Atheïsme een nieuwe religie?

[MasterJapie 0]

Volgens dat uitgangspunt is die club waar Thorgrem naar verwees ook aanhanger van een religie: een stelsel van (geloofs-)uitgangspunten, een levensbeschouwing.

Oke, maar je begrijpt wel dat politieke partijen ook onder deze definitie van religie vallen?

Maar dat is ook terecht....

Ja? Ik zou denken dat dat een beetje af doet aan de bestaande religies, maarja, als jullie religie persé op die manier willen definiëren dan valt elke andere mening, opvatting, gedachte, of overtuiging en verschillende combinaties hiervan dus te zien als een 'religie', wat dus neer zou komen op...hoeveel mensen zijn er ook alweer op aarde? Rond de 7 miljard? 7 miljard religies dus

[Hendrik-NG 220]

Oke, maar je begrijpt wel dat politieke partijen ook onder deze definitie van religie vallen?

Maar dat is ook terecht....

Ja? Ik zou denken dat dat een beetje af doet aan de bestaande religies, maarja, als jullie religie persé op die manier willen definiëren dan valt elke andere mening, opvatting, gedachte, of overtuiging en verschillende combinaties hiervan dus te zien als een 'religie', wat dus neer zou komen op...hoeveel mensen zijn er ook alweer op aarde? Rond de 7 miljard? 7 miljard religies dus

Nou... Dat is ook weer niet helemaal waar... Want als men de betekenis van het begrip "religie" zoekt in de richting van "een levensbeschouwing waaraan men zich bij herhaling verbindt", dan zou men kunnen stellen dat er al weer een heleboel "particuliere religies" wegvallen als 2 miljard mensen zich aan een en dezelfde levensbeschouwing verbinden... En het totale aantal wordt al in rap tempo minder als er nog eens 1,5 miljard mensen zijn die weer een andere religie aanhangen...

Want het "verbinden" (aan de levensbeschouwing, maar ook aan elkaar) zit in de definitie "ingebakken"...

[Olorin 155]

Ik zou religie meer aan godsdienst verbinden. Maar termen als 'levensbeschouwing' en 'geloof' vind ik er wel redelijk voor die zaken lenen.

[MasterJapie 0]

Nou... Dat is ook weer niet helemaal waar... Want als men de betekenis van het begrip "religie" zoekt in de richting van "een levensbeschouwing waaraan men zich bij herhaling verbindt", dan zou men kunnen stellen dat er al weer een heleboel "particuliere religies" wegvallen als 2 miljard mensen zich aan een en dezelfde levensbeschouwing verbinden... En het totale aantal wordt al in rap tempo minder als er nog eens 1,5 miljard mensen zijn die weer een andere religie aanhangen...

Want het "verbinden" (aan de levensbeschouwing, maar ook aan elkaar) zit in de definitie "ingebakken"...

Nouja, Thorgrem noemt atheïsme een religie omdat er een paar atheïsten zijn die een lijstje hebben met hoe hun ideale Nederland eruit ziet, en ze zijn het op die punten toevallig met elkaar eens en besloten dus om een groepje te beginnen. Precies hetzelfde dus als een politieke partij.

[Hendrik-NG 220]

Nou... Dat is ook weer niet helemaal waar... Want als men de betekenis van het begrip "religie" zoekt in de richting van "een levensbeschouwing waaraan men zich bij herhaling verbindt", dan zou men kunnen stellen dat er al weer een heleboel "particuliere religies" wegvallen als 2 miljard mensen zich aan een en dezelfde levensbeschouwing verbinden... En het totale aantal wordt al in rap tempo minder als er nog eens 1,5 miljard mensen zijn die weer een andere religie aanhangen...

Want het "verbinden" (aan de levensbeschouwing, maar ook aan elkaar) zit in de definitie "ingebakken"...

Nouja, Thorgrem noemt atheïsme een religie omdat er een paar atheïsten zijn die een lijstje hebben met hoe hun ideale Nederland eruit ziet, en ze zijn het op die punten toevallig met elkaar eens en besloten dus om een groepje te beginnen. Precies hetzelfde dus als een politieke partij.

Politieke partij: "Een vereniging van mensen, die ongeveer dezelfde opvattingen heeft over hoe het land bestuurd moet worden."

