Atheïsten en moraal

[TTC 1.560]

maar dan begrijp ik nog niet of we met onze gedachten (over moraal en ethiek) onze genen kunnen "sturen"?

Weet eerlijk gezegd ook niet hoe dat op dat niveau werkt, ooit eens wat over gelezen maar beslist geen expert. Wat ik wel weet is dat het denken en informatie heel belangrijk zijn, het is namelijk mogelijk om cruciale informatie naar de achtergrond te verdrijven met zeer nadelige effecten op het leven. Ook dat is een bijzondere dynamiek, kan ook heel schokkend (cfr ethiek en moraal) worden naargelang het onderwerp van debat. Maar dan komen we uit bij vergeten en inprentingen:

Het vasthouden van informatie kan op twee manieren worden belemmerd. Indrukken of kennis kunnen passief vervagen, of kunnen op een meer actieve manier door interferentie met andere informatie uit het geheugen verdwijnen. Iets wat recent is geleerd kan bijvoorbeeld iets anders dat wij vroeger hebben geleerd weg- of onderdrukken. Men spreekt dan van retroactieve inhibitie. Ook het omgekeerde, proactieve inhibitie geheten, kan plaatsvinden: iets wat vroeger is geleerd kan iets anders dat later is geleerd onderdrukken.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Vergeten

[MysticNetherlands 298]

maar wel kunnen onderzoeken.

Dieren hebben idd hun eigen leven. Denk dat "onderzoeken" niet nodig is en persoonlijk raad ik dit iedereen af want zoals elke onderzoek zijn er vaak ook sporen van misbruik.

Kan me nog goed mijn eigen verbijstering herinneren toen ik me in dieproeven ging verdiepen en als hoe n proef altruïsme en empathie aantoonde, door dieren te martelen en te onthoofden in de aanwezigheid van soortgenoten die werden gedwongen toe te kijken. Kotsmisselijk. Een hele maken groter kwaad dan religie als ik me niet alleen beperk tot mensen in t Westen, wat sciëntisten dus wel latjes doen.

[Maison 1]

Dieren hebben idd hun eigen leven. Denk dat "onderzoeken" niet nodig is en persoonlijk raad ik dit iedereen af want zoals elke onderzoek zijn er vaak ook sporen van misbruik.

Heb je het hier nu over dieren of mensen? Op het menselijke domein kan onderzoek wel tot onthutsende resultaten leiden, iets dat ook tot zeer nare gevolgen kan leiden. Net zoals die hond vroeg of laat tot een tegenreactie komt, dynamisch gezien lijkt me hier geen verschil. Ik wou verwijzen naar het eigen leven van 'moraliteit', zich manifesterend doorheen hond en mens.

Mijn excuses,heb jouw tekst te snel gelezen. Je had het over occult dynamisme (mensen) waar we zeker het fijne niet kennen.

[TTC 1.560]

Mijn excuses,heb jouw tekst te snel gelezen. Je had het over occult dynamisme (mensen) waar we zeker het fijne niet kennen.

Naar mijn weten kan wetenschap nog niet bewijzen wat een mens in essentie is, het is wel die mens die zich vragen stelt over moraliteit an sich. Als mens die we denken te zijn wordt dan het debat redelijk dubieus, zelfs een beetje 'spookachtig'. Dat wou ik even aangeven, onderzoek hiernaar kan tot zeer onthutsende resultaten leiden.

[Dat beloof ik 990]

Waar halen atheïsten hun moraal vandaan en waarom? [knip]vraag die via pb hoort[/knip]

Persoonlijk lijkt mij dat een niet te beantwoorden vraag, maar wellicht weten jullie mij te overtuigen.

In deze vraag zit een woord waarvan we ons de betekenis goed moeten realiseren, alvorens te kunnen snappen wat de vraag precies inhoudt. Daarna kunnen we naar het antwoord kijken.

Ik doel uiteraard op het woord moraal. Die is niet ingewikkeld (al lijkt het dat misschien). van Dale geeft als betekenis: de leer van plichten deugden, zedenles, beginselen, principes. Wikipedia is iets uitgebreider en naar mijn mening in dit opzicht duidelijker: Het begrip moraal geeft de handelingen en gedragingen aan die in een maatschappelijke context als correct en wenselijk worden gezien.

