"Stille Nacht" in de ban binnen RKK

[Michiel 14]

De Rooms-Katholieke Kerk in Nederland wil kerstliederen als 'Stille Nacht' en 'De herdertjes lagen bij nachte' weren bij de mis. De liederen zijn daarom niet langer opgenomen in de liedboekjes.

Norbertijn Joost Jansen is directeur van de Abdij van Berne in Heeswijk-Dinther, waar de liedboekjes worden uitgegeven. Hij zegt dat het besluit op voorspraak van de Nederlandse bisschoppen is genomen.
"Te rigoureus"

De reden is de grote zorg bij de bisschoppen over de kwaliteit van liturgie, zegt Jansen. Daarmee wordt bedoeld dat de teksten die gebruikt worden in dienst van de verering van God moeten staan. Hij vindt die zorg te prijzen. "Maar tegelijkertijd vind ik dat ze te rigoureus te werk gaan", zegt hij.

"Ik hoop dat het gezond verstand op een gegeven moment gaat overwinnen. Dat mensen gaan zeggen: ja, dit kan toch niet. Laten we daarin de soepelheid bewaren."

Liederen als 'Stille Nacht' zijn wel opgenomen in de liedboeken van de kerk in andere landen, zoals Duitsland en de VS.
St. Bavokerk

Dirigent Sanne Nieuwenhuijsen van de Koorschool in Haarlem bevestigt dat 'Stille Nacht' in officiële kerkdiensten niet meer gezongen mag worden.

Bij de nachtmis in de St. Bavokerk in Haarlem wordt het lied vooraf gezongen, voordat de priester binnenkomt. "Dat mag wel en dat waren we toch al van plan", zegt ze.
Geen verbod

Het bisdom Haarlem laat weten dat het besluit van de bisschoppen niet als een verbod moet worden opgevat.

"Wij laten onze parochies vrij om de liederen wel te zingen", zegt algemeen secretaris en kanselier Eric Fennis. "Het zijn liederen die toch wel heel sterk bij Kerstmis horen."

De Rooms-Katholieke Kerk in Nederland wil nog niet reageren.

Bron: NOS

Terug naar frontpage

[broer konijn 0]

De Rooms-Katholieke Kerk in Nederland wil kerstliederen als 'Stille Nacht' en 'De herdertjes lagen bij nachte' weren bij de mis. De liederen zijn daarom niet langer opgenomen in de liedboekjes.

Prachtig! Dat lijkt op een keuze voor meer aandacht voor serieus omgaan met de dienst van het Woord waarin dan logischerwijs ook kwaliteit wordt gevraagd van gebruikte woorden in liederen.

Temeer prachtig omdat het altijd de protestanten waren die zonodig vonden dat er véél meer aandacht gegeven moest worden aan precies zijn met wat er staat, en met wat God zegt.

De katholieken komen hiermee terwijl de protestanten juist steeds meer hele kerkdiensten als rock-concerten organiseren. http://refoweb.nl/nieuws.html/791/jijdaar-verbijsterd-over-rockdienst/?pageID=2

De protestanten zitten nu liturgisch veel meer op de lijn van volksgodsdienst waar ze zich tegen afzetten tijdens de reformatie, en de katholieken neigen dan misschien nu weer iets naar een meer zuivere bediening van het Woord...?

Het zou maar zo eens kunnen. Want de geest van goedwillende redelijke godsdienst gaat wegen dwars door veroordelingen en hokjes en muren heen. En dat kan ook niet anders want het Woord van God is ongewijzigd; en waarvan dat Woord spreekt dat is van de Levende God.

De tijd vraagt om vormvrijheden en beleving en ervaring, maar God vraagt eerbied en ontzag.

De mens is bezig met het aardse, maar wordt gevraagd om bezig te zijn met wat boven is.

[MysticNetherlands 298]

Aha! Dus hedendaagse muziek is niet gericht op 'boven'? Is die verraderlijke orgelpartituur van de 18e eeuw ook niet veeeeel te modern? Waarom houden we t niet bij 3e en 4e eeuws gezang?

En beleving en ervaring is inderdaad afgrijselijk, Af-grij-se-lijk. Laten we vooral niet proberen de godsdienst levend te houden, maar vooral een star, doods, zwartgallig, abstract geheel.