Als je uit gaat van die definitie, dan zou een groepering die zich 'politieke partij' noemt (en enkel dat) en die niet in het vaarwater willen komen van een religie geen enkele levensbeschouwelijke uitspraak moeten/mogen doen. Want bij een eerste levensbeschouwelijke uitspraak (als: "God is groot" of "mensen maakten god") is die club niet enkel meer een "politieke partij" (met ideeën over het landsbestuur), maar ook een religieuze groepering...!!!

Ofwel: in de praktijk gaan "politieke groepering" en "religie" al heel snel hand in hand... (En dat is in mijn ogen ook helemaal niet erg...!!)

[MasterJapie 0]

Politieke partij: "Een vereniging van mensen, die ongeveer dezelfde opvattingen heeft over hoe het land bestuurd moet worden."

Als je uit gaat van die definitie, dan zou een groepering die zich 'politieke partij' noemt (en enkel dat) en die niet in het vaarwater willen komen van een religie geen enkele levensbeschouwelijke uitspraak moeten/mogen doen. Want bij een eerste levensbeschouwelijke uitspraak (als: "God is groot" of "mensen maakten god") is die club niet enkel meer een "politieke partij" (met ideeën over het landsbestuur), maar ook een religieuze groepering...!!!

Ofwel: in de praktijk gaan "politieke groepering" en "religie" al heel snel hand in hand... (En dat is in mijn ogen ook helemaal niet erg...!!)

Maar als je atheïsme dan als een religie ziet, dan is het CDA ook een religie op zich..en de SP, en de CU. Zelfs de PVV die zich sterk tegen de Islam opstelt en alles doet om de Islam uit de maatschappij te houden kan gezien worden als religie op zich. Atheïsten willen kerk en staat gescheiden houden, de PVV wilt de Islam en de Nederlandse maatschappij gescheiden houden, maar nog nooit heb ik iemand de PVV horen bestempelen als een religie

[maran 0]

MasterJapie schreef:

Nouja, Thorgrem noemt atheïsme een religie omdat er een paar atheïsten zijn die een lijstje hebben met hoe hun ideale Nederland eruit ziet, en ze zijn het op die punten toevallig met elkaar eens en besloten dus om een groepje te beginnen. Precies hetzelfde dus als een politieke partij.

precies,maar ipv. dat onder religie te plaatsen, zou ik het liever onder de noemer 'fundamentalisme' of 'activisme' benoemen.

fundamentalisme is niet specifiek verbonden aan religie, maar komt overal voor.

zoals ook het activisme - denk aan de groeperingen zoals dieren activisme, of politiek activisme bv.

met dergelijke benamingen zou ik liever het voorbeeld van de TS vergelijken.

met religie heeft het [Atheïsme] niets te maken.

ps. verder ben ik eigenlijk wel benieuwd hoeveel atheïsten zich bij een dergelijke organisatie aansluiten -

[Hendrik-NG 220]

met religie heeft het [Atheïsme] niets te maken.

Alleen de term al heeft alles met levensbeschouwing te maken - a-theisme... Het woord neemt stelling in een lopend debat...

[Hendrik-NG 220]

Politieke partij: "Een vereniging van mensen, die ongeveer dezelfde opvattingen heeft over hoe het land bestuurd moet worden."

Als je uit gaat van die definitie, dan zou een groepering die zich 'politieke partij' noemt (en enkel dat) en die niet in het vaarwater willen komen van een religie geen enkele levensbeschouwelijke uitspraak moeten/mogen doen. Want bij een eerste levensbeschouwelijke uitspraak (als: "God is groot" of "mensen maakten god") is die club niet enkel meer een "politieke partij" (met ideeën over het landsbestuur), maar ook een religieuze groepering...!!!

Ofwel: in de praktijk gaan "politieke groepering" en "religie" al heel snel hand in hand... (En dat is in mijn ogen ook helemaal niet erg...!!)

