Vragen over de RKK-leer deel 4

[Hongerige Wolf 0]

uitleg

Dankjewel voor deze uitleg Robert. De reden dat ik hier over nadenk is, dat er recent iemand overleden is in mijn vriendenkring. Naar aanleiding daarvan kwam het ter sprake. Ik wil wel graag een katholieke begrafenis, maar vind het een fijne gedachte als ook niet-kerkelijke nabestaanden zich er in kunnen vinden. Een woorddienst geeft daar alweer meer ruimte voor dan een eucharistieviering, begrijp ik.

[Robert Frans 1.653]

Klopt. Zelf wil ik ook liever een viering van woord en gebed, omdat de meesten van mijn nabestaanden protestants zijn en dus weinig zullen beleven aan de mis. Maar wel met alle riten die erbij horen en wel de officiele liturgie. Houd er dan ook rekening mee dat ook een viering van woord en gebed een officiele liturgie kent, namelijk die van de woorddienst, en de teksten daarvan dus niet zomaar opzij gelegd kunnen worden. Het blijft katholieke liturgie, een gebed van de Kerk.

[peaches 0]

Wat zou ik kunnen doen als ik met iemand in de kerk zit die niet katholiek is, en diegene gaat toch te communie?

Wat je kan doen is die persoon met zijn armen gekruist naar voren te laten lopen... zodat hij de zegen kan ontvangen...

Het is niet toegestaan dat mensen, die niet eé'n zijn mer Rome ter Communie te laten gaan

[Cyrillisch 0]

Wat is het proces als er een 'vacature' voor bisschop is?

[Annatar 0]

In het kort:

Het is gebruikelijk dat een bisschop op zijn 75ste met emeritaat gaat. Eerst dient hij zijn ontslag in bij de paus die dit dan zal aanvaarden. Vervolgens is het, in elk geval in Nederland, gebruikelijk dat het kapittel van het bisdom (een raad van een aantal priesters die in het bisdom werken) samenkomt en een lijst opstelt van mogelijke kandidaten. Zo'n lijst heet een terna.

Ook de nuntius (de vertegenwoordiger van de paus in een bepaald land) zal op basis van zijn eigen onderzoek en ervaringen een terna van kandidaten hebben.

Bovendien is het zo dat er in iedere kerkprovincie een terna bestaat die constant wordt bijgewerkt en waarop de namen staan van priesters die door de bisschoppen als goede kandidaten worden beschouwd om eventueel bisschop te worden.

Deze lijsten gaan naar Rome naar een organisatie binnen het Vaticaan die Congregatie voor de Bisschoppen heet. Dit is als het ware een soort "ministerie" van de paus onder leiding van een kardinaal. De medewerkers van deze Congregatie zullen de lijsten bestuderen en de achtergrond van de betreffende kandidaten natrekken om hun geschiktheid te beoordelen.

In de meeste gevallen destilleert de Congregatie drie namen uit deze lijsten en presenteert deze namen aan de paus. De paus maakt dan op basis van de hem bekende informatie een keuze uit deze drie namen en deze persoon wordt tot bisschop benoemd. Als de paus van mening is dat geen van de drie geschikt is begint het proces in principe opnieuw.

De paus heeft de mogelijkheid om deze hele procedure over te slaan en zelf een kandidaat te benoemen als hij zelf iemand op het oog heeft. Hij is uiteindelijk degene die benoemt.

[Cyrillisch 0]

Bedankt voor het mooie antwoord. Wordt een nieuwe Nederlandse bisschop direct door de Paus, de aartsbisschop van Utrecht of iemand anders gewijd?

[Annatar 0]

Daar zijn geen vaste regels voor en hangt af van de situatie, lokale tradities etc. Er zijn sowieso altijd drie wijdende bisschoppen.

Als een bisschop met emeritaat is gegaan en een opvolger heeft gekregen is deze vaak de de primaire consecrator van de nieuwe bisschop. Als een bisschop als hulpbisschop van een residerende bisschop wordt gewijd dan is de residerende bisschop de primaire consecrator. Als een bisschop overleden is en zijn opvolger een nieuwe bisschop is dan zou het voor de hand kunnen liggen als de aartsbisschop van Utrecht als primaire consecrator optreedt maar dit hoeft niet het geval de zijn.

In sommige gevallen is het de paus zelf die iemand in Rome tot bisschop wijdt maar dit komt niet vaak voor. Als het wel voorkomt gaat het vrijwel altijd om bisschoppen die in Rome werken of om bisschoppen uit landen met bijzondere omstandigheden waar het niet makkelijk is om een bisschopswijding te organiseren.