Welnu, de moraal van een land (om maar eens een maatschappelijke context bij de kop te pakken) is vastgelegd in wetten: daarin staan zaken waarvan we met z’n allen vinden dat die niet kunnen, of juist gewaarborgd moeten worden.

Dan komen we terug op de volgens Student niet te beantwoorden vraag waar en waarom atheïsten hun moraal vandaan halen.

Gezien de definities is het m.i. vreemd om te suggereren dat voor atheïsten deze vraag niet is te beantwoorden. Immers, wat maakt het dat atheïsten in deze vraag als aparte groep in de maatschappij worden gezien? In geen van de definities van moraal vinden we terug dat het nodig zou moeten zijn om in een god te geloven. Waar komt het dan vandaan dat Student denkt dat de vraag niet te beantwoorden is? Ik kom daar verder op terug, maar voor nu is van belang is dat in de definitie van moraal het begrip ‘maatschappelijke context’ van belang is. Hieruit volgt dat je binnen verschillende maatschappelijke contexten, verschillende morele standaarden kunt hebben. En dat is herkenbaar uit de praktijk. Als we terug gaan in de tijd of ons verplaatsen naar andere plekken op aarde, of andere groepen mensen, zien we dat daar vaak een heel andere moraal heerst(e).

Waar komt de moraal van mensen (en dus ook atheïsten) vandaan ? Wel, dat blijkt uit de definitie: het zijn de handelingen en gedragingen die als correct en wenselijk worden gezien. M.a.w: je wordt zo opgevoed.

Waarom halen atheïsten hun moraal daar vandaan ? Omdat ze bij de herkomst van hun moraal niet afwijken van andere mensen: het is nu eenmaal zo. Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is, heet dat dan.

Ik zou nog terug komen op het probleem dat Student denkt dat zijn vraag niet is beantwoorden. Nu zou je ipv ‘land’ als maatschappelijke context, ook een religie kunnen nemen. Ook daarin heerst een bepaalde moraal, bv gebaseerd op de tien geboden. Die kerkelijke set regels ontbreekt bij atheïsten, want die hebben geen kerk. Ik vermoed dat Student nu een vergissing maakt en hieruit concludeert dat mensen die niet bij een kerk horen helemaal geen moraal hebben en dat daardoor zijn vraag niet is te beantwoorden. Dat klopt dus niet. Mensen die niet bij een kerk horen hebben dus wel moraal, maar niet de moraal die binnen een kerk wordt mee gegeven.

[Willempie 1.410]

@ Dat Beloof Ik,

Moeten we nu concluderen dat volgens jouw definitie van moraal het heel normaal is om mensen te laten verhongeren omdat er niet in de wet geregeld is dat dat niet mag? Ik denk dat er in dit topic met moraal toch iets diepers wordt bedoeld dan in jouw bovenstaande epistel. En ik denk zomaar dat we het daar ook wel over eens kunnen worden.

[TTC 1.560]

Ik zou nog terug komen op het probleem dat Student denkt dat zijn vraag niet is beantwoorden. Nu zou je ipv ‘land’ als maatschappelijke context, ook een religie kunnen nemen. Ook daarin heerst een bepaalde moraal, bv gebaseerd op de tien geboden. Die kerkelijke set regels ontbreekt bij atheïsten, want die hebben geen kerk. Ik vermoed dat Student nu een vergissing maakt en hieruit concludeert dat mensen die niet bij een kerk horen helemaal geen moraal hebben en dat daardoor zijn vraag niet is te beantwoorden. Dat klopt dus niet. Mensen die niet bij een kerk horen hebben dus wel moraal, maar niet de moraal die binnen een kerk wordt mee gegeven.

Het leven zou mi niet het leven zijn als er niet op alles een antwoord is, hoe zouden we anders op de vragen komen? Het antwoord vinden is een andere zaak, naar mijn mening een kwestie van gedegen zelfonderzoek en introspectie. Ben er altijd benieuwd naar, stel dat iedereen hetzelfde (zelf)onderzoek start, zouden we dan ook allemaal tot dezelfde conclusie komen? Interessante vraagstellingen vinden we overal, het kan mi ook de emotie dermate beroeren dat er oorlog van komt, net het averechtse effect. Bijvoorbeeld het onderstaande, vergt mi even wat tijd:

1. juist begrip/juist inzicht

1.1. Begrijpen wat lijden is

1.2. De oorzaak van lijden begrijpen

1.3. De opheffing van lijden begrijpen

1.4. Het pad begrijpen dat leidt naar de opheffing van lijden

2. juiste gedachten/juiste intenties/juiste bedoelingen

2.1. Gedachten van het verzaken van zelfzucht

2.2. Gedachten van welwillendheid, liefdevolle vriendelijkheid

2.3. Gedachten van geweldloosheid, harmonie of mededogen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Het_Achtvoudige_Pad

[Dat beloof ik 990]

@ Willempie,

Je moet niets hoor

Dit zou een jammerlijk verkeerde conclusie zijn: dat ik mensen zomaar laat verhongeren.

