Kerkgang of geloof.

[Modestus 137]

Op 19-11-2020 om 12:20 zei Robert Frans:

Is het misschien (en dit bedoel ik oprecht als vraag!) niet ook omdat de orthodoxe kerk eigenlijk van zichzelf een vrij besloten gemeenschap is?
Nu bezie ik alles slechts als buitenstaander, maar het komt op mij wel typerend over op dat hét 'Mekka' van de orthodoxie niet een Vaticaan is dat in dialoog met wereldleiders en religies de stem van de Kerk wil laten horen (met alle problemen die daar onvermijdelijk bij horen), maar... een schiereiland, de Heilige Berg Athos, waar zich uitsluitend kloosters bevinden.
Waar enkel mannen kunnen komen en slechts voor een klein deel niet-orthodoxen, waar de monniken nooit of te nimmer het eiland verlaten, zelfs niet om een familielid te begraven, en waar ze er echt een eigen wereld aanhouden, met zelfs nog de eeuwenoude Byzantijnse tijd op de klok. Bisschoppen moeten binnen de orthodoxie, zo ik begreep, ook monnik zijn.

De liturgie van de orthodoxe Kerk is prachtig en overdonderend qua muziek en pracht en praal, maar voor buitenstaanders volstrekt onnavolgbaar. Ik weet nog dat ik eens zo'n viering bezocht en sowieso als vroom katholiek er niet ter communie mocht gaan, maar ook geen boekje meekreeg met de tekst. Nu was de liturgie grotendeels in het Nederlands, maar als er urenlang achter elkaar en soms ook door elkaar heen gezongen wordt, dan volgt dat best lastig. Ook zie je natuurlijk nauwelijks wat er gebeurd, omdat er tussen priester en volk de ikonenwand staat.
Na de liturgie werd er in een zaal onderin uitgebreid gegeten en hoewel ik er zeker welkom was en er ook even met de zeer aardige priester heb kunnen spreken, was het toch echt vrij duidelijk een andere cultuur (Russisch) en zou ik er waarschijnlijk nooit echt helemaal bijhoren als ik er orthodox zou worden.
Je schrijft zelf al dat die kerken zo verbonden zijn met hun culturen. Er is dan ook geen Nederlands-orthodoxe kerk, of zelfs geen Amerikaans- orthodoxe kerk, terwijl daar volgens mij best een grote orthodoxe gemeenschap is.

De orthodoxe kerk komt op mij soms een beetje over als een kerk die van heel de wereld een klooster wil maken, maar nogmaals, als buitenstaander zal ik dingen natuurlijk heel anders zien dan jij als insider.
Maar ik kan me voorstellen, ook als je de vrij complexe vastenwetten, jargon en devoties in ogenschouw neemt, dat de orthodoxe kerk best hoogdrempelig kan overkomen op buitenstaanders.
Hoe zie jij dat, als ik vragen mag?

Ik begrijp natuurlijk wat je bedoelt. Ik heb als bekeerling en objectieve waarnemer ook dezelfde indruk. De Orthodoxe kerk stelt zich natuurlijk niet tot doel om van de hele wereld een klooster te maken. Dit is niet haar theologie. Er bestaat bijvoorbeeld nog steeds de eredienst van het huwelijk, die zo belangrijk is, dat het als één van de zeven sacramenten wordt gezien. Terwijl de gehuwde leken, die met de wereld verbonden zijn, kunnen zich zeker niet aan alle kerkelijke voorschriften houden, zoals vasten en dagelijkse urenlange kerkdiensten bijwonen.

Maar aan de andere kant de stand van zaken zoals we die nu zien, heeft een zekere historische achtergrond en in de Kerk van nu wordt er gezocht naar oplossingen voor de vele problemen en uitdagingen van de moderne tijdperk. Het monasticisme is oorspronkelijk ontstaan als een beweging binnen de Kerk om afstand te doen van de wereld met al zijn kwaad, huichelarij en lauwheid in het volgen van het evangelie. Het monasticisme begon zich te ontplooien toen de christenvervolgingen waren officieel opgeheven (Edict van Milaan van 313; Edict van Thessalonica van 380) en massa’s mensen zich tot het christendom bekeerden, het voorbeeld van hun succesvolle keizer Constantijn navolgend.

Natuurlijk bezaten die nieuwkomelingen geen steevaste geloof en vroomheid als de martelaren en belijders van vroeger, die het christendom bewaard hebben en doorgegeven hebben aan de volgende generaties, ondanks alle sadistische martelingen en bedreigingen. En als iedereen zich christen noemde, terwijl er maar weinigen waren die nog steeds ijverig was in het navolgen van de evangelie, dan stond het christendom voor het gevaar verslonden te worden door de gevallen menselijke wereld die zich plotseling christelijk begon te noemen. En om een uitweg te vinden en volkomen eerlijk te zijn in het navolgen van Christus, gingen sommige mensen in het oosten van het Romeinse rijk de woestijn in om op hun manier zich te concentreren in het behouden van een zuiver geweten en hart. En natuurlijk zelfs niet alle monniken waren voorbeeldige christenen.

Toch werden de monniken door vele leken geërd als “vaders” (abba’s), terwijl anderen hadden en hebben er geen begrip voor. En dat is niet voor niets. De monniken die zich aan spirituele ascese en gebed wijden, de listige demonen moeten waarnemen, over hun hart of innerlijke gesteldheid moeten waken hebben als het ware vaak een hogere, meer superieure bewustzijn, juist omdat ze veel minder afgeleid worden door de wereldse hectiek en genietingen. Het doet me denken aan het liedje “Ik ben mezelf niet of al die jaren nooit geweest”. Dit is vaak de onvermijdelijke toestand van ons bewustzijn, van onszelf, die we mee moeten maken door het leven te delen van de gevallen menselijke wereld.

De enige oplossing van dit probleem is zich te wijden aan het leven van gebed en waakzaamheid. Want dit is de manier om onze geestelijke ogen gericht te houden op God, die de pure realiteit en het zijn zelf is, vrij van alle illusie en in gemeenschap met wie, ook wijzelf worden bevrijd van de wereldse illusies. Juist daarom waren de monniken geërd door het vrome volk van de Kerk. Dikwijls het was het instituut van monasticisme dat voor het voortbestaan van de orthodoxe kerk en volk zorgde in de tijden van oorlogen en bezetting. Tijdens de Turkse overheersing van Griekenland (1453-1821) het waren voornamelijk monniken die de byzantijnse christelijke traditie bewaard en doorgegeven hebben. Hoe vreemd het ook is, maar veel belangrijke kloostergemeenschappen, inclusief de berg Athos, waren grotendeels met rust gelaten zowel door Turken (moslims), als later ook door Hitler en zijn nazi’s; terwijl Turken deden heel veel om Grieken te islamiseren en in zichzelf te assimileren. En dat lukte hen grotendeels ook. Degenen die weigerden één te worden met de Turken-moslims werden vaak uitgemoord, verkracht en als slaaf verkocht, terwijl anderen moesten zware onderdrukking lijden tot aan de opstand van 1821 en daarna.

Een vergelijkbare situatie was ook in Rusland tijdens de Mongoolse overheersing (1237-1480). Ondanks de langdurige bezetting ging het in die tijd toch beter met de orthodoxe kerk in Rusland dan ten tijde van keizer Peter de Grote (1672-1725). Ik las zelfs van een orthodoxe heilige, een belangrijke bisschop, die goede persoonlijke betrekkingen had met de Khan van Gouden Horde en tijdens één van zijn bezoek aan hun hof zelfs de vrouw van de Khan kon van haar ziekte genezen door zijn gebed tot God.

Hieruit zien we dat het instituut van monasticisme heeft een cruciale rol gespeeld in het behoud en het voortbestaan van het orthodoxe christendom. In de loop van de geschiedenis het was de ruggengraat van de kerk als het ware. Daarom is het ook begrijpelijk waarom er zo’n grote belang aan wordt gehecht.

Hierdoor kan een leek zich inderdaad minderwaardig voelen omdat hij geen monnik is en niet in staat om zich aan alle regels van het kerkelijk statuut te houden. Maar in wezen is dat niet zo; hij is niet minderwaardig in de ogen van God. Hij of zij moet wel een eigen manier van het christen zijn vinden in zijn omgeving en situatie. Ik bijvoorbeeld hou me niet helemaal aan de regels van het vasten, omdat ik weet dat als christenen staan we niet meer onder de wet maar onder de genade (Romeinen 6:14). Het gaat erom wel dat we ons eerlijk aan de principes houden die achter de wet of de kerkregels staan. Gelukkig valt niemand mij lastig in mijn kerk door mij te ondervragen of ik me aan alle regels hou voordat ik naar de communie ga.

