Schriftlezing tijdens de eredienst

[Robert Frans 1.653]

Het valt me weleens op dat niet in alle kerken altijd consequent uit de Schrift wordt gelezen tijdens de eredienst. Een tijd geleden bezocht ik eens een charismatische dienst waarin tot mijn lichte verbazing überhaupt geen Schriftlezing was en ook bijvoorbeeld bij de baptisten behelst de Schriftlezing nog weleens één kort stuk en dat is het dan. Bij gereformeerden is de Schriftlezing vaak al wel wat langer en sowieso altijd aanwezig in de liturgie. Toen ik na die charismatische dienst een aardige kerkganger nieuwsgierig vroeg hoe dat nu zat, zei hij dat het niet echt nodig was, daar tijdens de prediking al volop uit de Schrift geciteerd werd.

Dat kan waar zijn, maar toch is dat niet hetzelfde. Je citeert dan de Schrift om je verhaal te illustreren of te onderbouwen, maar dan staat dus wel jouw verhaal centraal en niet het Schriftgedeelte zelf. Bij een echte klassieke Schriftlezing wordt echter een (flink) deel uit de Schrift gelezen om het lezen zélf, om zo de Schrift zelf te laten horen. Later kun je dan in de preek of homilie het gedeelte duiden en verklaren. Zeker als je een bijbelse gemeente wil zijn, lijkt het mij toch logisch dat je dan tijdens de eredienst flink en graag uit de Schrift leest (en bidt). Maar dat blijkt dus niet overal even consequent zo te zijn.

Terwijl nota bene in de katholieke kerk, volgens vele bijbeltijgers toch zo'n onbijbelse kerk, de Schriftlezing nu juist integraal en verplicht onderdeel is van de mis en ook van verschillende andere liturgieën. Tijdens de mis op zondagen en hoogfeesten zijn er drie lezingen, waarvan de laatste altijd uit het Evangelie, tijdens doordeweekse missen zijn het er twee. Tijdens de paaswake, de belangrijkste viering van het jaar, kan men zelfs acht flink lange Schriftlezingen houden (d.i. hele hoofdstukken), waarvan een aantal verplicht. En de officiële (Latijnse) gezangen zijn ook meestal direct uit de Schrift genomen, in het bijzonder uit de psalmen.

Ik vroeg me daarom af hoe mijn medegelovigen hier nu over denken en hoe dat nu in hun eigen kerken zit. Ik heb het idee dat vooral sterk liturgische kerken trouw de Schriftlezing houden, maar kan me daarin vergissen. Persoonlijk vind ik het echter een gemis, een eredienst zonder fatsoenlijke Schriftlezing(en), het liefst daarbij ook uit het Evangelie, en geloof ook dat de Schrift juist het meest tot haar recht komt als zij voorgelezen wordt tijdens de eredienst en andere gezamelijke gebedsvieringen. Als de bijbel centraal onderdeel is van je geloofsgemeenschap en je van haar houdt, moet je de bijbel dan niet juist volop laten hóren?

[dingo 166]

In de door mij bezochte kerken is de bijbellezing en uitlegging het centrale deel van de liturgie. En dat lijkt me ook de bedoeling zoals je zelf al zegt "Je citeert dan de Schrift om je verhaal te illustreren of te onderbouwen, maar dan staat dus wel jouw verhaal centraal en niet het Schriftgedeelte zelf.". Het gevaar dat een voorganger bijbelteksten gaat zoeken bij zijn verhaal in plaats van andersom is dan levensgroot aanwezig. Terwijl als er een normale schriftlezing is je tenminste een deel van de context meekrijgt als kerkganger. Kort samengevat: ik ben het met je eens.

[Flash Gordon 274]

Kleine correctie of aanvulling: in de RKK is lezing uit het Evangelie altijd onderdeel van iedere liturgie, geen uitzondering toegestaan. Je ksn bijna zeggen dat het zonder het Evangelie gewoon geen liturgie is.

