Spring naar bijdragen

Marx' 'Das Kapital' is nieuw!


Aanbevolen berichten

Laat ik eens een nieuwe draad beginnen, geheel ontbloot van enige vraag! Dáár heb ik nou zin in! Dus dat doe ik!

Afgelopen week zaterdag was ik in meine neue Heimat in een boekwinkel. Altijd gevaarlijk, zo'n onderneming, als je zo bibliofiel bent als ik. Het enige wat dan helpt, is een oude, 250 kilo zware, minimaal beklede vrouwelijke kampbeul met een gezicht vol wratten, grote kromme neus en een grijze knot, die me constant slaat met een leren zweep met weerhaakjes, zodat ik van de pijn niet meer aan boeken kàn denken! En anders... kóóp ik weer een boek dat ik niet lees!

Al sinds mijn tienertijd heb ik een gestaag groeiende lijst met boeken die ik 'ooit' wil lezen. Daarop staat een aantal zeer invloedrijke geestelijke werken van allerlei slag en allure. Eén van die werkjes is het vervloekte boek van Karl Marx: Das Kapital.

Laat ik nou in die boekwinkel lopen, en kijken in de toptien. En op tien staat een mooi dik boek. Van afstand lees ik 'Das Kapital'. Iets dichterbij zie ik de naam Marx staan. een klein smal wikkeltje toont een foto van een man met snor, baard, en bril. Hee... deze foto ken ik nog niet. Vreemd. Ik lees de ondertitel: "Ein Plädoyer für den Menschen", een pleidooi voor de mens. Klinkt toch goed? Als dat de inhoud van dit boek moet zijn, hoezo zijn dan naar mijn voorzichtige ad hoc uit de duim gezogen schatting meer dan veertig miljoen mensen wereldwijd gestorven door de gruweldaden van aanhangers van een of andere ideologie die voortspruit uit dit boek? Gebiologeerd neem ik het boek mee. Ach, het kost maar 19,95 Oiroi? Dan mòet ik het wel meenemen! En daar loop ik dan, Extreem Orthodoxe Rooms Katholiek, door een boekwinkel, met Marx 'Das Kapital' in mijn hand.

Op de wikkel staat naast de foto een interessante spreuk te lezen. De wikkel is staalblauw, de tekst wit. Er staat: "Ein Kapitalismus ohne Menschlichkeit, Solidarität und Gerechtigkeit hat keine Moral und auch keine Zukunft." (Een kapitalisme zonder menselijkheid, solidariteit en gerechtigheid heeft geen moraal en ook geen toekomst.) Daaronder staat, in een donkerder blauw dan het staalblauw van de wikkel; Reinhard Marx, Erzbischof von München und Freising. Rinkel (1), Rinkel (2). Mij vallen de schellen van de ogen.

Slimme zet van de aartsbisschop van München en Freising. Achterop staat (vertaald) nog: "Is de droom van welvaart voor allen in een op marktwerking gebaseerde ordening uitgedroomd? Vele mensen vragen, wat toentertijd Karl Marx vroeg: Dient het kapitaal nog de mens, of dient de mens slechts nog het kapitaal?"

"Reinhard Marx, aartsbisschop van München en Freising, deelt met Karl Marx weliswaar de achternaam, maar niet de wereldbeschouwing. Hij denkt uit christeliljke verantwoording erover na, hoe er gerechtigheid, vrijheid en solidariteit kunnen zijn, in een wereld, in welke de macht van het geld schijnbaar grenzenloos is."

En nu ligt dit heerlijke boek hier naast me, nog in zijn maagdelijke plastic huidje. Binnenkort zal ik het openen, uitpakken, en lezen. En dan kan ik zeggen: "Ik heb Das Kapital van Marx gelezen. Jij ook?!"

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

[...]

Draak van een boek hoor.
dis.gif
Het telefoonboek, ja; Mein Kampf is nog beter leesbaar.

Inhoudelijk is das kapital wel sterker maar het is idd totaal niet leesbaar. Ben er ooit mee begonnen, maar tis allemaal zo droog en saai.

