Bijbelroosters in kerken

[Gaitema 439]

In kerken volgen ze vaste bijbelroosters heb ik zo het idee van. Overal in het land kan je zo de zelfde Schriftlezingen horen. Veel wordt zo vertrouwd, maar wordt zo alles in de bijbel wel voldoende behandeld? Zien we geen fundamentele zaken over het hoofd zo?

[Thorgrem 430]

Het is denk ik juist bedoeld om fundamentele zaken niet over het hoofd te zien, of te skippen om wat voor reden dan ook.

[Robert Frans 1.654]

Bij vrije lezingen kom je echter ook tegen dat dominees eenzelfde setje populaire bijbelgedeelten kiezen om te lezen. Of om bijbelgedeelten te vermijden die te moeilijk of te grimmig zouden zijn. Bij een vast leesrooster kun je dat vermijden en zorg je er ook voor dat er überhaupt fatsoenlijke Schriftlezingen in de eredienst zíjn.
Ook op spiritueel vlak heeft het iets bijzonders om (een deel van) de liturgie te moeten vólgen in plaats van zelf samen te stellen. Je schikt je dan naar iets dat niet van jou is, dat je niet zelf bedacht hebt en dat, wanneer in alle parochies of gemeenschappen van jouw kerk het rooster wordt gevolgd, ook groter is dan jou. Het wordt dan een dialoog tussen jou en de liturgie, tussen jou en Gods Woord.
Voor de kerkganger is het daarbij mooi dat hij (of zij) zich al kan voorbereiden op de eredienst, ook als hij de eredienst in een andere kerkgemeenschap bijwoont, omdat de lezingen dan immers al bekend zijn. Voor de rondreizende dominee is het echter natuurlijk weer een nadeel dat hij niet in verschillende gemeenten achter elkaar dezelfde lezingen en preek kan houden.

Bij het katholieke leesrooster, en ook bij het oecumenische rooster van de PKN, wordt elke zondag een gedeelte van het Evangelie gelezen, met daaromheen twee (doordeweeks één) bijpassende Schriftlezingen uit de andere bijbelboeken. Zo wordt in drie jaar de drie synoptische evangelieën vrijwel helemaal doorgelezen en wordt Johannes elk jaar tijdens en rondom bijzondere kerkelijke getijden en feestdagen gelezen.
Bij een goed rooster komt het Evangelie dus geheel aan bod en wordt uit de andere bijbelboeken ook zoveel mogelijk belangrijke, relevante gedeelten gekozen. En worden daarin ook lastige, weerbarstige gedeelten gelezen, uit zowel het OT als uit de Apostel.
Je hoeft dus niet de héle bijbel te lezen, want dan ben je na tien jaar nog niet klaar en weinig mensen hebben daarbij zin in week na week gortdroge offerwetten uit Leviticus, maar wel hetgeen belangrijk is voor het christelijk geloof. Daarnaast kun je natuurlijk ook delen direct uit de bijbel zíngen, in het bijzonder de psalmen.

[Olorin 155]

Op 10-9-2017 om 22:11 zei Gaitema:

In kerken volgen ze vaste bijbelroosters heb ik zo het idee van. Overal in het land kan je zo de zelfde Schriftlezingen horen. Veel wordt zo vertrouwd, maar wordt zo alles in de bijbel wel voldoende behandeld? Zien we geen fundamentele zaken over het hoofd zo?

Juist niet vind ik. In de RKK liturgie wordt de Bijbel in de grote delen doorwandeld. Op de zondag heb je drie lezingen, meestal uit het OT, het NT en eentje specifiek uit het evanglie. En daarnaast zit er in de liturgie ook een psalm. De teksten hebben veelal een gemeenschappelijk thema. De persoon die de preek houdt heeft verder wel veel vrijheid waar die het accent op legt. Wat ik zelf heel mooi vind is dat de hele mis een groot thema heeft en alles bij elkaar hoort en bij elkaar past. Zelfs de kalender hoort erbij. Eigenlijk wandel je door het jaar het evangelie door En tegen de tijd je Pasen nadert kun je dat thema verwachten. Maar zo heeft het allemaal thema's. Maar het OT komt er ook heel sterk in naar voren, maar christelijk gezien verwijst dat ook eigenlijk naar het evangelie.

Ik heb een evangelische achtergrond. De liturgie daar is vrij informeel, maar ook wel eens niet zo samenhangend. Liederen kunnen volstrekt los staan van het thema van de preek. En wat de preek betreft ben je erg afhankelijk van de predikant. Ik ken een aantal hele goede evangelische predikanten, met prachtige preken. En de informaliteit geeft ook de gelegenheid dat een predikant een tekst uitzoekt die bij die situatie in de werkelijkheid van de dag prachtig aansluit. Maar ik ken ook genoeg voorbeelden dat het vooral blijft hangen bij stokpaardjes. Eindtijd dit, gaven van de Geest dat. Een liturgisch rooster dwingt ook om eens andere onderwerpen aan te pakken. Misschien wel juist thema's die je liever weg had willen laten.
Maar wat ik vooral erg mooi vind is dat het een liturgie is met thematiek. De hele kerkdienst heeft een thema en binnen het kerkelijk jaar loop je als het ware door het evangelie heen. En na drie jaar heb je best een flink stuk van de Bijbel meegekregen (Herhaling elk jaar van de bijbel, maar elk jaar heeft ook een eigen evangelie, Johannes als uitzondering, die komt in elk jaar terug) . En de vieringen. Het is niet alleen kerst en pasen, het is ook dat de engel bij Maria kwam met de boodschap dat ze zwanger zou worden en zij dat omarmde, hemelvaart, pinksteren, en nog veel andere stuff.