 

De Mis is de meest volledige liturgie. Daarin altijd lezing uit het OT, psalm, epistel, Evangelie in samenhang en de homilie moet het Evangelie in die samenhang verduidelijken.

[Robert Frans 1.653]

22 minuten geleden zei Flash Gordon:

Kleine correctie of aanvulling: in de RKK is lezing uit het Evangelie altijd onderdeel van iedere liturgie, geen uitzondering toegestaan. Je ksn bijna zeggen dat het zonder het Evangelie gewoon geen liturgie is.

Tijdens de lezingendienst en de drie middaggebeden wordt echter toch niet uit het Evangelie gelezen/gebeden? Of vormen de zeven getijdengebeden tezamen één liturgie?

[Flash Gordon 274]

42 minuten geleden zei Robert Frans:

Tijdens de lezingendienst en de drie middaggebeden wordt echter toch niet uit het Evangelie gelezen/gebeden? Of vormen de zeven getijdengebeden tezamen één liturgie?

"De liturgie van de uren" zou ik wel als één geheel zien. Overigens, de lezingendienst van vandaag: " Heer, naar wie zouden wij gaan? ...." is Evangelie hoor

[TTC 1.560]

11 uur geleden zei Robert Frans:

Het valt me weleens op dat niet in alle kerken altijd consequent uit de Schrift wordt gelezen tijdens de eredienst. Een tijd geleden bezocht ik eens een charismatische dienst waarin tot mijn lichte verbazing überhaupt geen Schriftlezing was en ook bijvoorbeeld bij de baptisten behelst de Schriftlezing nog weleens één kort stuk en dat is het dan. Bij gereformeerden is de Schriftlezing vaak al wel wat langer en sowieso altijd aanwezig in de liturgie. Toen ik na die charismatische dienst een aardige kerkganger nieuwsgierig vroeg hoe dat nu zat, zei hij dat het niet echt nodig was, daar tijdens de prediking al volop uit de Schrift geciteerd werd.

Dat kan waar zijn, maar toch is dat niet hetzelfde. Je citeert dan de Schrift om je verhaal te illustreren of te onderbouwen, maar dan staat dus wel jouw verhaal centraal en niet het Schriftgedeelte zelf. Bij een echte klassieke Schriftlezing wordt echter een (flink) deel uit de Schrift gelezen om het lezen zélf, om zo de Schrift zelf te laten horen. Later kun je dan in de preek of homilie het gedeelte duiden en verklaren. Zeker als je een bijbelse gemeente wil zijn, lijkt het mij toch logisch dat je dan tijdens de eredienst flink en graag uit de Schrift leest (en bidt). Maar dat blijkt dus niet overal even consequent zo te zijn.

Terwijl nota bene in de katholieke kerk, volgens vele bijbeltijgers toch zo'n onbijbelse kerk, de Schriftlezing nu juist integraal en verplicht onderdeel is van de mis en ook van verschillende andere liturgieën. Tijdens de mis op zondagen en hoogfeesten zijn er drie lezingen, waarvan de laatste altijd uit het Evangelie, tijdens doordeweekse missen zijn het er twee. Tijdens de paaswake, de belangrijkste viering van het jaar, kan men zelfs acht flink lange Schriftlezingen houden (d.i. hele hoofdstukken), waarvan een aantal verplicht. En de officiële (Latijnse) gezangen zijn ook meestal direct uit de Schrift genomen, in het bijzonder uit de psalmen.

Ik vroeg me daarom af hoe mijn medegelovigen hier nu over denken en hoe dat nu in hun eigen kerken zit. Ik heb het idee dat vooral sterk liturgische kerken trouw de Schriftlezing houden, maar kan me daarin vergissen. Persoonlijk vind ik het echter een gemis, een eredienst zonder fatsoenlijke Schriftlezing(en), het liefst daarbij ook uit het Evangelie, en geloof ook dat de Schrift juist het meest tot haar recht komt als zij voorgelezen wordt tijdens de eredienst en andere gezamelijke gebedsvieringen. Als de bijbel centraal onderdeel is van je geloofsgemeenschap en je van haar houdt, moet je de bijbel dan niet juist volop laten hóren?