Mein kampf heeft als voordeel dat het veel slechter in

elkaar steekt en daardoor leesbaarder is idd.

Link naar bericht
Deel via andere websites

Quote:

Inhoudelijk is das kapital wel sterker maar het is idd totaal niet leesbaar. Ben er ooit mee begonnen, maar tis allemaal zo droog en saai.

Mein kampf heeft als voordeel dat het veel slechter in

elkaar steekt en daardoor leesbaarder is idd.

Mjah, ik vind dat net zo'n wedstrijdje; wat is goorder? hondepoep of kattepoep? Past eigenlijk meer in het zinloze vragentopic. yes.gif

Link naar bericht
Deel via andere websites

Ik kan niet meer... Ik kàn niet meer. Ik kàn gewoon niet meer! Wachten tot ik kan beginnen in Marx. Dus ik heb het tere plastic huidje zojuist opengereten en mijn kopie van Marx ontmaagd. Heerlijk gevoel was dat!

Een korte samenvatting van het voorwoord: Marx heeft gewerkt aan het Sozialinstitut Kommende in Dortmund, daarna als professor voor christelijke maatschappijleer in Paderborn, en hij heeft zich tenslotte als bisschop op veelvuldige wijze over sociaalethische themata geuit en moeten uiten. Hij heeft met Helge Wulsdorf een leerboek over christelijke sociaalethiek geschreven. Hij vindt, dat de sociale leer van de RKK in het algemene openbare debat een plaats heeft.

In plaats van een inleiding schrijft Marx een brief; Marx schreibt an Marx. De brief begint als volgt:

"Zeer ge-eerde Karl Marx, lieve naamgenoot (Namensvetter),

U was tijdens uw leven een besliste Atheist en een strijdvaardige tegenstander van de Kerk. En daarom zullen vele marxisten, die zich als uw legitieme erfgenamen wanen, zeker als een soort "majesteitsbelediging" ervaren, dat ik, een katholieke bisschop, U deze brief schrijf. Ik doe het tòch. Enerzijds, omdat ik geloof, dat U na uw dood moest inzien, dat U zich met uw bewering dat God niet bestaat, heeft vergist, en dat U daarom tegenover een man der Kerk intussen milder gestemd bent. Anderzijds, omdat immers overleverd is, dat U zelf kort voor uw dood een keer gezegd heeft: "Ik weet slechts dit: dat ik geen 'marxist' ben (MEW 22, 69). Dan moet echter ook, zo denk ik, de mening van enkele kleingeestige kameraden een vruchtbaar gesprek tussen ons beiden niet in de weg staan."

Dan wijst Marx (R.) Marx (K.) op enkele voorgangers van Marx (K.); Franz von Baader, Adam Heinrich Müller (18de eeuw) en tijdgenoot Wilhelm Emmanuel von Ketteler, die in de geschiedenisboeken is ingegaan, en als arbeiderbisschop beroemd is geworden.

Vervolgens gaat Marx (R.) in op het werken van Marx (K.) en zijn scherpe aanvallen op de 'papen'. "Natuurlij kon het U niet bevallen, dat een man der Kerk, een bisschop zelfs, zich aan de zijde van de arbeiders stelt. Dat paste toch helemaal niet in uw mooie theorie, volgens welke de godsdienst 'algemene troost- en rechtvaardigingsgrond' van de burgerlijk-kapitalistische wereld, 'opium van het volk' is en volgens welke de Kerk de 'heiligengestalte van de menselijke zelfvervreemding' is. ... Daarmee staat het in de visie van de nageborene nu al 2:0 voor mijn medebroeder."

Volgens de opvatting van Marx (K.) had de revolutie in Rusland helemaal niet mogen plaatsvinden: "Het kapitalisme is volgens uw opvatting immers een noodzakelijk stadium der geschiedenis, waar de geindustrialiseerde maatschappij doorheem moet gaan, voordat de accumulatie van het kapitaal en de ontvreemding van de arbeidersklasse in dat punt culmineren, waar de ontwikkeling omslaat in de communistische revolutie. Het tsarenrijk echter was noch geindustrialiseerd noch burgerlijk-kapitalistisch, maar een feodalistisch gestructureerde agrarische staat, toen de bolsjewisten onder beroeping op U en uw ideeen een communistische staat oprichtten. Inzoverre was de Russische revolutie eerder een argument tegen, dan vóór uw theorieen."

