Is de Matrix wel zo slecht?

[Robert Frans 1.653]

In de filmtrilogie The Matrix oogsten en houden in een verre toekomst machines mensen als energiebronnen in capsules, waar ze door zeer geavanceerde hersenstimuli in de Matrix leven: een schijnwereld geheel door de computer opgebouwd die erg op onze eigen beschaving lijkt en waarin de mensen dus precies zo leven zoals wij. Met als verschil dat het slechts een schijnwerkelijkheid is en in werkelijkheid de aarde door een verwoestende oorlog tussen mens en machine letterlijk onleefbaar is geworden en de zon niet meer door de verschroeide lucht komt. Het is er koud, donker en er zijn dieren noch vruchtbare bodems.

Slechts één stad, diep onder de grond vlakbij de kern van de aarde, is redelijk leefbaar: Zion. Daar wonen mensen die ooit zijn bevrijd uit de Matrix, of die er simpelweg geboren zijn. Ze leven er in vrij primitieve omstandigheden, met de machines constant op de loer, en de stad is nooit groot genoeg om ooit alle mensen op aarde te herbergen. Uiteindelijk, na allerlei heftige ontwikkelingen, sluiten de mensen daar vrede met de machines, is Neo de messiaanse held van het verhaal, en worden de mensen in de Matrix schijnbaar allemaal netjes ingelicht over de Matrix. Allemaal prachtig en mooi toch?

Probleem alleen is dus: de aarde is volstrekt onleefbaar en de mensen in Zion hebben zelf ook nauwelijks bewegingsruimte. Neo werd daarbij door Morpheus bevrijdt uit de Matrix, zonder dat hem echter eerst even netjes gezegd werd dat de werkelijkheid wel héél erg verschrikkelijk is en hij ook geacht wordt meteen deel te nemen aan een oorlog. Eén van de bemanningsleden, Cypher, pleegt dan ook muiterij, omdat hij graag terug wil naar de Matrix, zonder herinneringen. En laten we eerlijk zijn: heeft Cypher daarin dan werkelijk ongelijk? Zijn die machines werkelijk zo kwaadaardig als de film ons wil doen geloven?

Natuurlijk is het niet zo lief om mensen zo op te sluiten in een Matrix, maar het alternatief zou veel erger zijn, namelijk de hongerdood sterven op een onleefbare aarde. De machines probeerden dan ook zelfs een zo mooi en passend mogelijke wereld te scheppen, die de mensen gemakkelijk zouden aanvaarden. Een paradijswereld werd niet geaccepteerd, want bleek te ongeloofwaardig, een horrorwereld bleek weer het andere uiterste, dus daarom een "normale" wereld zoals wij die nu kennen op de piek van de menselijke beschaving, met zowel plezier als lijden en voldoende vrijheid en stabiliteit om te doen en laten wat we willen.

Ook al handelen ze natuurlijk volstrekt uit eigenbelang, de machines weten er ondanks de onleefbare omstandigheden toch voor te zorgen dat de mensen een normaal, vrij en welvarend bestaan leiden, met volop zonlicht, lekker eten, alle ruimte van de wereld, alles wat wij hier ook gewoon hebben. De enige concessie is dat het een schijnwereld is, maar de waarneming is net zo echt als in de echte wereld en niemand die het doorheeft. De stad Zion daarintegen is gebonden aan zichzelf, wil mensen inlichten en eventueel bevrijden terwijl in de eerste film dat zeer onwenselijk werd geacht en is gedoemd uit te sterven als de machines niet regelmatig zouden ingrijpen.

De vraag is dus: waaróm zijn de machines eigenlijk precies slecht? Zitten de mensen in de Matrix werkelijk meer gevangen in hun lot dan de mensen in Zion? Wat is eigenlijk echte vrijheid als deze niet verder strekt dan bijvoorbeeld de grenzen van een overvolle, ondergrondse stad?