Een aantal vragen hierbij:

• Wat is het uiteindelijke doel van al deze bezigheden?
• Kan dat doel duidelijk benoemd worden waardoor - meer of minder schriftlezingen - de methode beïnvloed wordt?
• Hoe verhoudt het voorlezen zich tot lectio divina? 

[Robert Frans 1.653]

3 uur geleden zei TTC:

Wat is het uiteindelijke doel van al deze bezigheden?

De liefde en eer tot God en de geestelijke voeding van de ziel.

3 uur geleden zei TTC:

Kan dat doel duidelijk benoemd worden waardoor - meer of minder schriftlezingen - de methode beïnvloed wordt?

Er is geen sprake van methodes of van targets. Het is een mijn inziens onmisbaar onderdeel van de eredienst, omdat God door de Schrift spreekt.

3 uur geleden zei TTC:

Hoe verhoudt het voorlezen zich tot lectio divina? 

Lectio divina is een persoonlijke, contemplatieve manier van biddend lezen uit de Schrift. Het voorlezen vult de lectio aan en andersom. Daarom wordt ook in kloosters niet enkel aan lectio gedaan, maar wordt tijdens elk gebed ook uit de Schrift gelezen.

[WdG 235]

14 uur geleden zei Robert Frans:

Tijdens de paaswake, de belangrijkste viering van het jaar, kan men zelfs acht flink lange Schriftlezingen houden (d.i. hele hoofdstukken), waarvan een aantal verplicht.

Als de bijbel centraal onderdeel is van je geloofsgemeenschap en je van haar houdt, moet je de bijbel dan niet juist volop laten hóren?

Klopt. De Bijbel is natuurlijk een centraal onderdeel, niet het enige. Als iets verplicht moet zijn, om het te doen, doe het dan liever niet (?). Maar, noem het dan inderdaad geen eredienst of kerkdienst. Een dienst zonder Bijbel, of zonder fatsoenlijke lezing(en) is net zoiets als bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd zonder bal. Overigens is een dienst wat mij betreft vormvrij (dus niet inhoud-vrij).

[TTC 1.560]

25 minuten geleden zei Robert Frans:

• De liefde en eer tot God en de geestelijke voeding van de ziel.
• Er is geen sprake van methodes of van targets.
• Het is een mijn inziens onmisbaar onderdeel van de eredienst, omdat God door de Schrift spreekt.
• Lectio divina is een persoonlijke, contemplatieve manier van biddend lezen uit de Schrift.
• Het voorlezen vult de lectio aan en andersom.
• Daarom wordt ook in kloosters niet enkel aan lectio gedaan, maar wordt tijdens elk gebed ook uit de Schrift gelezen.

Dank, binnen het Christendom is de Bijbel leidend en mi daarom ook wenselijk (verplicht?) om dit Schrift te gebruiken binnen erediensten. Betekent dit ook dat er geen andere - zij het direct of indirect - geschriften zijn die door God geïnspireerd zijn? Naargelang het antwoord hierop zal het debat in deze of gene richting evolueren, meen ik. 

[Robert Frans 1.653]

In dit topic gaan we uit van de Schrift als het heilige boek van het christelijk geloof. De kwestie is dus enkel in hoeverre er tijdens de eredienst uit de Schrift gelezen dient te worden. Over andere boeken kunnen eigen topics geopend worden.

[Flash Gordon 274]

16 minuten geleden zei TTC:

Dank, binnen het Christendom is de Bijbel leidend en mi daarom ook wenselijk (verplicht?) om dit Schrift te gebruiken binnen erediensten. Betekent dit ook dat er geen andere - zij het direct of indirect - geschriften zijn die door God geïnspireerd zijn? Naargelang het antwoord hierop zal het debat in deze of gene richting evolueren, meen ik. 