[Olorin 155]

Ik vermoed trouwens dat Stille nacht er niet meer of minder in de mis gezongen gaat worden dan voorheen. En nog afgezien daarvan zing men regelmatig ook liederen buiten wat officieel het begin en einde van de mis is.

[Thorgrem 430]

'Geen sprake' van verbod op 'Stille nacht'

In tegenstelling tot wat verschillende media vandaag suggereerden, verbiedt de katholieke Kerk geen traditionele kerstliederen. Van een verbod is "geen sprake", schrijft de Bredase bisschop Jan Liesen, bisschop-referent voor liturgie, in een verklaring.

'De geruchten zijn onjuist'

De geruchten dat liederen als 'Stille nacht' en 'De herdertjes lagen bij nachte' uit de kerstliturgie geweerd zouden worden, "stemmen niet overeen met de feiten" aldus mgr. Liesen.

'Geen sprake van verbod'

De indicatie voor de vermeende boycot zou zijn dat de teksten niet langer meer in de bekende missaaltjes van de Abdij van Berne mogen worden afgedrukt. Het is zo, schrijft mgr. Liesen, "dat een aantal traditionele liederen momenteel niet voorkomt op de lijst met goedgekeurde liederen voor de liturgie. Die lijst wordt gaandeweg aangevuld. Dit wil echter niet zeggen dat de traditionele vroomheidsliederen niet gebruikt mogen worden. Van een verbod om geliefde liederen te zingen, zoals het gerucht gaat, is dus geen sprake".

'Belangrijk onderdeel'

In de kersttijd, zegt de bisschop, "worden al vele decennia traditionele vroomheidsliederen gezongen en dat kan ook zo blijven". Hij verwijst naar Augustinus: "Wie zingt, bidt tweemaal. De liturgische gezangen zijn daarom een belangrijk onderdeel van de liturgie."

http://www.katholieknieuwsblad.nl/nieuw ... nacht.html

Doorlopen mensen, niets te zien.

[Olorin 155]

Mja, ik vond het al zo'n raar verhaal in het Journaal...

[Eli7 0]

Is de tekst van Stille nacht (heilige nacht) niet stichtelijk genoeg meer? Ik snap eigenlijk niet zo goed wat er nu niet meer mag aangaande dit lied en wat er aan deze liederen dan zou moeten schelen.

[Thorgrem 430]

Mja, ik vond het al zo'n raar verhaal in het Journaal...

Vreemd he, terwijl de bisschop toch vrij snel reageert. Zoiets als hoor en wederhoor is schijnbaar teveel gevraagd voor een omroepen en dagbladen. Maar ze hebben geluk, de schade is al weer aangericht en rectificeren hoeven ze toch niet.

[Olorin 155]

Is de tekst van Stille nacht (heilige nacht) niet stichtelijk genoeg meer? Ik snap eigenlijk niet zo goed wat er nu niet meer mag aangaande dit lied en wat er aan deze liederen dan zou moeten schelen.

Zie bericht van Thorgrem met reactie van de bisschop:

Het nieuwsbericht klopt niet; Die liederen mogen nog steeds gewoon in de mis gezongen worden en past prima bij de traditie van kerst.

[Eli7 0]

Maar wat betekent het dan dat deze liederen niet meer in de missaaltjes van de abdij van Berne afgedruk mogen worden? Zijn die missaaltjes van die abdij toonaangevend oid?

[Olorin 155]

Mja, ik vond het al zo'n raar verhaal in het Journaal...

Vreemd he, terwijl de bisschop toch vrij snel reageert. Zoiets als hoor en wederhoor is schijnbaar teveel gevraagd voor een omroepen en dagbladen. Maar ze hebben geluk, de schade is al weer aangericht en rectificeren hoeven ze toch niet.

De NS heeft nu wel een reactie van de bisschop erbij gezet waar in staat dat het lied wel gezongen mag worden.

http://nos.nl/artikel/575407-rk-kerk-do ... n-ban.html

Maar idd best slordig dat ze niet ff eerder bij die bisschop om reactie hebben gevraagd.