Ook ik vind dat moreel verkeerd.

Overigens geef ik mijn kinderen dus gewoon te eten en laat ze niet verhongeren.

Niet omdat dit in een wet zou staan, maar omdat ik denk dat dit mijn plicht is; het is me zo aangeleerd, ik ben zo opgevoed.

En ik denk niet dat er veel mensen zijn die daar anders over denken, mede omdat eten een primaire levensbehoefte is en niet zozeer een moreel aangeleerde zaak.

Waarom is je conclusie verder verkeerd ?

Wel, ten eerste is het een misverstand dat bv. het voeden van eigen kinderen niet wettelijk geregeld zou zijn: dat is het wel.

Een kind, of iemand anders die aan je zorg is toevertrouwd, de nodige verzorging onthouden is strafbaar gesteld mishandeling.

Ten tweede waren de wetten van een land maar een voorbeeld (Ik schreef: "om maar eens eens een maatschappelijke context bij de kop te pakken").

Als je denkt dat er met moraal "iets diepers" wordt bedoeld waar we het wel eens over kunnen worden, nodig ik je van harte uit om dat dan uit te leggen.

[Willempie 1.410]

@ Willempie,

Je moet niets hoor

Dit zou een jammerlijk verkeerde conclusie zijn: dat ik mensen zomaar laat verhongeren.

Ook ik vind dat moreel verkeerd.

Ik ben blij dat je nog een geweten hebt en dat niet in jezelf hebt vermoord.

Overigens geef ik mijn kinderen dus gewoon te eten en laat ze niet verhongeren.

Niet omdat dit in een wet zou staan, maar omdat ik denk dat dit mijn plicht is; het is me zo aangeleerd, ik ben zo opgevoed.

En ik denk niet dat er veel mensen zijn die daar anders over denken, mede omdat eten een primaire levensbehoefte is en niet zozeer een moreel aangeleerde zaak.

Waarom is je conclusie verder verkeerd ?

Wel, ten eerste is het een misverstand dat bv. het voeden van eigen kinderen niet wettelijk geregeld zou zijn: dat is het wel.

Een kind, of iemand anders die aan je zorg is toevertrouwd, de nodige verzorging onthouden is strafbaar gesteld mishandeling.

Ten tweede waren de wetten van een land maar een voorbeeld (Ik schreef: "om maar eens eens een maatschappelijke context bij de kop te pakken").

Ik had het niet over jouw kinderen maar bedoelde het in een wijdere context.

Als je denkt dat er met moraal "iets diepers" wordt bedoeld waar we het wel eens over kunnen worden, nodig ik je van harte uit om dat dan uit te leggen.

Je zult het waarschijnlijk, hoop ik, wel met me eens zijn dat het moreel niet juist is om mensen te laten verhongeren omdat het niet in de wetgeving geregeld is dat dat niet mag. Dit is een herhaling maar blijkbaar begreep je de eerste keer niet goed wat ik bedoelde.

[Magere Hein 15]

Dus niet laten verhongeren zou een universele moraal zijn?

https://nl.wikipedia.org/wiki/Versterving_%28dood%29

Ik vind het wel zo ethisch en moreel verantwoord om aan de wens van de stervende te voldoen.

[Willempie 1.410]

Dus niet laten verhongeren zou een universele moraal zijn?

https://nl.wikipedia.org/wiki/Versterving_%28dood%29

Ik vind het wel zo ethisch en moreel verantwoord om aan de wens van de stervende te voldoen.

Volgens mij begrijp je niet helemaal meer waar het over gaat. Maar stel gerust vragen, mocht je werkelijk in het onderwerp geïnteresseerd zijn.