Sterker nog, zeker in het katholieke geloof (en dat is numeriek toch nog steeds veruit het overgrote deel van het christendom) is er al een soort glijdende schaal binnen de Bijbel. De vier Evangelieen gelden daarbij als het hoogtepunt, het deel waar Christus ahw direct spreekt (het is dan ook de gewoonte om bij de lezing van het Evangelie in de mis te gaan staan, en die lezing uitsluitend te laten verzorgen door een daartoe gewijd persoon, met voorrang van de diaken). Teksten uit het Oude Testament en Handelingen zijn nog steeds wel geïnspireerd, maar zijn voor een flink deel toch vooral "geschiedenissen" die wel Gods handelen in de wereld tonen, maar iets minder direct de sprekende God vertegenwoordigen. Andersom hebben teksten van de Didache, de Apostelen, Apostolische Vaders en Kerkvaders een gezag en een inspiratie die grenst aan die van de Bijbel. Teksten van Kerkleraren, van oecumenische concilies en ex cathedra uitspraken van pausen hebben weer een gezag en inspiratie die grenst aan die van de Vaders. Etc. Etc.

Het is, voor katholieken tenminste, nogal zot om te doen alsof de Bijbel uit de hemel is komen vallen, naar het model van de Islam/Koran, en evenzeer om te doen alsof God zich slechts via de Bijbel zou uitspreken, meer naar het protestantse model. Waarbij ik overigens direct noteer dat ik hierbij zowel de Islamitische visie op de Koran, als de protestantse versie op de Bijbel sterk simplificeer, tekort doe, en misbruik om te proberen iets over de katholieke visie te verhelderen.

[TTC 1.560]

13 minuten geleden zei Robert Frans:

In dit topic gaan we uit van de Schrift als het heilige boek van het christelijk geloof. De kwestie is dus enkel in hoeverre er tijdens de eredienst uit de Schrift gelezen dient te worden. 

Wenselijk of verplicht?

[Flash Gordon 274]

13 minuten geleden zei TTC:

Wenselijk of verplicht?

Dat lijkt me de vraag van dit topic

[TTC 1.560]

6 minuten geleden zei Flash Gordon:

Dat lijkt me de vraag van dit topic

Ja, over meer gaat het niet, zo blijkt.

[Gaitema 439]

18 uur geleden zei Robert Frans:

Het valt me weleens op dat niet in alle kerken altijd consequent uit de Schrift wordt gelezen tijdens de eredienst. Een tijd geleden bezocht ik eens een charismatische dienst waarin tot mijn lichte verbazing überhaupt geen Schriftlezing was en ook bijvoorbeeld bij de baptisten behelst de Schriftlezing nog weleens één kort stuk en dat is het dan. Bij gereformeerden is de Schriftlezing vaak al wel wat langer en sowieso altijd aanwezig in de liturgie. Toen ik na die charismatische dienst een aardige kerkganger nieuwsgierig vroeg hoe dat nu zat, zei hij dat het niet echt nodig was, daar tijdens de prediking al volop uit de Schrift geciteerd werd.

Dat kan waar zijn, maar toch is dat niet hetzelfde. Je citeert dan de Schrift om je verhaal te illustreren of te onderbouwen, maar dan staat dus wel jouw verhaal centraal en niet het Schriftgedeelte zelf. Bij een echte klassieke Schriftlezing wordt echter een (flink) deel uit de Schrift gelezen om het lezen zélf, om zo de Schrift zelf te laten horen. Later kun je dan in de preek of homilie het gedeelte duiden en verklaren. Zeker als je een bijbelse gemeente wil zijn, lijkt het mij toch logisch dat je dan tijdens de eredienst flink en graag uit de Schrift leest (en bidt). Maar dat blijkt dus niet overal even consequent zo te zijn.

Terwijl nota bene in de katholieke kerk, volgens vele bijbeltijgers toch zo'n onbijbelse kerk, de Schriftlezing nu juist integraal en verplicht onderdeel is van de mis en ook van verschillende andere liturgieën. Tijdens de mis op zondagen en hoogfeesten zijn er drie lezingen, waarvan de laatste altijd uit het Evangelie, tijdens doordeweekse missen zijn het er twee. Tijdens de paaswake, de belangrijkste viering van het jaar, kan men zelfs acht flink lange Schriftlezingen houden (d.i. hele hoofdstukken), waarvan een aantal verplicht. En de officiële (Latijnse) gezangen zijn ook meestal direct uit de Schrift genomen, in het bijzonder uit de psalmen.