[broer konijn 0]

Aha! Dus hedendaagse muziek is niet gericht op 'boven'? Is die verraderlijke orgelpartituur van de 18e eeuw ook niet veeeeel te modern? Waarom houden we t niet bij 3e en 4e eeuws gezang?

Wat je zegt is waarheid. Ik begrijp je emotie wel omdat ik die ken. Niets menselijks is jou vreemd. Gelukkig was de aanleiding onschuldig en eenduidig. Het leek even op meer aandacht voor serieus omgaan met de dienst van het Woord. Als de kerk een vorm heeft gevonden van muziek of liturgie die passend wordt gevonden met heiligheid en eerbied, dan is dat een zaak van feit en eeuwigheid. Want God is ook eeuwig, en wat eerbiedig was, is ook in een verre toekomst eerbiedig. En als de kerk vormen of liturgie heeft wat om wat voor reden dan ook niet kwalificeert als goed of heilig of gericht op Gods eer en heiligheid, dan zal de kerk die vormen en die liturgie mijden. Dat is niet de mens in actie, maar God in de mens. Het zijn keuzes die worden gemaakt alsof God daadwerkelijk aanwezig was geweest en toekijkt hoe de mens Hem eer en lof bezingt. Van het volk Israël weten wij dat God graag ziet dat we het beste en heiligste voor hem bestemmen en dat we niet slap en ongeinteresseerd met onszelf en ook een beetje met godsdienst bezig zijn.

En beleving en ervaring is inderdaad afgrijselijk, Af-grij-se-lijk. Laten we vooral niet proberen de godsdienst levend te houden, maar vooral een star, doods, zwartgallig, abstract geheel.

Je had het haast niet treffender kunnen formuleren. Godsdienst levendig houden. Het is de mens die kijkt wat hij nog met godsdienst kan. Geloof je dat God echt leeft? Waarom zou de mens de godsdienst levendig willen houden? Is God niet Levendig genoeg in wat Hij doet?

God vraagt erkenning van Zijn macht en heerlijkheid. God vraagt eerbied; dat is onderkenning dat wie tot God nadert iets nadert dat op deze aarde niet gevonden wordt.

Het is zo dat je bij een eredienst op de drempel staat van de hemel, en je belt aan en vraagt of God naar buiten wil komen om jou aan te horen en om met jou gemeenschap te hebben. Wou jij het dan op de stoep van God een beetje levendig gaan zitten maken?

Dat wat zij doods en zwartgallig en abstract noemt, dat noem jij zo omdat het voor jou niet bestaat. Jij ziet geen God in het saaie en ootmoedige en eerbiedige. Maar wordt wakker; want wat je zegt is dat je God niet ziet. Dat wat jij zo vreselijk afkamt, dat is dat de mens in geloof genoeg heeft aan gemeenschap met God, en helemaal niet nodig heeft om dat op te leuken met alle vertier dat in de wereld reeds volop te krijgen is. Maar waar de termen doods en zwartgallig en star en abstract wordt benoemd, daar is het goddeloosheid en liefdelossheid dat voeding krijgt in de spreker.

En begrijp goed dat God niet op mensen rekent, maar door hen heen. Dus als er ergens inderdaad liefdeloosheid toeneemt, dan is het ook zo dat aldaar het goede een negatieve duiding krijgt en dat wat eerst genoeg was omdat de liefde en de godsvrucht en zegen rijkelijk vloeiden, wordt dan volharding in verstarring en aanvechting. Net zoals het celibaat ook een negatieve duiding kan krijgen, of het worden van evangelist, of net gelijk wat je maar verzint dat goed is begonnen als roeping.

Maar je mist God en de bedoeling van God, als je niet door de mens heen op God kunt zien. God vraagt ook aan jou hoe jij je gaat opstellen als je nadert tot Hem. De vreze des Heeren wordt kennelijk niet meer geleerd, maar moet ik je dan gaan vragen wat het woord ontzag nog voor jou betekent?

Is God uitgenodigd voor jouw feestjes? Heb je rekening met Zijn komst gehouden?

Hoe zou het zijn als God jou eens uitnodigde?

[Floes 0]

Broer konijn, ik vind dat je behoorlijk wat aannames doet over MysticNetherlands. Je interpreteert die woorden volgens mij nogal verkeerd en je toon is nogal uit de hoogte.

