rense

Je bent de allereerste die ik hoor zeggen dat Q1 in zijn geheel een ''christocentrische inslag''' heeft. Ik vind dat ene aangehaalde gezegde niet voldoende om dat op de christelijke manier zo te stellen over Q1.

Dan heb ik het er nog niet eens over dat alle reconstructies van Q1 die ik gelezen heb (behalve dan die van mijzelf) dat gezegde helemaal niet bevatten. Het wordt door anderen altijd in Q2 of zelfs in Q3 geplaatst. Ik heb het er wel in staan omdat ik persoonlijk denk dat de historische Jezus als een spirituele meester of goeroe gezien werd. Maar de interpretatie van dit gezegde is bij mij anders dan de latere christelijke visie op Jezus.

De '''Zoon'' uit dit gezegde is hier volgens mij de Atman of de gerealiseerde ziel, die één is geworden met de Vader. Hier staat dat je de Vader (het Koninkrijk van God) alleen kunt realiseren als je dat via de Zoon (de Atman) doet. Maar in de meditatievorm die Jezus onderwees, is een van de technieken, dat je gebruik maakt van de persoonlijkheid van de Goeroe, bij wie die realisatie al bereikt is en bij wie de Zoon dus al samengevallen is met de Vader. Jezus referereert hier dus aan zijn transcendente of gerealiseerde natuur (of zoals christenen zouden zeggen, zijn zondenloze natuur als Christus).

Hier ligt dus volgens mij een aanwijzing van de bron van of de aanleiding tot de latere christocentrische visie van het christendom. Het probleem met de christelijke visie is echter, dat het volgen van de spirituele instructies van Jezus niet meer werd beschouwd als voorwaarde om tot de Zoon of tot zelfrealisatie te komen. In het Christendom werd het voldoende geacht om te verklaren dat men geloofde in een aantal christelijke dogma's, vervolgens een goed christelijk leven te leiden en de christelijke rituelen te volgen. Dat is heel wat anders dan de spirituele leringen en oefeningen in praktijk brengen die Jezus zijn ingewijde discipelen onderwees.

Ik zal hierna ingaan op de gezegdes uit Q1 over het Koninkrijk van God (ook wel vertaald als de Heerschappij van God) en laten zien wat de oorspronkelijke betekenis is van dit begrip.

Q 10:22 Knowing the Father through the  Son

22 Everything has been entrusted to me by my  Father, and no one knows the Son except the Father, nor does anyone know the  Father except the Son, and to whomever the Son chooses to reveal him.

Misschien moet ik wat meer expliciet op enkele of meerdere van de gezegdes van Q1 ingaan om mijn visie op de missie van Jezus te illustreren? Daaruit zal blijken dat er wel degelijk in Q1 een antwoord gegeven wordt op vragen als '''Wie is God''', Wie is Jezus''' en '''Wat is verlossing'''.

Het vreemde aan jouw opmerking is, dat je mij verwijt dat in Q1 geen specifieke verwijzingen staan naar het Joodse geloof, maar dat je het wel heel normaal lijkt te vinden dat het christendom uit de missie van ''jouw Joodse Jezus'' zou zijn voortgekomen. Feit is dat de Joodse wortels van Jezus in Q geen bijzondere aandacht krijgen. Een dergelijke religieuze of sektarische typering past mijn insziens ook helemaal niet bij een spirituele meester. Jezus zal oppervlakkig gezien misschien op een Joodse manier in het leven gestaan hebben, maar zijn leringen in Q1 refereren daar nauwelijks aan. Ik kan het ook niet anders maken dan de feiten zijn.

Dat is net zo min waar als dat Boeddha in een hindoeistisch vacuum zou hebben gestaan. Een werkelijk spirituele leer overstijgt altijd religieuze en sektarische grenzen. Als dat bij Jezus niet ook het geval zou zijn geweest, dan had het christendom zich ook niet vrij gevoeld een zo volstrekt andere weg in te slaan dan de Joodse wortels van Jezus hem leken voor te schrijven.

Maar het is niet zo dat Q1 voortborduurt op Q2. Dat blijkt namelijk nergens uit de structuur van Q. Andersom is het wel waar dat Q2 secundair inspeelt op de oudere laag Q1. Dat daar de Joodse link wel expliciet in naar voren komt, zegt iets over de denkwijze van de groep die deze (in mijn ogen merkwaardige) teksten produceerde. Dat waren duidelijk Joodse volgelingen van Jezus die een verklaring zochten voor hun situatie na de kruisiging.

____________________________________________________________

Daarnaast wil ik je nu ook verzoeken een citaat te plaatsen van n van die alle onderzoekers, betreffende de authenticiteit Q2. En laat het niet Jacob Slavenburg of Hans Stolp zijn!