2. Supranationalisme. De orthodoxe kerk is in haar wezen wel multicultureel, internationaal en zelfs supranationaal. Het kan wel over komen dat bepaalde culturen meer dominante rol spelen in de orthodoxe kerk. Dat komt omdat die culturen (hoofdzakelijk Russische en Griekse) een rijkere geschiedenis hebben en een cruciale bijdrage hebben geleverd aan het behoud en de vormgeving van orthodoxie zoals we die nu kennen. In de westerse landen is er nog geen sprake van bekeerlingen die zo vroom en deugdzaam waren in de ogen van God dat ze wonderen konden verrichten door hun gebeden of wiens preken een grote bron van inspiratie waren voor massa’s gelovigen, en die daarom heilig werden verklaard. Wel is er sprake van de West-Europese heiligen van vóór de schisma van 1054, zoals Willibrordus, Bonifatius, Servatius, Winfried, Oda, vele pausen van Rome, etc. Dus, is er dan sprake van de Nederlandse of Amerikaanse orthodoxe cultuur? Het antwoord is ja en nee, want dit zijn puur relatieve begrippen.

Het is wel zo dat er helaas altijd genoeg orthodoxe farizeeërs zijn die geneigd zijn zich boven westerlingen of nieuwkomelingen verheffen en hen een lesje lezen over wat wel en niet orthodox is. Daarom al die berispingen van de Heer Jezus tegen de joodse farizeeërs in Mattheüs 23 gelden net zo goed voor de orthodoxe farizeeërs, zowel priesters als zelfverzekerde leken.

3. De geschiedenis van de orthodoxe kerk is vol van negatieve periodes wanneer haar spirituele leven bevond zich op een lage niveau en er sprake was van bijgeloven, onderlinge strijd, wanneer hele kwaadaardige mensen aan de macht stonden in de kerk en de ketterse opvattingen tijdelijk triomfeerden. Het is bijvoorbeeld de periodes van grote en turbulente oproer en confrontaties met de ketterse stromingen van arianisme (321-381), nestorianisme en monofysitisme (5de eeuw), iconoclasme in de kerk van Constantinopel (726-842), de periode van overheersing van de ketterij van monotheletisme (638-381) en vele andere. Ook was er sprake van de zogenaamde Synodale periode (dus zonder patriarch, maar met de wereldse keizer aan het hoofd) in Russische orthodoxe kerk (1721-1917), wanneer het spirituele leven van mensen bevond zich in het algemeen op het lage niveau. In die tijd werd je bijvoorbeeld ontmoedigd door de kerk zelf om vaak of wekelijks naar de communie te gaan en bewust naar het ideaal van heiligheid te streven. Als je het toch wilde doen, dan werd je berispt als een “hoogmoedige” met een gebrek aan “nederigheid”, die ontkent dat “alle mensen zijn zondaars, onwaardigen”. Ik heb het natuurlijk zelf niet meegemaakt, maar dat is wat ik in ieder geval gelezen heb. De patriarch van Moskou Kiríll heeft zelf negatief gesproken over die toestand van zaken in die tijd en zeide dat religieuze onwetendheid en gebrek aan de kerkelijke activiteit van toen heeft uiteindelijk tot de Bolsjewistische revolutie van 1917 geleid.

Waar ik nu moeite mee heb als het gaat om Russische traditie is de regel om te biechten voor de communie. Frequente biecht is in praktijk niet zozeer de biecht van begane zonden, maar meer van gedachten, gevoelens en kleine dingen die je gedaan of gezegd heb. In feite is dit het puur monastieke gebruik uit de vroegchristelijke monasticisme. Maar monniken wisten wel wat ze deden en hoe ze dit tot hun voordeel konden gebruiken; ik geloof echter niet dat de meeste leken die dat doen een echte spirituele vooruitgang boeken. Toen ik op Athos als novice verbleef in een Grieks-orthodoxe klooster, mocht ik 3 keer week naar de communie en was nooit verplicht om iets te biechten. God zij dank dat ook nu ben ik vrij van dat onnodige gebruik.

In al die tijden van bijgeloof en verval verkeerde de orthodoxie in gevaar veranderd te worden in een pseudo-christelijke of zelfs heidense religie. Maar Christus vond altijd een uitweg om dit te voorkomen. Het waren met name individuele personen met een administratieve en/of spirituele gezag die wisten dit te voorkomen vaak doordat ze zelf door overheden vervolgd en verketterd en door andere mensen gesteund en geërd werden. Deze personen zijn in de geschiedenis gegaan als heiligen. En dat doet me denken aan wat de apostel profeteerde in 1 Korinthe 11:19: “Want er moeten ook afwijkingen in de leer onder u zijn, opdat wie beproefd blijken te zijn, in uw midden openbaar komen.”

Helaas ook nu zijn er bijgeloven, farizeïsme en allerlei antichristelijke stereotypes, die schande en schaamte brengen op de orthodoxe kerk. Dat is bijvoorbeeld de ketterij van etnofiletisme: het idee dat de orthodoxie is onderhevig aan nationaal-patriotisme van een “orthodoxe” natie en moet haar volksideologie zijn die voor de eendracht zorgt. Het heeft zich met name in Bulgarije en andere Balkanse landen ontwikkeld. En dat komt ook tot uiting in de eigen namen van de latere lokale kerken (Russische, Griekse, Bulgaarse, Servische, etc.), terwijl vanaf het begin van de Kerk van Christus was er daar geen sprake van en de kerken werden genoemd naar de steden waar hun bisschoppen verbleven (de kerk van Constantinopel, Rome, Antiochië, Alexandrië, Jerusalem, etc). Er zijn zelfs neonazi’s die de ideologie van Hitler met orthodoxie combineren (wat een satanische mengeling!). Maar dit kwaad is al veroordeeld in 1872 door de orthodoxe concilie in Constantinopel. Al met al  “Ik zeg u dat er velen zullen komen van oost en west en zij zullen aan tafel gaan met Abraham, Izak en Jakob in het Koninkrijk der hemelen, en de kinderen van het Koninkrijk zullen buitengeworpen worden in de buitenste duisternis; daar zal gejammer zijn en tandengeknars.” (Mattheüs 8:11)

“Natuurlijk, en het is onder meer de missie van de orthodoxe Kerk om de boodschap van Christus over te brengen aan de hele wereld en aan alle naties, zoals het evangelie van Matteüs zegt. Het is een missie en we hebben een verantwoordelijkheid: de verantwoordelijkheid om de rijkdom die het christendom is te delen. Maak het bekend in de wereld waarin we leven. De boodschap van het christendom moet worden verspreid in een eigentijdse en begrijpelijke taal; de parochies verwelkomen daarom de orthodoxen, alle nationaliteiten samen, en proberen een enkel lichaam te vormen. Op een dag zei een voorganger van de protestantse kerk die de Parochie van Brugge kwam bezoeken, tegen mij: “Morgen vieren we het Pinksterfeest, maar je viert het voortdurend in deze parochie”. We hebben dus een eeuwigdurende Pinksteren. Er is een grote dorst in de samenleving waarin we leven. België was een zeer katholiek land, maar vandaag is er een grote onverschilligheid ontstaan over alles wat met het religieuze te maken heeft, omdat de wereld niet langer geïnteresseerd is in het spirituele. Dit verklaart het grote probleem van België, dat het grootste aantal zelfmoorden in Europa kent. Dus we moeten ons leven zin geven, dat is onze opdracht. Ik ben van mening dat alle parochies zich op dit gebied moeten concentreren. Parochies mogen geen gesloten parochies blijven, waar geen plaats is voor degenen die niet van hen zijn. We moeten deze opening maken en iedereen omarmen…” (Metropoliet van Brussel Athenagoras, die van oorsprong een Vlaming is). https://orthodoxia.be/nl/2020/05/21/interview-met-zijne-eminentie-metropoliet-athenagoras-van-belgie-en-exarch-van-nederland-en-luxemburg-ter-gelegenheid-van-het-25-jarig-bestaan-van-de-parochie-van-brugge/

 

  Heiligen van de Lage Landen, orthodoxe icoon. 

 

[Jurriën Sr. 141]

Op 19-11-2020 om 15:25 zei zendeling:

Er zijn geen rituelen, dus in die zin verschilt het van een katholieke of orthodox-christelijke kerkdienst.

Toch doet jouw kerkgang mij heel sterk denken aan de traditionele vorm, inclusief eigen rituelen:

Je bezoekt jouw diensten wekelijks. Het patroon van die wekelijke dienst is steeds gelijk: Er is een meditatief moment, waarna je een pastoraal gesprek kunt hebben met een vaste medewerker (een non of een monnik). Er is een schriftlezing waar over gesproken kan worden. Het enige dat ik bij jou niet zie, is een zangdienst. Of is die er ook? Maar misschien is er na de dienst geen koffie en houdt men geen collectie.

Die vrij toegankelijke en wekelijkse diensten worden georganiseerd door 'professionals' (die zelf twee keer per dag hun eigen en besloten meditatie hebben. In een klooster?).

Dat alles lijkt me toch vrij geritualiseerd. Andere rituelen dat wel, maar toch. Al met al lijkt jouw 'kerk' wel heel sterk op de andere. Zeker omdat je deze slechts wekelijks (vrijblijvend) bezoekt. Zo zijn er ook atheïsten die een eigen 'kerk' vormen en samenkomsten beleggen. Ligt het enige onderscheid misschien in de inhoud van de geschriften (de leer)?

