Wagner

[The Black Mathematician 82]

Er was ooit een topic over deze controversiële componist, maar dat is inmiddels gesloten en ontoegankelijk, dus hoog tijd voor een nieuw topic waarin ieder zijn bewondering dan wel afkeer voor Wagner kan uiten.

Inmiddels behoor ik tot de bewonderaars, al heb ik een weg moeten afleggen. Ooit heb ik een box van de Ring des Nibelungen aangeschaft, maar echt beklijven deed dat niet. De grote ommekeer kwam bij het zien van de film Melancholia van Lars von Trier. Ik ben groot fan van de symfonieën van Bruckner en Mahler, maar ik kan desondanks over het algemeen niet goed tegen zwaar orkestrale filmmuziek. Of juist daarom, het is voelt vaak aan als een slap aftreksel. In Melancholia ook orkestrale muziek, maar dit was echt ontzettend meeslepend. Bleek het na afloop Wagner te zijn, de ouverture van Tristan und Isolde. Overweldigend, vandaar het voornemen om de hele opera te leren kennen.

Dit werk heeft mij doen winnen voor Wagner. Tristan und Isolde is zonder twijfel Wagners meest persoonlijke opera, geschreven nadat zijn vrouw erachter was gekomen dat hij verliefd was op een andere vrouw genaamd Mathilde Wesendonck en hem dwong het contact te verbreken. Het resulteerde in deze opera, getuige Wagners woorden tegenover vriend en collega Franz Liszt:

Omdat ik in mijn leven nooit echt het geluk van de liefde ervaren heb, wil ik een gedenkteken oprichten voor deze mooiste aller dromen, een werk waarin deze liefde volledig tot uitdrukking komen kan: ik heb in mijn hoofd een Tristan en Isolde ontworpen, een eenvoudige, maar volbloedige muzikale weergave; met de 'zwarte vlag' die op het einde waait, zal ik mij dan toedekken om — te sterven.

Muzikaal was Tristan und Isolde zeer vernieuwend omdat Wagner ook geïnteresseerd was geraakt in de filosofie van Schopenhauer die erop neerkomt dat het leven lijden is vanwege onze verlangens. Elke keer als er een verlangen vervuld wordt, ontstaat er wel een nieuw verlangen. Een filosofie die hem erg aansprak gezien zijn liefdesproblematiek. Hij heeft dit muzikaal uitgebeeld door de hele tijd dissonante akkoorden te gebruiken die voor veel spanning bij de luisteraar zorgen, zonder die te laten oplossen in consonante akkoorden, die normaal gebruikt werden om voor een muzikale ontspanning te zorgen. Het resultaat is een werk dat dusdanig atonaal werd dat de enige stap die hierna nog gemaakt kon worden wat harmonische vernieuwing in de muziek Schönberg met zijn twaalftoonsmuziek was.

Desondanks is de muziek echt schitterend. Wel lastig te doorgronden bij een eerste luisterbeurt omdat er schijnbaar weinig structuur is. Er is namelijk geen sprake van losse liedjes, maar in elke akte loopt de muziek in een stuk door. Maar per luisterbeurt wordt de structuur duidelijker en de muziek alleen maar mooier.

Volgende stap was Parsifal, die ik live in Amsterdam heb mogen bijwonen. Zelfde soort muziek, erg lastig bij een eerste luisterbeurt, maar vooral de derde akte blijkt muzikaal zo ontzettend mooi te zijn. En inmiddels begint de Ring me ook steeds meer te bevallen. Meer opera's ken ik nog niet, maar dat zal zeker komen.

De persoon Wagner is natuurlijk erg dubieus, vooral vanwege zijn antisemitisme. Mijn enige excuus is dat je het niet terughoort in zijn muziek. De Ring is wat mij betreft niet antisemitisch. Wel pro-Germaans, net zoals Grieg muziek schreef die pro-Noorwegen was, Dvorak pro-Tsjechische muziek schreef en Sibelius pro-Finse muziek. Tristan und Isolde is volgens mij niet eens pro-Germaans te noemen. Ik ben in ieder geval blij dat ik dat werk heb leren kennen.

[Hongerige Wolf 0]

Ik ben een groot (klassieke)muziekliefhebber maar met Wagner heb ik niks. Ik vind het te bombastisch en de thema's spreken me ook niet aan.

[MysticNetherlands 298]

Ik heb een keer de hele Ring Des Nibelungen gezien, verpsreid over 4 eeuwig durende avonden. Poeh.

[Ursa 1]

Ik heb helaas te weinig geduld voor klassiek.

[Lobke 467]

Wagner daar heb ik nog te weinig naar geluisterd om het mooi te vinden.

Misschien toch weer eens wat Wagner gaan luisteren.

[Olorin 155]

Ik zou graag een opera ervan eens willen zien en bepaalde stukken vind ik ook best mooi. Maar over het algemeen vind ik er te moeilijk door heen komen. Ik zal niet snel een hele opera van hem gaan luisteren.

[Thorgrem 430]

Wagner, de muziek is prima te pruimen. De pizza's overigens ook.

En ja, men noemt hem fout vanwege zijn antisemitisme. Dat waren wel meer mensen voor en in de oorlog, die later leuke posities kregen en hun verleden kunstig hebben weten te verbergen. Selectieve verontwaardiging in mijn ogen.

[Olorin 155]

Hij was antisemiet en Hitler was fan van hem, maar hij was al dood voor zélfs de eerste wereldoorlog maar begonnen was.

[Thorgrem 430]

Nou, dat maakt het helemaal zo klaar als een klontje dan.

[Ursa 1]

Wat dat betreft kun je nog wel een boekje opendoen ja. Laatst kwam ik Fantastische vertellingen (1919) van Bordewijk tegen. Volgens mij staat hij niet bekend als antisemiet, maar zijn verhalenbundel bevat wel elementen die zo aandoen. Ik werd er iig een beetje onpasselijk van.

[The Black Mathematician 82]

The Merchant of Venice van Shakespeare is ook vrij dubieus.

[HippieWeds 0]

Der Ring des Nibelungen is de muzikale versie van het verhaal "Andvari's Ring" of "De vloek van Andvari's Ring" uit de Edda, de Noordse mythologie.

Ik ben helemaal gek op deze verhalen en deze opera raakt me daarom ook diep.

Het verhaal uit de Edda eerst kan helpen om de opera voor het eerst (of later) beter te begrijpen. Het beste is om dan de proza Edda te nemen omdat dat verhalend is.

Denk bijvoorbeeld aan deze: http://www.bol.com/nl/p/scandinavische- ... 006393965/ , niet om reclame te maken maar om mensen die niet zo bekend zijn met de Edda een goed leesbare versie te tippen.