Multiple Religious Belonging

[neohumanist 37]

43 minuten geleden zei Robert Frans:

Dat je schrijft over de zwarte bladzijden uit de christelijke geschiedenis, kan me niet zoveel schelen. Ik ken die bladzijden prima en voel ook niet de behoefte die te bagatelliseren. Maar ook als je daarover schrijft, kun je niet zomaar generaliserende motieven erop loslaten.

Nu trek je het wel heel breed, die zwarte bladzijden hebben bijna tweeduizend jaren geduurd en zover ga ik helemaal niet, ook geen behoefte aan, zeker niet op een christelijk forum. Maar lees je de manier van denken en spreken van de vroegste kerkvaders, dan ben je al zeer ver verwijderd van wat Jezus onderwijst. Ze zijn oneerlijk in hun harde kritiek op bijvoorbeeld mensen zoals Marcion en bestrijden de in hun ogen "ketters" met oneigenlijke schijnargumenten enkel om apologetische redenen. Dat is dan eigenlijk al de verstokte harde xenofobe mentaliteit van het vroege (en ook latere) Christendom geworden, ik zou ook willen dat het anders was geweest. Hoe kom je zó snel al van spirituele filosofie naar religieuze starheid, eigenlijk het tegenovergestelde van wat Jezus onderwees? 

Dat zie ik ook gebeuren bij die ongemotiveerde en ondoordachte kritiek (rant) in dit draadje op die gemoderniseerde belijdenis (op bestelling van de persoon die het betreft?). 

Maar laat ik niet de indruk wekken dat ik deze liberale beweging in de Lutherse kerk zelf toejuig. Ik vind persoonlijk dat een godsdienstig instituut niet zo snel moet inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen die op het oog heel progressief lijken, maar mogelijk het spirituele welzijn van zo'n gemeenschap helemaal niet dienen. Echt schadelijk lijkt het me niet, maar ik denk dan al snel, waarom juist in die vorm? Ik weet het niet, ik zou er niet zomaar over gaan ranten, maar het ook niet automatisch toejuichen, al ben ik linkser dan links.

En je weet dat ik geen echte conservatief ben op dit gebied. Maar een godsdienstige eredienst, dat heeft toch iets sacraals, al is het Christendom mij al in de eerste twee eeuwen kwijt geraakt of misschien beter gezegd ik het Christendom. Mogelijk doet zo'n progressief-liberale kerkgemeenschap dit als reactie op het conservatieve veroordelende gedrag naar die lhbti+-gemeenschap in minder vooruitstrevende kerken. Ik sta er redelijk neutraal in, maar ik huiver op mijn eigen manier (dus zonder ertegen te ranten) voor deze vermenging van wereldse trends of ontwikkelingen met een godsdienstig ritueel. Lastig onderwerp, ik vind ook niet dat het in deze draad thuishoort, "wokisme" is geen religie.

1 juli 2023 bewerkt door neohumanist

[Robert Frans 1.653]

13 uur geleden zei neohumanist:

Nu trek je het wel heel breed, die zwarte bladzijden hebben bijna tweeduizend jaren geduurd en zover ga ik helemaal niet, ook geen behoefte aan, zeker niet op een christelijk forum. Maar lees je de manier van denken en spreken van de vroegste kerkvaders, dan ben je al zeer ver verwijderd van wat Jezus onderwijst. Ze zijn oneerlijk in hun harde kritiek op bijvoorbeeld mensen zoals Marcion en bestrijden de in hun ogen "ketters" met oneigenlijke schijnargumenten enkel om apologetische redenen. Dat is dan eigenlijk al de verstokte harde xenofobe mentaliteit van het vroege (en ook latere) Christendom geworden, ik zou ook willen dat het anders was geweest. Hoe kom je zó snel al van spirituele filosofie naar religieuze starheid, eigenlijk het tegenovergestelde van wat Jezus onderwees?

Maar uit jij dan ook niet net zo harde, veroordelende kritiek op het christendom en nu ook op haar kerkvaderen? En vind jij niet net zo dat zij zijn afgeweken van wat Jezus volgens jou werkelijk zou leren? In die zin vind jij hen dus ook ketters. Je gebruikt dat woord misschien niet, omdat je het wellicht als pejoratief ervaart, maar voor de kerk is het gewoon een term voor een christen die dwaalleringen verkondigt. Door het streng afwijzen van het algemene christendom en het zwart afschilderen van zelfs haar héle geschiedenis (over het breed trekken gesproken!), kun je dus net zo goed in de valkuil van religieuze starheid vallen. Niet zelden zijn het meest dogmatisch zij die zeggen niet dogmatisch te zijn. En waar de kerkvaderen zich baseren op de evangelieën, die nu voor iedereen te lezen zijn, baseer jij je op een bron waarvan de inhoud niet eens bekend is en waarvan het bestaan nog niet is aangetoond.

