Spring naar bijdragen

Aanbevolen berichten

Ik vond dit wel een apart topic waard. yes.gif Ik heb me altijd afgevraagd waarom 'Against method' van Paul Feyerabend niet heruitgegeven is in de Nederlandse taal, en nu blijkt dat dat zojuist is gebeurt. Dit is één van de grote werken van de epistemologie en in ieder geval goed om de hersens te slijpen en je mee te verhouden. puh2.gif

Onderstaand artikel komt uit de Volkskrant van vorige week zaterdag:

Tegen zelfgenoegzame wetenschap

Een 'theoretisch anarchist' noemde de filosoof Paul Feyerabend zichzelf. Hij veroorzaakte graag opschudding onder gevestigde wetenschapsbeoefenaars. Want er zijn vele wegen naar de waarheid.

Toen Against Method van Paul Feyerabend in 1975 verscheen leek het alsof de geest van de jaren zestig over de wetenschapsfilosofie was neergedaald. De kernzin uit dit pamfletachtige boek - anything goes - klonk als een echo van 'de verbeelding aan de macht', een slogan waarmee de 68-ers de brave burgers de stuipen op het lijf hadden gejaagd. Feyerabend had de knuppel in het anders zo rustige hoenderhok van de wetenschapsfilosofie gegooid; een luid gekakel (deftiger gezegd: een heftig debat) barstte los, en dat was precies de bedoeling van deze zich 'theoretisch anarchist' noemende, van origine Oostenrijkse filosoof, die in 1994 verleed.

Uit zijn in 1993 geschreven autobiografie 'Killing Time', die vorig jaar onder de titel 'Tijdverspilling' in het Nederlands verscheen (zie Cicero, 19 juni 2007), wisten we al dat Feyerabend graag heilige huisjes met de slopersbal te lijf ging. Hij was een geboren lastpak en non-conformist, die de overdrijving en het effectbejag niet schuwde.

In 1977 werd 'Against Method' in Nederland onder de titel 'In strijd met de methode' uitgebracht. Sinds kort is er een nieuwe vertaling op de markt van de herziene, uitgebreide druk uit 1993, getiteld 'Tegen de methode'. De storm die Feyerabend met zijn boek ontketende is allang weer gaan liggen. Tijd dus om nog eens rustig na te lezen wat Feyerabends kritiek op de gevestigde wetenschap precies behelst. En we kunnen ons nu ook afvragen of het hier werkelijk om een verwoestende orkaan ging of eerder om een storm in een glas water.'Tegen de methode' bevat in de eerste plaats een kritiek op de puur rationalistische wetenschapsopvatting. Feyerabend haalt de fundamenten weg onder het beeld van de wetenschap als een gestaag voortschrijdend proces van kennistoename op basis van het toetsen van gefundeerde hypotheses aan de objectieve feiten. 'Objectiviteit' is op zich al een problematisch begrip; de zogenaamde 'feiten' zijn altijd het resultaat van waarnemingen met behulp van al dan niet gebrekkige instrumenten en om die reden allesbehalve 'objectief. Wat een feit is, is een kwestie van afspraken. Bovendien weten we sinds Thomas Kuhn in 1962 zijn baanbrekende studie 'The structure of Scientific Revolutions' publiceerde, dat de geschiedenis an de wetenschap niet lineair verloopt maar gekenmerkt wordt door revoluties (paradigmawisselngen). Enigszins gechargeerd uitgedrukt: er bestaat niet één wetenschap maar er bestaan verschillende wetenschappen die elkaar afwisselen.

Met de ontmaskering van de illusies van de objectiviteit en van de op één algemeen geldende methode gebaseerde wetenschapspraktijk vallen de twee belangrijkste pijlers weg onder de universele pretenties van de traditionele wetenschap; ze verliest hiermee het monopolie op de waarheid.

Bestudering van de wetenschapsgeschiedenis leert ons dat er verschillende wegen naar de waarheid leiden, ook zogenaamde onwetenschappelijke of in de woorden van Feyerabend: 'De gebeurtenissen, procedures en resultaten die de wetenschappen vormen hebben geen gemeenschapelijke structuur (...) Procedures die in het verleden lonend zijn geweest, kunnen vernielingen aanrichten wanneer ze aan de toekomst worden opgelegd. Succesvol onderzoek volgt geen algemene maatstaven (...).' Uit deze constatering trekt Feyerabend de verregaande conclusie dat de traditionele wetenschap haar met veel aplomb gepresenteerde alleenrecht op waarheid en succes moet opgeven. Tevens vraagt hij zich af of al die successen waar ze zich, ten dele terecht, op beroemt nu zoveel bijgedragen hebben aan een algemene toename van het geluk van de mensheid.