Dan nog een vraag: wat is een liefderelatie met het hoogste doel?

[Gaitema 439]

Op 19-11-2020 om 15:25 zei zendeling:

In mijn (niet-christelijke) traditie is de wekelijkse groepsmeditatie onderdeel van de praxis die in het verlengde ligt van de voorgeschreven tweemaal-dagelijkse meditatie.

De reden is dat het gezamenlijk mediteren een motiverende of ondersteunende werking heeft en dat je in contact met de gemeenschap meteen afspraken kunt maken om aan sociale dienstverlening mee te kunnen doen (ook onderdeel van de praxis) of een monnik of non kunt ontmoeten die je kan helpen met je praxis of die jij weer kunt ondersteunen op een andere wijze.

Er is dus geen scheiding tussen dit soort onderdelen van de praxis, het komt allemaal samen in de liefdesrelatie met het hoogste doel. Een ander voordeel van het bijwonen van de wekelijkse bijeenkomst is dat er na de meditatie een lezing is uit de geschriften waar daarna eventueel over gepraat kan worden, ook dat werkt ondersteunend in de praxis.

Er zijn geen rituelen, dus in die zin verschilt het van een katholieke of orthodox-christelijke kerkdienst.

Ik denk dat veel jongeren te weinig motivatie hebben om ritualistische diensten bij te wonen, mensen willen een levende praxis die dichtbij de eigen spirituele ontwikkeling komt.

Wat is jouw geloof ook al weer?

Op 20-11-2020 om 23:54 zei Modestus:

Ik begrijp natuurlijk wat je bedoelt. Ik heb als bekeerling en objectieve waarnemer ook dezelfde indruk. De Orthodoxe kerk stelt zich natuurlijk niet tot doel om van de hele wereld een klooster te maken. Dit is niet haar theologie. Er bestaat bijvoorbeeld nog steeds de eredienst van het huwelijk, die zo belangrijk is, dat het als één van de zeven sacramenten wordt gezien. Terwijl de gehuwde leken, die met de wereld verbonden zijn, kunnen zich zeker niet aan alle kerkelijke voorschriften houden, zoals vasten en dagelijkse urenlange kerkdiensten bijwonen.

Maar aan de andere kant de stand van zaken zoals we die nu zien, heeft een zekere historische achtergrond en in de Kerk van nu wordt er gezocht naar oplossingen voor de vele problemen en uitdagingen van de moderne tijdperk. Het monasticisme is oorspronkelijk ontstaan als een beweging binnen de Kerk om afstand te doen van de wereld met al zijn kwaad, huichelarij en lauwheid in het volgen van het evangelie. Het monasticisme begon zich te ontplooien toen de christenvervolgingen waren officieel opgeheven (Edict van Milaan van 313; Edict van Thessalonica van 380) en massa’s mensen zich tot het christendom bekeerden, het voorbeeld van hun succesvolle keizer Constantijn navolgend.

Natuurlijk bezaten die nieuwkomelingen geen steevaste geloof en vroomheid als de martelaren en belijders van vroeger, die het christendom bewaard hebben en doorgegeven hebben aan de volgende generaties, ondanks alle sadistische martelingen en bedreigingen. En als iedereen zich christen noemde, terwijl er maar weinigen waren die nog steeds ijverig was in het navolgen van de evangelie, dan stond het christendom voor het gevaar verslonden te worden door de gevallen menselijke wereld die zich plotseling christelijk begon te noemen. En om een uitweg te vinden en volkomen eerlijk te zijn in het navolgen van Christus, gingen sommige mensen in het oosten van het Romeinse rijk de woestijn in om op hun manier zich te concentreren in het behouden van een zuiver geweten en hart. En natuurlijk zelfs niet alle monniken waren voorbeeldige christenen.

Toch werden de monniken door vele leken geërd als “vaders” (abba’s), terwijl anderen hadden en hebben er geen begrip voor. En dat is niet voor niets. De monniken die zich aan spirituele ascese en gebed wijden, de listige demonen moeten waarnemen, over hun hart of innerlijke gesteldheid moeten waken hebben als het ware vaak een hogere, meer superieure bewustzijn, juist omdat ze veel minder afgeleid worden door de wereldse hectiek en genietingen. Het doet me denken aan het liedje “Ik ben mezelf niet of al die jaren nooit geweest”. Dit is vaak de onvermijdelijke toestand van ons bewustzijn, van onszelf, die we mee moeten maken door het leven te delen van de gevallen menselijke wereld.

De enige oplossing van dit probleem is zich te wijden aan het leven van gebed en waakzaamheid. Want dit is de manier om onze geestelijke ogen gericht te houden op God, die de pure realiteit en het zijn zelf is, vrij van alle illusie en in gemeenschap met wie, ook wijzelf worden bevrijd van de wereldse illusies. Juist daarom waren de monniken geërd door het vrome volk van de Kerk. Dikwijls het was het instituut van monasticisme dat voor het voortbestaan van de orthodoxe kerk en volk zorgde in de tijden van oorlogen en bezetting. Tijdens de Turkse overheersing van Griekenland (1453-1821) het waren voornamelijk monniken die de byzantijnse christelijke traditie bewaard en doorgegeven hebben. Hoe vreemd het ook is, maar veel belangrijke kloostergemeenschappen, inclusief de berg Athos, waren grotendeels met rust gelaten zowel door Turken (moslims), als later ook door Hitler en zijn nazi’s; terwijl Turken deden heel veel om Grieken te islamiseren en in zichzelf te assimileren. En dat lukte hen grotendeels ook. Degenen die weigerden één te worden met de Turken-moslims werden vaak uitgemoord, verkracht en als slaaf verkocht, terwijl anderen moesten zware onderdrukking lijden tot aan de opstand van 1821 en daarna.

Een vergelijkbare situatie was ook in Rusland tijdens de Mongoolse overheersing (1237-1480). Ondanks de langdurige bezetting ging het in die tijd toch beter met de orthodoxe kerk in Rusland dan ten tijde van keizer Peter de Grote (1672-1725). Ik las zelfs van een orthodoxe heilige, een belangrijke bisschop, die goede persoonlijke betrekkingen had met de Khan van Gouden Horde en tijdens één van zijn bezoek aan hun hof zelfs de vrouw van de Khan kon van haar ziekte genezen door zijn gebed tot God.

Hieruit zien we dat het instituut van monasticisme heeft een cruciale rol gespeeld in het behoud en het voortbestaan van het orthodoxe christendom. In de loop van de geschiedenis het was de ruggengraat van de kerk als het ware. Daarom is het ook begrijpelijk waarom er zo’n grote belang aan wordt gehecht.

Hierdoor kan een leek zich inderdaad minderwaardig voelen omdat hij geen monnik is en niet in staat om zich aan alle regels van het kerkelijk statuut te houden. Maar in wezen is dat niet zo; hij is niet minderwaardig in de ogen van God. Hij of zij moet wel een eigen manier van het christen zijn vinden in zijn omgeving en situatie. Ik bijvoorbeeld hou me niet helemaal aan de regels van het vasten, omdat ik weet dat als christenen staan we niet meer onder de wet maar onder de genade (Romeinen 6:14). Het gaat erom wel dat we ons eerlijk aan de principes houden die achter de wet of de kerkregels staan. Gelukkig valt niemand mij lastig in mijn kerk door mij te ondervragen of ik me aan alle regels hou voordat ik naar de communie ga.

2. Supranationalisme. De orthodoxe kerk is in haar wezen wel multicultureel, internationaal en zelfs supranationaal. Het kan wel over komen dat bepaalde culturen meer dominante rol spelen in de orthodoxe kerk. Dat komt omdat die culturen (hoofdzakelijk Russische en Griekse) een rijkere geschiedenis hebben en een cruciale bijdrage hebben geleverd aan het behoud en de vormgeving van orthodoxie zoals we die nu kennen. In de westerse landen is er nog geen sprake van bekeerlingen die zo vroom en deugdzaam waren in de ogen van God dat ze wonderen konden verrichten door hun gebeden of wiens preken een grote bron van inspiratie waren voor massa’s gelovigen, en die daarom heilig werden verklaard. Wel is er sprake van de West-Europese heiligen van vóór de schisma van 1054, zoals Willibrordus, Bonifatius, Servatius, Winfried, Oda, vele pausen van Rome, etc. Dus, is er dan sprake van de Nederlandse of Amerikaanse orthodoxe cultuur? Het antwoord is ja en nee, want dit zijn puur relatieve begrippen.

Het is wel zo dat er helaas altijd genoeg orthodoxe farizeeërs zijn die geneigd zijn zich boven westerlingen of nieuwkomelingen verheffen en hen een lesje lezen over wat wel en niet orthodox is. Daarom al die berispingen van de Heer Jezus tegen de joodse farizeeërs in Mattheüs 23 gelden net zo goed voor de orthodoxe farizeeërs, zowel priesters als zelfverzekerde leken.

