Psychologie & geloof

[Jolien! 0]

Hallo allemaal,

Dit jaar moet ik me oriënteren op een vervolgstudie en het lijkt me geweldig om op academisch niveau geestelijke zorg te kunnen verlenen. Ik heb een hart voor God & mensen en wil graag deze twee passies combineren in een studie. Natuurlijk heb ik zelf al enigszins gezocht op internet en de studie 'psychologie' spreekt mij onder andere aan.

Nu vraag ik me af of er psychologen of studenten, die psychologie studeren, onder jullie zijn die mij kunnen vertellen in hoeverre de studie botst met jouw geloof. Zelf vraag ik me af of de theorie die ik zou moeten gaan leren niet zodanig in tegenstrijd staat met mijn geloof dat het haast onmogelijk is om vanuit die theoretische basis een onderzoek o.i.d. te doen. Maar... natuurlijk zijn er ook juist in die wereld christenen nodig!

Ik ben benieuwd naar jullie verhalen!

[MysticNetherlands 298]

Go for it!

[Annatar 0]

Als christen geloof je neem ik aan dat God de natuurlijke wereld heeft geschapen. God heeft ook het menselijk verstand geschapen en dus het vermogen om op een analytische manier de geschapen wereld te onderzoeken en daarin waarheid te vinden. De psychologie past daar toch prima binnen?

[Olorin 155]

Ik ben geen psycholoog, maar ik zie er geen tegenstrijdigheid in. Eerder een welkome aanvulling. Als ik mensen spreek met wel zo'n achtergrond, of vanuit de psychiatrie, dan voel ik me daarin juist bevestigd.

[Bonjour 80]

Er zijn vele verschillende manieren van geloven. Sommige gelovigen denken dat bepaalde geestesziektes door demonen veroorzaakt worden. Als je van plan bent dat soort diagnoses in je praktijk te gaan stellen denk ik dat je beter wat anders kan gaan doen.

Maar zoals je stelt, er zijn christelijke patiënten die graag een christelijke psycholoog hebben en als je dat goed weet te herkennen kan je wat aan je beroep toevoegen. Er zijn ook patiënten die allergisch zijn voor christelijke opmerkingen dus timing is heel belangrijk.

Er is wel een groot verschil tussen wetenschappelijk denken een religieus denken. Bij de eerste neem je niets automatisch voor waar aan, bij de laatste ontkom je daar niet aan.

[henkjan37 0]

Er is wel een groot verschil tussen wetenschappelijk denken een religieus denken. Bij de eerste neem je niets automatisch voor waar aan, bij de laatste ontkom je daar niet aan.

Een psycholoog denkt in de praktijk niet als een wetenschapper, maar als een uitvoerder. Hij heeft immers als taak mensen te helpen, niet alleen te analyseren wat er zich afspeelt. Daarvoor is die academische kennis wel nodig, maar uiteindelijk komt het aan op uitvoering.

[Ursa 1]

Ik zou mijn huisgenoot eens kunnen vragen, die heeft psychologie gedaan. Het meest problematisch lijkt me de verklaring van de menselijke psyche en menselijk gedrag vanuit evolutionaire principes. Men ontkomt daarbij (imho) niet aan nattevingerwerk.

[Humanist 0]

Maar als God evolutie heeft gebruikt, maakt dat niks uit.

[student 45]

En het is ook goed om je in de andere kant van de zaak te verdiepen.

[Humanist 0]

Ook, of juist helemaal, als literatuur over 'de andere kant' in je huis verboden is.

[Skippy 0]

Hoi Jolien,

Hoe zou geloof volgens jou kunnen botsen met je studie? Aan wat voor onderwerpen/theorieen denk je dan precies? Ik ken meerdere christenen die psychologie of iets soortgelijks hebben gestudeerd; die hebben het prima volgehouden

[student 45]

Ook, of juist helemaal, als literatuur over 'de andere kant' in je huis verboden is.