Daaruit blijkt dat je Q1 niet of te slecht begrijpt. Daar hoef je je niet voor te schamen, want uit Q2 en de latere redacties in Matheus en Lucas blijkt dat anderen jou daarin zijn voorgegaan. Q1 is niet meer dan een bescheiden verzameling gezegdes en geen uitgebreide spirituele uiteenzetting of filosofie. Toch zijn wel antwoorden op bovenstaande 3 vragen af te leiden uit Q1. Het is alleen de vraag of jij ze werkelijk wilt horen, want je geeft zelf al een negatief antwoord:

Ik heb al gezegd dat er volgens mij wel een duidelijke afgeleide relatie is tussen de visie van Jezus op zichzelf en de later door de kerk ontwikkelde christo-centrische visie. Waarom vraag je mezelf te herhalen?

Nogmaals, uit dergelijke opmerkingen blijkt dat je de rijkdom en betekenis van Q1 niet op zijn waarde weet te schatten.

_____________________________________________________________

Overigens weiger ik nog langer inhoudelijk op je beschuldigingen naar de kerk in te gaan. Kom eerst maar eens met werkelijk (inhoudelijk) bewijs. En alsjeblieft niet weer de deskundigen.

De grote verschillen tussen de inhoud van Q1 en dat wat later kwam, vormen het bewijs uit de synoptische evangelien zelf, dat de kerk een andere weg is ingeslagen dan de missie van Jezus had gedaan. In neem het de kerk niet kwalijk dat ze dat gedaan heeft (laat staan dat sprake is van '''beschuldigingen'''), want ze had blijkbaar te weinig materiaal en te weinig inzicht om die oorspronkelijke missie voort te zetten zoals ze bedoeld was.

Ook de gnostische evangelien laten zien dat men alleen door nieuwe elementen van elders toe te voegen met het uitgangsmateriaal uit de voeten kon.

Vergelijk het met sommige (vrijwel uitgestorven) stromingen in het Boeddhisme, waar de leringen van de Boeddha naar de achtergrond verdwenen waren en vervangen door een hindoeistische manier van vereren. Alleen vond in het christendom geen algehele terugkeer naar het Jodendom plaats, omdat het christendom ontstond rond een Joodse diaspora met vele religieuze invloeden.

Als je onder 'authenticiteit' verstaat of het teruggaat op de woorden van de historische Jezus, dan geldt voor alle onderzoekers dat ze Q2 als secundaire gezegdes beschouwen, die geschreven zijn alsóf ze door Jezus gesproken zijn. Dat was in de oudheid heel normaal om te doen bij het schrijven van een nieuwe gezegdenverzameling van een beroemde persoonlijkheid. De schrijver leefde zich in in hoe hij dacht dat de bewuste persoon was geweest en legde hem vervolgens nieuwe woorden in de mond in de geest van die persoon, die hij aan de bestaande toevoegde. Ook de zogenaamde gnostische evangelien zijn zo tot stand gekomen.

Ik hecht wat dat betreft evenveel waarde aan de gnostische evangelien als aan Q2. De meeste onderzoekers lijken overigens nauwelijks geinteresseerd of Q1 teruggaat op de historische Jezus. Ze stellen alleen vast dat Q2 bestaat uit latere redacties, die duidelijk inspelen op Q1, maar vanuit een andere belevingswereld en theologie zijn geschreven.

Dat Q1 nauwelijks christocentrisch is, zegt volgens mij weinig over de spirituele status van de historische Jezus. Dat Burton Mack bijvoorbeeld spreekt van Jezus als een rondtrekkende cynische filosoof vind ik veel te ver gaan. Mack moet zijn Q1 ook wel erg kort maken om dit vol te kunnen houden. Er lijkt bij veel niet-orthodoxe theologen haast een taboe te bestaan op een Jezus die naast sociaal ook spiritueel bijzonder was.

Ik meen dat de christelijke visie op Jezus die in Q2 vorm begint te krijgen, ten dele een afgeleide is van de status van de historische Jezus, maar dat het wel een visie is die er nieuwe elementen in betrekt die ook afkomstg zijn van andere religieuze tradities (ik zie de missie van Jezus zelf niet als een religieuze, maar als een spirituele traditie).

Ik denk wel dat de eerste discipelen nog ten tijde van Jezus hem als de middelaar tussen mens en (het Koninkrijk van) God gezien hebben (door de wijze van mediteren), maar niet via het 'offer van Christus'. De Korinthe brieven zijn overigens na ca 55 bewerkt door de kerk en gaan niet puur terug op Paulus. Maar al zou het Avondmaal ritueel al van rond 55 zijn, dan zegt dat nog niets over hoe Jezus over zoiets gedacht zou hebben. Ik zie Jezus in elk geval niet door de bril van de schrijver van het Marcus evangelie, noch door die van Q2 of de gnostische evangelien (laat staan door die van Paulus en de kerk).

