom wel degelijk een serieus probleem is in het westen, dat de aarde nog voldoende mensen kan hebben, alleen niet voldoende om de westerse hebzucht en haar hyperconsumentisme te bevredigen, dat de kerk daarom niet voor niets al eeuwenlang gematigdheid en onthechting predikt, dat er wel degelijk nuances zijn in het condoombeleid (denk aan het ABC-programma), dat huwelijkstrouw en monoganie én binnen een paar generaties Aids de were

Nee hoor, dit is gewoon logica. Als een levensbeschouwing zoveel mensen en uiteenlopende culturen aanspreekt en diepgaand weet te beïnvloeden, zelfs nog na een verleden van oorlog, misbruik, intriges en geweld, dan is zij blijkbaar sterk en volledig genoeg om de tand des tijds te doorstaan. Dan weet zij blijkbaar vrij universele waarheden het meest bruikbaar te verwoorden en stijgt zij blijkbaar boven het menselijk gekibbel uit. Het is net als met literatuur: je kunt een boek drie keer niets vinden, maar als het boek miljoenen mensen wereldwijd diep raakt en vele malen wordt besproken, vert

Probleem is dat de wetenschap door sommigen te onlosmakelijk wordt geassocieerd met de huidige wetenschappelijke methode. Terwijl wetenschap natuurlijk een ruimer begrip is. Iedereen die de omgeving onderzoekt en haar probeert te duiden, bedrijft wetenschap. Zelfs in Genesis 2 kom je al wetenschap tegen, als Adam de dieren namen geeft en dus ordent. Daarbij heeft elke grote beschaving de neiging om zichzelf als maatstaf en centrum van het universum te zien. Om zichzelf als de definitieve verlichting van de mensheid te beschouwen. De Grieken en Romeinen waren "leuk op weg?" Een beetje studie

Ik bedoelde het natuurlijk ook ietwat luchtig. Autisme is een stoornis als vele stoornissen, met mooie en nare kanten. Het was vooral een reactie op de term post-autistische economie.

Zullen we eerst de term "autistisch" maar reserveren voor autisten. Alleen zij hebben immers het uitverkoren recht om autistisch te worden genoemd en zich als ware autisten te profileren. Dat lijkt me al een mooi begin. Dan kunnen we daarna misschien eens bespreken of het misschien juist wél een verstandig idee is om eens een groep échte autisten met kennis van zaken zich hierover te laten buigen, met hun buitengewoon oog voor details, hun langzamere en daardoor zorgvuldigere manier van observeren en overwegen en hun onfeilbaar vermogen om inconsistenties en menselijke "sociale" rookgordijn

Als je het niet erg vindt, blijf ik vooral over de kerk spreken, omdat ik als katholiek mij niet uitsluitend aan de bijbel houd. De kerk heeft ons kennis gegeven over God, over zijn liefde, over de sacramenten en over hoe wij het beste met Hem en met elkaar kunnen samenleven. Die kennis heeft zij betrouwbaar en consistent overgeleverd en uitgekristalliseerd, dwars door alle zonden en gruwelijkheden binnen en buiten haar heen. Hoeveel verschrikkingen ook, ze is er nog steeds en verricht nog steeds wereldwijd haar liefdevol werk in landen en culturen die wij enkel van de krant kennen. Of die k

En waar laptops binnen een eeuw al tot schroot worden, zonder enige informatie er nog op, blijven kleitabletten na tienduizenden jaren nog steeds leesbaar, zelfs wanneer ze diep begraven onder de grond liggen en er geen elektriciteit meer zou zijn. Door vuur gehard, door noeste arbeid enkel met het hoognodige beschreven. Dus als je goddelijke woorden van eeuwigheidswaarde wilt neerpennen voor alle generaties tot in eeuwigheid, dan heb je helemaal niets aan internet, computers of zelfs boeken. Kleitabletten, díé vormen pas werkelijk onverwoestbare, duurzame communicatie!

