Spring naar bijdragen

Cyrillisch

Members
  • Aantal bijdragen

    1.392
  • Geregistreerd

  • Laatst bezocht

Berichten geplaatst door Cyrillisch

  1. Het is niet mijn gewoonte om essays te maken voor een forumpost, maar hier dan toch een uitzondering. De Griekse citaten heb ik zelf moeten vertalen, dus hier en daar zou een klein foutje kunnen zitten.

    Mystieke Theologie

    “Het is dus duidelijk†zei de geleerde Johannes van Damascus “dat er een God is, maar,†moest de theoloog uit Syrië toch bekennen “wat Hij qua essentie en natuur is, dát is absoluut onbegrijpelijk en onbekend †(1)

    En hiermee drukte Johannes van Damascus de Traditie van de Oosterse Kerk perfect uit. God is in zijn essentie niet te kennen en al helemaal niet in woorden uit te drukken. God is een mysterie wiens essentie altijd buiten ons bereik zal blijven. “U zou Mijn aangezicht niet kunnen zien, want geen mens kan Mij zien en in leven blijven†(2) zei God al tegen Mozes.

    Ook de heidenen waren door het gebruik van de rede al tot een soortgelijke conclusie gekomen. “Een heel werk is het,†meende Plato immers “om de Maker en Vader van het universum te ontdekken. En wanneer je Hem ontdekt hebt kan je hem niet aan iedereen beschrijven†(3)

    Een kerkvader uit de vierde eeuw, Gregorius van Nazianze, merkte bij deze passage van Plato: “Zo leerde, niet zonder enige vaardigheid, dunkt mij, een van de heidense theologen†maar, merkte hij op “naar mijn mening is het onmogelijk om Hem [God] te beschrijven en nóg onmogelijker om hem te begrijpen (4)â€

    De beste samenvatting van deze mystieke theologie wordt toch wel gegeven door pseudo-Dionysius de Areopagiet. Lang werd gedacht dat de werken van deze pseudo-Dionysius geschreven waren door de bekeerling van de apostel Paulus in Athene maar tegenwoordig wordt deze theorie afgewezen. Over zijn preciese identiteit bestaat nog steeds geen duidelijkheid.

    Deze pseudo-Dionysius schreef een kort tractaat over mystieke theologie die hij, orgineel genoeg, “Over Mystieke Theologieâ€. Maargoed, hoe dan moeten we volgens Dionysius komen tot theologisch inzichten als God in zijn essentie niet te kennen is? Hoe zullen we de mysteries van God kennen die, volgens hem, “in de donkerste duisternis zijn†? “Laat waarnemingen en intellectuele inzichten achterwege. Laat tastbare en kenbare dingen, alle dingen die zijn en niet-zijn achterwegen en streef, onwetend en zo goed mogelijk, naar unie met Hem die boven alle essentie en kennis is.†(5)

    De theoloog is hij die God meer dan andere kent. De theoloog is niet iemand met briljante inzichten of groter geleerdheid. Verre van. “Een theoloog is hij die weet hoe hij moet bidden. Hij die bidt in geest en waarheid is hierdoor een theoloog †(6) “Gelukkig wie zuiver van hart zijn, want zij zullen God zien.†(7)

    “Wanneer ik de berg beklim ben ik enthousiast,†zei Gregorius van Nazianze , “of, beter gezegd, zowel enthousiast en beangstigd - het een door mijn hoop het ander door mijn zwakheid - om de wolk te betreden en te converseren met God, want dit beveelt God. Als iemand een Aaron is, laat hem mee omhoog gaan en dichtbij laten staan en buiten de wolk blijven als dat nodig is, hiermee genoegen nemende. Als iemand en Nadab of een Abioud of een van de ouderlingen is, laat ook hem omhoog gaan, maar laat hen ver weg staan naar mate van zijn waardigheid en zuiverheid. Maar als iemand van de menigte is, die onwaardig is voor een dergelijke hoogte van inzicht en geheel onzuiver is, laat hem dan niet omhoog gaan, want het is niet veilig.â€

    Maar wat is er dan achter die wolk? Wat zal Mozes zien als hij de berg beklimt? Wat zal de reine van hart zien? Zeg het ons, Gregorius. “Want wat overkwam mij, vrienden, geliefden en medeingewijden van de waarheid? Ik rende om God te vatten en zo kwam ik aan op de berg, en ik schoof de wolk opzij en ik trad binnen, uitgekomen zijnde uit materie en materieële zaken en ik trok me zo ver als mogelijk was in mezelf terug. En toen ik opkeek zag ik amper de rug van God.†(8)

    Streef er dus naar de berg op te klimmen, gezuiverd van onrecht en zonde, en schuif de wolk opzij. Dit is de enige weg naar een beetje kennis van God. En zie je daar slechts een glimp van Gods rug, wees dan niet teleurgesteld maar wees blij met wat je ziet. Probeer niet verder te zoeken en poog niet het mysterie van de Drie-eenheid te vatten, want “beiden zullen we waanzinnig worden door te gluren naar het mysterie van God†(9).

    -------------------------------------------------------------------------------

    (1)Johannes van Damascus. Exacte Expositie van het Orthodoxe Geloof, 1.4 (PG 95.797b)

    (2)Exodus 33:20

    (3)Plato, Timaeus 28c

    (4)Gregorius van Nazianze. Oratie 28:4. (PG 36.28-29)

    (5)Ps- Dionysius. Over Mystieke Theologie, hoofdstuk 1 (PG 3.997)

    (6)Evagrius Ponticus. Over Gebed, hoofdstuk 60. (PG 79, 1180b)

    (7)Matthëus 5:8

    (8)Gregorius van Nazianze. Oratie 28:2-3. (PG 36.28-29)

    (9)Gregorius van Nazianze. Oratie 31:8 (PG 36:141b-c)

  2. Waar ik op zich wel benieuwd naar ben: je maakte op een gegeven moment onderscheid tussen de Westerse opvatting van de Drie-eenheid en de Oosters-Orthodoxe. Wat zijn die verschillen? Kun je die omschrijven?

    Ik kan het me niet herinneren dat ik dat deed, maar misschien ben ik gewoon vergeetachtig.

    Het is een beetje een oud cliché en ook niet helemaal waar, maar de oosterse theologie gaat ervan uit dat God drie personen is en beredeneert dan dat God ook één is. De westerse theologie gaat ervan uit dat God een is en gaat dan beredeneren dat God ook drie personen is. De oosterse theologie leunt meer op de cappadocische kerkvaders (Basilius de Grote, Gregorius de Theoloog-van Nazianze, en Gregorius van Nyssa) en de westerse theologie, zowel de protestantse als de katholieke, leunt veel meer op Augustinus.

  3. Hm, lastig. Het credo van Nicaea stelt wel: 'geboren, niet geschapen'. Of duidt dat dan op Jezus'komst op aarde? Ik geloof wel dat alle drie-in-één er van alle eeuwigheid zijn.

    Dat is mooi. Beiden sluiten elkaar niet uit. Vóór alle tijden geboren uit de Vader zegt de geloofsbelijdenis ook. Er is dus niet spraken van eerder of later.

×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Belangrijke informatie

We hebben cookies op je apparaat geplaatst om de werking van deze website te verbeteren. Je kunt je cookie-instellingen aanpassen. Anders nemen we aan dat je akkoord gaat. Lees ook onze Gebruiksvoorwaarden en Privacybeleid