Marx (R.) zet zijn gedachten uiteen over Marx' gedachten en de huidige toestand en recente geschiedenis van onze landen. Hij noemt hier keen tegenwoordige socioloog, Manuel Castells, die spreekt van de moderne 'netwerkmaatschappij', waarin de formule geldt: 'kapitaal is in de kern globaal, arbeid is in de regel lokaal'. Daardoor worden de mogelijkheden van investoren, financiele goochelaars en dergelijken groter, terwijl de kansen van diegenen, die om geld te verdienen op het werk hunner handen zijn aangewezen, achterop geraken. Voorstanders van deze situatie redeneren dan, dat werknemers bereid moeten zijn, afscheid te nemen van hun aansprakelijkheidsdenken, anders zijn de bedrijven gedwongen, naar de lagelonenlanden te migreren en daar te produceren. Omdat de markten dan ook nog sterk aan verandering onderhevig zijn, wordt de kans op een levenslange arbeidsplaats steeds kleiner. Werknemers moeten hun hele leven lang leren, om aan de steeds weer nieuwe eisen van de markt te kunnen voldoen. Wie zich niet schoolt, raakt onderontwikkeld, en heeft recht op een steeds lager loon, of krijgt helemaal geen werk. Wie uit deze visie denkt, is vóór de omvorming van de sociale staat. Het woord 'hervorming' is geen positivum meer, maar roept angst en vrees op. Vroeger betekende dit woord nog vooruitgang, nu duidt het op de noodzakelijke aanpassing aan de globale uitdagingen - aanpassingen, die in de regel beperkingen en financiele beknottingen betekenen.

Marx (K.) schreef al ruim 150 jaar geleden dat ons 'opslokking van alle volkeren in het net van de wereldmarkt en daarmee het internationale karakter van het kapitalistische regime' te wachten staat. Ook Paus JP de Grote uitte zich in mei 2003 in een toespraak aan sociaalwetenschappers, waarin hij zei, dat door de globalisering de de levensomstandigheden van de armen steeds moeilijker worden, terwijl de globalisering niets bijdraagt om honger, armoede en sociale ongelijkheid te helen. Dit kan leiden tot extreme tegenreacties; nationalisme, religieus fanatisme, zelfs terrorisme. Marx' (K.) these over de centralisatie van het kapitaal, dus de 'expropriatie van kapitalist door kapitalist, verandering van vele kleinere in enkele grotere kapitalen, wordt bewaarheid. Het kapitaal schwelt hier in één hand tot grote massa's, terwijl het daar in vele handen verloren gaat.' Voorbeeldje? In Amerika is van 1973 tot 1994 het BNP gestegen met 33% per inwoner. Tegelikertijd viel het loon voor arbeiders en niet-leidinggevend personeel 19%. In 1994 waren de Amerikaanse lonen voor deze groep weer net zo hoog als eind jaren '50. Dat verklaart de schrikwekkende toename van de 'working poor' (diegenen, die ondanks volledige baan onder de armoedegrens leven) in de VS. En de topverdieners? In dezelfde tijd is hun inkomen verveelvoudigd. Begin jaren '70 verdiende een manager ongeveer 25x zoveel als een industriearbeider, een kleine 30 jaar later is dat ongeveer 500x zoveel!

Horst Köhler, de bondspresident van de BRD, heeft in zijn tijd als chef van het IMF eens vastgesteld; "Die extremen Ungleichgewichte in der Verteilung der Wohlfahrtsgewinne werden mehr und mehr zu einer Bedrohung der politischen und sozialen Stabilität". (De extreme onevenwichten in de verdeling van de welvaartswinsten worden meer en meer tot een bedreiging van de politieke en sociale stabiliteit.) Inderdaad, vraagt Marx (R.) zich af, hoe willen wij in de westelijke hemisfeer overleven, als wij enerzijds gelijkheid voor anderen propageren door de democratie, anderzijds echter een maatschappijstructuur handhaven, waarbinnen de ongelijkheden in de verdeling van materiele goederen en daarmee ook levenskansen steeds verder toenemen. Geen wonder, dat een figuur als Hugo Chávez (president van Venezuela) juist in deze tijd so succesvol is met zijn 'bolivariaanse socialisme'. Ook andere landen in Latijn-Amerika nemen afstand van de VS.