Maar als je atheïsme dan als een religie ziet, dan is het CDA ook een religie op zich..en de SP, en de CU. Zelfs de PVV die zich sterk tegen de Islam opstelt en alles doet om de Islam uit de maatschappij te houden kan gezien worden als religie op zich. Atheïsten willen kerk en staat gescheiden houden, de PVV wilt de Islam en de Nederlandse maatschappij gescheiden houden, maar nog nooit heb ik iemand de PVV horen bestempelen als een religie

Maar je zou wel kunnen stellen dat Geert Wilders zijn aanhang probeert om te vormen tot een "religieuze gemeenschap" (met overeenkomstige normen en waarden, inbreng in het maatschappelijk debat, etc)

Waarbij hij zelf de toon zet (dicteert...). Maar de aanhang sluit zich vrijwillig bij hem aan... In die zin kan men spreken over "een levensbeschouwing waaraan men zich bij herhaling verbindt"...

(Moet trouwens bij de volgende verkiezingen nog wel weer blijken... De echte "exit-poll" blijft hopelijk niet lang uit...!! )

[MasterJapie 0]

met religie heeft het [Atheïsme] niets te maken.

Alleen de term al heeft alles met levensbeschouwing te maken - a-theisme... Het woord neemt stelling in een lopend debat...

Nee, je hebt theïsme en anti-theïsme. a-theïsme heeft er niks mee te maken omdat het nog steeds wacht op bewijs van één van de kanten die claims maken (God bestaat/God bestaat niet), en tot die tijd geloven ze de claims niet. Een atheïst zou ook technisch gezien kunnen geloven in geesten of karma, want atheïsme is simpelweg een ongeloof in Goden. Niets meer, niets minder.

[Hendrik-NG 220]

met religie heeft het [Atheïsme] niets te maken.

Alleen de term al heeft alles met levensbeschouwing te maken - a-theisme... Het woord neemt stelling in een lopend debat...

Nee, je hebt theïsme en anti-theïsme. a-theïsme heeft er niks mee te maken omdat het nog steeds wacht op bewijs van één van de kanten die claims maken (God bestaat/God bestaat niet), en tot die tijd geloven ze de claims niet. Een atheïst zou ook technisch gezien kunnen geloven in geesten of karma, want atheïsme is simpelweg een ongeloof in Goden. Niets meer, niets minder.

Ik ken de betekenis van de prefixen anti- en a- maar daar doelde ik ook niet op met mijn opmerking. Het gaat me er om dat men schermt met het grondwoord "theisme" achter dat voorvoegsel. Of men nu anti- of a-theist is, in de term zit een visie ingebakken op "theisme": een levensbeschouwing "die ervan uitgaat dat er een eerste oorzaak der dingen is"...

Bij het hanteren van de term is theisme het uitgangspunt. En het voorvoegsel de stellingname: anti- of a-

Want zelfs bij een definitie van atheisme waarin je stelt: "het is de afwezigheid van geloof in één of meerdere goden", dan nog is het vertrekpunt een "theistische meetlat" waaraan de atheistische visie wordt afgemeten: dat geloof in god/goden is afwezig...

Als ik "a-theist" zou zijn (wat ik, God dank, niet ben!), dan zou die hele term me helemaal niets zeggen... Zou ik me echt wat anders (laten) noemen! Agnost of zo... Maar ik heb niet zo veel met een wereld waarin ik niets weet en kan weten... Daar ben ik nu weer te ongelovig voor...

Maar die "wachtende houding" waar je het over hebt ("de atheist wacht nog steeds op bewijs van hetzij de theist, hetzij de antitheist") verklaart wel enige waarnemingen die ik hier op dit forum (en ook er buiten) doe: m.b.t. de "verbetenheid" waarmee sommigen die zich atheist noemen de discussie aangaan... Gaat het hier in de kern inderdaad om "wachtenden"? Ofwel: in hoeverre gaat het hier eigenlijk om "godzoekers"??? Loopt men een eigen latent religieus gevoel achterna???

[Lobke 467]

@Hendrik-NG

Je a-theist noemen is gewoon een woord om duidelijk te maken dat je niet in een opperwezen gelooft, er nooit bewijzen van hebt gezien. Het betekend niet persé dat je activistisch bent. Mijn buurman is atheist maar hij noemt zich niet zo, voetbal dat is veel belangrijker, geloof boeit hem niet in negatieve of positieve zin. Anti-theisten zul je veel meer tegengas tegen geloof horen geven m.i. Nu bedoel ik niet hen die tijdens de verjaardagsborrel alle gelovigen schijnheilig noemen.