Soms heeft een paus bijzondere redenen om iemand zelf in Rome tot bisschop te wijden. Dit gebeurde bijvoorbeeld toen, de inmiddels overleden, Mgr. Joannes Gijsen in 1972 door paus Paulus VI in de Sint-Pieter tot bisschop werd gewijd.

[Cyrillisch 0]

Is het in de RKK gebruikelijk om de Eucharistie zélf met je handen aan te raken?

[Robert Frans 1.653]

Sinds Vaticanum II is de zogenoemde "handcommunie" in verschillende landen gemeengoed geworden, veel meer nog dan officieel eigenlijk gewensd is. Het gebeurt dan ook lang niet overal; in Polen is het nog altijd verboden en in het Vaticaan wordt het volgens mij ook niet (meer) gedaan. De handcommunie houdt in dat de Hostie op de palm van je linkerhang wordt gelegd. Vervolgens nuttig je Hem onmiddelijk met de rechterhand. De "tongcommunie," dus dat je Hem direct op de tong gelegd krijgt, blijft officieel echter de normale vorm en wordt ook in Nederland hier en daar dan nog door gelovigen gepraktiseerd, in de ene parochie meer dan in de andere.

[Annatar 0]

De lokale bisschoppenconferentie geeft aan hoe de communie ontvangen kan worden. Zowel de handcommunie als de tongcommunie zijn geaccepteerde vormen binnen de rooms-katholieke Kerk. Er is soms ook een culturele component waardoor voor de ene of de andere vorm wordt gekozen.

Over het algemeen zijn beide vormen overal geaccepteerd.

[peaches 0]

Vergeet de geestelijke communie niet, deze word aangeraden aan alle niet katholieken.. men kan dan ook naar voren gaan met de armen gekruist op de borst... men krijgt dan geen H Hostie maar een zegen..

Ook Rooms Katholieken (orthodoxe dan) die niet ter Communie kunnen (nog niet gebiecht, zichzelf niet waardig vinden ter Communie te gaan) ontvangen een Geestelijke Communie...

[Eli7 0]

Vergeet de geestelijke communie niet, deze word aangeraden aan alle niet katholieken.. men kan dan ook naar voren gaan met de armen gekruist op de borst... men krijgt dan geen H Hostie maar een zegen..

Ook Rooms Katholieken (orthodoxe dan) die niet ter Communie kunnen (nog niet gebiecht, zichzelf niet waardig vinden ter Communie te gaan) ontvangen een Geestelijke Communie...

Wat is het verschil tussen de geestelijke communie en de gewone communie? (los van de vorm)

[Annatar 0]

De geestelijke communie is het verlangen van de ziel om zichzelf met Christus te verenigen. Het is een gebed waarin men zich uitstrekt naar God en zich met Hem wil verenigen.

In de katholieke geloofstraditie wordt deze "geestelijke communie" vooral gebruikt door diegenen die om wat voor reden dan ook niet ter communie kunnen gaan maar toch hun verlangen willen uitdrukken om zich met Christus te verenigen.

Het is vermoedelijk ontstaan in een tijd waarin het regelmatig ter communie gaan niet gebruikelijk was. In de Middeleeuwen was het hoogtepunt van de Mis voor velen om naar de hostie te kijken terwijl deze op het moment van de consecratie werd opgeheven. Het zien van Christus en het verlangen om zich met Hem te verenigen was het spirituele hoogtepunt van de Mis. Men wilde zich toch met Christus verenigen en daardoor is deze devotionele praktijk van de "geestelijke communie" tot stand gekomen.

Sinds Paus Pius X, die de regelmatige communie sterk bevorderde, is het regelmatig ter communie gaan echter sterk toegenomen en ook ontwikkelingen binnen de moraaltheologie m.b.t. genade/waardigheid/zonigheid hebben ervoor gezorgd dat mensen veel vaker daadwerkelijk ter communie gaan. De geestelijke communie is daardoor wat minder populair en bekend geworden.

De naam kan echter wat onduidelijk zijn: de geestelijke communie is niet hetzelfde als de daadwerkelijke deelname aan de Tafel van de Heer in de communie. Het is dus niet sacramenteel. Het is een bepaalde manier van bidden en gebedsintentie die iedereen overal kan verrichten.

