TTC

Dat boek van Filip Raes leest vlotjes door de (h)erkenning en het streepje humor dat ik enorm waardeer, mensentaal dus. Er in de echte wereld ook iets over durven zeggen zowaar een marteling, hypergevoelig.

De psychiaters Du Boeuff en Kuiper gaven een aanzet tot een mentaliteitenleer, in hun boek 'Waan en Vervreemding'. Zij ontwikkelden een antropologische beschouwing, waarin de tegenpolen 'verbondenheid' en 'gescheidenheid' centraal staan. Deze twee tegengestelde manieren van beleving bepalen hoe iemand in het leven staat.

Mentaliteit of ingesteldheid is het denk- en gedragspatroon van een persoon of een sociale groep. Hoewel er het gevaar bestaat van een bevooroordeelde of stereotiepe benadering van groepen, wordt de term gebruikt in de sociologie en de mentaliteitsgeschiedenis.

Popper meende ook dat wetenschappelijke theorieën, en in het algemeen alle menselijke kennis, onvermijdelijk uitsluitend hypothetisch zijn en worden gegenereerd door de creatieve verbeelding om problemen op te lossen die in een bepaalde historisch-culturele context zijn gerezen.

Omdat de toename van de menselijke kennis een oorzakelijke factor in de ontwikkeling van de menselijke geschiedenis is, en omdat geen enkele maatschappij wetenschappelijk de toekomstige toestand van zijn kennis kan voorspellen, is het volgens Popper niet mogelijk om een voorspellende wetenschap van de menselijke geschiedenis op te stellen. Voor Popper zijn metafysisch en historisch indeterminisme onlosmakelijk met elkaar verbonden.

In een longitudinaal onderzoek worden proefpersonen meerdere keren onderzocht om veranderingen als gevolg van tijd te meten.

Wat de ervaringskennis of het inzicht ook is, in die grijze vakjes kunnen we telkens opnieuw andere concepten plaatsen. Het goede en het slechte nieuws, we kunnen niet zeggen dat het ons ontbreekt aan nuttige informatie.

De incommensurabiliteitsthese stelt dat na een paradigmaverschuiving de oude en nieuwe theorieën niet langer met dezelfde maatstaven gemeten kunnen worden. Hierdoor ontbreken gemeenschappelijke criteria om de theorieën logisch dwingend met elkaar te vergelijken. Dit maakt het onmogelijk om puur op basis van logica of bewijs te kiezen tussen twee verschillende wetenschappelijke benaderingen.

Het keuzeaxioma, een fundamentele stelling in de verzamelingenleer, stelt dat voor elke verzameling niet-lege verzamelingen er een functie is die uit elk element een enkel element kiest. Dit axioma kan echter leiden tot verrassende en contra-intuïtieve resultaten, zoals de Banach-Tarskiparadox. Deze paradox stelt dat een driedimensionale eenheidsbol in een eindig aantal stukjes kan worden opgesplitst, waarna deze stukjes op zo'n manier kunnen worden herschikt dat ze twee nieuwe eenheidsbollen vormen. Dit lijkt in strijd met onze intuïtieve opvattingen over volume en meetkunde.

Een cliffhanger is een verhaalelement waarbij een scène of verhaallijn eindigt op een spannend of onzeker moment, waardoor de kijker of lezer nieuwsgierig blijft naar wat er verder zal gebeuren.

De noösfeer van Vernadski verwijst naar de laag van het bewustzijn en de kennis die de biosfeer en de geosfeer overstijgt. Het idee is dat de menselijke geest en kennis, via technologie en cultuur, een steeds grotere invloed uitoefenen op de evolutie van de aarde en het leven. Dit concept lijkt inderdaad sterk op de Wereldziel, waarin een collectief bewustzijn alle levende wezens verbindt.

Gaston Bachelard betoogde dat wetenschappelijke vooruitgang wordt belemmerd door wat hij epistemologische obstakels noemde, die voortkomen uit de manier waarop mensen denken. Bachelard stelde dat het essentieel is om deze obstakels actief te confronteren en te overwinnen door kritisch en innovatief denken om verdere wetenschappelijke ontwikkeling mogelijk te maken. Het mag inmiddels duidelijk geworden zijn dat een en ander ook gepaste ggz-begeleiding kan verdragen, simpelweg omdat het niet altijd een pretje is om een aantal meningen of overtuigingen te 'moeten' herzien.