Anti-theisten moet ik op sommige punten gelijk geven wanneer ze de hete hangijzers van het geloof ter discussie stellen. Maar ik vind het wel moeilijk wanneer ik merk dat er veel aversie is tegen gelovigen.

Maar goed laat ik mijn hand in eigen boezem steken wij gelovigen weten ook nogal wat aversie is tegen anders gelovigen of denkenden.

[Chaim 157]

Want zelfs bij een definitie van atheisme waarin je stelt: "het is de afwezigheid van geloof in één of meerdere goden", dan nog is het vertrekpunt een "theistische meetlat" waaraan de atheistische visie wordt afgemeten: dat geloof in god/goden is afwezig...

Daar ben ik het niet mee eens.

Als in een tuin bloemen, bomen en een heg staan, betekent dit dan dat komkommers het vetrekpunt zijn? Nee, er staan simpelweg geen komkommers in de tuin.

Als iemand een gelukkig getrouwde systeembeheerder is met twee kinderen, een hond en een leuk huis, betekent dit dan dat het theïsme het vetrekpunt is? Nee, Theos speelt simpelweg geen rol in zijn leven. Hij heeft een familie, een huisdier, een huis, maar geen garage, geen geloof in een God en geen vijver.

Vrijwel al mijn Joodse kennissen zijn atheïst, al hebben onder hen velen ooit een orthodoxe opvoeding genoten. “God†betekent voor hen even weinig als “bloembollen kwekenâ€. Ze ageren noch reageren tegen godsdienst. Godsdienst heeft hen simpelweg geen geloof meegegeven. Dat is alles.

Samen met MasterJapie denk ik dat lieden die tegen het bestaan van een God ageren beter onder de noemer “anti-theïsme†zouden kunnen worden vermeld.

[Hendrik-NG 220]

Want zelfs bij een definitie van atheisme waarin je stelt: "het is de afwezigheid van geloof in één of meerdere goden", dan nog is het vertrekpunt een "theistische meetlat" waaraan de atheistische visie wordt afgemeten: dat geloof in god/goden is afwezig...

Daar ben ik het niet mee eens.

Als in een tuin bloemen, bomen en een heg staan, betekent dit dan dat komkommers het vetrekpunt zijn? Nee, er staan simpelweg geen komkommers in de tuin.

Als iemand een gelukkig getrouwde systeembeheerder is met twee kinderen, een hond en een leuk huis, betekent dit dan dat het theïsme het vetrekpunt is? Nee, Theos speelt simpelweg geen rol in zijn leven. Hij heeft een familie, een huisdier, een huis, maar geen garage, geen geloof in een God en geen vijver.

Vrijwel al mijn Joodse kennissen zijn atheïst, al hebben onder hen velen ooit een orthodoxe opvoeding genoten. “God†betekent voor hen even weinig als “bloembollen kwekenâ€. Ze ageren noch reageren tegen godsdienst. Godsdienst heeft hen simpelweg geen geloof meegegeven. Dat is alles.

Samen met MasterJapie denk ik dat lieden die tegen het bestaan van een God ageren beter onder de noemer “anti-theïsme†zouden kunnen worden vermeld.

Wel. Zo betekenisloos het bij die tuin is om te stellen dat deze "a-cucumisch" is (men meet die tuin niet af aan het komkommergehalte), zo betekenisloos is het degene, voor wie "geloof in God" niets is, a-theist te noemen... Dan is dat ook een woord met een bijzonder laag "komkommergehalte"...!!

Want dat leven van de persoon zonder garage, zonder geloof in een God en zonder vijver meet hij zelf noch af aan het vijverloze, noch aan het garageloze, noch aan het godloze van zijn leven. Hij is enkel goddeloos in de ogen van God en zijn "getrouwen"... En van de godzoekenden misschien...

[Ken Yehuwdiy 0]

Naar verluid was Abraham de allereerste monotheïst, waarbij ik het bewijs of dit echt zo was noodgedwongen in het midden laat. Het punt wat ik wil maken is dat er een behoorlijke bewustzijnsverandering aan de wieg heeft gestaan van het geloof in meerdere goden naar de overtuiging dat God Eén is. De evolutie van polytheïsme naar monotheïsme is een teken van volwassenwording in geloof, want alleen kinderen geloven in spoken. Maar hoe noemen we de overgang van monotheïsme naar atheïsme?