[tigerente 0]

Vervolgvraag over de 'geestelijke communie': in hoeverre is dit common practice in andere katholieke landen? En dan vooral in landen waarin ook nog vaak voorkomt dat men de hostie op de tong wil ontvangen, omdat die al te heilig is om met de handen aan te pakken?

Want enige tijd geleden was ik te gast (in het buitenland, tijdens een internationaal evenement) in een RK kerk. Op zondag wilde ik op één of andere manier wel verbonden zijn met het delen van de eucharistie, zonder die daadwerkelijk tot me te nemen. Dus ik (als protestant) braaf met gekruiste armen naar voren, alwaar een ongemakkelijke situatie ontstond. Want de priester (ook te gast nog weer eens daar in de parochie, en volgens mij afkomstig uit de Oekraine) begreep mij niet en ik had geen idee hoe ik hem ook maar enigszins subtiel duidelijk kon maken dat ik geen hostie wilde, maar een zegen-teken.

Dus... in hoeverre is die geestelijke communie, en dan het met gekruiste armen naar voren meelopen iets universeels?

[Eli7 0]

Vervolgvraag over de 'geestelijke communie': in hoeverre is dit common practice in andere katholieke landen? En dan vooral in landen waarin ook nog vaak voorkomt dat men de hostie op de tong wil ontvangen, omdat die al te heilig is om met de handen aan te pakken?

Want enige tijd geleden was ik te gast (in het buitenland, tijdens een internationaal evenement) in een RK kerk. Op zondag wilde ik op één of andere manier wel verbonden zijn met het delen van de eucharistie, zonder die daadwerkelijk tot me te nemen. Dus ik (als protestant) braaf met gekruiste armen naar voren, alwaar een ongemakkelijke situatie ontstond. Want de priester (ook te gast nog weer eens daar in de parochie, en volgens mij afkomstig uit de Oekraine) begreep mij niet en ik had geen idee hoe ik hem ook maar enigszins subtiel duidelijk kon maken dat ik geen hostie wilde, maar een zegen-teken.

Dus... in hoeverre is die geestelijke communie, en dan het met gekruiste armen naar voren meelopen iets universeels?

In Nederland is het denk ik ook niet echt gebruikelijk. Ik ben in ieder geval een keer samen met (oud-)user weg2 naar de mis geweest. Ik met gekruiste armen en weg2 voor mij, om de priester nog even in de oren te fluisteren dat ik voor de zegen kwam, omdat ze niet zeker wist of de priester het wel zou begrijpen. Toen ik later nog eens ergens bij een mis was, heb ik de gekruiste armen maar gecombineerd met het zeggen dat ik voor de zegen kwam.

[Robert Frans 1.653]

"Probleem" is dat in sommige landen en ook bij sommige gelovigen het niet ongewoon is om met gekruisde armen de communie extra eerbiedig op de tong te ontvangen. Ook in de orthodoxe Kerk is dat het gebruik. Als je daar dus met gekruisde armen aankomt, dan is het niet vreemd dat de priester denkt dat je dus de communie wilt ontvangen.

Het beste wat je kunt doen als je hem nadert en hij je een hostie aanbiedt, is wijs- en middelvinger op je mond leggen en dan in zijn taal zachtjes vragen om de zegen. Je kunt dan zoiets zeggen als: "Vader, geef mij de zegen." Het beste is echter misschien om in een vreemde parochie gewoon te blijven zitten en de geestelijke communie op je plaats te bidden.

[Lobke 467]

@Robert Frans of andere rooms-katholieken;

Wanneer je in een protestantse kerk/gemeente zou zijn, en het avondmaal wordt gevierd, zou jij er aan gaan? Of kan dat niet omdat je het avondmaal (eucharistie) anders ziet.

Ik weet dat in onze gemeente mensen genodigd worden ongeacht welke kerk ze komen, zou het feit dat het niet letterlijk maar symbolisch het lichaam van Christus is jou/jullie tegen houden?

[Robert Frans 1.653]

Het is een katholiek niet toegestaan aan een protestants avondmaal te gaan. Dit omdat de katholieke Kerk het ziet als een soort "imitatie" van de eucharistie en katholieken enkel voor "het echte werk" behoren te gaan. Met het aangaan zou je als katholiek daarbij ook een teken geven dat eucharistie en avondmaal eigenlijk hetzelfde zijn, wat dus niet het geval is. Zelf zal ik dus ook niet aangaan en sowieso zoveel mogelijk voorkomen dat ik in een avondmaalsviering zou belanden.