[MysticNetherlands 298]

1 uur geleden zei Robert Frans:

Een paradijswereld werd niet geaccepteerd, want bleek te ongeloofwaardig, een horrorwereld bleek weer het andere uiterste, dus daarom een "normale" wereld zoals wij die nu kennen op de piek van de menselijke beschaving, met zowel plezier als lijden en voldoende vrijheid en stabiliteit om te doen en laten wat we willen

Je vergeet één ding Robert. De wereld, die 'normale' wereld, waren de naren 90. De meest inspiratieloze jaren

 

Dat gezegd hebbende, het waren ook de machines die de mensheid dwongen de aarde zo onleefbaar te maken. Ze moesten wel anders was de nederlaag van de mensen zeker

 

 

[Flash Gordon 274]

Of het slecht is of niet hangt nogal af van je ethisch systeem. Voor een utilarist zou je de Matrix positief kunnen beoordelen. Immers, maximalisatie van genot en de rest doet er niet zo toe. Ergens aan de andere kant van het spectrum zou een katholieke moraaltheoloog grote problemen met de Matrix moeten hebben. In katholiek verstaan is de mens een onlosmakelijk geheel van lichaam en geest. Je hebt geen lichaam, je bent een lichaam. In de Matrix worden lichaam en geest vrijwel volstrekt gescheiden en dat is in zichzelf dus al slecht.

Je kan de parallel een beetje trekken met de huidige gender-discussie. Voor veel mensen die een meer utilaristische, of zo je wil hedonistische, benadering hebben is het een belediging voor mensen om ze in te delen naar hun lichamelijke geslachtskenmerken. Voor een katholieke denker is het juist een belediging voor mensen om ze zo niet te zien.

[Robert Frans 1.653]

13 uur geleden zei MysticNetherlands:

Je vergeet één ding Robert. De wereld, die 'normale' wereld, waren de naren 90. De meest inspiratieloze jaren

Dat valt toch wel mee? Er gebeurden best veel leuke dingen in de jaren 90. De thuiscomputer en ook het internet kwam op, Duitsland werd verenigd, de Koude Oorlog eindigde, de ruimtetelescoop Hubble werd gelanceerd, ISS werd gebouwd en naar mijn mening was de gamesindustrie in die tijd op haar best. Ik heb het altijd wel een leuke tijd gevonden om in op te groeien, waarin alles wat wij nu hebben werd opgebouwd en ontwikkeld en waarin ook die angst voor terrorisme niet zo aanwezig was.

13 uur geleden zei MysticNetherlands:

Dat gezegd hebbende, het waren ook de machines die de mensheid dwongen de aarde zo onleefbaar te maken. Ze moesten wel anders was de nederlaag van de mensen zeker

De vraag is natuurlijk of er geen andere oplossingen voorhanden zou zijn geweest, want het verschroeien van de lucht bleek duidelijk niet het beoogde doel te bereiken. Er is daarbij een heel achtergrondverhaal geschreven, waarin mensen en machines eerst vredig naast elkaar leefden, waarin Machine City toen ook al bestond, maar er oorlog uitbrak toen de machines meer gelijkwaardigheid wilden verkrijgen en de mensen dat weigerden. Zou wat meer tact, diplomatie en inschikkelijkheid misschien niet die oorlog voorkomen kunnen hebben?

13 uur geleden zei Flash Gordon:

Of het slecht is of niet hangt nogal af van je ethisch systeem. Voor een utilarist zou je de Matrix positief kunnen beoordelen. Immers, maximalisatie van genot en de rest doet er niet zo toe. Ergens aan de andere kant van het spectrum zou een katholieke moraaltheoloog grote problemen met de Matrix moeten hebben. In katholiek verstaan is de mens een onlosmakelijk geheel van lichaam en geest. Je hebt geen lichaam, je bent een lichaam. In de Matrix worden lichaam en geest vrijwel volstrekt gescheiden en dat is in zichzelf dus al slecht.

Dan wordt het inderdaad een heel ander verhaal. Alleen gaat het in de film voor de mens niet om "meer genot" maar om het überhaupt kunnen overleven. Zouden alle mensen bevrijd worden, dan zal dat een enorme massasterfte betekenen die zijn weerga niet kent. Want de stad Zion kan onmogelijk miljoenen mensen herbergen en voeden. Miljoenen mensen die dan ook natuurlijk hevig getraumatiseerd zijn, de werkelijkheid waarschijnlijk volstrekt niet zullen accepteren en dus massaal intensieve hulp nodig zullen hebben. Grote kans dat velen weer terug zullen willen, zonder herinneringen hieraan, net als Cypher.

Zou je strikt de katholieke leer volgen, dan zou dat betekenen dat de mensheid pech heeft gehad en dat zij in het verhaal dus gedoemd is grotendeels uit te sterven omwille van de connectie ziel-lichaam. En uiteindelijk helemaal, omdat Zion uiteindelijk ook zal bezwijken. Maar als je dat toch niet wil, als het voortbestaan van de mensheid zo in het gedrang is, wat zou dan het beste kunnen zijn om te doen?