Het is lastig om je zelf een beeld te vormen van Jezus, maar voor mij staat vast dat Jezus zich in dezelfde spirituele werkelijkheid bewogen heeft als alle spirituele goeroes. Hij zou zich zeker verzet hebben tegen de idee van losstaande religies. Jezus was iemand die sprak en handelde met autoriteit en niet vanuit religieuze speculatie.

Het is juist niet zo dat de schifting tussen Q1 en de latere redacties gemaakt wordt op inhoudelijke gronden, maar op stijl, thematiek en taalgebruik. Bovendien wordt nergens in de onderzoeken gesuggereerd dat Q1 gnostisch van karakter zou zijn. Dat Q1 zich voornamelijk bezighoudt met het Koninkrijk van God en praktische instructies geeft voor de missie, is waar, maar dat ligt niet aan de hierboven gesuggereerde theologische voorkeuren van de onderzoekers. De onderzoekers van Q houden zich, voorzover ik weet, nauwelijks bezig met de diepere theologische betekenis van de gezegdes uit Q1.

Overigens worden er in Q nergens 'teksten bijverzonnen'. Bij de in 2002 gereed gekomen reconstructie van Q is alleen gebruik gemaakt van de teksten uit Mattheus en Lucas. Mogelijk zijn hier en daar bepaalde woordkeuzes licht aangepast om het specifieke taalgebruik van de eindredacteuren van Lucas en Mattheus aan te passen aan de voornaamste voorkeuren binnen Q, maar daarvoor weet ik nog te weinig van de reconstructie (ik ga hem binnenkort bestellen).

In Q2 (en Q3) wordt duidelijk dat de gemeenschap die Q gebruikte zich niet meer zozeer richtte op het praktiseren van de inhoud van de leringen van Jezus, maar meer op de consequenties van het wel of niet belijden van Jezus. Je ziet in Q2 ook een naar de omgeving dreigend (waarschuwend) terugrijpen op Joodse teksten, terwijl dit in Q1 nog geheel ontbreekt.

Er wordt dan ook wel gezegd dat Q in een Joodse omgeving (van ideologisch conflict) verder ontwikkeld werd en dat diezelfde (vnl. Joodse) groep vnl Joodse christenen daarna het Mattheus evangelie ging gebruiken, waardoor Q daar in feite overbodig werd.

In Griekenland werd Q ook verbonden met het Marcus evangelie, maar daar werd het veel minder bewust in de theologie van het vernieuwde evangelie ingevlochten, maar meer in blokken tussen de tekst van Marcus geplakt, als het ware als illustratie van de wijsheid van de Verlosser. Daarom wordt algemeen aangenomen dat de volgorde van de gezegdes uit Q in Lucas het beste bewaard gebleven is.

De oplossing van de discrepantie is eenvoudig en simpel. De schrijvers van Lucas respectievelijk Mattheus hadden geen kennis van elkaars teksten en verzonnen de genoemde toevoegingen aan het al bestaande evangelie van Marcus op geheel eigen wijze en hielden nauwelijks rekening met historische of geografische feiten.

Dat is tegenwoordig vrij algemeen bekend en dus niets nieuws onder de zon.

De verhalen zijn bedoeld om te inspireren in het christelijke evangelie zoals dat beleefd werd in Griekenland respectievelijk de (Joodse) omgeving van Jeruzalem rond de tweede eeuw.

Als je dat tegenwoordig nog zo wil doen, kun je beter een keuze maken uit een van deze twee evangelies en je geest daar in onderdompelen.

Tenzij je wat meer logisch of modern ingesteld bent, dan doe je het op je eigen wijze.

Een goede illustratie van de enorme ontwikkeling van het Q1 stadium naar dat van Q2 vind ik de volgende Q1 gezegdes (nummering volgens Lucas) en wat er uiteindelijk uit voortkwam (Q1 en de bewerkte resten van Q1 zijn vetgedrukt):

------

Q1 17: 20-21

20 Je kunt niet door uiterlijke waarneming zeggen waar je het Koninkrijk kunt vinden. Je kunt niet zeggen: Zie, het is in de wildernis!, of Zie, het is in de binnenste kamer. 21 Want in werkelijkheid, bevind het koninkrijk van God zich in je zelf!

------

Q1 17: 37

37 Waar een lijk is, daar zullen de gieren zich verzamelen.

------

Het is beter om het oorspronkelijke Grieks te gebruiken, omdat de vertalingen zeer kunnen verschillen, maar ik heb toch maar gewoon een nederlandse vertaling gebruikt.