Uit het polytheïsme is het inzicht dat God Eén is ontstaan en in die zin is het monotheïsme, de eerste (Mar 12,29) van alle geboden. De eerste van de geboden zegt echter niets over chronologie maar betekent 'het belangrijkste' (net als je naaste liefhebben als jezelf, zie Markus 12,31) dus als monotheïsme de belangrijkste is, dan is atheïsme op zijn best een goede tweede, maar legt het waarschijnlijker af tegen het polytheïsme en wordt zodoende de derde.

Kortom, ja, atheïsme is een religie, namelijk de derde op rij en of het de lachende is zal de tijd wel leren.

Lijkt leraar Vadertje tijd ook op God?

[Spons 0]

Kortom, ja, atheïsme is een religie, namelijk de derde op rij en of het de lachende is zal de tijd wel leren.

Atheïsme is de afwezigheid van religie! Het niet verzamelen van postzegels is toch ook geen hobby? Atheïsme is gewoon een aanduiding voor iets wat je niet bent.

[maran 0]

Kortom, ja, atheïsme is een religie, namelijk de derde op rij en of het de lachende is zal de tijd wel leren.

Atheïsme is de afwezigheid van religie! Het niet verzamelen van postzegels is toch ook geen hobby? Atheïsme is gewoon een aanduiding voor iets wat je niet bent.

goed beschouwd zijn monotheïsten ook bijna atheïsten - ze hebben alle duizenden goden al verworpen en afgezworen [behalve 1] [grapje, waar wel een kern van waarheid in zit i.m.o.]

[Ken Yehuwdiy 0]

Kortom, ja, atheïsme is een religie, namelijk de derde op rij en of het de lachende is zal de tijd wel leren.

Atheïsme is de afwezigheid van religie! Het niet verzamelen van postzegels is toch ook geen hobby? Atheïsme is gewoon een aanduiding voor iets wat je niet bent.

goed beschouwd zijn monotheïsten ook bijna atheïsten - ze hebben alle duizenden goden al verworpen en afgezworen [behalve 1] [grapje, waar wel een kern van waarheid in zit i.m.o.]

Lol en ja ben ik met je eens.

[MysticNetherlands 298]

Kortom, ja, atheïsme is een religie, namelijk de derde op rij en of het de lachende is zal de tijd wel leren.

Atheïsme is de afwezigheid van religie! Het niet verzamelen van postzegels is toch ook geen hobby? Atheïsme is gewoon een aanduiding voor iets wat je niet bent.

goed beschouwd zijn monotheïsten ook bijna atheïsten - ze hebben alle duizenden goden al verworpen en afgezworen [behalve 1] [grapje, waar wel een kern van waarheid in zit i.m.o.]

Goeie

[Ken Yehuwdiy 0]

Kortom, ja, atheïsme is een religie, namelijk de derde op rij en of het de lachende is zal de tijd wel leren.

Atheïsme is de afwezigheid van religie! Het niet verzamelen van postzegels is toch ook geen hobby? Atheïsme is gewoon een aanduiding voor iets wat je niet bent.

Atheïsme is een reactie op Theïsme, maar niet postzegels verzamelen is geen tegenreactie.

[Olorin 155]

goed beschouwd zijn monotheïsten ook bijna atheïsten - ze hebben alle duizenden goden al verworpen en afgezworen [behalve 1] [grapje, waar wel een kern van waarheid in zit i.m.o.]

Een veelgehoord grapje, maar hij klopt niet.

Wel waren christenen volgens de niet-christelijke Romeinen atheïsten (ze gebruiken ook echt dat woord), omdat ze niet in hun pantheon geloofden.

[maran 0]

goed beschouwd zijn monotheïsten ook bijna atheïsten - ze hebben alle duizenden goden al verworpen en afgezworen [behalve 1] [grapje, waar wel een kern van waarheid in zit i.m.o.]

Een veelgehoord grapje, maar hij klopt niet.