Geen toespelingen, Humanist.

[DeThomas 35]

Ik denk dat je voor jezelf onderstaand voorbeeld moet kunnen beantwoorden:

Iemand komt bij je als patiënt/cliënt. Hij/zij zegt dat de christelijke opvoeding van zijn ouders hem veel schade heeft gedaan (om wat voor reden dan ook) en wil dat je hem helpt om met zijn geloof te breken. Immers het speelt een grote rol in zijn leven en hij weet niet goed hoe hij de komende leegte opvult. Wat hij wel weet is dat hij een religie meer wil.

Wat doe jij als hulpverlener? Ben je in de eerste plaats hulpverlener en ga je in op de vraag van je cliënt? Of ben je in de eerst plaats christen en probeer je hem bij (een vorm van) het christendom te houden? In mijn ogen moet j eerst hulpverlener zijn.

[Skippy 0]

Ik denk dat je voor jezelf onderstaand voorbeeld moet kunnen beantwoorden:

Iemand komt bij je als patiënt/cliënt. Hij/zij zegt dat de christelijke opvoeding van zijn ouders hem veel schade heeft gedaan (om wat voor reden dan ook) en wil dat je hem helpt om met zijn geloof te breken. Immers het speelt een grote rol in zijn leven en hij weet niet goed hoe hij de komende leegte opvult. Wat hij wel weet is dat hij een religie meer wil.

Wat doe jij als hulpverlener? Ben je in de eerste plaats hulpverlener en ga je in op de vraag van je cliënt? Of ben je in de eerst plaats christen en probeer je hem bij (een vorm van) het christendom te houden? In mijn ogen moet j eerst hulpverlener zijn.

Deze vraag hoeft Jolien helemaal niet te kunnen beantwoorden. Ten eerste omdat de vraag hoe je met hulpvragen omgaat iets is wat je leert tijdens een opleiding en wat je nog niet hoeft te weten als je nog niet eens begonnen met studeren. Ten tweede omdat je helemaal geen psycholoog hoeft te worden als je psychologie hebt gestudeerd. Je kunt bijvoorbeeld ook je kennis van psychologie gebruiken om bij een christelijke instelling te gaan werken.

De vraag waar het om gaat is of in de opleiding dingen aan bod komen die het geloof weerspreken. Ik heb geen psychologie gestudeerd, maar volgens mij is dat niet het geval. Hoogstens komen er misschien dingen aan bod waar sommige christenen moeite mee hebben, zoals de vraag waar godservaringen vandaan komen en waarom mensen geloven. In de wetenschap zullen ze dan niet zeggen dat mensen geloven omdat God ze heeft aangeraakt, maar zullen ze er psychologische redenen voor zoeken.

Maar ikzelf zie dat eerder als aanvulling van mijn geloof, dan als iets wat in tegenspraak is met mijn geloof.

[Robert Frans 1.653]

Volgens mij zal een psych nooit een cliënt helpen met het breken met een religie of het aanvaarden ervan. Hij zal denk ik eerder de cliënt helpen op eigen kracht met de situatie om te gaan en te leren leven met dingen die niet veranderd kunnen worden. Voor religieuze zaken zal een psych denk ik de cliënt gewoon naar de geestelijk leidsman of -vrouw verwijzen waar de cliënt onder valt, of naar een vertrouwenspersoon die bij zulke kwesties kan helpen.

Een psych die iemand van een religie af wil helpen kiest partij en volgens mij is dat zeker niet de bedoeling.

[PetrusV 0]

Wat Robert zegt.

Maar ik hoor in christelijke kring vaker angst voor de studie psychologie. Draait dat niet vooral om angst, dat die studie gedomineerd wordt door ongelovig denken, waarbij elk godsgeloof wordt "verklaard" als psychisch fenomeen - en dus niet werkelijk bovennatuurlijk?