Feyerabends aanval op de traditionele wetenschapsopvatting bevat ook een impliciete kritiek op de westerse arrogantie: 'De wetenschap van de Eerste Wereld is één van de wetenschappen onder vele andere.' Wie pretendeert dat ze meer is dan dat, maakt zich schuldig aan imperialisme. Bovendien leert de geschiedenis van het kolonialisme ons dat de export van westerse wetenschap en technologie de oorspronkelijke bevolkingen, zacht gezegd, niet alleen maar heil heeft opgeleverd. Feyerabend pleit ervoor aan dit eenrichtingsverkeer een' einde te maken: 'We moeten gaan leren van de mensen die we onderworpen hebben, want ze hebben veel te bieden, en ze hebben in elk geval het recht te leven zoals ze willen, ook al doen ze niet zo drammerig over hun rechten en hun opvattingen als hun westerse veroveraars altijd gedaan hebben.' Feyerabends kritiek op de westerse wetenschap mag dan in sommige opzichten behoorlijk hoog van toon zijn, met uitspraken als deze biedt hij wel het broodnodige tegenwicht tegen het triomfalisme van het met name Amerikaanse complex van positieve wetenschap, moderne technologie en kapitalisme. Zo beschouwd, kan 'Tegen de methode' niet alleen gelezen worden als een naspel van de beweging van '68 maar ook als een voorspel op het antiglobalisme van de late jaren negentig.

Beoordeling: 4 uit 5 sterren

Tegen de methode, Paul Feyerabend

Vertaald uit het Engels door Marjolein Stoltenkamp. Uitgeverij Lemniscaat; 384 pagina's ISBN 978 90 477 00319

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:
Feyerabend de verregaande conclusie dat de traditionele wetenschap haar met veel aplomb gepresenteerde alleenrecht op waarheid en succes moet opgeven. Tevens vraagt hij zich af of al die successen waar ze zich, ten dele terecht, op beroemt nu zoveel bijgedragen hebben aan een algemene toename van het geluk van de mensheid.

Hij kan een punt hebben. Wat als namelijk blijkt dat de wetenschap niet dé manier is? Dan staren we weer in het niets. Het is dus een discussie waard. Maar de factor van het geluk van de mensheid mag niet meetellen, vind ik. Waarheid is niet afhankelijk van voorkeur.

Toch denk ik niet dat wetenschap (totaal) fout zit. Het is heel breed. Feiten zijn feiten. Dat het niet alleen maar heil brengt is logisch, want zo is het leven ook.

Maar goed, wie ben ik? smile.gif De wetenschap is geen alleswetend god die ons alles uitlegt, het is een methode om uit te zoeken hoe alles in elkaar zit. Het risico is dat je er naast kan zitten, maar nogmaals: zo is het leven. De bedoeling is om het steeds te verbeteren, om steeds meer fouten er uit te halen. Het is een langdurig proces, ook weer net als het leven.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

Ik blijf erbij: Ik heb een computer voor mijn snufferd, wetenschap werkt.

Klopt. Maar misschien is er wel een methode dat véél beter werkt en waarmee we héél wat meer en geavanceerdere technieken kunnen ontwikkelen. Een methode dat een totaal andere manier van denken vereist, misschien een geheel eigen logica volgt en de natuurwetten in een volledig ander licht stelt. Wat voor methode dat dan zou moeten zijn, zou ik niet weten, want als we dat hadden geweten... knipoog_dicht.gif

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

[...]Klopt. Maar misschien is er wel een methode dat véél beter werkt en waarmee we héél wat meer en geavanceerdere technieken kunnen ontwikkelen. Een methode dat een totaal andere manier van denken vereist, misschien een geheel eigen logica volgt en de natuurwetten in een volledig ander licht stelt. Wat voor methode dat dan zou moeten zijn, zou ik niet weten, want als we dat hadden geweten...
knipoog_dicht.gif

Wat de stelling niet onderuit haalt dat wetenschap op dit moment de beste methode is die we hebben, als het gaat om waarheidsvinding...