En zo kwam dit deel van Q (Q1 + Q2 + eindredacties) uiteindelijk terecht in Lucas resp. Mattheus. :

LUCAS 17 (Q1 + Q2 zonder Lucas-toevoegingen):

20 Het Koninkrijk Gods komt niet met uiterlijk gelaat.

21 En men zal niet zeggen: Ziet hier, of ziet daar, want, ziet, het Koninkrijk Gods is binnen ulieden.

23 En zij zullen tot u zeggen: Ziet hier, of ziet daar is Hij; gaat niet heen, en volgt niet.

24 Want gelijk de bliksem, die van het ene einde onder den hemel bliksemt, tot het andere onder den hemel schijnt, alzo zal ook de Zoon des mensen wezen in Zijn dag.

26 En gelijk het geschied is in de dagen van Noach, alzo zal het ook zijn in de dagen van den Zoon des mensen.

27 Zij aten, zij dronken, zij namen ten huwelijk, zij werden ten huwelijk gegeven, tot den dag, op welken Noach in de ark ging, en de zondvloed kwam, en verdierf ze allen.

28 Desgelijks ook, gelijk het geschiedde in de dagen van Lot; zij aten, zij dronken, zij kochten, zij verkochten, zij plantten, zij bouwden;

29 Maar op den dag, op welken Lot van Sodom uitging, regende het vuur en sulfer van den hemel, en verdierf ze allen.

30 Even alzo zal het zijn in den dag, op welken de Zoon des mensen geopenbaard zal worden.

34 Ik zeg u: In dien nacht zullen twee op een bed zijn; de een zal aangenomen, en de ander zal verlaten worden.

35 Twee vrouwen zullen te zamen malen; de ene zal aangenomen, en de andere zal verlaten worden.

36 Twee zullen op den akker zijn; de een zal aangenomen, en de ander zal verlaten worden.

37 Waar het lichaam is, aldaar zullen de arenden vergaderd worden.

MATTHEUS 24:

23 Alsdan, zo iemand tot ulieden zal zeggen: Ziet, hier is de Christus, of daar, gelooft het niet.

26 Zo zij dan tot u zullen zeggen: Ziet, hij is in de woestijn; gaat niet uit; Ziet, hij is in de binnenkameren; gelooft het niet.

27 Want gelijk de bliksem uitgaat van het oosten, en schijnt tot het westen, alzo zal ook de toekomst van den Zoon des mensen wezen.

28 Want alwaar het dode lichaam zal zijn, daar zullen de arenden vergaderd worden.

37 En gelijk de dagen van Noach waren, alzo zal ook zijn de toekomst van den Zoon des mensen.

38 Want gelijk zij waren in de dagen voor den zondvloed, etende en drinkende, trouwende en ten huwelijk uitgevende, tot den dag toe, in welken Noach in de ark ging;

39 En bekenden het niet, totdat de zondvloed kwam, en hen allen wegnam; alzo zal ook zijn de toekomst van den Zoon des mensen.

40 Alsdan zullen er twee op den akker zijn, de een zal aangenomen, en de ander zal verlaten worden.

41 Er zullen twee vrouwen malen in den molen, de ene zal aangenomen, en de andere zal verlaten worden.

De tekstdelen die tot Q gerekend worden, hebben inderdaad veel sterke overeenkomsten vergeleken met de rest van de synoptische evangelien. Maar binnen Q zelf vind je ook gezegdes die behoorlijk afwijken qua stijl, thema en inhoud. Die worden door veel onderzoekers tot een aparte, nieuwere laag van Q gerekend (toegevoegd door een of meerdere redacteuren), vaak aangeduid met Q2.

De meer oorspronkelijke kern van Q wordt dan Q1 genoemd of ''Formative-Q''. Maar omdat de onderzoekers nog zo weinig inzicht hebben in de betekenis van de gezegdes, verschilt de selectie van Q1 binnen Q enigszins van onderzoeker tot onderzoeker. Zo heeft Burton Mack bijvoorbeeld een hele korte Q1. Kloppenborg heeft een ruimere en ik kies zelf voor een nóg ruimere.

Want hoewel de selectie van de gezegdes in Q1 en Q2 voornamelijk op literaire en thematische gronden wordt gemaakt, is de interpretatie van de inhoud toch ook van invloed op de gemaakte selectie.

Uit de zeer grote verschillen tussen het karakter van Q1 en dat van Q2, kun je zien dat de erfgenamen van de missie van Jezus al zeer vroeg een geheel andere weg ingeslagen zijn dan Jezus zelf. Mij verbaasde dat, toen ik dat voor het eerst merkte.

Ook de omvang van Q als geheel verschilt enigszins per onderzoeker omdat men er vanuit gaat dat zowel de schrijver van Lucas als die van Mattheus sommige gezegdes afkomstig van Q hebben weggelaten. Deze zogenaamde ''sondergut'' gezegdes uit Q komen dus niet in beide evangelien voor, maar in slechts één. Het hangt van de onderzoeker af, welke gezegdes wel of niet als ''sondergut-Q'' worden beschouwd.

Weet je hoeveel Moslims er zijn? Aantallen vormen geen enkel argument.