[TTC 1.560]

1 uur geleden zei Robert Frans:

Zou je strikt de katholieke leer volgen, dan zou dat betekenen dat de mensheid pech heeft gehad en dat zij in het verhaal dus gedoemd is grotendeels uit te sterven omwille van de connectie ziel-lichaam. En uiteindelijk helemaal, omdat Zion uiteindelijk ook zal bezwijken. Maar als je dat toch niet wil, als het voortbestaan van de mensheid zo in het gedrang is, wat zou dan het beste kunnen zijn om te doen?

Interessante vraag, zouden dan al die computers/machines niet afgestemd worden op andere waarden en normen? 

[Hitchens 134]

Op 7-8-2017 om 19:13 zei Robert Frans:

Natuurlijk is het niet zo lief om mensen zo op te sluiten in een Matrix, maar het alternatief zou veel erger zijn, namelijk de hongerdood sterven op een onleefbare aarde. De machines probeerden dan ook zelfs een zo mooi en passend mogelijke wereld te scheppen, die de mensen gemakkelijk zouden aanvaarden. Een paradijswereld werd niet geaccepteerd, want bleek te ongeloofwaardig, een horrorwereld bleek weer het andere uiterste, dus daarom een "normale" wereld zoals wij die nu kennen op de piek van de menselijke beschaving, met zowel plezier als lijden en voldoende vrijheid en stabiliteit om te doen en laten wat we willen.

Ook al handelen ze natuurlijk volstrekt uit eigenbelang, de machines weten er ondanks de onleefbare omstandigheden toch voor te zorgen dat de mensen een normaal, vrij en welvarend bestaan leiden, met volop zonlicht, lekker eten, alle ruimte van de wereld, alles wat wij hier ook gewoon hebben. De enige concessie is dat het een schijnwereld is, maar de waarneming is net zo echt als in de echte wereld en niemand die het doorheeft. De stad Zion daarintegen is gebonden aan zichzelf, wil mensen inlichten en eventueel bevrijden terwijl in de eerste film dat zeer onwenselijk werd geacht en is gedoemd uit te sterven als de machines niet regelmatig zouden ingrijpen.

Zalig zijn de onwetenden

De matrix is een door machines gecreëerde gevangenis, zoals Morpheus het noemt: a prison for your mind. De mens zit in deze gevangenis feitelijk aangesloten op een besturingssysteem en spendeert zijn hele leven in een virtuele wereld. De mens is gedegradeerd tot een batterij die in een soort baarmoeder het systeem van energie moet voorzien.

Vanaf een afstandje bekeken is de conclusie helder: de machines zijn hier het kwaad en de mens het slachtoffer.

Maar waarom is dit dan zo slecht, vraag jij je af. Want de machines creëren voor een mens toch een 'normaal' leven?  Als ik vast zou zitten in de Matrix kan ik niet oordelen over deze vraag. Ik zou immers onwetend zijn. Je kunt pas oordelen als je begint te twijfelen en door Morpheus wordt losgekoppeld van het systeem. Dan zie je dat de gehele mensheid wordt geëxploiteerd en dan is er volgens mij maar één conclusie mogelijk: de machines zijn het kwaad. Het feit dat de 'echte 'wereld geen pretje is om in te leven en de Matrix wel verandert daar m.i. niets aan. Het is vanuit onze optiek moreel onaanvaardbaar dat een andere (hogere) levensvorm het menselijk ras exploiteert, zoals ook de blanken in de VS de zwarte medemens jarenlang hebben geëxploiteerd. Onze ontwikkelde moraal vertelt ons dat dit onjuist is. Evolutionair gezien moeten alle alarmbellen gaan rinkelen: je moet vechten als je met uitsterven wordt bedreigd. Een mens die zijn leven lang in een baarmoeder zit is dan weliswaar niet dood, maar wordt wel in een coma gehouden.

Nu de vraag waarom het echte leven beter is dan de Matrix. Morpheus zegt tegen Neo: all I will offer you is the truth. En dat is mi waar het het allemaal om draait. Een mens heeft het recht om de waarheid te weten, hoe confronterend ook. De waarheid maakt je vrij. En de waarheid is altijd beter dan een door machines gecreëerde schijnwerkelijkheid.

[dingo 166]

@HitchensDe waarheid is ook altijd beter dan een door de media gecreëerde schijnwerkelijkheid. Toch leven wij daar in en waarheid is daarin vaak ver te zoeken. Ik krijg niet de indruk dat wij in Nederland daar nu echt wakker van liggen.