Ik vroeg me daarom af hoe mijn medegelovigen hier nu over denken en hoe dat nu in hun eigen kerken zit. Ik heb het idee dat vooral sterk liturgische kerken trouw de Schriftlezing houden, maar kan me daarin vergissen. Persoonlijk vind ik het echter een gemis, een eredienst zonder fatsoenlijke Schriftlezing(en), het liefst daarbij ook uit het Evangelie, en geloof ook dat de Schrift juist het meest tot haar recht komt als zij voorgelezen wordt tijdens de eredienst en andere gezamelijke gebedsvieringen. Als de bijbel centraal onderdeel is van je geloofsgemeenschap en je van haar houdt, moet je de bijbel dan niet juist volop laten hóren?

Evangelische gemeentes gaan hier per gemeente verschillend mee om, denk ik. Waar ik kom is er altijd wel een schriftlezing. 

Eerlijk gezegd heb ik met traditionele kerken er moeite mee dat er een vast rooster gevolgd wordt, want wat als de Heilige Geest nu een andere schriftlezing verlangt?

Ik ben er ook achter gekomen dat nooit alles in de kerk behandeld kan worden en dat persoonlijke Bijbellezing daarom ook noodzakelijk is. Voor mij ging een hele wereld open toen ik zelf thuis begon bijbel te lezen. Veel van wat ik las had ik in de kerk niet gehoord. Of het moet me ontgaan zijn. 

[TTC 1.560]

4 minuten geleden zei Gaitema:

Evangelische gemeentes gaan hier per gemeente verschillend mee om, denk ik. Waar ik kom is er altijd wel een schriftlezing. Eerlijk gezegd heb ik met traditionele kerken er moeite mee dat er een vast rooster gevolgd wordt, want wat als de Heilige Geest nu een andere schriftlezing verlangt? Ik ben er ook achter gekomen dat nooit alles in de kerk behandeld kan worden en dat persoonlijke Bijbellezing daarom ook noodzakelijk is. Voor mij ging een hele wereld open toen ik zelf thuis begon bijbel te lezen. Veel van wat ik las had ik in de kerk niet gehoord. Of het moet me ontgaan zijn. 

Bedoel je hiermee dat er nogal selectief gepredikt wordt? De wereld ging open?

[Gaitema 439]

1 uur geleden zei TTC:

Bedoel je hiermee dat er nogal selectief gepredikt wordt? De wereld ging open?

Preken zijn ze redelijk vrij in, maar het moet wel bij de Schriftlezing passen en de Schriftlezing is volgens mij een aardig vast rooster. Wat de ochtenddiensten betreft. Een avonddienst wordt wat vrijer ingevuld, heb ik zo het idee van. Even sprekend voor de PKN. 

Toen ik dat ontdekte was dat voor mij wel een teleurstelling. In die zin ging er wel een wereld voor me open en zag ik de nadelen er van. 

[TTC 1.560]

37 minuten geleden zei Gaitema:

Preken zijn ze redelijk vrij in, maar het moet wel bij de Schriftlezing passen en de Schriftlezing is volgens mij een aardig vast rooster. Wat de ochtenddiensten betreft. Een avonddienst wordt wat vrijer ingevuld, heb ik zo het idee van. Even sprekend voor de PKN. Toen ik dat ontdekte was dat voor mij wel een teleurstelling. In die zin ging er wel een wereld voor me open en zag ik de nadelen er van.

Ja, het is gekend dat een stelsel van halve waarheden kan leiden tot absurde scheeftrekkingen, het wordt dan zoeken naar ontbrekende puzzelstukjes om dat te herstellen. Maar daar gaat dit topic uiteindelijk niet over, zo begreep ik. Wat je stelt is voor een ander topic.