Zo kun je dan ook spreken over de kwade dingen binnen religie: dankzij, of ondanks? Het valt me inderdaad weleens op dat sommige atheïsten alle goede dingen bestempelen als "ondanks" en alle kwade dingen als "dankzij." Dat is natuurlijk geen eerlijke manier van redeneren. De uitvinding van de laptop hangt vooral samen met de huidige wetenschappelijke methode van onderzoek en bewijs. Het heeft dus niets met religie te maken. Dat de huidige methode eerst stevig werd bestreden is dan ook vrij normaal: dat zou nu ook gebeuren als iemand een nieuwe methode zou opperen. Je moet wel kunnen aantonen

Ik blijf het altijd wat ironisch vinden als mensen als Magere Heijn hier verkondigen dat religie zo weinig zou bijdragen aan de werkelijkheid, aan wat wij weten. Terwijl ondertussen al duizenden jaren lang mensen religieus zijn en toch bloeiende culturen en beschavingen hebben weten op te bouwen, astronomie, wiskunde, scheikunde, de kunsten, de natuur en ook de mens zelf hebben bestudeert en het omschrijven van de eigen ervaringen steeds meer hebben verfijnd en uitgebreid. Met behulp van de wetenschappelijke kennis die ook zij opdeden. Ook vandaag de dag zijn miljarden mensen religieus, vind

Niet geloven in God of in goden = atheïsme Niet geloven in het bovennatuurlijke = materialisme Denk dat deze termen voldoende zijn.

Maar, gewoon om het voor mijzelf duidelijk te hebben: zijn die vrij absolute dingen dan geldend voor heel de mensheid, of enkel voor de samenleving waarin men leeft?

Klopt. Het wordt nogal massaal afgewezen. Maar als er geen universele moraal is, als moraal subjectief en persoons- of cultuurgebonden is, kun je deze ambtenaar dan nog veroordelen? Is het dan niet gewoon de ene mening tegenover de andere? Klopt. Maar de hang naar gerechtigheid en vergelding en of rehabilitatie is universeel. Er is geen cultuur zonder strafsysteem. Ik geloof dus dat de door mij genoemde klassieke deugden universeel zijn. Er is geen cultuur die dwaasheid, onrecht, excessiviteit en lafheid kan verdragen. Wat dan precies dwaas, onrechtvaardig, excessief en laf is, verschilt

Dat is je eigen interpretatie. Ik zal nog wel reageren, maar wilde alvast dat even rechtzetten.

Je doet nu uitspraken over mij, of over andere gelovigen, die je niet zonder meer waar kunt maken. Laten we het maar gewoon bij argumenten houden, in plaats van dit soort persoonlijke aanvallen. Wie bepaalt dat dan? Is er dan een universele maatstaf die dat rechtvaardigheidsgevoel vormgeeft? En die jou blijkbaar verplicht om zo vreselijk kort-door-de-bocht met de Schrift om te gaan? Maar welke maatstaf bepaalt voor jou dan wanneer je jezelf moet vertrouwen en wanneer de ander? Je spreekt steeds over immoraliteit en rechtvaardigheid, maar wat zeggen die begrippen nu als zij voor ieder men

Even kort nog hierover: gematigdheid betekent niet dat je enkel matig je werk mag doen. Het betekent alleen dat je geen overdadige luxe nastreeft, dat je niet obsessief wordt in je streven naar perfectie en dat je tevreden kunt zijn met weinig. Het gaat dus om zelfbeheersing en ook om een rechtvaardige verdeling van goederen.

Dat snap ik, maar in je vorige post leek het erop dat je voor de goede dingen de wetenschap erkentelijk bent, maar voor de kwade dingen de wetenschap vrijpleit. Ik bedoel, als de wetenschap zelf goed noch kwaad doet, dan kun je haar ook niet erkentelijk zijn voor het water uit de kraan. Dat is dan net zo goed het werk van overheden en waterzuiveringsbedrijven als bommen het werk van overheden en krijgsmachten zijn. Daarbij heb ik ook niet het idee dat users hier zozeer tegen de wetenschap zijn, maar wel tegen het scientisme. Als je zelf al erkent dat de wetenschap amoreel is, dus volstrekt n

Bij slechte uitvindingen zeg je dat de wetenschap daarvoor niet verantwoordelijk is, terwijl je goede uitvindingen weer wél toeschrijft aan de wetenschap. De wetenschap dropt geen bommen, maar laat wel water uit de kraan stromen. Is dat niet inconsistent?