[neohumanist 37]

Op 2-7-2023 om 10:45 zei Robert Frans:

Maar uit jij dan ook niet net zo harde, veroordelende kritiek op het christendom en nu ook op haar kerkvaderen? 

Nee, je kunt dit niet zomaar tegenover elkaar plaatsen, wel leuk bedacht.

Ik ben niet hard over het Christendom, daar zal je mij nooit op betrappen, iedere weg heeft zijn eigen respect nodig en heeft zijn eigen waarde of het nu om Christendom gaat of Hindoeistische Puranische godsdienstvormen of de Islam, er zijn vele manieren om je tot God te richten.

Maar ik heb duidelijk laten zien waar het onderwijs van Jezus fundamenteel verschilt van het Christendom en waar het nog inhoudelijk sterk in contact staat met soortgelijk onderwijs dat ook met beide benen in de werkelijkheid staat en er veel sterker op aangrijpt.

De enige tekst waar ik mij op baseer staat integraal in het Nieuwe Testament en die tekst wordt ruwweg ondersteunt door een meerderheid van de theologen.

Je zal mij het woord dwaalleer niet horen gebruiken als ik over christelijke teksten spreek. De leringen van Jezus hebben namelijk niets te maken hebben met het syncretische geloof dat men op een gegeven moment Christendom is gaan noemen. Het is een heel ander type onderwijs, een andere weg ook, een veel esoterischer weg. Maar het mag duidelijk zijn, dat ik wél iets op heb met de oorspronkelijker leringen van Jezus en niets heb met het syncretisme van de vroeg-christelijke Kerk, die het contact met het esoterische onderwijs van Jezus volledig was kwijtgeraakt.

Jij hebt waarschijnlijk ook niets op met de Mormoonse leer of de leer van Myung sun Moon, zonder dat je ze veroordeelt als "dwaalleer" (ik kan me vergissen, corrigeer me als ik er naast zit).

De vroege kerkvaders baseren zich overigens niet op de evangelien zoals wij die kennen, die bestonden ook nog niet als het kwartet vastgelegde statische teksten zoals de christenen die nu gebruiken. Want die vroege kerkvaders stonden nog wél open voor "vrij denken", voor een open discussie over de leer, al waren ze al wel syncretisch bezig zoals alle latere christenen. Ze beriepen zich nog niet op de autoriteit van een zogenaamd 'Nieuw Testament', want dat bestond toen helemaal nog niet. Dat kwam pas een hele tijd na Marcion.

26 juli 2023 bewerkt door neohumanist

[Petra. 716]

Ik had hier op gg ook eens een topic voor gemaakt.  Ik zal ff wat copy/pasten...

 

https://www.nieuwwij.nl/achtergrond/theologie-tussen-verschil-en-verbondenheid-2/

Manuela Kalsky....Van 2013 tot 2017 werkte ze samen met André van der Braak, hoogleraar boeddhistische filosofie aan de VU, aan het onderzoeksproject Multiple Religious Belonging (MRB). In het Nederlands klonk het nog wat grootser: ‘Meervoudige religieuze binding als toekomst, perspectief voor religie in Nederland?’

Kalsky en Van der Braak ontmoetten elkaar op de theologische faculteit van de VU en deelden dezelfde nieuwsgierigheid naar de betrokkenheid van mensen in deze tijd bij verschillende religieuze tradities. ‘Feitelijk zijn er drie vormen van MRB’, zegt André van der Braak. ‘De eerste is die van mensen met een dubbele religieuze identiteit, soms omdat hun ouders uit verschillende religieuze tradities komen. De tweede is dat iemand van een bepaalde traditie is, maar ook belangstelling heeft voor elementen uit andere religieuze tradities. En de derde vorm is dat mensen zich laten inspireren elementen uit verschillende tradities: flexibele gelovigen. De tweede en derde vorm komen in ons land veel voor.’
Het onderzoek kreeg veel meer weerklank dan verwacht, zegt Van der Braak. ‘Normaalgesproken publiceer je voor een klein publiek, voor academische conferenties en tijdschriften. Maar onze bijeenkomsten en publicaties, waaronder de glossy MIX (2017), trokken veel aandacht, zowel in de universitaire wereld als daarbuiten.’

 

https://www.theologie.nl/artikelen/kerk-en-wereld/het-veelkleurige-palet-van-meervoudige-religiositeit-in-nederland/

Religieuze betrokkenheid
Doorgaande ontkerkelijking is een realiteit die in vele rapporten gedocumenteerd is (zie o.a. De Hart & Van Houwelingen 2018). Als het gaat om religieuze betrokkenheid zijn kerklidmaatschap en kerkbezoek anno 2019 echter niet de enige ter zake doende indicatoren. In God in Nederland (Bernts & Berghuijs 2016) worden naast kerkleden (25%) en leden van andere religieuze gemeenschappen (7%) ook nog ‘ongebonden gelovigen’ (17%) en ‘ongebonden spirituelen’ (10%) onderscheiden, en samen maakt dit dat bijna 60% van de Nederlandse bevolking iets met religie of spiritualiteit heeft. Geloof en spiritualiteit trekken zich daarom niets aan van kerkmuren, want buiten de kerken zijn minstens zoveel mensen die zich met religie of spiritualiteit bezighouden als daarbinnen.