Wat ik altijd wat zwak vind aan de ongfetwijfeld zeer intelligente schrijfsels van mensen als Feyerabend, is dat er dezelfde logica in gehanteerd wordt als die waar de wetenschap op gebaseerd is. En Feyerabend kan ingaan op de vraag of een feit wel een echt een feit is, maar ondertussen steekt ook hij natuurlijk gewoon een boterham in z'n snufferd op het moment dat hij honger heeft, simpelweg vanwege het feit dat een boterham de honger stilt. Als echt 'anything goes' dan moet hij ook het lef hebben om een paar vliegenzwammen naar binnen te werken.

Link naar bericht
Deel via andere websites

@RobertF: Ik ben het helemaal met je eens. Maar wat Koerok ook al zegt: dat betekent nog steeds dat wetenschap dé manier is (in welke vorm dan ook).

@Ignatius Maria: Bedoel je dan modernisme in de zin van 'vooruitgang is de zin van het leven'?

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

@Ignatius Maria: Bedoel je dan modernisme in de zin van 'vooruitgang is de zin van het leven'?

Dan bedoel ik voornamelijk het denken van Descartes en Kant over epistemologie, en de consequenties die dat met zich mee heeft gebracht in het denken over kennen, waarheid en wetenschap.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:
[...]Wat de stelling niet onderuit haalt dat wetenschap op dit moment de beste methode is die we hebben, als het gaat om waarheidsvinding...

Sjaloom Koerok,

Inderdaad, op dit moment is het, als het om empirische vraagstukken gaat, de beste methode. Maar volmaakt is het nog niet. Zo zijn er nog steeds vragen die niet echt naar tevredenheid door de wetenschap beantwoordt kunnen worden en daardoor nog het domein van religie en levensbeschouwing blijven. Ook is perfectie met de huidige wetenschap nimmer te bereiken.

Daarom geloof ik dat als het om empirische, meetbare zaken gaat, de wetenschap een goede gids is. Maar dat de wetenschap nu niet allesomvattend is en ook haar beperkingen kent. De vraag is dan ook: áls er een betere methode zou zijn, zullen wij hem dan ooit ontdekken? Of zullen we straks misschien wel nooit die buitenaards beschaving begrijpen, die met natuurwetten speelt alsof het legoblokjes zijn?

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

Hm... lijkt me niet bijzonder boeiend. De kritiek lijkt me wel aardig, maar het modernisme is filosofisch al lang dood, dus ben meer geintresseerd in nieuwe vormen van denken i.p.v. nog meer kritiek op de oude.

Vanwaar dan je interesse voor Heidegger? devil.gif

Link naar bericht
Deel via andere websites

edit..

Sjaloom terug Robert! (ik moet wel beleefd blijven. smile.gif)

Quote:

Inderdaad, op dit moment is het, als het om empirische vraagstukken gaat, de beste methode. Maar volmaakt is het nog niet. Zo zijn er nog steeds vragen die niet echt naar tevredenheid door de wetenschap beantwoordt kunnen worden en daardoor nog het domein van religie en levensbeschouwing blijven.

Je verwart hier een methode (tot waarheidsvinding) met een set opvattingen over wat de waarheid is.

Quote:

Daarom geloof ik dat als het om empirische, meetbare zaken gaat, de wetenschap een goede gids is. Maar dat de wetenschap nu niet allesomvattend is en ook haar beperkingen kent.

Daarover zijn we het eens.

Quote:

De vraag is dan ook: áls er een betere methode zou zijn, zullen wij hem dan ooit ontdekken? Of zullen we straks misschien wel nooit die buitenaards beschaving begrijpen, die met natuurwetten speelt alsof het legoblokjes zijn?

En hier lijk je te zeggen dat wetenschap een statisch geheel is, niet in staat om zichzelf aan te passen als dat nodig mocht blijken. Ben ik het niet mee eens.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Maar goed, even tussendoor, want ik loop weer eens achter met van alles en nog wat;

Dit boek is een klassieker, net zoals bijv. 'Sein und Zeit', 'De Antichrist' 'Les Mots et les Choses', of de Tractatus Logico-Philosophicus dat zijn. En als ik het standaardtaalgebruik van menig (zeker niet alle!) atheist hier op dit forum zie, is het niet onaardig om dit werkje weer eens onder de aandacht te brengen, temeer omdat de bevindingen aan sommige mensen lijkt te zijn ontsnapt. Tegelijkertijd is het, net zoals menig klassieker ook een kind van z'n tijd. Zo moet het ook gelezen worden. Ik denk dat de belangrijkste les deze is:

Wetenschap is een middel, een instrument. Als je een bosjesman een elektrische schroevendraaier en schroeven geeft, dan zal hij hoogst waarschijnlijk met de elektrische schroevendraaier de spijkers erin hameren, of het hoofd van z'n lastige buurman ermee inslaan. Wetenschap functioneert altijd binnen een bepaald groter wereldbeeld, dat (moreel)betekenis, richting en leiding geeft aan de wetenschap. Als dit niet gebeurt, dan schiet wetenschap alle kanten op, óf het blijft juist conservatief in zichzelf gekeerd.