[Ursa 1]

Ik weet niet of angst het goede woord is, eerder 'gezond wantrouwen'. Als men - al dan niet wetenschappelijk - over religie spreekt als psychisch fenomeen dan is er een zeer aanwezig gevaar dat de onderzoeker boven hetgene gaat staan wat hij onderzoekt. Hij praat dan niet meer met gelovigen, maar over hen. Met alle vergezochte of onjuiste conclusies van dien. Een deel van de verklaring zal zeker kloppen, maar hoeft niet het waarom te duiden. Als een onderzoeker bijv. constateert dat religie sociale cohesie bevordert is dat een - mooie - bijwerking van religie maar niet per se het doel.

Enfin, je zult onderscheid moeten maken tussen je persoonlijke geloofsbeleving en je kritische wetenschappelijke houding (de uitdaging is om in dat laatste niet al te abstract te worden).

[PetrusV 0]

Wat is er mis met abstractie?

Verder ben ik het wel met je eens trouwens. En ik denk dat je van die "atheïstische" insteek van de wetenschap (in dit geval de psychologie) ook nog dingen kunt leren. God heeft ons allen geschapen met de behoefte Hem te zoeken. Het is niet gek dat de psychologische wetenschap een dergelijke behoefte in zowat elke mens vindt. Hoe je zo'n fenomeen uitlegt, hangt af van je levensbeschouwelijke insteek: bewijs dat God een hersenspinsel is, of juist bewijs dat God in elk van ons een connectie met Hem heeft gelegd?

Anyway. Ik denk dat angst wel het juiste woord is. Als ik zie hoe christenen (vooral "gristenen") praten over een studie als psychologie (of biologie, dat schijnt ook al zo gevaarlijk te zijn) dan is angst wel de meest treffende term. Wetenschap wordt dan als de vijand van geloof gezien. En als je dat zo ziet, dan heb je als gelovige toch ook iets niet helemaal goed begrepen. Er is niks om bang voor te zijn.

[DeThomas 35]

Volgens mij zal een psych nooit een cliënt helpen met het breken met een religie of het aanvaarden ervan. Hij zal denk ik eerder de cliënt helpen op eigen kracht met de situatie om te gaan en te leren leven met dingen die niet veranderd kunnen worden. Voor religieuze zaken zal een psych denk ik de cliënt gewoon naar de geestelijk leidsman of -vrouw verwijzen waar de cliënt onder valt, of naar een vertrouwenspersoon die bij zulke kwesties kan helpen.

Een psych die iemand van een religie af wil helpen kiest partij en volgens mij is dat zeker niet de bedoeling.

Ik had het niet over actief helpen met breken met het geloof zonder dat de cliënt erom vraagt. Ik heb het over expliciet een hulpvraag van de cliënt wel of niet helpen verwezenlijken.

Dit is geen theoretisch voorbeeld, RobertFrans, maar daadwerkelijk een praktijk voorbeeld van iemand (en geen geïsoleerd geval). Ik weet ook dat bepaalde psycholgen actief bepaalde religieuze hulpverleningsprogramma's afraden omdat ze niet werken btw.

Andersom heb ik trouwens ook meegemaakt. Ouders stonden erop hun kind op een bepaalde religieuze manier op te voeden en ik als hulpverlener moest behoorlijk slikken toen.

[Robert Frans 1.653]

Dat is lastig inderdaad, maar ik denk dat je als hulpverlener dus geen partij moet kiezen en dat je enkel hulpprogramma's moet afraden als de vermeende werking wetenschappelijk (nog) niet bewezen is, of als wetenschappelijk bewezen is dat ze destructief kunnen zijn. Net zoals met medicijnen eigenlijk.

Bij een goede, christelijke psych denk ik dan ook niet zozeer aan een alternatieve (gebeds)genezer, maar gewoon aan iemand die volgens de gangbare methoden werkt, maar wel beter de religieuze gevoelens van de cliënt kan duiden, omdat hij (of zij) ze immers ook herkent.