Wel waren christenen volgens de niet-christelijke Romeinen atheïsten (ze gebruiken ook echt dat woord), omdat ze niet in hun pantheon geloofden.

wat klopt er niet?

men kan de heidenen wel atheïsten noemen, omdat ze niet in jouw god of pantheon geloven, maar daarmee zijn het nog geen atheïsten.

ze hangen alleen een andere religie of levensbeschouwing aan.

zo hoor je ook vaak deze uitspraak bezigen door Christenen : *veel Moslims zijn tot geloof gekomen.*

alsof deze daarvoor geen geloof zou hebben gehad, m.a.w. atheïsten waren.

[Olorin 155]

wat klopt er niet?

Ten eerste zijn die 'duizenden goden' er minder dan vaak gedacht. Zo komen veel goden met elkaar overeen en worden ze zelf door die volken op één hoop gegooid (bijv. Zeus=Jupiter). In een religie als het hindoeïsme zijn veel goden gewoon verschillende incarnaties van dezelfde godheid (Bijv. Krishna is Vishnoe) en zijn voorouderlijke geesten ook geen goden zoals die in bepaalde religies voor komen.

Ten tweede, en dat vind ik de belangrijkste reden: het gaat niet om verwerpen van goden, maar om godsbeelden. Er is immers één God. Als jij gelooft dat Mark Rutte een eeuwige student is, ik geloof dat hij premier is, weer een ander dat hij premier is en vroeger scheikunde heeft gestudeerd en tot slot iemand die geloofd dat hij een Leidse geschiedenis student was en nu demissionair premier, dan is die laatste niet op één Rutte na een a-ruttist, want we hebben het allemaal over die ene Rutte. Alleen ons Ruttebeeld verschilt natuurlijk wel. Zowel een Moslim als een christen geloven in God, maar naast de overeenkomsten verschilt ons godsbeeld ook fundamenteel op bepaalde punten.

Je ziet het mooi terug komen in het katholieke goede vrijdag gebed: men bidt voor de christenen, de Joden, degenen die niet in Jezus geloven en vervolgens pas voor degenen die niet in God geloven.

Ik meen dat het Paulus was die een paralel trok met 'de onbekende god' bij de grieken, in het evangelie van Johannes wordt er bewust voor het woord Logos gekozen en Thomas van Aquino'a onbewogen beweger is ook afkomstig uit de Griekse filosofie. En in het nu hangt maar net af van hoever je gaat, maar je zou het ook verder kunnen doortrekken. C.S. Lewis maakt een paralel in zijn fictie waarin iemand de afgod tash dacht te volgen, maar in werkelijkheid Aslan (symbool voor Jezus) volgde. En je zou die lijn ook kunnen doortrekken naar het Hindoeïsme, waarin de goden eigenlijk veelal avatars zijn van andere goden die in oorsprong ook deel uit maken van één bron en waarin de religie beleving eigenlijk toch wel redelijke henotheïstische trekjes heeft: bijvoorbeeld Krisha devoten.

Eigenlijk zijn verreweg de meesten op aarde het wel met elkaar eens dat er een god is die betrokken is bij de aarde en waarmee je als persoon contact kunt hebben. Maar over hoe we die god 'zien' verschillen we. En als christen zeg ik daar natuurlijk bij dat de christelijke overlevering van Gods openbaring natuurlijk de meest juiste is. (Verwar mijn betoog vooral niet met syncretisme of relativisme.)

[MysticNetherlands 298]

Mooi verwoord, ben t weer s he-le-maal met je eens

Enne, on the topic title, ben ik de enige die steeds "a new religion, that'll bring you to your knees, black velvet, if you please" hoort als ie er naar kijkt?

[Thorgrem 430]

Een interessante column in Trouw:

Nieuw atheïsme

Waarom lijken atheïsten toch zoveel op behoudende gelovigen? De laatste tien jaar trekt het ‘nieuwe atheïsme’ de aandacht. Het gaat voornamelijk om natuurwetenschappelijke denkers, zoals de ‘vier ruiters van het nieuwe atheïsme’: Sam Harris, Daniel Dennett, Richard Dawkins en de onlangs overleden Christopher Hitchens. Ze hobbyen graag buiten hun eigen vakgebied op het veld van religie en publiceren daar veel over. Een bekende fan is Hirsi Ali.