Feyerabend beschrijft de éne kant van de medaille, als de natuurwetenschappers, de 'techné' toonaangevend zijn, dan kun je meestal een vernauwing van het werkelijkheidsbeeld verwachten, en bovendien één wat zichzelf uiteindelijk opheft omdat ze zichzelf dwingt steeds absoluter en strenger te worden. Dit zag je al gebeuren bij het logisch-positivisme bijvoorbeeld. Dit verschijnsel zit inherent ingebakken in het modernistisch discours en het verlangen om de metafysica af te schaffen danwel onbetekenend te maken.

Feyerabend pleit dus voor meer vrijheid voor wetenschappers om af te wijken van de traditionele spelregels die de methode geeft, en drukkend laat gelden als absolute waarheidsaanspraak. Het is goed om in dat opzicht de zaak Galilei nog eens te bekijken. De meeste weerstand kreeg Galilei in zijn tijd van natuurwetenschappers die een lobby op touw zette om hem te veroordelen. Heel strikt genomen hadden ze gelijk, maar men vergeet wel eens dat er heel wat belangrijke ontdekkingen zijn gedaan door een hoop pseudo en/of grenswetenschap te bedrijven.

Maar wat TBM eerder ook al eens heeft opgemerkt, het tegengestelde kan ook. Als geesteswetenschappers zich compleet losweken van welke methode ook, en ook het discours van waaruit men opereert zélf ter discussie stelt, dan eindigt dat meestal in een hoop ellende. We hebben dat vooral in Duitsland kunnen zien vanaf 1800 tot aan WOII. Als dit mechanisme doorschiet, dan staan er vanzelf weer logisch-positivisten op met de vurige wens om met de metafysica af te rekenen daar dit toch alleen maar voor bijgeloof en ellende zorgt.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

Wat de stelling niet onderuit haalt dat wetenschap op dit moment de beste methode is die we hebben, als het gaat om waarheidsvinding...

Hoe weet je dat? Is dat niet vooral een 'self fulfilling prophecie'?

Ik ben het er niet geheel mee oneens, wetenschap, zowel geestes- als natuurwetenschap maken een belangrijk onderdeel van ons kennen uit. Maar dat geloof ik dan weer alleen bij de gratie van m'n katholiek geloof. En jij? Op basis van smaak? Particuliere waarneming?

Quote:
Wat ik altijd wat zwak vind aan de ongfetwijfeld zeer intelligente schrijfsels van mensen als Feyerabend, is dat er dezelfde logica in gehanteerd wordt als die waar de wetenschap op gebaseerd is. En Feyerabend kan ingaan op de vraag of een feit wel een echt een feit is, maar ondertussen steekt ook hij natuurlijk gewoon een boterham in z'n snufferd op het moment dat hij honger heeft, simpelweg vanwege het
feit
dat een boterham de honger stilt. Als echt 'anything goes' dan moet hij ook het lef hebben om een paar vliegenzwammen naar binnen te werken.

Maar goed, daar heb je geen wetenschap voor nodig. Het niet eten van vliegenzwammen kan goed op traditie zijn gebaseert.

Niettemin ben ik het met je eens dat Feyerabend vooral een reactie vormt op het modernisme. Postmodernisme is dan ook vooral een voortzetting van hetzelfde modernisme met andere middelen. puh2.gif (ofzo)

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

En hier lijk je te zeggen dat wetenschap een statisch geheel is, niet in staat om zichzelf aan te passen als dat nodig mocht blijken.

Voor natuurwetenschappers geldt dit heel vaak wel. widegrin.gif Geesteswetenschappers overdrijven dan weer graag de andere kant op. puh2.gif

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

Ik ben het er niet geheel mee oneens, wetenschap, zowel geestes- als natuurwetenschap maken een belangrijk onderdeel van ons kennen uit. Maar dat geloof ik dan weer alleen bij de gratie van m'n katholiek geloof.