3. De geschiedenis van de orthodoxe kerk is vol van negatieve periodes wanneer haar spirituele leven bevond zich op een lage niveau en er sprake was van bijgeloven, onderlinge strijd, wanneer hele kwaadaardige mensen aan de macht stonden in de kerk en de ketterse opvattingen tijdelijk triomfeerden. Het is bijvoorbeeld de periodes van grote en turbulente oproer en confrontaties met de ketterse stromingen van arianisme (321-381), nestorianisme en monofysitisme (5de eeuw), iconoclasme in de kerk van Constantinopel (726-842), de periode van overheersing van de ketterij van monotheletisme (638-381) en vele andere. Ook was er sprake van de zogenaamde Synodale periode (dus zonder patriarch, maar met de wereldse keizer aan het hoofd) in Russische orthodoxe kerk (1721-1917), wanneer het spirituele leven van mensen bevond zich in het algemeen op het lage niveau. In die tijd werd je bijvoorbeeld ontmoedigd door de kerk zelf om vaak of wekelijks naar de communie te gaan en bewust naar het ideaal van heiligheid te streven. Als je het toch wilde doen, dan werd je berispt als een “hoogmoedige” met een gebrek aan “nederigheid”, die ontkent dat “alle mensen zijn zondaars, onwaardigen”. Ik heb het natuurlijk zelf niet meegemaakt, maar dat is wat ik in ieder geval gelezen heb. De patriarch van Moskou Kiríll heeft zelf negatief gesproken over die toestand van zaken in die tijd en zeide dat religieuze onwetendheid en gebrek aan de kerkelijke activiteit van toen heeft uiteindelijk tot de Bolsjewistische revolutie van 1917 geleid.

Waar ik nu moeite mee heb als het gaat om Russische traditie is de regel om te biechten voor de communie. Frequente biecht is in praktijk niet zozeer de biecht van begane zonden, maar meer van gedachten, gevoelens en kleine dingen die je gedaan of gezegd heb. In feite is dit het puur monastieke gebruik uit de vroegchristelijke monasticisme. Maar monniken wisten wel wat ze deden en hoe ze dit tot hun voordeel konden gebruiken; ik geloof echter niet dat de meeste leken die dat doen een echte spirituele vooruitgang boeken. Toen ik op Athos als novice verbleef in een Grieks-orthodoxe klooster, mocht ik 3 keer week naar de communie en was nooit verplicht om iets te biechten. God zij dank dat ook nu ben ik vrij van dat onnodige gebruik.

In al die tijden van bijgeloof en verval verkeerde de orthodoxie in gevaar veranderd te worden in een pseudo-christelijke of zelfs heidense religie. Maar Christus vond altijd een uitweg om dit te voorkomen. Het waren met name individuele personen met een administratieve en/of spirituele gezag die wisten dit te voorkomen vaak doordat ze zelf door overheden vervolgd en verketterd en door andere mensen gesteund en geërd werden. Deze personen zijn in de geschiedenis gegaan als heiligen. En dat doet me denken aan wat de apostel profeteerde in 1 Korinthe 11:19: “Want er moeten ook afwijkingen in de leer onder u zijn, opdat wie beproefd blijken te zijn, in uw midden openbaar komen.”

Helaas ook nu zijn er bijgeloven, farizeïsme en allerlei antichristelijke stereotypes, die schande en schaamte brengen op de orthodoxe kerk. Dat is bijvoorbeeld de ketterij van etnofiletisme: het idee dat de orthodoxie is onderhevig aan nationaal-patriotisme van een “orthodoxe” natie en moet haar volksideologie zijn die voor de eendracht zorgt. Het heeft zich met name in Bulgarije en andere Balkanse landen ontwikkeld. En dat komt ook tot uiting in de eigen namen van de latere lokale kerken (Russische, Griekse, Bulgaarse, Servische, etc.), terwijl vanaf het begin van de Kerk van Christus was er daar geen sprake van en de kerken werden genoemd naar de steden waar hun bisschoppen verbleven (de kerk van Constantinopel, Rome, Antiochië, Alexandrië, Jerusalem, etc). Er zijn zelfs neonazi’s die de ideologie van Hitler met orthodoxie combineren (wat een satanische mengeling!). Maar dit kwaad is al veroordeeld in 1872 door de orthodoxe concilie in Constantinopel. Al met al  “Ik zeg u dat er velen zullen komen van oost en west en zij zullen aan tafel gaan met Abraham, Izak en Jakob in het Koninkrijk der hemelen, en de kinderen van het Koninkrijk zullen buitengeworpen worden in de buitenste duisternis; daar zal gejammer zijn en tandengeknars.” (Mattheüs 8:11)

“Natuurlijk, en het is onder meer de missie van de orthodoxe Kerk om de boodschap van Christus over te brengen aan de hele wereld en aan alle naties, zoals het evangelie van Matteüs zegt. Het is een missie en we hebben een verantwoordelijkheid: de verantwoordelijkheid om de rijkdom die het christendom is te delen. Maak het bekend in de wereld waarin we leven. De boodschap van het christendom moet worden verspreid in een eigentijdse en begrijpelijke taal; de parochies verwelkomen daarom de orthodoxen, alle nationaliteiten samen, en proberen een enkel lichaam te vormen. Op een dag zei een voorganger van de protestantse kerk die de Parochie van Brugge kwam bezoeken, tegen mij: “Morgen vieren we het Pinksterfeest, maar je viert het voortdurend in deze parochie”. We hebben dus een eeuwigdurende Pinksteren. Er is een grote dorst in de samenleving waarin we leven. België was een zeer katholiek land, maar vandaag is er een grote onverschilligheid ontstaan over alles wat met het religieuze te maken heeft, omdat de wereld niet langer geïnteresseerd is in het spirituele. Dit verklaart het grote probleem van België, dat het grootste aantal zelfmoorden in Europa kent. Dus we moeten ons leven zin geven, dat is onze opdracht. Ik ben van mening dat alle parochies zich op dit gebied moeten concentreren. Parochies mogen geen gesloten parochies blijven, waar geen plaats is voor degenen die niet van hen zijn. We moeten deze opening maken en iedereen omarmen…” (Metropoliet van Brussel Athenagoras, die van oorsprong een Vlaming is). https://orthodoxia.be/nl/2020/05/21/interview-met-zijne-eminentie-metropoliet-athenagoras-van-belgie-en-exarch-van-nederland-en-luxemburg-ter-gelegenheid-van-het-25-jarig-bestaan-van-de-parochie-van-brugge/

 

  Heiligen van de Lage Landen, orthodoxe icoon. 

 

Interessante bijdrage. Ik geloof zelf dat God bewust het contact blijft zoeken met de zijnen. Al lijkt de wereld om ons heen onverschillig, Hij verliest de slag niet. Soms is het ook tijdelijk dat mensen dwalen. Tijden veranderen. De welvaard gaat voorbij. Mensen komen in nood en gaan God weer zoeken. Een nieuwe dag breekt aan. Jezus staat weer aan het hoofd. De nachtmerrie is voorbij.

22 november 2020 bewerkt door Gaitema

[zendeling 118]

2 uur geleden zei Gaitema:

Wat is jouw geloof ook al weer?

Interessante bijdrage. 

Dankje. Heb ik het ooit over geloof gehad op dit forum? 

[Gaitema 439]

1 uur geleden zei zendeling:

Dankje. Heb ik het ooit over geloof gehad op dit forum? 

Geen idee. Ik probeer me een beeld van jouw levensovertuiging te vormen. 

[Jurriën Sr. 141]

2 uur geleden zei zendeling:

5 uur geleden zei Gaitema:

Wat is jouw geloof ook al weer?

Interessante bijdrage. 

Dankje. Heb ik het ooit over geloof gehad op dit forum? 

Maar je gelooft wel, dat het fatsoenlijk is om oprechte vragen met betrekking tot jouw wekelijkse religieuze kerkgang te negeren? En dat in een topic dat "kerkgang of geloof" heet.

Daarnaast denk ik dat je met betrekking tot de vraag van @Gaitema impliciet onwaarheid spreekt. In elk bericht dat je schrijft, getuig je immers van jouw geloof:  "gelooft in het nut van mystiek, tantra en yoga, zoals ook onderwezen door Jahsjoea de Nazareeër, heeft moeite met Hellenistische Christendom van NT".

Dus wie tracht je nu om de tuin te leiden, zendeling (= verkondiger, van welke geloofsrichting/religie ook al weer?).

Het valt niet mee om rechte voren te trekken, hè. En dat voor een zendeling.

[Gaitema 439]

Ik stelde de vraag oprecht en kreeg een ontwijkende antwoord. 

[Jurriën Sr. 141]

12 uur geleden zei Gaitema:

Ik stelde de vraag oprecht en kreeg een ontwijkende antwoord. 

Hoe zouden we onder de indruk kunnen zijn van wat @zendeling verkondigt, als hij niet eens het hoe en, vooral, het waarom van zijn eigen 'geloof' kan/wil toelichten? 

En als hij bang is voor tegengas, wat doet hij dan op een christelijk forum?

Net als die van jouw, zijn dit ook oprechte vragen.