Ik vind Marcus al veel te veel een gecreeerd geloof (mythe). Je moet tussen de regels door proberen te zien wat historisch is en wat de creatie van de schrijver van het Marcus verhaal.

Ik gebruik hun literaire onderzoek. Dat ze niet geloven is niet van belang. Wel als ze te ver gaan in hun interpretaties zoals bij Burton Mack ('Jezus was een cynische filosoof'). Maar die professoren zijn ook maar mensen en begrijpen de diepere betekenis van veel van de gezegdes uit Formative-Q niet.

Nee, jij moet mij overtuigen dat die kerkvaders wisten waarover zij spraken. Als ik van deskundigen hoor dat ze onbetrouwbaar zijn, dan weet ik genoeg, dan heb ik dus weinig aan wat zij zeggen. In de vijftiende eeuw kwamen de ontdekkingsreizigers ook aanzetten met plaatjes van Indianen zonder hun hoofden op de gebruikelijke plaats. Men dacht toen gewoon niet op dezelfde manier als wij sinds de Verlichting doen.

Dergelijke lijsten zijn ook onbetrouwbaar. Net als de geslachtregisters die door de schrijvers van Lucas en Mattheus zijn bedacht. Men hechtte toen veel minder aan objectieve waarheid als het om geloofszaken ging. Dat is dus geen goed argument. De beginperiode van de christelijke missie is helaas in wat objectieve informatie betreft in nevelen gehuld, want de kerk heeft haar eigen geschiedenis geschreven.

Nee, de onwetendheid schreeuwt je tegemoet als je de redacties vergelijkt met de originele tekstdelen van Jezus zelf. Het is triest maar waar, de leringen van Jezus werden nauwelijks begrepen en er werden helaas geen adequate commentaren op geschreven. Het christelijk geloof is een secundaire ontwikkeling waarbij de resten van de missie van Jezus bijna onherkenbaar werden ingebed in de nieuwe christelijke missie. Dus zowel het beeld van Jezus als de vorm van de missie veranderden enorm.

Maar in tegenstelling tot de eerste discipelen van Jezus, begrijp jij wel wat Hij bedoeld heeft...(!?)

Ja, hoe durf ik he? Ik begrijp de gezegdes deels heel goed, maar er zitten ook hele onduidelijke obscure bij die ik niet weet te duiden. Volgens mij komen de eerste discipelen van Jesus nergens aan het woord in Q of de rest van het Nieuwe Testament. Het is net of ze er niet bij geweest zijn bij de geboorte van het Christendom. Of die drie jaar was veel te kort voor hen om werkelijk te begrijpen wat Jezus onderwees. Dat is ook wel erg kort voor zulke diepe kennis. Ik geloof dat die kennis die Jezus onderwees niet uniek is en door iedere boeddhist of yogi of anderssoortige mysticus begrepen kan worden.

Hier staat een versie van de oudste kern van Q, die Formative-Q (Nederlands??) wordt genoemd. Ik ben nog bezig een Nederlandse versie te maken. http://formative-q.blogspot.com/

Waarom ben ik zo enthousiast over Formative-Q? Omdat ik grote delen van het christelijke geloof niet kan accepteren, maar wel vooral (maar niet alleen) dit oudste deel van Q.

Het Marcusverhaal richt zich vooral en nadrukkelijk op de kruisiging en opstanding van Jezus. Ik ben meer geinteresseerd in wat Jezus zélf leerde en hoe zijn eigen missie was, dan in het latere christendom, dat Jezus tot icoon van een nieuw geloof gemaakt heeft. Ik zie het verhaal rond de kruisiging als een secundaire ontwikkeling en niet als de kern van wat Jezus zelf onderwees.

Jezus is voor mijn geen icoon, maar een spirituele meester en tevens een verpersoonlijking van de Heilige Geest of God. Als je Jezus als die meester aanvaard, ga je proberen te doen wat Hij leert. Het enige wat Jezus dan van je verlangt is dat je die Heilige Geest (God's Koninkrijk) gaat zoeken, Hem volgt en al het andere achter je laat.

Het is net zo min waar of niet-waar als de visie van de schrijver van Marcus op Judas. Maar het maakt maar weer eens duidelijk dat de mythes omtrent wat er werkelijk gebeurde rond Jezus vele vormen aannamen in de eerste eeuwen. Het canonieke N.T. is maar een kleine selectie uit de grote hoeveelheden creatieve teksten die de zeer gevarieerde gemeenschappen van volgelingen van Jezus voortbrachten.

Zo werkt het dus niet. In de visies op de ontstaanswijze van het Nieuwe Testament en de evangelien is nooit sprake van 'bewijzen' net zo min als er bewijzen zijn dat de visies zoals de kerk die in het Nieuwe Testament heeft geprojecteerd te bewijzen zijn.