[broer konijn 0]

Broer konijn, ik vind dat je behoorlijk wat aannames doet over MysticNetherlands. Je interpreteert die woorden volgens mij nogal verkeerd en je toon is nogal uit de hoogte.

Dat spijt mij Floes. Onvermijdelijk is mijn reactie gelinkt aan de woorden die zijn geschreven. Maar net zoals de schrijver een associatie wel of niet goed onder woorden brengt, is het ook de lezer die in een reactie een associatie wel of niet goed onder woorden brengt. Ik ga natuurlijk uit van plaatsing van de opmerkingen in de algemene gangbare gedachten en weet hoe een kerkdienst veel weg kan hebben van een belabberde uitvoering van Sister-act.

Wat de toon betreft, vrees ik dat die - indien de woorden toepassing vinden - niet heel veel anders kan. Want niet ik, maar het onderwerp komt uit de hoogte. Ik ben daarin onbelangrijk en verbeeld me niets. Maar misschien zie ik het fout; wie concreter is kan het zeggen.

[Wietse 0]

Verder alles wel lekker broer konijn?

Ik kan zelf ook wel eens zwart en bevindelijk uit de hoek komen, maar wat jij zegt is nogal oordelend naar iemand die je niet kent.

[Robert Frans 1.653]

Maar wat betekent het dan dat deze liederen niet meer in de missaaltjes van de abdij van Berne afgedruk mogen worden? Zijn die missaaltjes van die abdij toonaangevend oid?

Ze worden in vele, dus niet alle, parochies gebruikt. Ze worden elke week uitgegeven en bevatten de liturgie van de Mis en een selectie van gezangen die men zou kunnen zingen. Voor die missaaltjes heeft de bisschop ooit een lijst aangelegd van liederen die daarvoor niet geschikt zijn. Parochies die deze missaaltjes dus niet gebruiken, zullen hier weinig mee van doen hebben. Hoogstens kunnen ze uit zichzelf besluiten ook die lijst aan te houden.

Het is daarbij wellicht ook goed om aan te geven dat de katholieke versie van het Stille Nacht een andere tekst behelst dan de protestantse versie. De protestantse versie is meer een theologisch stuk, terwijl de katholieke versie het van oorsprong Duitse lied letterlijker vertaald. Het eerste couplet gaat daar als volgt:

Stille nacht, heilige nacht,

Alles slaapt, sluimert zacht.

Eenzaam waakt het hoogheilige paar,

Lieflijk Kindje met goud in het haar,

Sluimert in hemelse rust

Sluimert in hemelse rust.

Inhoudelijk is het dus niet bepaald een liturgisch lied met goede theologische inhoud, hoewel het natuurlijk wel een traditioneel lied is dat graag en veel gezongen wordt. Iets wat dus ook gewoon kan, zelfs als je als parochie dat missaaltje aanhoudt. Ik ben er echter sterk voorstander van dat we de veel mooiere protestantse versie gaan zingen:

Stille nacht, heilige nacht.

Davids Zoon, lang verwacht,

Die miljoenen eens zaligen zal

wordt geboren in Bethlehems stal.

Hij, der schepselen Heer

Hij, der schepselen Heer.

En "De herdertjes lagen bij nachte?" Mijns inziens is dat altijd al een lied geweest dat ik totaal niet serieus kan nemen als kerklied. Het is leuk als kinderlied, maar in de liturgie hoort het mijns inziens absoluut niet thuis. Met name het (katholieke) tweede couplet is een pareltje:

Toen zij er te Bethlehem kwamen

Daar schoten drie stralen dooreen

Een straal van omhoog zij vernamen

Een straal op het kribje benee

Daar vlamd' er een straal uit hun ogen

En viel op het Kindeke teer

Zij stonden tot schreiens bewogen

En knielden bij Jesus neer

Ik bedoel, geinig hoor zo'n potje lasergamen in de kerk, maar niet tijdens de liturgie graag...