[Gaitema 439]

Ik ben het wel met jullie een dat veel verhalen in de evangelische gemeentes niet aan bot komen. Dan is zo'n rooster zeer goed. Weten jullie ook of de evangeliebrieven goed aan bot komen? Zoals Hebreeën en de Romeinen?

[Flash Gordon 274]

Ik deel de zorg van Gaitema wel, voor wat betreft het katholieke leesrooster. Op twee vlakken:

1. In de Mis wordt door gebruik van het rooster ieder van de synoptische Evangelien (vrijwel) volledig gelezen, in een cyclus van drie jaar. Ook de Brieven komen nog redelijk compleet aan bod, hoewel al beperkter. Het Johannesevangelie komt maar beperkt aan bod, Handelingen nauwelijks, de Apokalyps vrijwel niet, het Wet, Psalmen en de wijsheidsboeken in uiterst beperkte mate en alleen in relatie tot de Evangelie-lezing.

2. In de liturgie van de uren komen de moeilijke psalmteksten niet aan bod.

 

Hoewel het Evangelie veruit het belangrijkste is (en zelfs daarvan lezen we dus maar pakweg 75%), geldt voor de gehele Schrift: de Bijbel niet kennen is Jezus niet kennen.

Aanvullende, eigen schriftlezing, is dus ook voor een katholiek die alle Missen bezoekt en de Tijden bidt, nog steeds nodig.

[Gaitema 439]

10 uur geleden zei Flash Gordon:

Ik deel de zorg van Gaitema wel, voor wat betreft het katholieke leesrooster. Op twee vlakken:

1. In de Mis wordt door gebruik van het rooster ieder van de synoptische Evangelien (vrijwel) volledig gelezen, in een cyclus van drie jaar. Ook de Brieven komen nog redelijk compleet aan bod, hoewel al beperkter. Het Johannesevangelie komt maar beperkt aan bod, Handelingen nauwelijks, de Apokalyps vrijwel niet, het Wet, Psalmen en de wijsheidsboeken in uiterst beperkte mate en alleen in relatie tot de Evangelie-lezing.

2. In de liturgie van de uren komen de moeilijke psalmteksten niet aan bod.

 

Hoewel het Evangelie veruit het belangrijkste is (en zelfs daarvan lezen we dus maar pakweg 75%), geldt voor de gehele Schrift: de Bijbel niet kennen is Jezus niet kennen.

Aanvullende, eigen schriftlezing, is dus ook voor een katholiek die alle Missen bezoekt en de Tijden bidt, nog steeds nodig.

Daar kwam ik dus achter door zelf de bijbel te lezen. Op eens las ik voor mij geheel nieuwe gedeeltes. Psalmen waren en zijn voor mij nog steeds een hele ontdekking.

Hoewel de Psalmen wel vaak gezongen worden. In mijn geval dan, in de gereformeerde kerk. 

[Modestus 137]

Op 10-9-2017 om 22:11 zei Gaitema:

In kerken volgen ze vaste bijbelroosters heb ik zo het idee van. Overal in het land kan je zo de zelfde Schriftlezingen horen. Veel wordt zo vertrouwd, maar wordt zo alles in de bijbel wel voldoende behandeld? Zien we geen fundamentele zaken over het hoofd zo?

 

Op 10-9-2017 om 22:28 zei Thorgrem:

Het is denk ik juist bedoeld om fundamentele zaken niet over het hoofd te zien, of te skippen om wat voor reden dan ook.

Juist! Ik weet niet hoe het in andere kerkelijke gemeenschappen is, maar in Orthodoxe Kerk heb je een vaste liturgische rooster voor elke dag van het jaar. Allereerst worden alle evangeliën en apostolische brieven gelezen in de loop van het jaar. Daarnaast is er een reeks van lezingen voor elke kerkelijke feestdag, waarbij de passende stukken niet alleen uit het Nieuwe Testament worden gelezen, maar ook de relevante profetieën en onderricht uit het Oude Testament; met name tijdens de Grote Vasten voor het grote feest van Pasen. En al die lezingen zijn bedoeld niet alleen maar om te herinneren wat er toen gebeurde, maar ook om datgene wat gevierd wordt te beleven in dankbaarheid voor het grote heilswerk dat Jezus voor ons heeft volbracht.