Alleen orthodoxe christenen die weigeren iedere vorm van historisch-kritisch denken toe te laten, geloven nog dat sprake is van een historisch getrouwe vertelling in plaats van een mythische verhaallijn die de gebeurtenissen op een heel speciale manier presenteert om een bepaalde visie op Jezus neer te zetten.

Correctie, niet Q, maar Formative-Q, alsmede een klein blokje gezegdes in Mattheus dat niet de hand van Mattheus verraad en in de geest van Q geschreven is. Maar ook bepaalde onderdelen van Marcus bepalen mijn visie op Jezus. Niet alles wat Marcus schrijft is zijn eigen creatie.

Dat moet je niet tegen mij zeggen, maar tegen al die professoren in de theologie die er tegenwoordig ongeveer net zo over denken. Alleen zijn het helemaal geen 'complottheorien', maar worden zulke processen gezien als een 'normale' manier van het uitbouwen van een religie, zoals je dat in allerlei godsdiensten terug kunt vinden. De verdachtmakingen komen juist van de tegenstanders van het historisch-kritische onderzoek. De orthodoxe hindoes geloven ook in het mythische verhaal van hun godheid Heer Rama die de apengodheid versloeg. Als ik hindoe was, zou ik daar ook niet letterlijk in geloven.

Uit alles blijkt dat je de onderzoeken en boeken over het ontstaan van de teksten zelf niet gelezen hebt. Ik kies ervoor om mijn ogen niet te sluiten voor wat er allemaal onderzocht is en wat er allemaal ontdekt is. Ik lees het N.T. historisch-kritisch en behoud het goede dat teruggaat op de Heer. In dergelijke onderzoeken wordt nimmer gesproken over 'verdraaid' of 'verzonnen'. Het creatief schrijven volgens eigen inzichten is van alle tijden en was zeker van de eeuwen na Jezus. Wordt wakker voor de realiteit die gold in die dagen, zou ik zeggen!

Zoals ik al zei, zie ik, in navolging van vele onderzoekers, de idee van 'apostelen' en 'een vroege kerk' zoals weergegeven in de evangelien en brieven etc. als een mythe die bewust door de kerk zelf is geschapen. Een mythe kun je niet tekort doen. Maar je hoeft zo'n mythe natuurlijk niet letterlijk te geloven. Ik geloof in Jezus die één was met zijn vader en onvoldoende begrepen is door zijn volgelingen.

Als met 'geloven' bedoeld wordt alle levensbeschouwingen, dan zijn die niet allemaal gelijkwaardig. Wat wel gelijk is, is de spirituele werkelijkheid waar die levensbeschouwingen goed of minder goed een gids voor vormen.

Die levensbeschouwing die het meest nauwkeurig en op de meest praktische wijze de weg wijst naar de spirituele werkelijkheid, is de beste levensbeschouwing. Binnen een geloof of religie vind je meestal vele, zeer verschillende levensbeschouwingen. Het is dan ook niet mogelijk een uitspraak te doen over de superioriteit van het ene geloof over het andere. Pas als je gaat kijken naar de praktische invulling van een geloof en de daadwerkelijke levensbeschouwing, kun je zeggen of het goed of minder goed is.

Misschien leerlingen van de schrijver van de Johannes-versie van Marcus. De hele idee van een apostolische opvolging is een mythe van de kerk, bewust geschapen om de autoriteit van de vroege bisschoppen en hun brieven te versterken.

Dat is helemaal niet vreemd, als je bedenkt dat die schrijver van de Mattheus-versie van het Marcus evangelie geen tijdgenoot van Jezus was. Bovendien blijkt uit de tekstbehandeling van de gezegdes uit Q door deze schrijver/redacteur, dat hij nauwelijks kennis heeft van of geinteresseerd is in de inhoud en betekenis van de gezegdes. Hij gebruikt (verplaatst en vervormt) de gezegdes daarentegen gewoon om het Marcus evangelie op zijn eigen manier een nieuwe vorm en betekenis te geven.

Je kunt appels niet met peren vergelijken. Formative-Q bestaat uit de leringen van Jezus, terwijl in de Marcus tekst nauwelijks van zulke leringen verwerkt zitten, maar meer sprake is van een mythisch verhaal gefocust op de kruisiging en het wonder van het lege graf. Het is wel waarschijnlijk dat de gemeenschap die Marcus gebruikte, ook het Q-evangelie gebruikte (wellicht alleen voor ingewijde priesters).

Paulus was geen ingewijde in de kring van discipelen van Jezus die de leringen in praktijk brachten. Paulus is een duidelijk voorbeeld van hoe snel de leringen van Jezus al voor de kerk verloren gingen. Veel van de aan Paulus toegeschreven brieven zijn bovendien ook nog eens door de latere kerk geproduceerd en worden niet meer als authentieke Paulus brieven gezien.