 

Meervoudige religieuze betrokkenheid
Met behulp van de enquêteresultaten kan berekend worden dat 41% van de bevolking met één religieuze traditie verbonden is. Ik noem ze ‘monoreligieus’. Daarnaast is 23% met twee of meer religieuze tradities verbonden: dat zijn de meervoudig religieuzen. Meervoudige religieuze betrokkenheid (MRB) is dus bepaald geen randverschijnsel. Daar moet wel bij gezegd worden dat het ‘vangnet’ voor MRB zeer ruim was, vooral door de modaliteit ‘affiniteit’. MRB blijkt onder alle leeftijdscategorieën in ongeveer gelijke mate voor te komen, en evenveel onder mannen als onder vrouwen. Wel is het aandeel hoogopgeleiden onder de meervoudig religieuzen relatief hoog.

Hoe komt het dat mensen uit meerdere religies inspiratie gaan putten? ..

 

https://www.theologie.nl/artikelen/kerk-en-wereld/het-veelkleurige-palet-van-meervoudige-religiositeit-in-nederland/

Flexibiliteit
Meervoudig religieus betrokkenen blijken gemiddeld een grotere mate van flexibiliteit (Berghuijs 2018, 53-56 en 146-156) te hebben dan monoreligieuzen als het gaat om religieuze denkbeelden en religieuze gemeenschappen: ze zullen die eerder achter zich laten als ze zich er niet meer in kunnen vinden (zie ook Berghuijs et al. 2018). De achtergrond van deze flexibiliteit is gelegen in hun pluralistische visie op religies.

Meervoudig religieuzen hebben geen vastomlijnd godsbeeld, maar zijn eerder ‘ietsist’ of agnost, terwijl monoreligieuzen vaker in een god of hogere macht geloven (theïst zijn).

Ethiek en toekomstidealen
Meervoudig religieuzen hebben een sterke neiging te wijzen op wat zij zien als de kern van alle religies: liefde, of naastenliefde, ontmoeting, en eenheid in verscheidenheid. In het verlengde daarvan spreken zij ethische idealen voor de toekomst uit, die vooral gericht zijn op meer verbinding: liefde voor jezelf, voor de ander en voor de aarde, maatschappelijke betrokkenheid, duurzaam leven, ja zeggen tegen een multiculturele en multireligieuze samenleving, verdraagzaamheid, vrede, gerechtigheid. Idealen, waarbij mensen uiteindelijk vanuit de afgescheiden religies komen tot datgene wat ze overstijgt.

 

[neohumanist 37]

Hoewel ik de relatieve openheid van de NieuwWij beweging van Kalski etc. wel kan waarderen, is de focus op zogenaamd "meervoudig religieus betrokkenen" conservatiever dan het op het eerste gezicht lijkt.

Deze visie of focus gaat namelijk uit van de 'vastomlijndheid' (als dat een woord is) van levensbeschouwingen als "afzonderlijke religies" die als een soort culturele eilanden naast elkaar bestaan en inhoudelijk weinig verbanden met elkaar zouden hebben, maar wel oppervlakkig gezien wat humanistische idealen zouden delen. Het gaat dus nadrukkelijk niet uit van fundamentele wezenskenmerken van levensbeschouwelijke stromingen die wel of juist niet een gemeenschappelijk basis hebben.

Het is een beetje vergelijkbaar met de zogenaamde 'new age-stromingen', die ook losser willen komen van de dwingende religieuze grenzen, maar dat ook op een te oppervlakkige manier doen.

De oppervlakkigheid zit hem in het terugdeinzen voor of onbekendheid met het toepassen van een diep op het leven ingrijpend systeem, maar liever luchtigjes van allerlei dingen wat willen weten, ervan kennisnemen en overal "iets goeds" uit overnemen, een beetje zoals je winkelt naar leuke kleding die bij je past. Het is even vrijblijvend of praxisloos als de religies waarmee Kalski vertrouwd is dat al zijn.

Ik wil dat zeker geen slechte ontwikkeling noemen, alle afwijzen van dogmatisme en fundamentalisme zie ik als positief, maar als het enkel of vooral leidt tot voortzetting van een te oppervlakkige praxis, is het niet echt een ondersteuning voor een betere samenleving, maar meer een onderdeel van het neoliberale consumentisme, waardoor wel momenteel de wereld fysiek en sociaal in brand staat.