De vraag is waarom 'het katholieke geloof' dat vindt.

Quote:

En jij?

O.a. vanwege dat laatste.

En waarom ben jij zo idolaat van het katholieke geloof?

Op basis van smaak? Particuliere waarneming?

Quote:

Maar goed, daar heb je geen wetenschap voor nodig. Het niet eten van vliegenzwammen kan goed op traditie zijn gebaseert.

Traditie is in deze een ander woord voor 'wetenschap in ruime zin', d.w.z.: er zijn ooit mensen doodgegaan aan het eten van vliegenzwammen (of andere zwammen), en dus zijn we daar voorzichtig mee geworden. En tegenwoordig weten we ook waarom een vliegenzwam giftig is, en dat weten we door wetenschappwelijk onderzoek.


Samengevoegd:

Quote:

[...]

Voor natuurwetenschappers geldt dit heel vaak wel.
widegrin.gif
Geesteswetenschappers overdrijven dan weer graag de andere kant op.
puh2.gif

Wat bedoel je eigenlijk met 'Geesteswetenschappers'??

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:
"RobertF" schreef het volgende:

Zo zijn er nog steeds vragen die niet echt naar tevredenheid door de wetenschap beantwoordt kunnen worden en daardoor nog het domein van religie en levensbeschouwing blijven. Ook is perfectie met de huidige wetenschap nimmer te bereiken.

Ho, wacht eens even. Waar is deze negatieve selectie op gebaseerd? Als het niet door de wetenschap beantwoord kan worden, is het niet beantwoord en niet het domein van religie.

Quote:
"Pius_XII" schreef het volgende:

Heel strikt genomen hadden ze gelijk, maar men vergeet wel eens dat er heel wat belangrijke ontdekkingen zijn gedaan door een hoop pseudo en/of grenswetenschap te bedrijven.

Is dat niet gewoon een kwestie van hypotheses stellen?

Link naar bericht
Deel via andere websites

Als ik hier ook nog even op mag reageren:

Quote:

...maar men vergeet wel eens dat er heel wat belangrijke ontdekkingen zijn gedaan door een hoop pseudo en/of grenswetenschap te bedrijven.

De vraag is waarom het een ontdekking mag heten.

Kijk, met het doen van een gok (inderdaad, een hypothese stellen) is niets verkeerd, zolang je het uiteindelijk maar wel kunt verifieren. Dat moet hier dan toch het geval zijn, anders zou ik niet weten wat je met 'ontdekking' bedoelt.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

De vraag is waarom 'het katholieke geloof' dat vindt.

Even zo uit het hoofd; omdat God ook uit z'n schepping is te kennen, dat het een effectieve wijze is om het rentmeesterschap te beoefenen, om de openbaring, de 'depositum fidei' uit te diepen. Dat werk, en oh ja, omdat het gewoon leuk is. yes.gif

Quote:
O.a. vanwege dat laatste.

En waarom ben jij zo idolaat van het katholieke geloof?

Op basis van smaak? Particuliere waarneming?

Totaalwaarneming en dat ik onweerstaanbaar wordt aangetrokken door zaken die ik zelf nooit had kunnen bedenken.

Quote:
Traditie is in deze een ander woord voor 'wetenschap in ruime zin', d.w.z.: er zijn ooit mensen doodgegaan aan het eten van vliegenzwammen (of andere zwammen), en dus zijn we daar voorzichtig mee geworden.

Ok dat mag, maar dan wil ik nooit meer commentaar horen op dat theologie geen wetenschap zou zijn. puh2.gif

Quote:
Wat bedoel je eigenlijk met 'Geesteswetenschappers'??

Gewoon wat daar doorgaans onder verstaan wordt:

klik

Humanoria zou ook volstaan hebben. smile.gif


Samengevoegd:

Quote:

De vraag is waarom het een ontdekking mag heten.

Kijk, met het doen van een gok (inderdaad, een hypothese stellen) is niets verkeerd, zolang je het uiteindelijk maar wel kunt verifieren. Dat moet hier dan toch het geval zijn, anders zou ik niet weten wat je met 'ontdekking' bedoelt.

Dat is een visie, maar dan snap ik het probleem niet wat veel wetenschappers vaak met de veroordeling van Galilei hebben. (als jij niet onder deze categorie valt, dan uiteraard mijn excuses bij voorbaat).