[Olorin 155]

Op 7-9-2017 om 18:42 zei Robert Frans:

Ik vroeg me daarom af hoe mijn medegelovigen hier nu over denken en hoe dat nu in hun eigen kerken zit. Ik heb het idee dat vooral sterk liturgische kerken trouw de Schriftlezing houden, maar kan me daarin vergissen. 

Evangelische gemeenten die ik ken (en doorgaans zichzelf niet snel sterk liturgisch zouden noemen) was bijbellezing altijd een onderdeel van de dienst en de preek. Ik heb nog nooit meegemaakt dat er niet uit de bijbel gelezen werd.
Daarentegen ken ik wel verhalen van bepaalde 'sterk liturgische kerken' waar men op een gegeven moment de liturgie niet meer zo strikt zijn gaan nemen en een mooi gedicht ook wel een goede vervanging vonden. Heb ik zelf trouwens ook nooit meegemaakt overigens. 

[Naeva 182]

Bij ons is een kerkdienst zonder schriftlezing ondenkbaar. Wij hebben altijd twee lezingen. Meestal een uit het oude en een uit het nieuwe testament, maar dat hoeft niet per sé.

Ik heb wel katholieke vieringen meegemaakt waar (i.p.v. schriftlezing) een zelfgeschreven verhaal werd voorgelezen en een remonstrantse voorgangster die bij wijze van verkondiging een boeddhistische soetra voorlas en de kerkgangers daarover liet mediteren. Needless to say dat ik daar het mijne van dacht.

[Olorin 155]

Vroegâh, in die goeie ouwe tijd zou zo'n parochie een bezoekje hebben gehad van de groot-inquisiteur. Tegenwoordig is alles maar pappen en nathouden, beetje brandstapel mag tegenwoordig bijna nergens meer dankzij die linkse milieulobby.  

 

[Michiel 14]

Een dienst zonder schriftlezing is geen dienst in mijn ogen, even goed is een overdenking die geen enkele verbinding heeft met hetgeen is gelezen ook geen dienst. Tijdens de preek moet hetgeen dat gelezen is uitgelegd worden en daarbij kan je andere gedeelten aanhalen ter onderbouwing. Hier is het dan in mijn ogen wel belangrijk om hier een goede balans in te houden, zodat het niet een luk-raak bij elkaar gehaald verhaal lijkt te worden.

Ik heb evangelische gemeenten meegemaakt, waarbij tijdens de preek de schriftlezing gewoon nog een keer werd gedaan of overdenkingen, waarbij er alleen maar verwijzingen waren naar andere gedeelten die dan het gelezene moesten uitleggen. Tijdens een dienst met de voorganger van de Lutherse gemeente werd eerst een Evangelie lezing gehouden en daarna werd deze lezing in herziene bewoordingen herhaald. Dat was voor mij het toppunt om de lokale samen op weg actie met de Lutheranen maar te laten voor wat het was.

[sjako 699]

Ik zou me geen dienst voor kunnen stellen zonder schriftlezing. Het staat bij ons centraal. Bij onze doordeweekse dienstvergadering wordt bijbelboek voor bijbelboek besproken en uitgediept. Ook wordt er dan een stuk voorgelezen door een, mannelijk, gemeentelid vanaf het podium. Dat kunnen ook kinderen zijn. Het valt me op dat deze jonge kinderen vaak al heel goed kunnen voorlezen. 

[Kaasjeskruid 994]

1 minuut geleden zei sjako:

Dat kunnen ook kinderen zijn. Het valt me op dat deze jonge kinderen vaak al heel goed kunnen voorlezen. 

Ik denk dat het verstandig is om het kind pas dan te laten voorgaan als deze snapt wat er staat. Kind af is dus.

[sjako 699]

55 minuten geleden zei Kaasjeskruid:

Ik denk dat het verstandig is om het kind pas dan te laten voorgaan als deze snapt wat er staat. Kind af is dus.

Het is vanaf een jaar of 10. En lang niet alle kinderen kunnen dat. Maar er zitten er tussen... Echt goed soms. Volgens mij begrijpen ze het wel dan.