And a proper question, demands a proper answer.

[Jurriën Sr. 141]

Op 16-11-2020 om 18:05 zei Gaitema:

Met verbazing lees ik dat Oost Europese landen die oosters orthodox zijn vaak wel gelovig zijn maar een zeer laag percentage kerkbezoek kennen, terwijl westerse landen vaak minder gelovig, maar een hoger percentage kerkbezoek kennen. Voorbeeld: Nederland 14 procent. Rusland 2 procent.

Hoe verklaart zich dit?

Ik denk dat één van de oorzaken is, dat in Rusland langere tijd openlijk aversie tegen religie en Godsdienst bestond. En het is nog maar de vraag in hoeverre die feitelijke aversie in recente tijd is afgenomen. De gewoonte in het 'verborgene' (achter de voordeur) Godsdienst te uiten, zal niet zo snel veranderen, denk ik. 

Maar in algemeen kun je wel de vraag stellen, of religieuze handelingen (al dan niet openlijk) iets zeggen over 'geloof'. Zegt het percentage kerkgang iets over het percentage gelovigen?

Ik denk dat in algemeen en overal op de wereld wel het aantal godsdienstigen toeneemt en dat het 'samenkomen' meer het karakter krijgt van 'met elkaar beleven'. Dit als tegenwicht tegenover de 'liefde die overal op de wereld aan het verkillen is'. Maar dit impliceert niet direct een toename van 'geloof'.

[zendeling 118]

Op 21-11-2020 om 14:47 zei Jurriën Sr.:

Toch doet jouw kerkgang mij heel sterk denken aan de traditionele vorm, inclusief eigen rituelen:

Je bezoekt jouw diensten wekelijks. Het patroon van die wekelijke dienst is steeds gelijk: Er is een meditatief moment, waarna je een pastoraal gesprek kunt hebben met een vaste medewerker (een non of een monnik). Er is een schriftlezing waar over gesproken kan worden. Het enige dat ik bij jou niet zie, is een zangdienst. Of is die er ook? Maar misschien is er na de dienst geen koffie en houdt men geen collectie.

Die vrij toegankelijke en wekelijkse diensten worden georganiseerd door 'professionals' (die zelf twee keer per dag hun eigen en besloten meditatie hebben. In een klooster?).

Dat alles lijkt me toch vrij geritualiseerd. Andere rituelen dat wel, maar toch. Al met al lijkt jouw 'kerk' wel heel sterk op de andere. Zeker omdat je deze slechts wekelijks (vrijblijvend) bezoekt. Zo zijn er ook atheïsten die een eigen 'kerk' vormen en samenkomsten beleggen. Ligt het enige onderscheid misschien in de inhoud van de geschriften (de leer)?

Dan nog een vraag: wat is een liefderelatie met het hoogste doel?

Een terugkerende praxis zoals meditatie of zelfs samenzang is niet per definitie ritualistisch, noch is een levensbeschouwing met bijbehorende praxis per definitie een geloof of religie. Je denken lijkt hier al te zeer bepaald te worden door je eigen ervaringswereld, wel begrijpelijk overigens.

Boeddhisten of yoga-beoefenaars komen in bepaalde tradities (net zoals christenen en moslims) bij elkaar op vaste tijden en bezoeken per de seizoenen retraites en ze hebben bepaalde speciale vieringen.

Dat maakt hun traditie nog niet automatisch tot een geloof of religie, noch is het noodzakelijk dat er sprake is van ritualisme (je kunt daarbij denken aan de eucharistieviering of aan het rondjes lopen rond de Kabaa en het stenigingsritueel in Mekka of draaien van boeddhistische gebedsmolens als voorbeelden van ritualisme).

In mijn traditie zijn de samenkomsten noch de retraites noch de feesten "vrij" toegankelijk voor mensen die geen initiatie hebben gehad in de praxis. Er is dan ook geen sprake van een kerk of een moskee of tempel of iets dergelijks, wel van plaatsen van samenkomst.

Ik beoefen tantra-yoga mystiek, net zoals de historische Jezus en zijn eerste volgelingen dat deden, maar ik verkondig hier niets, dat is ironisch bedoeld net zoals de nick 'zendeling', tongue-in-cheeck dus, je moet zoiets weten te herkennen. Ik gebruik christelijke termen op een christelijk forum om de aandacht te prikkelen.

Desalniettemin beschouw ik me veel meer verwant aan de historische Jezus met zijn mystieke missie en leringen, dan aan religies zoals Christendom, Islam of bepaalde vormen van Hindoeisme. Zen Boeddhisme en Soefisme komen al veel dichter in de buurt.

Jezus en tantra-yoga zijn van de 'rechte voren', om bij jouw beeldspraak te blijven, religies en geloven zijn daar juist niet van. Grappig dat je dat probeerde om te draaien. Vandaar ook dat geloven of religies altijd kibbelen over de "juiste weg", hun bochtige irrationele manier van denken staat geen serieuze discussies toe.

 

23 november 2020 bewerkt door zendeling

[Jurriën Sr. 141]

33 minuten geleden zei zendeling:

Een terugkerende praxis zoals meditatie of zelfs samenzang is niet per definitie ritualistisch, noch is een levensbeschouwing met bijbehorende praxis per definitie een geloof of religie. Je denken lijkt hier al te zeer bepaald te worden door je eigen ervaringswereld, wel begrijpelijk overigens.

Daar valt over te discussiëren, wat ik overigens niet van plan ben.

33 minuten geleden zei zendeling:

Boeddhisten of yoga-beoefenaars komen in bepaalde tradities (net zoals christenen en moslims) bij elkaar op vaste tijden en bezoeken per de seizoenen retraites en ze hebben bepaalde speciale vieringen.

Dat zijn toch rituelen? Speciale vieringen en het bezoeken van seizoenen retraites? Ik ben daar overigens geen problemen meer, Ik vraag me alleen af waarom je zo je best doet om 'rituele' aspecten te ontkennen.

33 minuten geleden zei zendeling:

Dat maakt hun traditie nog niet automatisch tot een geloof of religie, noch is het noodzakelijk dat er sprake is van ritualisme (je kunt daarbij denken aan de eucharistieviering of aan het rondjes lopen rond de Kabaa en het stenigingsritueel in Mekka of draaien van boeddhistische gebedsmolens als voorbeelden van ritualisme).

Dat zijn inderdaad óók rituelen. Dat is in feite alles wat je doet om een religieuze reden.

33 minuten geleden zei zendeling:

In mijn traditie zijn de samenkomsten noch de retraites noch de feesten "vrij" toegankelijk voor mensen die geen initiatie hebben gehad in de praxis. Er is dan ook geen sprake van een kerk of een moskee of tempel of iets dergelijks, wel van plaatsen van samenkomst.

Je omschrijft daarmee een religie en die initiatie is een ritueel; je had het eerder ook over monniken en nonnen. Nogmaals, geen probleem voor mij, maar waarom probeer je het steeds te verbloemen? Vind je dat het anders toch teveel lijkt op kerkgang en een geloof? Denk je dat juist dat nieuwkomers afschrikt? We hebben al een oneindig aantal geloofsrichtingen, compleet met rituelen en grondbeginsels, ter beschikking; daar kan er best nog wel eentje bij. Voor elk wat wils, zou ik zeggen.

33 minuten geleden zei zendeling:

Ik beoefen tantra-yoga mystiek, net zoals de historische Jezus en zijn eerste volgelingen dat deden, maar ik verkondig hier niets, dat is ironisch bedoeld net zoals de nick 'zendeling', tongue-in-cheeck dus, je moet zoiets weten te herkennen. Ik gebruik christelijke termen op een christelijk forum om de aandacht te prikkelen.

Ik weet niet of je daar voldoende in slaagt. Men kan dat ook opvatten als misleiding; als men daar achter komt, krijg je helemaal het stempel 'ongeloofwaardig' of 'sektarisch en dwaling'.

33 minuten geleden zei zendeling:

Desalniettemin beschouw ik me veel meer verwant aan de historische Jezus met zijn mystieke missie en leringen, dan aan religies zoals Christendom, Islam of bepaalde vormen van Hindoeisme. Zen Boeddhisme en Soefisme komen al veel dichter in de buurt.

Dat zijn allemaal religiën met eigen rituelen en tradities. Waarin onderscheidt jouw religie/geloof zich dan?

33 minuten geleden zei zendeling:

Jezus en tantra-yoga zijn van de 'rechte voren', om bij jouw beeldspraak te blijven, religies en geloven zijn daar juist niet van. Grappig dat je dat probeerde om te draaien.

Het is maar net hoe je dat bekijkt. Jouw Jezus ontleent zijn identiteit aan wat de Bijbelse Jezus Christus niet is. En als de laatste Zichzelf de Waarheid noemt, want betekent dat dan voor jouw Jezus.

Maar ik wens je veel succes, zendeling, ik hoop voor je dat je vindt waar je naar zoekt en dat meen ik oprecht.

[zendeling 118]

26 minuten geleden zei Jurriën Sr.:

Daar valt over te discussiëren, wat ik overigens niet van plan ben.