[broer konijn 0]

@ Floes, MysticNetherlands, Wietse:

Eredienst

1. Serieus omgaan met de dienst van het Woord.

2. Vormvrijheden en beleving en ervaring wordt gezocht, maar God vraagt eerbied en ontzag.

3. De mens is bezig met het aardse, maar wordt gevraagd om bezig te zijn met wat boven is.

Eredienst ervaren als star, doods, zwartgallig, abstract geheel.

Maar waar de termen doods en zwartgallig en star en abstract wordt benoemd,

daar is het goddeloosheid en liefdeloosheid dat voeding krijgt in de spreker.

Waarom?

Wie kijkt met ogen van geloof is niet geinteresseerd in de vorm, maar in het geloof.

De vormvrijheid die wordt gewenst om te doen wat men wil, maakt juist dat het er niet toe doet, als er maar eerbied en heiliging en Godsvrucht in een eredienst is.

Je voeding van je woorden komt niet uit God en ook niet uit de liefde als je een dienst zonder veel vorm maar wel met eerbied en aandacht voor God en Zijn Woord, beziet of associeert een als star, doods, zwartgallig, abstract geheel.

Relativering

Als dat dan niet zo bedoeld is, dan is het ene goed moment om ons te realiseren dat dat wat wij in eigenwilligheid erbij zoeken er niets toe doet,en dat wat wij mogelijk bij anderen te weinig zien, er ook helemaal niets toe doet. Het enige dat er toe doet is God lofprijzen en alle eer en alle eerbied voor God betonen.

Dat gaat over het hart, en daarnaast ook over de vorm, en ook over het centrum van je aandacht. Dat is niet vormvrij. Dat is niet zonder onderscheid te maken met de wereld. Dat is niet om onze zinnen te verzetten op iets leuks of boeiends of fijns. Maar dat is een zaak van godsdienst in eerbied en onderwerping met een tempel in het hart en een concentratie op wat God van ons vraagt en van ons wil. Als jij dan in zo'n starre doodse zwartgallige ruimte komt, weet dan dat je een Tempel betreedt. Want wat je meekrijgt is waar het hart vol van is. Het volk Israël vond ook al dat dat iets inhoudelijks was. Maar God kon echt niet waarderen wat Israël er allemaal aan toevoegde om het inhoudelijker en leuker te maken.

Ik weet niet of ik de brug hier kan slaan. Het sub-onderwerp is nogal verweven met wat maatschappelijk gebruikelijk is. Het zijn al meer woorden dan ik nuttig vind. Sorry. Maar ik meen wel wat ik zeg, hoewel ik niet kan weten wat ik fout zeg waar het niet concreet wordt.

[broer konijn 0]

Maar wat betekent het dan dat deze liederen niet meer in de missaaltjes van de abdij van Berne afgedruk mogen worden? Zijn die missaaltjes van die abdij toonaangevend oid?

Ze worden in vele, dus niet alle, parochies gebruikt. Ze worden elke week uitgegeven en bevatten de liturgie van de Mis en een selectie van gezangen die men zou kunnen zingen. Voor die missaaltjes heeft de bisschop ooit een lijst aangelegd van liederen die daarvoor niet geschikt zijn. Parochies die deze missaaltjes dus niet gebruiken, zullen hier weinig mee van doen hebben. Hoogstens kunnen ze uit zichzelf besluiten ook die lijst aan te houden.

Het is daarbij wellicht ook goed om aan te geven dat de katholieke versie van het Stille Nacht een andere tekst behelst dan de protestantse versie. De protestantse versie is meer een theologisch stuk, terwijl de katholieke versie het van oorsprong Duitse lied letterlijker vertaald. Het eerste couplet gaat daar als volgt:

Stille nacht, heilige nacht,

Alles slaapt, sluimert zacht.

Eenzaam waakt het hoogheilige paar,

Lieflijk Kindje met goud in het haar,

Sluimert in hemelse rust

Sluimert in hemelse rust.

Inhoudelijk is het dus niet bepaald een liturgisch lied met goede theologische inhoud, hoewel het natuurlijk wel een traditioneel lied is dat graag en veel gezongen wordt. Iets wat dus ook gewoon kan, zelfs als je als parochie dat missaaltje aanhoudt. Ik ben er echter sterk voorstander van dat we de veel mooiere protestantse versie gaan zingen:

Stille nacht, heilige nacht.