Daar heb ik in deze post al het één en ander over geschreven. De universele moraal zit al in ons, wordt ons ook verkondigd door vrijwel alle grote levensbeschouwingen in allerlei tijden en culturen, hoewel ieder op eigen wijze en naar de eigen cultuur, maar we houden ons er niet altijd aan. We weten wat goed is, maar kunnen ons er niet altijd toe zetten dat dan ook te doen, omdat het ook nederigheid, zachtmoedigheid, onthechting, vergevingsgezindheid en kwetsbaarheid vraagt. Liever maken we daarom misbruik van mensen die al ver gevorderd zijn in deze deugden en menen we dat zij destructief

Maar waarop baseer je dan dat die van de ander misschien wel beter zou zijn? Wat zijn objectieve criteria daarvoor en waarom zouden het díé criteria moeten zijn? Waarom dan? Wat maakt jouw moraal betrouwbaarder dan die van anderen? Waarop baseer je dat precies? Stel dat jij een nietsontziende slavendrijver zou zijn, terwijl anderen dat afkeuren en het jou willen verbieden, is jouw moraal dan nog steeds betrouwbaarder? En als die anderen dan weer op hún eigen moraal vertrouwen, is hun moraal dan weer betrouwbaarder voor hen? Als je eigen moraal dus het meest betrouwbaar zou zijn en dat

Maar waarop baseer je dan de stelling dat jouw moreel hoogstaander zou zijn? Welke objectieve maatstaf hanteer je daar dan bij en waarom precies? Kun je dan ook objectief bewijzen dat jouw maatstaf inderdaad altijd geldend is bij het bepalen van de morele kwaliteit van een norm of waarde?

Dat ontken ik ook niet, genoemde nuances nagelaten. Maar dat geldt natuurlijk niet enkel voor religie. Stel dat bijvoorbeeld scientisme in een cultuur net zo gemeengoed is, krijg je dan ook niet allemaal scientistische kinderen? En zul je in een antitheïstische cultuur dan nog veel theïsten vinden? Waarom zou hetgeen jij schrijft voor religie wél gelden, en voor andere levensbeschouwingen niet? Kortom, als het merendeel van de theïsten niet echt ervoor zouden kiezen, doet het merendeel van de atheïsten dat dan wel? Maar dat verschillende culturen vanuit verschillende levensbeschouwingen

Het was ook enkel een voorbeeld dat ik gaf hè? Niet alle atheïsten zijn antitheïstisch en zullen hun kinderen dus zodanig opvoeden. En ook lang niet alle atheïsten zullen hun kinderen heel dwingend daarin opvoeden, net zoals ook lang niet alle theïsten dat doen. Maar iedereen voedt diens kinderen wel op naar de eigen ideeën, normen en waarden, ook als je het kind verder vrijlaat daarin. Een kind wordt daarin dus altijd gevormd; een neutrale opvoeding bestaat simpelweg niet, ook niet als je zo seculier mogelijk leeft. Toch zullen kinderen uiteindelijk de eigen keuzes maken en dat was mi

Yep, we houden de boel in elk geval wel interessant hier. Ik denk dat je dit dan ook in elke levensbeschouwing wel tegenkomt, ook atheïstische. Het geeft alleen maar aan dat zelfs al zou je alle levensbeschouwingen behalve de jouwe afschaffen, je dan nog altijd gedonder krijgt. Het katholicisme is daarvan dan inderdaad het meest uitmuntende voorbeeld, maar ja, zij is dan natuurlijk ook superieur in alles, zo zie je maar weer. Magere Heijn, wat voor die religies geldt, geldt echter ook voor jouw levensovertuiging. Als jouw levensbeschouwing ook werkelijk zo groot en invloedrijk zou zijn,

Ben jij dan ook bereid om in te zien dat jouw levensbeschouwing ook "maar" levensbeschouwing is, een van vader op zoon overgeërfde persoonlijke culturele waarheid? Zo niet, dan weet je meteen waarom theïsten ook niet zo wensen te redeneren. "Als mensen nou gewoon eens..." Inderdaad, als mensen nou gewoon eens allemaal katholiek werden, allemaal hetzelfde geloofden, zou de wereld er dan niet een klein stukje beter uitzien? Of als mensen nou eens allemaal communist werden? Of boeddhist? Probleem is: mensen doen dat niet, gaan dat ook niet doen. En als je mensen tot zoiets wil dwingen, dan l