Dat zijn toch rituelen? Speciale vieringen en het bezoeken van seizoenen retraites? Ik ben daar overigens geen problemen meer, Ik vraag me alleen af waarom je zo je best doet om 'rituele' aspecten te ontkennen.

Dat zijn inderdaad óók rituelen. Dat is in feite alles wat je doet om een religieuze reden.

Je omschrijft daarmee een religie en die initiatie is een ritueel; je had het eerder ook over monniken en nonnen. Nogmaals, geen probleem voor mij, maar waarom probeer je het steeds te verbloemen? Vind je dat het anders toch teveel lijkt op kerkgang en een geloof? Denk je dat juist dat nieuwkomers afschrikt? We hebben al een oneindig aantal geloofsrichtingen, compleet met rituelen en grondbeginsels, ter beschikking; daar kan er best nog wel eentje bij. Voor elk wat wils, zou ik zeggen.

Ik weet niet of je daar voldoende in slaagt. Men kan dat ook opvatten als misleiding; als men daar achter komt, krijg je helemaal het stempel 'ongeloofwaardig' of 'sektarisch en dwaling'.

Dat zijn allemaal religiën met eigen rituelen en tradities. Waarin onderscheidt jouw religie/geloof zich dan?

Het is maar net hoe je dat bekijkt. Jouw Jezus ontleent zijn identiteit aan wat de Bijbelse Jezus Christus niet is. En als de laatste Zichzelf de Waarheid noemt, want betekent dat dan voor jouw Jezus.

Maar ik wens je veel succes, zendeling, ik hoop voor je dat je vindt waar je naar zoekt en dat meen ik oprecht.

Ritualisme dient geen doel, in de zin van dat het niet of nauwelijks significant is voor daadwerkelijke spirituele ontwikkeling. Het is dan ook geen onderdeel van een tantra-yoga praxis. Het zijn wel sociaal-cultureel bindende (met bijgeloof verbonden) religieuze praktijken. 

Een collectieve of collectief beleefde praxis met een helder spiritueel doel of effect daarentegen is geen ritualisme. Je tanden poets je regelmatig, maar dat maakt het nog niet tot een ritueel omdat het een bepaald effect heeft, je gebit blijft er schoon van. Een religieus doel is nog geen spiritueel doel. Ik maak onderscheid tussen tantra of yoga enerzijds en ritualisme of religie (geloof) anderzijds. Ik weet wel dat men deze zaken vaak op 1 hoop gooit, maar dat is vanuit de tantra gezien onzorgvuldig. Uiteraard zullen religieus denkende mensen hier anders over denken, die menen dat ritualisme tot een religieuze beloning zal leiden, net als met het "juiste" geloof koesteren.

Hoe je die bijeenkomsten of groepsmeditaties ziet zal me vega-worst wezen, je kunt natuurlijk altijd overeenkomsten en verschillen aanwijzen. Ik denk dat ik nu wel voldoende heb aangegeven waarom ik de verschillen zo belangrijk acht. Ik zal echter nooit beweren dat een bezoek aan een kerk, moskee of tempel zinloos is, het is altijd zinvol te pogen je geestelijk te verheffen op welke manier dan ook. 

Er is geen "mijn" of "jouw" Jezus, maar 1 enkele historische Jezus met heel heldere leringen (van de rechte voren!). En er is de christelijke Jezus Christus van de kerygma en het oordeel aan het "einde der tijden".

Met mijn grappig bedoelde nick is geen sprake van misleiding omdat ik er open en eerlijk over ben hoe die tot stand kwam. Begrippen als religie, geloof, bekering, ware geloof, vals geloof, zendeling, verkondiging, heidens, ketterij komen in mijn levensbeschouwing niet voor, tantra-yoga houdt zich daar niet mee bezig, de historische Jasjoea ook niet trouwens. Ik kom hier niet om iemand tot iets te bekeren, wel om mensen kennis te laten maken met de historische Jezus en zijn tantrische leringen.

 

23 november 2020 bewerkt door zendeling

[Modestus 137]

Ik wou nog een paar concrete antwoorden geven op je bericht.

Op 19-11-2020 om 12:20 zei Robert Frans:

De liturgie van de orthodoxe Kerk is prachtig en overdonderend qua muziek en pracht en praal, maar voor buitenstaanders volstrekt onnavolgbaar. Ik weet nog dat ik eens zo'n viering bezocht en sowieso als vroom katholiek er niet ter communie mocht gaan, maar ook geen boekje meekreeg met de tekst. Nu was de liturgie grotendeels in het Nederlands, maar als er urenlang achter elkaar en soms ook door elkaar heen gezongen wordt, dan volgt dat best lastig. Ook zie je natuurlijk nauwelijks wat er gebeurd, omdat er tussen priester en volk de ikonenwand staat.

- Of de gezangen van de liturgie duidelijk zijn hangt af van hoe de zangers zingen. Ik heb opgemerkt dat de zangers zijn soms zo gefocust op de melodie, dat ze op de helderheid van hun uitspraak minder opletten. Er zijn wel heel populaire klooster koren die zowel qua melodie als uitspraak heel goed presteren. Voor het Slavonisch is het koor van het Valaam klooster, en voor het Grieks is het dat van Simonas-Petras klooster (van de berg Athos). Er zijn nog geen Nederlandstalige voorbeelden beschikbaar op internet, wel Engelstalige. Ik vind deze muziek vrij duidelijk en mooi: Rejoice O Bethany - Byzantine Chant for St. Lazarus - Chanted in English

- Gewoonlijk wordt er niet door elkaar gezongen, want dat is inderdaad verwarrend. Wel kunnen er twee koren zijn die soms om de beurt zingen (de antifonale en responsoriale zang).  

- Het is niet mogelijk om voor alle teksten van de liturgieën één of zelfs paar boekjes hebben. Er zijn drie soorten liturgieën: van Johannes Chrysostomus, Basilius de Grote en Gregorius I, de paus van Rome. De liturgie van Basilius de Grote lijkt op die van Johannes Chrysostomus, maar heeft langere priesterlijke gebeden. En liturgie van Gregorius de Dialogist heeft andere tekstuele inhoud. Bij elke liturgie wordt gewoonlijk andere troparen, prokimnen en Schriftlezingen gelezen en gezongen. Op grote feestdagen en bisschoppelijke liturgieën wordt er nog meer veranderd aan de vaste inhoud van de liturgie. 

- Wat er in het altaar technisch gebeurt hoeft niet zo belangrijk te zijn voor observatie. Het gaat erom dat je begrijpt wat er in wezen gebeurd. En dat is het mysterie van de eucharistie (dankzegging). Ik las dat de ikonenwand werd geïntroduceerd toen één van de medecelebranten van Basilius de Grote, een diaken, keek met begeerte vanuit het altaar naar een vrouw in de kerk. Het is dus een praktische middel geworden voor de celebranten om niet afgeleid te worden van het intens liturgisch gebed. 

- Ter communie gaan is natuurlijk veel meer dan gewoon welkom zijn. In communie worden de leden van een kerk één met elkaar. Ik zou bijvoorbeeld niet ter communie gaan in een rooms-katholieke kerk, zelfs als ik zou worden toegelaten. Waarom? Mijn persoonlijke antwoord is dat ik wil niet in de ogen van Christus één worden met de rooms-katholieke kerk en daarmee voor het hele rooms-katholieke geloofssysteem verantwoordelijk zijn. Ja, we hebben gemeenschappelijke grondbeginselen, maar er zijn ook veel nieuwe dogma's, gebruiken en geloofstradities binnen het rooms-katholicisme. Of al die nieuwigheden door God geïnspireerd zijn en niet door intellectuelen (theologen) zijn bedacht, dat valt te twijfelen. Maar als je vindt dat de twee kerken in kwestie in wezen één zijn en daarom wilt ter communie gaan in een orthodoxe kerk, dan mijn suggestie is: beperk je niet tot de Russische traditie. Je kunt het beste je verhaal aan bisschop Athenagoras (van Constantinopel) vertellen per email, of, als hij de tijd voor je vindt, naar Brussel gaan en in het echt met hem daarover te spreken. Misschien is er hoop dat hij voor je een uitzondering maakt. Zo niet, dan kan hij je veel duidelijker en uitgebreider uitleggen waarom het niet kan. Hij is een Belg en spreekt goed Nederlands.

Maar wat Russische traditie betreft, vaak gebeurt het dat zelfs de orthodoxen niet worden daar toegelaten voor de communie, als de priester hen onwaardig op dat moment vindt. Als het blijkt dat de leek niet alle gebeden heeft gelezen, niet helemaal van zuivel op de vastendagen heeft zich afgehouden, niet naar de biecht is gegaan, dan kan de priester hem wegsturen en wel op een brutale manier, zoals ik daarover gehoord heb. De priester vindt dan dat hij verantwoordelijk is voor de onwaardige deelname aan de communie van de leek, en is dus bang dat hij daarom door God gestraft zal worden. Dit kan gelden niet alleen voor Russische, maar ook voor andere Slavische tradities (Servische, Bulgaarse) binnen de orthodoxie. Natuurlijk niet alle priesters zijn zo. Er zijn velen die creatief en met liefde omgaan met mensen. In Griekse traditie is het andersom: degene die deelneemt aan de communie is de enige die verantwoordelijk is voor hoe hij voorbereid is. 