[Lobke 467]

@Robert Frans;

Ja ik begrijp pas sinds kort dat dat niet kan. Maar stel dat je je in de dienst door Christus genodigd weet, je voelt die drang om toch van het brood en de wijn te nemen, dit ter nagedachtenis aan Christus, zou dat als een grote zonde gezien worden?

[Robert Frans 1.653]

Denk het toch wel. Sowieso zal de gemiddelde bewust gelovende katholiek die drang over het algemeen niet echt voelen, daar hij of zij aan de eucharistie meer dan genoeg zal hebben. Maar goed, het kan zijn dat je een protestants verleden hebt en misschien toch enige heimwee voelt naar dat samen delen van het brood. Dan is het begrijpelijk dat je die drang toch niet kunt weerstaan, maar de bedoeling is het dus niet. Als die drang echter vaker voorkomt, dan kan een gesprek met je biechtvader van nut zijn, eventueel op sacramenteel niveau als dat nodig is.

[Cyrillisch 0]

Hoe zit het dan met de semi-officiële intercommunie (niet concelebratie) tussen de melkitisch-katholieken, syrisch-orthodoxen en antiocheens orthoxen in Syrië? Kan dat wel? Zijn dat geen dubbele standaarden?

[Eli7 0]

Het beste is echter misschien om in een vreemde parochie gewoon te blijven zitten en de geestelijke communie op je plaats te bidden.

Het is wellicht een praktisch advies om te voorkomen dat er kerkelijke regels worden overtreden. Ik vind het persoonlijk nogal echter vreemd overkomen dat je als gast op zich wel naar voren mag gaan om de zegen van de priester te ontvangen, maar dat je dat om praktische redenen maar beter niet kunt doen. Het is toch belangrijker dat een persoon ontvangt wat hij mag ontvangen, dan dat hij daarvan uitgesloten wordt omdat er mogelijk andere regels overtreden worden door onoplettendheid/miscommunicatie? Moet men de heiligheid van de eucharistie werkelijk zodanig voorstellen dat men daarvoor beter bepaalde goede dingen kan laten?

[Robert Frans 1.653]

Ik heb geen idee hoe dat zit daar, Cyrillisch. Ik weet wel dat orthodoxen en katholieken elkaar toestemming kunnen geven om bij elkaar ter communie te gaan. Beiden dragen immers de eucharistie geldig op, hoewel ieder volgens een eigen liturgie en vanuit een eigen traditie. De katholieke Kerk staat het katholieken ook toe bij orthodoxen ter communie te gaan, maar alléén als er geen katholieke mis in de buurt wordt opgedragen en als de orthodoxe parochie in kwestie toestemming geeft daarvoor (wat meestal niet gegeven wordt).

Eli7, het idee dat gasten zo naar voren kunnen komen is een vrij jonge vinding (ergo: in de eerste eeuwen mochten gasten het eucharistisch gebed niet eens bijwonen). Het is dus niet vreemd dat veel parochies of priesters daar nog niet echt raad mee weten, of daar überhaupt van weten. Zeker omdat de eucharistie sowieso al niet op gasten is gericht, maar uitsluitend op katholieke gelovigen. En ja, als die duidelijkheid er nog niet is, dan dient men inderdaad de eucharistie als zo heilig beschouwen, dat men het beter kan laten als men daarmee elke misstand, per ongeluk of bewust, kan voorkomen. Want de eucharistie is en blijft het allerheiligste wat er op aarde te vinden is.

[Olorin 155]

@Robert Frans;

Ja ik begrijp pas sinds kort dat dat niet kan. Maar stel dat je je in de dienst door Christus genodigd weet, je voelt die drang om toch van het brood en de wijn te nemen, dit ter nagedachtenis aan Christus, zou dat als een grote zonde gezien worden?

Objectief misschien wel, subjectief wellicht niet. Zo ik begreep... Primair moet je je geweten volgen.

Het is dus niet vreemd dat veel parochies of priesters daar nog niet echt raad mee weten, of daar überhaupt van weten.

Niet om die reden, maar ik vermoed omdat weinig mensen dat gebaar kennen, zeker niet van buiten. Een protestant zal in de praktijk gewoon blijven zitten of naar voren lopen en de hostie ontvangen, een katholiek idem. Niet vreemd natuurlijk, als bepaalde clerici of misdienaren die nonverbale communicatie al niet herkennen, hoe groot is de kans dat een protestantse bezoeker die kent?

[Fee 0]

Wat is een patroonheilige eigenlijk? Ik ken de term, maar de definitie ervan ontgaat me.