Volgens Dennett geloven veel gelovigen niet in God maar in hun eigen geloof. Hij vertelt er niet bij dat dit een uitspraak is van Florence Nightingale, 150 jaar geleden. Zij doelde op gelovigen die heilig overtuigd zijn van hun godsdienstige gelijk. Vandaag noemen we dat fundamentalisten.

Maar wat doet Dennett zelf? Met bijna religieuze passie gelooft hij dat de natuurwetenschappelijke methode de enige weg naar kennis is. Een erg beperkte kijk op de werkelijkheid. Neem bijvoorbeeld de vraag: Waarom kookt het water? Het wetenschappelijk antwoord is: door de hitte van het gas dat het water tot het kookpunt brengt. Op dezelfde vraag kun je echter ook zeggen: het water kookt omdat de vader thee wil zetten. Beide antwoorden kunnen even waar zijn. Zo kun je ook op de vraag: Waarom is de aarde er? een wetenschappelijke verklaring geven, te beginnen bij de Big Bang. Maar een religieus antwoord is evengoed mogelijk: de aarde is er omdat God het wil.

Dennett zal tegenwerpen dat je de aanwezigheid van een vader kunt verifiëren en die van God niet. Maar vaders kunnen tijdens het theezetten behoorlijk afwezig zijn, zeker als ze even een vlekje van de auto gaan poetsen. Om het niet te hebben over God die zoveel vlekjes wegwerkt dat hij er zere handen van krijgt.

Verbijsterend is dat de nieuwe atheïsten even letterlijk denken als behoudende gelovigen. Ik hoorde een Bijbelzwaaiende voorganger beweren dat al die gevonden dinosaurusbotten bedrog zijn, want God heeft de wereld in zes dagen geschapen. Zo nemen ook de atheïsten de Bijbel letterlijk – om die vervolgens als ‘onwetenschappelijk dus onwaar’ te verwerpen. Dat is hetzelfde als een wetenschappelijke tekst afkeuren omdat die geen poëzie is.

Evenals fundamentalisten, schieten de nieuwe atheïsten graag zondebokken. Al-Kaida ziet Amerika als ‘het rijk van de Satan’ en de christelijke prediker Franklin Graham vindt de complete islam ‘boosaardig’. In dezelfde trant vindt Dawkins God ‘een bullebak’ en volgens Harris is religie ‘een van de meest perverse manieren om onze intelligentie te misbruiken’. Religie ‘vergiftigt alles’ (Hitchens). Hier zie ik toch eerder rotte tomaten vliegen dan dat ik een traditioneel argument hoor.

Fundamentalistische gelovigen verdiepen zich niet echt in de ander. Hetzelfde geldt voor de nieuwe atheïsten. Voor beide is onwetendheid kennelijk een voorwaarde om te kunnen bestaan. Toen Dawkins werd verweten dat hij niet genoeg van religie afweet, antwoordde hij dat je geen kabouterkunde hoeft te studeren om te weten dat kabouters niet bestaan. Tot zover de onderzoekende wetenschappelijke geest.

En zoals fundamentalisten oude religieuze kost met een modern sausje serveren, brengt het ‘nieuwe atheïsme’ ondanks de naam, niets nieuws. Hun publicaties zijn een opgewarmde mix van achttiende-eeuws filosofisch empiricisme, negentiende-eeuwse evolutionaire biologie en twintigste-eews wetenschappelijk positivisme. Vaak leuk opgediend, dat moet gezegd. Hun boeken zijn regelmatig bestsellers.

Tenslotte hebben deze atheïsten, net als veel gelovigen, zendingsdrang. Ze houden grote conferenties en mikken op een breed publiek. Er is een campagne om verlegen atheïsten aan te moedigen uit de kast te komen, op stadsbussen zijn reclameslogans geplakt en in de krant werd een open brief tegen de paus gepubliceerd.

Dawkins vindt de spleet waardoor een in boerka geklede moslima de wereld ziet, symbolisch voor de beperkte blijk van de gelovigen. Maar zelf bekijken hij en zijn collega’s alles eenzijdig door een natuurwetenschappelijke bril. Dit is de reden waarom zij zoveel lijken op de (fundamentalistische) gelovigen die ze bestrijden. In het ‘nieuwe atheïsme’ is de laboratoriumjas een moderne boerka geworden.

Bron: Trouw (achter betaalmuur)

Schrijver: Jean Jacques Suurmond