De verdeeldheid van de christelijke wereld is natuurlijk een grote zonde. En hoe sneller we weer één kerk worden, hoe beter. We hebben daarbij allemaal wel bereidwilligheid nodig om al onze trots te verloochenen en alles weer opnieuw ‘resetten’ in onze relaties.

Op 19-11-2020 om 12:20 zei Robert Frans:

waar ze er echt een eigen wereld aanhouden, met zelfs nog de eeuwenoude Byzantijnse tijd op de klok

Byzantijnse klok is in feite niks anders dan de Bijbelse joodse klok waarbij de nieuwe dag begint vanaf de zonsondergang. Toen ik op Athos was, moest ik daarom elke zondag mijn horloge 5 minuten voor- of achteruit zetten, afhankelijk van of het voor- of najaarstijd was. 

23 november 2020 bewerkt door Modestus

[Robert Frans 1.653]

8 minuten geleden zei Modestus:

Ik wou nog een paar concrete antwoorden geven op je bericht.

[...]

Dank voor je antwoorden, ook in een vorige post. Natuurlijk begrijp ik wat je allemaal schrijft; zoals je al zei hebben we veel met elkaar gemeen qua geloofsbeleving. En wat de communie betreft blijf ik gewoon binnen mijn eigen kerk ter communie gaan. Sowieso gaat het communiceren heel anders binnen de orthodoxie en ik ben wel van mening dat als je niet precies weet wat je dan moet doen, je het dan ook niet moet doen.
Maar ik probeerde enkel te omschrijven hoe een volstrekte buitenstaander de orthodoxie kan ervaren. De kerk kan best gesloten overkomen, iets wat bij het katholicisme natuurlijk net zo goed mogelijk is. Ook zij kan best mysterieus en gesloten overkomen, zeker als het geloof in een parochie op (zeer) traditionele wijze wordt vormgegeven. Het Latijn, het gregoriaans, de rituelen, de wereldwijde hiërarchie, de sacramenten, het zijn elementen die niet allemaal direct hun zin prijsgeven.

Dat heeft zeker zijn schoonheid, omdat God nu eenmaal een ondoorgrondelijk Mysterie is, wonend in een ontoegankelijk Licht. En in de liturgie worden hemel en aarde nu eenmaal één, zodat het onvermijdelijk een heel andere manier van vieren wordt.
Maar het kan ook een valkuil zijn, als het daardoor wellicht moeilijker wordt om het evangelie in alle eenvoud en authenticiteit te verkondigen, aangepast aan de talen en culturen van de huidige tijd. Zeker als het sommigen, zowel gelovigen als niet-gelovigen, schijnt dat een kerk meer bezig met haar mystieke rituelen zou zijn dan met liefde, compassie en mededogen, omdat zij niet zonder meer altijd kunnen zien en begrijpen dat liturgie en liefdadigheid elkaar nu juist (behoren te) versterken.

[Jurriën Sr. 141]

17 uur geleden zei zendeling:

Hoe je die bijeenkomsten of groepsmeditaties ziet zal me vega-worst wezen, je kunt natuurlijk altijd overeenkomsten en verschillen aanwijzen.

Desondanks is het wel interessant om te lezen wat jij gelooft en hoe je daar uiting aan geeft.

Voor mij, ook al is je dat vega-worst, is het niet meer of minder dan gewoon weer een vorm van religie in een ander jasje. Blijkbaar heb ook jij toch wel iets (een leer) nodig om inhoud te geven aan bepaalde god-loze, maar religieuze handelingen (jouw religie IS jouw godheid). Mijn uitgangspunt is echter dat religie er niet meer toe doet (er is dus als zodanig ook geen onderscheid meer; alle religie leidt tot niets en is uiteindelijk inhoudsloos).

Ieder mens is, wat mij betreft, vrij om te doen wat hij of zij waardevol vindt. Het enige dat mij in jouw religie opvalt, is dat die haar basis vindt in de ontkenning van een andere leer. Dat lijkt me een zwakte en maakt haar feitelijk esoterisch. En dat is alleen maar aantrekkelijk voor een bepaald type mens.

Maar goed. Vrijheid is blijheid.

15 uur geleden zei Modestus:

Toen ik op Athos was, moest ik daarom elke zondag mijn horloge 5 minuten voor- of achteruit zetten, afhankelijk van of het voor- of najaarstijd was. 

Moest je dan óók niet de lengte van de seconden > uren > dagen, steeds aanpassen? Overigens schijnen zonnedagen veel beter te zijn voor het gestel. Maar ja, dan loopt geen klok ter wereld nog gelijk, behalve de biologische.

[Modestus 137]

3 uur geleden zei Jurriën Sr.:

Moest je dan óók niet de lengte van de seconden > uren > dagen, steeds aanpassen?

Nee, dat is gelukkig niet nodig. 🙂 Overigens volgen ze de oude Juliaanse kalender van 13 dagen verschil met de wereldwijde Gregoriaanse. 

24 november 2020 bewerkt door Modestus

[Jurriën Sr. 141]

1 uur geleden zei Modestus:

Nee, dat is gelukkig niet nodig. 🙂 Overigens volgen ze de oude Juliaanse kalender van 13 dagen verschil met de wereldwijde Gregoriaanse. 

O, ik begrijp het al. Dan wordt er dus een vertaalslag gemaakt. Ik was in verwarring over het steeds veranderende verschil in lengte tussen een hora en een uur.

24 november 2020 bewerkt door Jurriën Sr.

[Gaitema 439]

Op 23-11-2020 om 11:57 zei Jurriën Sr.:

Ik denk dat één van de oorzaken is, dat in Rusland langere tijd openlijk aversie tegen religie en Godsdienst bestond. En het is nog maar de vraag in hoeverre die feitelijke aversie in recente tijd is afgenomen. De gewoonte in het 'verborgene' (achter de voordeur) Godsdienst te uiten, zal niet zo snel veranderen, denk ik. 

Maar in algemeen kun je wel de vraag stellen, of religieuze handelingen (al dan niet openlijk) iets zeggen over 'geloof'. Zegt het percentage kerkgang iets over het percentage gelovigen?

Ik denk dat in algemeen en overal op de wereld wel het aantal godsdienstigen toeneemt en dat het 'samenkomen' meer het karakter krijgt van 'met elkaar beleven'. Dit als tegenwicht tegenover de 'liefde die overal op de wereld aan het verkillen is'. Maar dit impliceert niet direct een toename van 'geloof'.

Interessant. Je denkt dat ook in de Benelux religie toeneemt en evenzo in Rusland? 

Op 23-11-2020 om 16:11 zei zendeling:

Een terugkerende praxis zoals meditatie of zelfs samenzang is niet per definitie ritualistisch, noch is een levensbeschouwing met bijbehorende praxis per definitie een geloof of religie. Je denken lijkt hier al te zeer bepaald te worden door je eigen ervaringswereld, wel begrijpelijk overigens.

Boeddhisten of yoga-beoefenaars komen in bepaalde tradities (net zoals christenen en moslims) bij elkaar op vaste tijden en bezoeken per de seizoenen retraites en ze hebben bepaalde speciale vieringen.

Dat maakt hun traditie nog niet automatisch tot een geloof of religie, noch is het noodzakelijk dat er sprake is van ritualisme (je kunt daarbij denken aan de eucharistieviering of aan het rondjes lopen rond de Kabaa en het stenigingsritueel in Mekka of draaien van boeddhistische gebedsmolens als voorbeelden van ritualisme).

In mijn traditie zijn de samenkomsten noch de retraites noch de feesten "vrij" toegankelijk voor mensen die geen initiatie hebben gehad in de praxis. Er is dan ook geen sprake van een kerk of een moskee of tempel of iets dergelijks, wel van plaatsen van samenkomst.

Ik beoefen tantra-yoga mystiek, net zoals de historische Jezus en zijn eerste volgelingen dat deden, maar ik verkondig hier niets, dat is ironisch bedoeld net zoals de nick 'zendeling', tongue-in-cheeck dus, je moet zoiets weten te herkennen. Ik gebruik christelijke termen op een christelijk forum om de aandacht te prikkelen.

Desalniettemin beschouw ik me veel meer verwant aan de historische Jezus met zijn mystieke missie en leringen, dan aan religies zoals Christendom, Islam of bepaalde vormen van Hindoeisme. Zen Boeddhisme en Soefisme komen al veel dichter in de buurt.

Jezus en tantra-yoga zijn van de 'rechte voren', om bij jouw beeldspraak te blijven, religies en geloven zijn daar juist niet van. Grappig dat je dat probeerde om te draaien. Vandaar ook dat geloven of religies altijd kibbelen over de "juiste weg", hun bochtige irrationele manier van denken staat geen serieuze discussies toe.