Zo iemand begrijpt dan dus de geloofstaal van de cliënt, kan daarop inspringen en van daaruit de cliënt helpen met diens problematiek. Het kan echter ook gewoon het ijs sneller breken en gemakkelijker de band tussen psych en cliënt helpen opbouwen, wat net zo belangrijk is als de therapie zelf.

De behandelwijzen zoals wij die kennen zijn religieus noch niet-religieus, net zoals medicijnen en chirurgische ingrepen. Ze hebben de wetenschappelijke kennis als vertrekpunt en proberen vanuit de kennis van het lichaam en alles daaromheen bestaande ziekten, stoornissen en aandoeningen te behandelen.

Maar zo'n behandeling bestaat ook uit menselijk contact, uit het opbouwen van een band tussen psych en cliënt, en dan is het goed als beiden ook elkaar begrijpen, als beiden dezelfde taal spreken.

Meestal hoeft dat geen probleem te zijn en maakt het niet veel uit wat de psych of de cliënt gelooft, maar als de cliënt zijn problemen enkel echt kan beschrijven in geloofstaal, dan is het wel goed als de psych deze taal herkent en voor zichzelf en voor de cliënt kan omzetten in psychische taal, zeg maar.

En soms moet je inderdaad de behandeling aanpassen qua vorm, zodat de cliënt erin kan meegaan. Stel bijvoorbeeld dat de cliënt meent dat zijn angsten demonen zijn, en hij blijft daarbij, dan kan een voor de cliënt herkenbaar en veilig ritueel om ze "uit te drijven," naast de gebruikelijke therapie en eventuele medicatie, soms meer resultaat bieden dan het eindeloos proberen de cliënt ervan te overtuigen dat het geen demonen zijn.

Uiteindelijk gaat het er immers niet om wat waar is en wat niet, maar hoe de cliënt het beleeft en wat hij er vanuit zijn eigen mogelijkheden aan kan doen.

Zo zal een psych bij een ruzie ook geen partij kiezen en helpen die ruzie op te lossen, maar helpt hij enkel de cliënt om zelf ermee aan het werk te gaan en de gevoelens die hij heeft zelf te verwerken. De psych hoort dus zijn verhaal aan en neemt enkel dat verhaal als vertrekpunt.

[DeThomas 35]

Dat is lastig inderdaad, maar ik denk dat je als hulpverlener dus geen partij moet kiezen en dat je enkel hulpprogramma's moet afraden als de vermeende werking wetenschappelijk (nog) niet bewezen is, of als wetenschappelijk bewezen is dat ze destructief kunnen zijn. Net zoals met medicijnen eigenlijk.

In de psychotherapie is het soms lastig iets te bewijzen, zoals je ongetwijfeld weet. Het specifieke programma waar over ik sprak is wel bewezen destructief te zijn.

Bij een goede, christelijke psych denk ik dan ook niet zozeer aan een alternatieve (gebeds)genezer, maar gewoon aan iemand die volgens de gangbare methoden werkt, maar wel beter de religieuze gevoelens van de cliënt kan duiden, omdat hij (of zij) ze immers ook herkent.

Zo iemand begrijpt dan dus de geloofstaal van de cliënt, kan daarop inspringen en van daaruit de cliënt helpen met diens problematiek. Het kan echter ook gewoon het ijs sneller breken en gemakkelijker de band tussen psych en cliënt helpen opbouwen, wat net zo belangrijk is als de therapie zelf.

Dit snap ik. In dat geval is er ook geen probleem. Het probleem ontstaat, en daar wilde ik de topicstarter op wijzen, als de waarden en normen van therapeut en cliënt botsen.

En op één of andere manier heb ik het quoten verknald.

[Robert Frans 1.653]

Het is de quotespook die ook hier soms rondwaart. Kun je weinig aan doen, behalve dan het herstellen van je bericht.