[Hitchens 134]

21 minuten geleden zei dingo:

@HitchensDe waarheid is ook altijd beter dan een door de media gecreëerde schijnwerkelijkheid. Toch leven wij daar in en waarheid is daarin vaak ver te zoeken. Ik krijg niet de indruk dat wij in Nederland daar nu echt wakker van liggen.

Daar heb je een punt. Ik accepteer ook dat de media een gekleurd plaatje van de werkelijkheid presenteren. Maar onwetendheid ten aanzien van je eigen bestaan (ben je wel of geen batterij) vind ik van een andere orde.

[TTC 1.560]

55 minuten geleden zei Hitchens:

Maar waarom is dit dan zo slecht, vraag jij je af. Want de machines creëren voor een mens toch een 'normaal' leven? Als ik vast zou zitten in de Matrix kan ik niet oordelen over deze vraag. Ik zou immers onwetend zijn.

Stel dat we al die machines afstemmen op andere waarden en normen, zou die 'normaal' dan niet in het gedrang komen?

[Hitchens 134]

4 uur geleden zei TTC:

Stel dat we al die machines afstemmen op andere waarden en normen, zou die 'normaal' dan niet in het gedrang komen?

De machines hebben geen normen en waarden, wel intelligentie.

[TTC 1.560]

3 minuten geleden zei Hitchens:

De machines hebben geen normen en waarden, wel intelligentie.

Bedoel je in dit geval artificiële intelligentie? Ze zouden zichzelf dan kunnen beletten om wapens te maken, niet?

[Hitchens 134]

Zojuist zei TTC:

Bedoel je in dit geval artificiële intelligentie? 

Ja. Het stelt hun in staat telkens weer een nieuwe Matrix te creëren. Een verbeterde versie van de vorige, maar die irritante Neo blijft maar terugkomen om de mensheid te redden.

[Robert Frans 1.653]

7 minuten geleden zei Hitchens:

De machines hebben geen normen en waarden, wel intelligentie.

Daarbij is er geen sprake van dat de mens in het verhaal de machines zouden kunnen afstellen. De machines zijn duizelingwekkend intelligente, autonoom opererende entiteiten die door de mensen niet meer begrepen kunnen worden, laat staan hergeprogrammeerd. Als Neo bijvoorbeeld zijn vraagtekens heeft bij het zien van de vele machines die Zion in leven houden, krijgt hij ook te horen dat het grootste verschil met de machines erbuiten is dat deze machines door de mensen kunnen worden uitgezet.

[TTC 1.560]

8 minuten geleden zei Hitchens:

Ja. Het stelt hun in staat telkens weer een nieuwe Matrix te creëren. Een verbeterde versie van de vorige, maar die irritante Neo blijft maar terugkomen om de mensheid te redden.

Ja, het is bijzondere dynamiek die zowat heel de geschiedenis doorkruist, zo gezien zouden machines de wereld scheppen en mensen erdoor bevangen raken. En dan komt Neo in actie, als machine of als mens?

[Hitchens 134]

36 minuten geleden zei TTC:

Ze zouden zichzelf dan kunnen beletten om wapens te maken, niet?

Waarom zouden ze dat doen?

[TTC 1.560]

Zojuist zei Hitchens:

Waarom zouden ze dat doen?

Om van die irritante Neo vanaf te komen? Kwestie van normen en waarden die ze volgens jou niet hebben, misschien hebben een aantal dat wel?

[Thorgrem 430]

Dat kunstmatige intelligentie ook normen en waarde kan hebben zien we ook in een van de vervolgfilms. 

Overigens is een recentelijk experiment met kunstmatige intelligentie abrupt geëindigd. De machines hadden binnen korte tijd een taal ontwikkeld die door de onderzoekers niet meer te controleren was. 

[Robert Frans 1.653]

47 minuten geleden zei Hitchens:

Ja. Het stelt hun in staat telkens weer een nieuwe Matrix te creëren. Een verbeterde versie van de vorige, maar die irritante Neo blijft maar terugkomen om de mensheid te redden.