Davids Zoon, lang verwacht,

Die miljoenen eens zaligen zal

wordt geboren in Bethlehems stal.

Hij, der schepselen Heer

Hij, der schepselen Heer.

En "De herdertjes lagen bij nachte?" Mijns inziens is dat altijd al een lied geweest dat ik totaal niet serieus kan nemen als kerklied. Het is leuk als kinderlied, maar in de liturgie hoort het mijns inziens absoluut niet thuis. Met name het (katholieke) tweede couplet is een pareltje:

Toen zij er te Bethlehem kwamen

Daar schoten drie stralen dooreen

Een straal van omhoog zij vernamen

Een straal op het kribje benee

Daar vlamd' er een straal uit hun ogen

En viel op het Kindeke teer

Zij stonden tot schreiens bewogen

En knielden bij Jesus neer

Ik bedoel, geinig hoor zo'n potje lasergamen in de kerk, maar niet tijdens de liturgie graag...

Bedankt voor je toelichting; zo had ik mij inderdaad voorgesteld dat de RKK ertoe gekomen was. Een goede zaak dat de liturgie is aangescherpt waar het ertoe doet, en begrijpelijk dat de praktijk zoals traditioneel gebruikelijk is, ook ruimte biedt om daarin niet te strict te zijn waar het er minder toe doet.

[Olorin 155]

Uit de Trouw:

Rk kerk: verbod op zingen van 'Stille Nacht' is onzin

[...]

Geen boycot, eerder een technisch probleem

De referent van de Nederlandse Raad voor Liturgie, bisschop Jan Liesen, stelt in een communiqué dat de geruchten over een boycot 'niet overeenstemmen met de feiten'. De 'geliefde liederen' blijven toegestaan.

'Stille Nacht' komt dit jaar inderdaad niet voor in de boekjes, vertelt de Osse pastoor Cor Mennen aan Trouw. Mennen, die als adviseur betrokken is bij de samenstelling van de boekjes, spreekt van een technische verandering.

Tot voor kort legden de samenstellers hun gekozen liederen ter goedkeuring voor aan de bisschoppen. Sinds een paar maanden is de aanpak volgens Mennen omgedraaid. Liederen hoeven niet individueel te worden voorgelegd, maar de samenstellers mogen alleen liederen opnemen die op een lijst staan met reeds goedgekeurde exemplaren.

Mennen: 'Met deze aanpak willen we voorkomen dat we iedere keer in discussie moeten over individuele liederen. Stille Nacht nog niet op de lijst, maar de goedkeuring is voor zover ik weet slechts een kwestie van tijd. Het lied is onomstreden. Parochies doen niets verkeerd als ze het toch gewoon laten zingen.'

[Robert Frans 1.653]

Dat is goed om te horen inderdaad.

[Annatar 0]

Non-nieuws veroorzaakt door de kinderachtige ruzie tussen de Norbertijnen van Heeswijk en de censors van de Nederlandse bisschoppenconferentie.

[Ursa 1]

Sjonge, is de RKK toch zo belangrijk dat dit nieuws landelijk gebracht wordt...

[Wietse 0]

Sjonge, is de RKK toch zo belangrijk dat dit nieuws landelijk gebracht wordt...

Ken je tegenstander

[Thorgrem 430]

Sjonge, is de RKK toch zo belangrijk dat dit nieuws landelijk gebracht wordt...

En dat mensen er massaal op reageren. Gister bij de Telegraaf al snel 300+ reacties. Schijnbaar leeft het toch nog onder het volk.

[Lobke 467]

Stille nacht gaat niet in de ban dat blijven we zingen, maar ook ik vind de protestantse versie meer diepgang hebben.

Gewoon dat overnemen, protestantsen zingen al jaren het Ave Maria.

Dat er soms liederen uit een liedboek geschrapt worden dat gebeurd ook in de protestantse traditie.

JHDH liedboek wordt ook nogal eens herzien. Er zijn ook liederen die ik nauwelijks door mijn str.. kan krijgen. Voorwaarts christen strijders... oh ja we moeten het vergeestelijken.

@ broer konijn;

Wat speelt die jongen geweldig in de GKV, en als ik het zo zie is het na het AMEN.