[Magere Hein 15]

Dus niet laten verhongeren zou een universele moraal zijn?

https://nl.wikipedia.org/wiki/Versterving_%28dood%29

Ik vind het wel zo ethisch en moreel verantwoord om aan de wens van de stervende te voldoen.

Volgens mij begrijp je niet helemaal meer waar het over gaat. Maar stel gerust vragen, mocht je werkelijk in het onderwerp geïnteresseerd zijn.

Willempie, het onderwerp is moraal en jij weet dat ik denk dat moraal niet goddelijk universeel aanwezig is, maar onderworpen aan cultuur en tijd waarin we leven. Ook denk ik dat moraal (stokpaardje van vele gelovigen nog) binnenkort eveneens door de wetenschappelijke methode (sociologie, psychologie etc.) verklaard gaat worden. Het is het volgende gat dat gedicht gaat worden van "The God of the gaps". God krijgt steeds minder te doen.

[Willempie 1.410]

Willempie, het onderwerp is moraal en jij weet dat ik denk dat moraal niet goddelijk universeel aanwezig is, maar onderworpen aan cultuur en tijd waarin we leven. Ook denk ik dat moraal (stokpaardje van vele gelovigen nog) binnenkort eveneens door de wetenschappelijke methode (sociologie, psychologie etc.) verklaard gaat worden. Het is het volgende gat dat gedicht gaat worden van "The God of the gaps". God krijgt steeds minder te doen.

Dus als de moraal van de tijd is dat Joden en ander ongewenst ongedierte vernietigd dient te worden dan is dat volgens jou moreel? Of is het dan juist moreel om dwars tegen die cultuur en tijd in te gaan? Ik denk het laatste en ik denk dat jij dat ook denkt. Moraal is niet onderworpen aan cultuur en tijd. Het zit in onszelf. Het is ons geweten. We kunnen er gehoor aan geven en we kunnen het ook vermoorden. In feite weten we allemaal wel wat moreel en immoreel is maar we hebben de keuze te maken v.w.b. ons handelen.

[Dat beloof ik 990]

Er is niet 1 moraal waar we het eigenlijk allemaal wel mee eens zijn Willempie, was dat maar zo.

Helaas.

Iemand die nu in de IS tegen de leiders daar ingaat, wordt door die leiders als volslagen immoreel gezien, gestenigd en gaat dood.

Wij, in het westen, zie die opstandeling juist als iemand met de betere moraal.

De IS strijder handelt volgens zijn geweten, wij ook en toch is dat volkomen tegengesteld.

Moraal is absoluut onderworpen aan cultuur en tijd, maar ook aan plaats.

Dus als de moraal van de tijd is dat Joden en ander ongewenst ongedierte vernietigd dient te worden dan...

Dan is dat dus de moraal van die tijd, in die cultuur en op die plaats.

Dat je daar in een andere tijd volkomen anders tegenaan kijkt is heel normaal.

[TTC 1.560]

Er is niet 1 moraal waar we het eigenlijk allemaal wel mee eens zijn Willempie, was dat maar zo. Helaas. Iemand die nu in de IS tegen de leiders daar ingaat, wordt door die leiders als volslagen immoreel gezien, gestenigd en gaat dood. Wij, in het westen, zie die opstandeling juist als iemand met de betere moraal. De IS strijder handelt volgens zijn geweten, wij ook en toch is dat volkomen tegengesteld. Moraal is absoluut onderworpen aan cultuur en tijd, maar ook aan plaats.

Denk persoonlijk dat die 'helaas' altijd voor nader onderzoek vatbaar is, zeker wanneer de acties van IS ter sprake komen. Dit geldt zeker wanneer beide partijen elkaar niet zo goed begrijpen, zoals je dat ook aangeeft. Anders gezegd, als beide partijen elkaar wel zouden begrijpen dan ontstaat ook een andere cultuur, een gedeelde. Ter diepgaander reflectie:

En zie hier het drama, in werkelijkheid begrijpen beide partijen elkaar niet zo goed waardoor maar al te vaak onschuldige slachtoffers vallen, ontstoken door een piekervaring en/of openbaring die nu net tot verzoening en herstel wou leiden maar vooralsnog niet ontvankelijk verklaard werd. Anders gezegd, de op zich goedbedoelde boodschap en/of piekervaring dient in de eerste plaats correct geïnterpreteerd en onderzocht te worden alvorens tot legitieme conclusies te komen. Om deze reden is wetenschap onze beste troef om tot vreedzame doorbraken te komen, dit idealiter in een multidisciplinaire formatie met inbegrip van ervaringsdeskundigheid. Dit wederzijdse onbegrip kunnen we in een beeld vangen, het neutraliseren hiervan brengt ons dichter tot het eerder hypomane idee van een ‘Verloren Paradijs’. Het triggert de interesse en diepgaander reflectie over het leven als dusdanig, een onderzoek dat – zo de ervaring leert – de emotie niet onberoerd zal laten.