Maar denk eens aan de zoektocht van alchemisten om lood in goud te veranderen? Soms levert puur gerotzooi ook hele nuttige dingen op.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Het probleem dat ik met mensen als Feyerabend heb, is dat ze iets afbreken, maar dat ze niet met iets komen om het afgebrokene te vervangen. Ik wil best toegeven dat wetenschap een twijfelachtige basis heeft, maar zoals ik al eerder zei: het blijkt wel te werken. Postmodernisten kunnen beweren dat wetenschap puur bestaat uit een verzameling samenhangende afspraken, maar niemand zal van een 60m hoge flat durven te springen om dat te testen of dat ook geldt voor zwaartekracht(en dat is jammer, want dan zou ik in één keer van die postmodernisten verlost zijn).

Ja, misschien is er een betere methode om de waarheid te benaderen, maar zolang je die niet hebt gevonden, heeft het niet veel zin om wetenschap af te breken, integendeel juist: je speelt alleen maar louche figuren als astrologen, tarotleggers en Tom Cruise in de kaart.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

Postmodernisten kunnen beweren dat wetenschap puur bestaat uit een verzameling samenhangende afspraken, maar niemand zal van een 60m hoge flat durven te springen om dat te testen of dat ook geldt voor zwaartekracht(en dat is jammer, want dan zou ik in één keer van die postmodernisten verlost zijn).

Postmodernisme is dan ook een luxe voor verveelde filosofen die te weinig nuttige dingen te doen hebben of iets constructiefs toe te voegen hebben en dus maar hun tijd vullen met deconstructie, wat ook een stuk makkelijker is zoals met zoveel drogredenen scheppen het geval is. Zodra je in het leven staat moet het weer de kast in, samen met de vraag of zelf je wel bestaat en of de wereld niet net een uur bestaat maar dat je bij dat ontstaan jaren van herinneringen hebt gekregen.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

Ok dat mag, maar dan wil ik nooit meer commentaar horen op dat theologie geen wetenschap zou zijn.
puh2.gif

Dromen mag altijd. puh2.gif

Quote:
Dat is een visie, maar dan snap ik het probleem niet wat veel wetenschappers vaak met de veroordeling van Galilei hebben. (als jij niet onder deze categorie valt, dan uiteraard mijn excuses bij voorbaat).

Jaja, je bent zeer belezen, maar misschien wil je proberen om de punt wat duidelijker neer te zetten.

Quote:
Maar denk eens aan de zoektocht van alchemisten om lood in goud te veranderen? Soms levert puur gerotzooi ook hele nuttige dingen op.

De vraag is waarom we weten dat het nuttige dingen zijn.


Samengevoegd:

Quote:

Postmodernisme is dan ook een luxe voor verveelde filosofen die te weinig nuttige dingen te doen hebben of iets constructiefs toe te voegen hebben en dus maar hun tijd vullen met deconstructie, wat ook een stuk makkelijker is zoals met zoveel drogredenen scheppen het geval is. Zodra je in het leven staat moet het weer de kast in, samen met de vraag of zelf je wel bestaat en of de wereld niet net een uur bestaat maar dat je bij dat ontstaan jaren van herinneringen hebt gekregen.

Precies, maar welke conclusie trek je hier dan uit?

Als je het PM achter je laat (dus als 'alles dus niet zomaar kan en mag'), hoe kun je dan niet grofweg uit uitkomen een natuurwetenschappelijk wereldbeeld? En dat is geen wereldbeeld waar god per definitie niet in inpast, maar ook zeker geen wereldbeeld waarin je er vanuit mag gaan dat hij bestaat, laat staan dat we daar ook inhoudelijk nog iets over zouden kunnen zeggen...

Ik snap dus niet (en dit houdt me serieus bezig) hoe een kritisch ingesteld persoon, die waarde hecht aan wat waar is en wat niet, en die in het dagelijks leven niets moet hebben van postmodernisme, uit kan komen bij een wereldbeeld waarin een bovennatuurlijk wezen actief bezig is met ons leven.

(en dat is denk ik de voornaamste reden waarom ik blijf rondhangen op forums als deze).

Link naar bericht
Deel via andere websites
×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Belangrijke informatie

We hebben cookies op je apparaat geplaatst om de werking van deze website te verbeteren. Je kunt je cookie-instellingen aanpassen. Anders nemen we aan dat je akkoord gaat. Lees ook onze Gebruiksvoorwaarden en Privacybeleid