 

Oké, ik begrijp er weliswaar geen biet van, maar het is een antwoord op mijn vraag.

[Jurriën Sr. 141]

35 minuten geleden zei Gaitema:

Interessant. Je denkt dat ook in de Benelux religie toeneemt en evenzo in Rusland? 

Religie zit ingebakken in de natuur van de mens, denk ik. En het aanbod is tegenwoordig ook veel ruimer. Je kunt nu zelfs religie beoefenen zijn zonder religie (of dat het Godsdienst heet). Dat noemt men tegenwoordig spiritueel bezig zijn. Er zijn dus veel alternatieven ten opzichte van de kerk. Vroeger was religie de kruidenier op de hoek; tegenwoordig is het een mega-supermarkt.

[Gaitema 439]

1 uur geleden zei Jurriën Sr.:

Religie zit ingebakken in de natuur van de mens, denk ik. En het aanbod is tegenwoordig ook veel ruimer. Je kunt nu zelfs religie beoefenen zijn zonder religie (of dat het Godsdienst heet). Dat noemt men tegenwoordig spiritueel bezig zijn. Er zijn dus veel alternatieven ten opzichte van de kerk. Vroeger was religie de kruidenier op de hoek; tegenwoordig is het een mega-supermarkt.

Oké. Het is me altijd een raadsel hoe ik het getalsmatig moet duiden. Ik las eens van een arts die onderzocht bij mensen die op het randje van de dood lagen of ze bijna dood ervaringen hebben gehad en ongeveer 18 procent had het. Op basis daarvan gok ik dat ongeveer 20 procent tot de kudde van Jezus kan horen. Het is een aannemelijk getal. Ik las ook eens dat ongeveer 20 procent van de Nederlanders 80 procent van al het vrijwilligerswerk doet.

Maar sta er niet gek van te lijken dat er ook mensen buiten de kerken het christendom zijn die bij Jezus horen.

24 november 2020 bewerkt door Gaitema

[zendeling 118]

3 uur geleden zei Gaitema:

Oké, ik begrijp er weliswaar geen biet van, maar het is een antwoord op mijn vraag.

Dat geeft niet, misschien dat anderen het al wel beter begrijpen.

Er zit een hele filosofie achter dat belangrijke verschil tussen tantra of mystiek (zoals die van Jezus) en religie, maar dat afwijkende gezichtspunt is nog geen gemeengoed. 

Daarom (om dat laatste) ook zie je polarisatie tussen atheisme en religieus denken. Maar er is gewoon een derde weg, mensen die aan yoga doen, aan meditatie of mindfulness om het heel simpel te stellen (het kan veel verder gaan dan dat zonder dat je van religie kunt spreken).

Op kerkgang wordt door een bepaald deel van de Nederlanders die nog altijd gelovig zijn inmiddels neergekeken omdat ze het een leeg ritueel vinden waar ze persoonlijk te weinig mee opschieten.

Maar dat wil helemaal niet zeggen dat wekelijks bijeenkomen nooit een spiritueel doel zou kunnen dienen. Het is de invulling van wat er in die kerken gebeurt waar het aan schort, het is te zweverig (te religieus) en te weinig betrokken op daadwerkelijke spirituele ontwikkeling. En nee, dat is geen vage new age, dat ligt juist beter in het verlengde van het zeer praktische systeem dat Jezus in zijn leringen onderwijst.

Wat er in een kerk gebeurt is bedacht door christenen in een Romeinse context, het is een syncretische godsdienstvorm die niet in het verlengde ligt van de oorspronkelijke missie van Jezus, hij zou zoiets zelf nooit op die manier bedacht hebben.

[Gaitema 439]

1 uur geleden zei zendeling:

Dat geeft niet, misschien dat anderen het al wel beter begrijpen.

Er zit een hele filosofie achter dat belangrijke verschil tussen tantra of mystiek (zoals die van Jezus) en religie, maar dat afwijkende gezichtspunt is nog geen gemeengoed. 

Daarom (om dat laatste) ook zie je polarisatie tussen atheisme en religieus denken. Maar er is gewoon een derde weg, mensen die aan yoga doen, aan meditatie of mindfulness om het heel simpel te stellen (het kan veel verder gaan dan dat zonder dat je van religie kunt spreken).

Op kerkgang wordt door een bepaald deel van de Nederlanders die nog altijd gelovig zijn inmiddels neergekeken omdat ze het een leeg ritueel vinden waar ze persoonlijk te weinig mee opschieten.

Maar dat wil helemaal niet zeggen dat wekelijks bijeenkomen nooit een spiritueel doel zou kunnen dienen. Het is de invulling van wat er in die kerken gebeurt waar het aan schort, het is te zweverig (te religieus) en te weinig betrokken op daadwerkelijke spirituele ontwikkeling. En nee, dat is geen vage new age, dat ligt juist beter in het verlengde van het zeer praktische systeem dat Jezus in zijn leringen onderwijst.

Wat er in een kerk gebeurt is bedacht door christenen in een Romeinse context, het is een syncretische godsdienstvorm die niet in het verlengde ligt van de oorspronkelijke missie van Jezus, hij zou zoiets zelf nooit op die manier bedacht hebben.

Ja, daar kan ik wel in mee gaan in mijn context van dat contact leggen met God in Jezus Christus in de stilte naar binnengekeerd het hem niet zit in uitingen. Maar te gelijk kan je wel oprecht met Psalmen en geestelijke liederen God aanbidden, zo ook met gebeden en een goede preekt heb ik geregeld er gehoord, wat me echt wat bijgebracht heeft.

Maar dan moet het wel verder gaan dan een Jip en Janneke niveau preek.

Het neerkijken van buitenstaande gelovigen vind ik altijd goedkoop. Waarom organiseren ze zelf dan niet wat gezamenlijks, als ze het zo goed weten?

Wij komen zo ook samen met 20 a 30 betrokkenen. Het is best mogelijk em dan gebeuren er schitterende dingen.

24 november 2020 bewerkt door Gaitema

[Jurriën Sr. 141]

17 uur geleden zei Gaitema:

Oké. Het is me altijd een raadsel hoe ik het getalsmatig moet duiden. Ik las eens van een arts die onderzocht bij mensen die op het randje van de dood lagen of ze bijna dood ervaringen hebben gehad en ongeveer 18 procent had het. Op basis daarvan gok ik dat ongeveer 20 procent tot de kudde van Jezus kan horen. Het is een aannemelijk getal. Ik las ook eens dat ongeveer 20 procent van de Nederlanders 80 procent van al het vrijwilligerswerk doet.

Maar sta er niet gek van te lijken dat er ook mensen buiten de kerken het christendom zijn die bij Jezus horen.

Die verhouding 80:20 is wel op meer situaties van toepassing.

Over 'bijna-dood ervaringen' is al veel geschreven. Het zegt mij niet zoveel, want 'bijna' is uiteindelijk toch 'net niet'. En wie weet wat er allemaal in het schemergebied tussen leven en dood plaatsvindt. Het is maar te hopen, dat je daar, als het zover is, niet blijft hangen. Tot op vandaag is er nog maar één mens die een helemaal-dood ervaring heeft gehad en daaruit is teruggekomen.

En ja, in jouw laatste opmerking kan ik me wel vinden; het christendom is niet meer dan een religie met een aantal labels, waarmee de onderliggende organisaties zich van elkaar onderscheiden.

[Hermanos2 549]

13 minuten geleden zei Jurriën Sr.:

Die verhouding 80:20 is wel op meer situaties van toepassing.

Over 'bijna-dood ervaringen' is al veel geschreven. Het zegt mij niet zoveel, want 'bijna' is uiteindelijk toch 'net niet'. En wie weet wat er allemaal in het schemergebied tussen leven en dood plaatsvindt. Het is maar te hopen, dat je daar, als het zover is, niet blijft hangen. Tot op vandaag is er nog maar één mens die een helemaal-dood ervaring heeft gehad en daaruit is teruggekomen.

En ja, in jouw laatste opmerking kan ik me wel vinden; het christendom is niet meer dan een religie met een aantal labels, waarmee de onderliggende organisaties zich van elkaar onderscheiden.

Teruggekomen uit de dood zijn Lazarus, Jona, Jezus en volgens mij nog enkelen die mij niet meteen te binnen schieten. 

[Jurriën Sr. 141]

55 minuten geleden zei Hermanos2:

Teruggekomen uit de dood zijn Lazarus, Jona, Jezus en volgens mij nog enkelen die mij niet meteen te binnen schieten. 

Ja, dat ben ik met je eens. Maar behalve Jezus zijn ze allemaal weer gestorven. Hun terugkeer was dus maar tijdelijk; aan hun getuigenis/ervaring (áls ze dat al hadden) hebben we dus niets! Gaitema had het over bijna-dood ervaringen die werden doorgegeven.

Waarom staat Jona in jouw lijstje? Die is toch niet doodgegaan en weer levend geworden? Of zie ik iets over het hoofd?

Let er ook op dat ik het heb over een: 'helemaal dood' ervaring, in tegenstelling tot een 'bijna-dood' ervaring