[Willempie 1.410]

Er is niet 1 moraal waar we het eigenlijk allemaal wel mee eens zijn Willempie, was dat maar zo.

Helaas.

Iemand die nu in de IS tegen de leiders daar ingaat, wordt door die leiders als volslagen immoreel gezien, gestenigd en gaat dood.

Wij, in het westen, zie die opstandeling juist als iemand met de betere moraal.

De IS strijder handelt volgens zijn geweten, wij ook en toch is dat volkomen tegengesteld.

Moraal is absoluut onderworpen aan cultuur en tijd, maar ook aan plaats.

Dus als de moraal van de tijd is dat Joden en ander ongewenst ongedierte vernietigd dient te worden dan...

Dan is dat dus de moraal van die tijd, in die cultuur en op die plaats.

Dat je daar in een andere tijd volkomen anders tegenaan kijkt is heel normaal.

Dit een zeer beangstigende wereldvisie en in mijn ogen gelukkig ook volkomen onjuist. Je zegt hier dus eigenlijk gewoon dat je met de massa mee moet hollen, zelfs als die met afschuwelijke zaken bezig is. Ik hoop oprecht dat je niet werkelijk bedoelt wat je hierboven hebt geponeerd want dan ben je geen mens maar een monster.

[Magere Hein 15]

Dit een zeer beangstigende wereldvisie en in mijn ogen gelukkig ook volkomen onjuist. Je zegt hier dus eigenlijk gewoon dat je met de massa mee moet hollen, zelfs als die met afschuwelijke zaken bezig is. Ik hoop oprecht dat je niet werkelijk bedoelt wat je hierboven hebt geponeerd want dan ben je geen mens maar een monster.

Dit kan zo een citaat van een IS-leider zijn tegen zijn manschappen. Zij zijn het pertinent oneens met onze westerse maatschappelijke visie. Die is in hun ogen zwaar immoreel.

Universele moraal is voor hun: Leven volgens de wetten van de profeet. En wie ben jij om de profeet tegen te spreken?

Maar goed, voordat je helemaal scheel ergert aan mijn antwoord: IS loopt nog zo'n 600 achter op onze tijd. Over 600 jaar debatteren zij ook over moraal en ethiek omdat ze in de loop der tijd veranderd is.

Hier misschien een interessante link: http://www.kritischdenken.info/tag/moraal/

heb het zelf nog niet beluisterd.

[Willempie 1.410]

Hier misschien een interessante link: http://www.kritischdenken.info/tag/moraal/

heb het zelf nog niet beluisterd.

Waarom stuur je me een link die je zelf nog niet hebt beluisterd? Ben ik nu helemaal gek aan het worden of ben jij een beetje raar bezig?

[Magere Hein 15]

Hier misschien een interessante link: http://www.kritischdenken.info/tag/moraal/

heb het zelf nog niet beluisterd.

Waarom stuur je me een link die je zelf nog niet hebt beluisterd? Ben ik nu helemaal gek aan het worden of ben jij een beetje raar bezig?

Gek was ik al. Ben nu aan het luisteren.

Maar het gaat over moraal en religie. Moet jou toch aanspreken? De uitslag weet ik nog niet, dus misschien komt religie er in relatie tot moraal en ethiek wel heel goed van af...

[TTC 1.560]

Dit kan zo een citaat van een IS-leider zijn tegen zijn manschappen. Zij zijn het pertinent oneens met onze westerse maatschappelijke visie. Die is in hun ogen zwaar immoreel.

Zal voor interpretatie vatbaar zijn, meen ik. Ik hoor ook veel Westerlingen zeggen dat onze cultuur immoreel is, er zijn meer dan genoeg argumenten om dat ook aan te tonen. Op die manier hebben we toch iets gemeen, niet?