Synesthesie is een neurologisch verschijnsel waarbij de prikkeling van een zintuig of cognitief pad automatisch een ervaring in een ander zintuig of cognitief pad oproept. Bijvoorbeeld, iemand met synesthesie kan kleuren 'zien' bij het horen van bepaalde muzieknoten, smaken 'proeven' wanneer ze woorden horen, of vormen 'voelen' bij het lezen van getallen. Deze vermenging van zintuiglijke ervaringen is meestal consistent en kan per individu verschillen. Het wordt gezien als een bijzondere manier waarop het brein informatie verwerkt.

Dezelfde bezwaren werden geuit tegen het experiment waarmee Isaac Newton in Opticks uit 1704 met twee prisma's aantoonde dat zonlicht bestaat uit verschillende kleuren. Newton had een 'primitieve' straal gemaakt met de eerste prisma, wat bleek doordat de tweede prisma het licht niet verder brak. Wetenschappers die het experiment nadeden en wel verdere breking waarnamen, hadden volgens Newton geen primitieve straal gemaakt, omdat deze immers anders niet verder zou breken. Daarmee werd de vraag of de hypothese werd getoetst, of het instrument.

Het kan helpen om ezelsbruggetjes vanuit een ander perspectief te bekijken als ze niet direct werken. Misschien is je brein geneigd anders te leren, en soms kan dat betekenen dat een andere benadering effectiever is. Het belangrijkste is om niet te hard voor jezelf te zijn, we leren allemaal op onze eigen manier. Misschien helpt het om creatieve, visuele of persoonlijke associaties te maken, in plaats van enkel de logische of taal-gebaseerde methoden te volgen.

Thomas Kuhn stelde dat een cruciale test niet mogelijk was en dat paradigma's pas verworpen worden als er andere beschikbaar zijn. Ook in tijden van paradigmaverschuivingen zijn cruciale testen niet mogelijk, omdat elk paradigma een eigen conceptueel kader heeft, waarin de test een verschillende waarde heeft, wat Kuhn incommensurabiliteit noemde.

In relatie tot piekergedrag hebben we gisteren meer toelichting gekregen over hoe we het correlaat tussen een lower- en higher road beter kunnen interpreteren. Als leek is dat redelijk abstract, in mensentaal wil dat zeggen dat we negatieve gedachten ook kunnen transformeren naar iets positievers.

Een Hamiltoniaans pad is een concept uit de grafentheorie, een deelgebied van de wiskunde. Het betreft een pad in een graaf dat elk knooppunt precies één keer bezoekt. Met andere woorden, het Hamiltoniaanse pad is een route die door een graaf loopt en langs elk knooppunt gaat, zonder dat er een knooppunt dubbel wordt bezocht.

Een experiment is een zorgvuldig opgezette en nauwkeurige observatie van een stukje werkelijkheid dat kan worden uitgevoerd om een wetenschappelijke hypothese te testen. Volgens Popper zou dit met een cruciale test moeten, volgens de Duhem-Quinestelling is dit niet mogelijk.

Het grootste deel van de cursus gaat over psychometrie, en daarin leer je hoe de kwaliteit van psychologische tests wordt beoordeeld.

Hebben net de oefeningen van vorige week besproken, zoals altijd met een dubbel gevoel.

Interdisciplinair is een nobele gedachte, iets minder uitnodigend is verstrikt raken in een caleidoscoop aan stromingen die gestuwd worden door verschillende aspiraties met bijpassend conflict.

Geen noemenswaardig voordeel heb je wanneer je per toeval ook weet langs welke kant debet en credit staat.

Sommigen suggereren het denkspoor verleggen, anderen stellen zich de vraag hoeveel er zijn.

Dat een pluim ook tot een betonblok kan verworden, heeft binnen de geesteswetenschap maar bitter weinig te maken met de zwaartekracht van Newton.