Voor mij persoonlijk gaan de gezegdes uit Formmative-Q terug op Jezus. Niet de rest (de redacties) uit Q dus. Ook in Q staan al redacties waar ik niets van moet hebben, omdat ze veel te ver afwijken van het gedachtengoed uit Formative-Q. Ik vind de redacties in Q net zo bizar als orthodoxe christenen de toegevoegde ideeen van de gnostici bizar vinden.

De historische woorden van Jezus zijn per definitie authentieker dan de ideeen van Paulus. Waarom zou ik me laten onderwijzen door iemand die ik niet mag en die de Heer niet eens ontmoet heeft?

Judas is interessant, net als andere gnostische evangelien interessant zijn, omdat ze voortborduren op de algemene lijn in de mystieke leringen van Jezus zoals die te vinden zijn in Formative-Q. Maar wat ik teleurstellend vind aan deze evangelien, is dat ze niet echt inhaken op de gezegdes uit Formative-Q en daarom geen wezenlijke verdieping of uitleg geven van de gezegdes van Jezus.

Lucas en Mattheus doen dat echter ook niet en daar vind je bovendien een bijna volledig negeren van de mystieke lijn ten faveure van nieuwe religieuze mythes en theologien. Toch hebben Lucas en Mattheus met zijn tweeen samen de inhoud van Q grotendeels bewaard, terwijl die in de uitgesproken gnostische evangelien nog meer is losgelaten en bewerkt.

Qua strekking ligt mijn hart dus bij de gnostische evangelien zoals Thomas en Judas, maar als bewaarder van de bron van de historische leringen van Jezus ligt mijn hart bij de Q-passages uit Mattheus en Lucas. En Marcus is waardevol als bron voor historische feiten uit het leven van Jezus en omdat Marcus bron was voor de verhaallijnen in Mattheus en Lucas.

Helaas, maar elders zei ik al dat Q door de meeste theologen en zelfs de Roomsch-Katholieke Kerk als de juiste en meest logische oplossing voor het synoptische vraagstuk beschouwd wordt.

De lieden die Q krampachtig (en in mijn ogen weinig overtuigend) als basis voor delen van de synoptische evangelien ontkennen, zijn vaak dezelfden die nog in de letterlijke interpratie van Genesis geloven. Sorry, maar ik kan dat niet serieus nemen. Ik ben een spiritueel iemand, maar kan ook niet zonder een gezonde dosis logica.

Maar dat is juist wat ik zei. In de vroege kerk zijn alle evangelien geboren (behalve dan de geschriften van de Mormonen ). Ik wil niet zeggen dat ze gelijkwaardig zijn, want in het Marcus evangelie zit ook veel biografisch materiaal over het leven van de Heer verwerkt. Maar de meeste theologen zijn van mening dat alle evangelien zijn ontwikkeld in een andere setting dan die waarin Jezus Zijn discipelen onderwees. En daarom hecht ik meer waarde aan de woorden van de Heer zelf.

Als iemand begint te schelden is een komische noot op zijn plaats.

Theologen (mooi woord voor mensen die de moeite nemen zich écht in de Bijbel te verdiepen) begrijpen wat beter hoe het Nieuwe Testament en de evangelies ontstaan zijn. That's all.

Ik zeg het in Jip-en-Helenneke taal, maar dat is toch echt zoals de meeste theologen (en ikzelf) het zien. Kijk je wel wel eens naar het jeugdjournaal Helena?

Ik ben ook blij met weer een nieuw evangelie. Al die verschillende evangelies tonen aan dat de christelijke evangelies door de volgelingen zelf gecreeerd zijn en dat het menselijke pogingen waren om de rol van Jezus en zijn eerste discipelen een plek te geven.

Ik ben wel geinteresseerd in de inhoud, maar vind al die evangelies inclusief dat van Marcus en zijn drie varianten het niet halen bij de leringen van de Heer zelf http://formative-q.blogspot.com/

Op donderdag 30 maart 2006 22:52:43 schreef K. het volgende: Dat ligt eraan bij wie je wilt horen... als je in Q gelooft ga je in het hokje: vrijzinnige, zoniet dan hoor je bij de rechtgeaarde gristenen

Hm, ik vind stempeltjes als vrijzinnig, orthodox of 'rechtgeaard' weinig zinvol omdat je er alle kanten mee opkunt. Ik weet zeker dat mijn levenswijze qua inhoud niets met vrijzinnigheid of vrijblijvendheid te maken heeft en eerder orthodox genoemd kan worden (maar niet orthodox in de christelijke zin).

Ik 'geloof' trouwens niet in Q, omdat Q niets met geloven te maken heeft. Q is een hypothese die door de meeste theologen als de best passende oplossing voor het vraagstuk van de oorsprong van de drie synoptische evangelien wordt aanvaard. Ik heb de argumenten afgewogen en ben het er mee eens.