[Dat beloof ik 990]

@willempie,

Ik ben er al aan gewend om hier voor van alles uitgemaakt te worden, maar monster, die was nog niet voorbij gekomen. Wat een moraal...

Overigens zeg ik nergens dat iemand verplicht is met de massa mee te hollen. Dat was eeuwen lang zo bij ons, maar gelukkig is de moraal op dat punt wat veranderd en mogen mensen er hun eigen mening op nahouden.

[Willempie 1.410]

@willempie,

Ik ben er al aan gewend om hier voor van alles uitgemaakt te worden, maar monster, die was nog niet voorbij gekomen. Wat een moraal...

Overigens zeg ik nergens dat iemand verplicht is met de massa mee te hollen. Dat was eeuwen lang zo bij ons, maar gelukkig is de moraal op dat punt wat veranderd en mogen mensen er hun eigen mening op nahouden.

Als jij hier openlijk durft te beweren dat jij geen geweten hebt en niet uit jezelf weet wat goed en kwaad is dan kan dat maar twee dingen betekenen:

1. Je beseft niet wat je zegt.

2. Je hebt jouw geweten vermoord.

Indien het laatste het geval is durf ik rustig te beweren dat je dan ook jouw menselijkheid hebt vermoord. Dan heb je jezelf tot een dier gemaakt en, aangezien we met zulke uitermate grote belangen hebben te maken in deze wereld, ben je dan ook één van die monsters geworden die alles kapotmaken.

Maar ik kan het nog niet geloven. Ik denk nog steeds dat je gewoon niet beseft wat je zegt.

[Hitchens 134]

@willempie,

Ik ben er al aan gewend om hier voor van alles uitgemaakt te worden, maar monster, die was nog niet voorbij gekomen. Wat een moraal...

Overigens zeg ik nergens dat iemand verplicht is met de massa mee te hollen. Dat was eeuwen lang zo bij ons, maar gelukkig is de moraal op dat punt wat veranderd en mogen mensen er hun eigen mening op nahouden.

Als jij hier openlijk durft te beweren dat jij geen geweten hebt en niet uit jezelf weet wat goed en kwaad is dan kan dat maar twee dingen betekenen:

1. Je beseft niet wat je zegt.

2. Je hebt jouw geweten vermoord.

Indien het laatste het geval is durf ik rustig te beweren dat je dan ook jouw menselijkheid hebt vermoord. Dan heb je jezelf tot een dier gemaakt en, aangezien we met zulke uitermate grote belangen hebben te maken in deze wereld, ben je dan ook één van die monsters geworden die alles kapotmaken.

Maar ik kan het nog niet geloven. Ik denk nog steeds dat je gewoon niet beseft wat je zegt.

Ik denk dat je het zelf niet helemaal beseft willempie.

[Dat beloof ik 990]

@willempie,

Ik ben er al aan gewend om hier voor van alles uitgemaakt te worden, maar monster, die was nog niet voorbij gekomen. Wat een moraal...

Overigens zeg ik nergens dat iemand verplicht is met de massa mee te hollen. Dat was eeuwen lang zo bij ons, maar gelukkig is de moraal op dat punt wat veranderd en mogen mensen er hun eigen mening op nahouden.

Als jij hier openlijk durft te beweren dat jij geen geweten hebt en niet uit jezelf weet wat goed en kwaad is dan kan dat maar twee dingen betekenen:

1. Je beseft niet wat je zegt.

2. Je hebt jouw geweten vermoord.

Indien het laatste het geval is durf ik rustig te beweren dat je dan ook jouw menselijkheid hebt vermoord. Dan heb je jezelf tot een dier gemaakt en, aangezien we met zulke uitermate grote belangen hebben te maken in deze wereld, ben je dan ook één van die monsters geworden die alles kapotmaken.

Maar ik kan het nog niet geloven. Ik denk nog steeds dat je gewoon niet beseft wat je zegt.

Ik begrijp niet waarom je de kluts kwijt bent.

Ik besef wat ik zeg, en ik heb nergens gezegd dat ik geen geweten heb.

Het is mij een volkomen raadsel hoe je daar bij komt.

[MysticNetherlands 298]

Willempie, ik denk dat jij bij 'moraal' eigenlijk direct 'goede moraal zoals beschouwd door een christen uit de 21e eeuw' invult. Dat schept nogal verwarring. Zoek maar eens de definitie op en lees DBIs stukje opnieuw.