Wat ik van de film had begrepen, is dat de Uitverkorene de spil vormt van de resetprocedure van de Matrix. Door de vrije keuze van de mens crasht de Matrix na verloop van tijd, omdat er altijd mensen zijn die haar niet aanvaarden. Deze mensen worden dan losgekoppeld en tijdelijk ondergebracht in Zion, totdat deze verwoest wordt.
Vervolgens ontwikkelen de machines een Uitverkorene, die na een ingewikkeld schaakspel tussen de vrije mensen en de machines uiteindelijk de keuze krijgt: ofwel de Matrix resetten en met een paar zelf te kiezen vrije mensen een nieuwe Zion starten, ofwel de Matrix laten crashen, zodat álle mensen sterven, ook in Zion. De eerste vijf Uitverkorenen kozen voor het eerste, maar Neo kiest een derde optie en weet uiteindelijk verzoening te bereiken tussen mens en machine, door een inmiddels volstrekt uit de hand gelopen virus (Agent Smith) in de machinerie op te heffen en hen zo ook van dienst te zijn.

Kort gezegd hadden de machines de Uitverkorenen dus nodig om de Matrix in stand te houden. Uiteindelijk lijkt echter de kracht van de vrije keuze het volstrekt mechanische, deterministische handelen van de machines te overwinnen en verzoening te bereiken tussen mens en machine. Maar ja, die nog altijd volstrekt onleefbare aarde, wat moet je daar dan nog mee als mens...?

[TTC 1.560]

3 minuten geleden zei Robert Frans:

Wat ik van de film had begrepen, is dat de Uitverkorene de spil vormt van de resetprocedure van de Matrix. Door de vrije keuze van de mens crasht de Matrix na verloop van tijd, omdat er altijd mensen zijn die haar niet aanvaarden. Deze mensen worden dan losgekoppeld en tijdelijk ondergebracht in Zion, totdat deze verwoest wordt. Vervolgens ontwikkelen de machines een Uitverkorene, die na een ingewikkeld schaakspel tussen de vrije mensen en de machines uiteindelijk de keuze krijgt: ofwel de Matrix resetten en met een paar zelf te kiezen vrije mensen een nieuwe Zion starten, ofwel de Matrix laten crashen, zodat álle mensen sterven, ook in Zion. De eerste vijf Uitverkorenen kozen voor het eerste, maar Neo kiest een derde optie en weet uiteindelijk verzoening te bereiken tussen mens en machine, door een inmiddels volstrekt uit de hand gelopen virus (Agent Smith) in de machinerie op te heffen en hen zo ook van dienst te zijn. Kort gezegd hadden de machines de Uitverkorenen dus nodig om de Matrix in stand te houden. Uiteindelijk lijkt echter de kracht van de vrije keuze het volstrekt mechanische, deterministische handelen van de machines te overwinnen en verzoening te bereiken tussen mens en machine. Maar ja, die nog altijd volstrekt onleefbare aarde, wat moet je daar dan nog mee als mens...?

Bestaat Neo ook in deze wereld?

[The Black Mathematician 82]

Apart dat mensen het hier over een of zelfs meerdere vervolgen hebben, die bestaan toch niet? Ik zou willen dat men eens een vervolg op de Matrix maakt. Overigens vind ik voorloper Ghost in the Shell (de Japanse animatie) veel interessanter dan de Matrix. Veel meer plausibel, ook interessante filosofische vraagstukken omtrent machine vs mens, en bovendien artistiek veel mooier.

[Thorgrem 430]

The Matrix is het eerste deel uit een trilogie. De andere twee delen zijn The Matrix Reloaded en The Matrix Revolutions. Alle delen zijn uitgegeven door Warner Bros.

https://nl.wikipedia.org/wiki/The_Matrix

[The Black Mathematician 82]

Fake news!

[Robert Frans 1.653]

27 minuten geleden zei The Black Mathematician:

Fake news!

Het is dan ook slechts een uit mijn duim gezogen theorie over de werking van de Matrix, het is inderdaad totaal niet gebaseerd op veronderstelde vervolgen. Net zoals er bijvoorbeeld ook nooit een vervolg is gemaakt op de musical Phantom of the Opera.

[The Black Mathematician 82]

Het zou ook leuk zijn als ze een keer de Hobbit verfilmen. Of als ze een keer Star Wars films maken over hoe Darth Vader van Jedi overliep naar de Dark Side. Maar goed, ik raak misschien een beetje offtopic.

[Appie B 134]

1 uur geleden zei The Black Mathematician:

Het zou ook leuk zijn als ze een keer de Hobbit verfilmen. Of als ze een keer Star Wars films maken over hoe Darth Vader van Jedi overliep naar de Dark Side. Maar goed, ik raak misschien een beetje offtopic.

Zit nog steeds hoopvol te wachten op een vervolg op Raiders of the lost Ark.