Mijn Jezus kon over water lopen, kon mensen genezen met zijn wilskracht en is middelaar (toevlucht) voor mensen die God zoeken omdat Hij één is met zijn Vader. Hij is niet de bewuste stichter van het Christendom zoals dat vorm kreeg toen het evangelie van Marcus geschreven werd en Formative-Q werd aangepast. Daarom zeg ik dat Jezus te groot is voor (een) religie. God heeft de mensheid niet opgedeeld in religies, dat hebben de mensen zelf gedaan.

De ontwikkelingsgeschiedenis van het vroege Christendom is een groot mysterie dat vele vragen en vele theorien kent. Ik kan alleen maar vaststellen dat het toevallig (?) zo is dat Formative-Q samenvalt met een andere Jezus dan die van het Markus verhaal en aanvaardbaar is voor mensen die niet voor het Christendom kiezen maar voor mystiek of yoga binnen welke religieuze of spirituele context dan ook.

Je vraag kan beter zijn, hoe heeft het evangelie van Marcus ooit ingang gevonden in de vroege Kerk? Want Lucas en Matteus zijn slechts aangepaste versies van Markus aangevuld met materiaal uit Q en dat van de eindredacteuren zelf.

Het is niet zo dat ik alles buiten Q verwerp. Er staat bijvoorbeeld in Matteus een klein stuk evangelie (Mt 6:1-18) dat qua inhoud sterk verwant is aan Formative-Q. Bovendien zit er vooral in Marcus nog wel allerlei materiaal dat terug zou kunnen gaan op historische gebeurtenissen uit het leven van Jezus. De algemene lijn van het verhaal is mythisch, maar dat betekent niet dat alles erin een mythe is (ik geloof wel in de ''bovennatuurlijke'' vermogens van Jezus).

Precies, dat kun je en dat is al gedaan door een team van deskundigen op dit gebied. De schrijvers (eindredacteuren) van Mattheus en Lucas hadden beide hetzelfde Q-evangelie voor zich, maar ze deden elk andere dingen met hetzelfde materiaal.

Doordat iedere schrijvers een eigen specifieke voorkeur heeft voor een bepaald woordgebruik, een bepaald taalgebruik en een bepaalde manier van theologiseren, kun je zien waar welke schrijver iets veranderd heeft en de ander het origineel in takt heeft gelaten.

Soms is het bijna letterlijk alleen maar ''knippen en plakken'' wat ze hebben gedaan en soms hebben ze hele gezegdes totaal omgewerkt. Lucas heeft de volgorde van de gezegdes nog het meest in tact gelaten. Maar de originele grondtekst is nog te reconstrueren door de twee versies grondig te analyseren en vergelijken.

Sommige gezegdes (zogenaamde ''sondergut gezegdes'') zijn maar door één schrijver gebruikt. Zelfs dan kun je zien of de schrijver aanpassingen heeft gemaakt of niet omdat Q in zijn geheel ook een bepaalde stijl, inhoud en een bepaalde woordkeuze kent (namelijk die van de eindredacteur van Q).

Er is al een hele reconstructie gemaakt in het Koine Grieks (dat heeft jaren werk gekost door een team van onderzoekers).

Formative-Q is echter nog het meest interessante voor mij, omdat je daar de kracht van Jezus zelf voelt. Jezus is niet geinteresseerd in religieuze speculatie, maar spreekt alleen uit zijn eenheid met de Vader. En dat kun je in elk gezegde merken. Dat is een Jezus die ook voor Boeddhisten en Hindoes aanvaardbaar is.

Niet voor Islamieten, want die hebben een soortgelijke denkwijze als de orthodoxe christenen.

De meeste moderne theologen en zelfs de roomsch-katholieke kerk erkennen dat de schrijvers van Mattheus en Lucas Q als document gebruikt hebben om hun versie van het Markus evangelie te schrijven. Alleen orthodoxe theologen voeren hierover inderdaad nog een achterhoede-gevecht met alternatieve hypotheses die de meeste theologen niet serieus kunnen nemen.

De taalkundige overeenkomsten tussen delen van Q zijn zo frapant dat (mits je er vanuit gaat dat de schrijvers van Mattheus en Lucas elkaars evangelie voor het schrijven niet geraadpleegd hebben en dat is de overtuiging van de meeste theologen) dat het ondenkbaar is dat beide schrijvers niet een vrijwel identiek document Q voor zich hebben gehad toen ze hun evangelies schreven.

Dat zo'n document niet in onafhankelijke vorm bewaard is gebleven, is helemaal niet verbazingwekkend want er zijn uit die tijd uberhaupt geen originele evangelieteksten bewaard gebleven. Wel copien en Q wás al integraal verwerkt (en duidelijk te zien: bewerkt) in Mattheus en Lucas, dus het nog eens apart te copieren was nergens goed voor. Nog los gezien van het feit dat de theologie van Q afwijkt van die van de latere evangelien en dus geen plek meer verdiende in de christelijke kerk.