En dan nog dat anonieme kapitaal; banken verspeculeren miljarden, en de kleine burger betaalt het gelag. Nadat jarenlang inmenging van de staat in de marktwerking taboe was, moet nu de belastingbetaler voor de speculatieverliezen van de banken opkomen. De managers gaan behoorlijk vrijuit. Aan hun 'privé'-bezit wordt niet getornd. Ze namen hele hoge risico's, maar het was immers niet hùn geld? Nee, wèl van hun bedrijven en... hun klanten. En omdat de moderne maatschappij immers door en door verweven is, en omdat de financiele markt op bepaalde wijze zoiets als het hert van het hele szsteem is, moet nu de hele maatschappij, moeten burgers en burgerinnen, die met deze kritisch bekeken zaken helemaal niets te doen hebben, voor de verliezen met hun belastinggelden opkomen. De winsten worden geprivatiseerd, de verliezen worden gesocialiseerd.

Zal de loop der geschiedenis Marx (K.) gelijk geven? Zal het kapitalisme tenslotte dan tòch nog aan zichzelf ten gronde gaan? Marx (R.) hoopt het niet. Na een korte uitweiding verklaart hij, de traditie van zijn medebroeder bisschop Ketteler trouw te blijven, die zich net als Marx (K.) tegen een primitief en grenzenloos kapitalisme gekeerd heeft, die echter het syteem van marktwerking niet wilde afschaffen, maar sociaal doorontwikkelen, d.i. de sociaalreformatorische uitgangspunt, het kapitalisme te 'temmen', en het door structuurpolitieke inkadering tot sociaal marktwerkingssysteem verder te ontwikkelen. Dat is de enige weg, en dze weg is ook nu zonder verstandige alternatieven. Dat bewijzen, volgens Marx (R.) mensen als Ludwig Erhard, Walter Eucken, Franz Böhm, Alexander Rüstow, Wilhelm Röpke en Alfred Müller-Armack, om maar een paar te noemen. Rüstow heeft bijvoorbeeld gezegd, dat de maatschappij geen doel op zich is, maar dienares van de menselijkheid behoort te zijn.

Paus JP de Grote zei het heel duidelijk: "De marxistische oplossing heeft weliswaar gefaald, maar nog steeds bestaan vormen van buitensluiting en uitbuiting, in het bijzonder in de Derde Wereld, alsook verschijningsvormen van menselijke vervreemding, in het bijzonder in de industrielanden, waartegen de Kerk met nadruk haar stem verheft. (Centesimus Annus 42)

Ironie der geschiedenis, volgens Marx (R.) is, dat degenen die Marx' (K.) theorieen nu nog waar kunnen laten worden, niet alleen de marxisten zijn, doch ook de kapitalisten, omdat zij dreigen te vergeten, dat politiek anders functioneert dan markt, en dat men burgers en kiezers niet als arbeidsnemers kan ontslaan. Marx (R.) besluit met een zin van Oswald von Nell-Breuning, net als Marx (K.) een zoon van de stad Trier, en de meest beduidende vertegenwoordiger van de katholieke sociaalwetenschappen in de 20ste eeuw: "De katholieke sociale leer ziet in Marx haar grootste tegenstander; zij toont hem haar respect" (Nell-Breuning 1976; Stimmen der Zeit, p. 180)

Zo. Dat was dan de brief van Marx aan Marx, in mijn korte samenvatting. Ik hoop dat ik duidelijk ben geweest. Voor diegenen die het niet is opgevallen, ik typ op een Duits toetsenbord, derhalve kan ik geen -e- met trema produceren, maar ik heb lekker wel aparte toetsen voor öäüß.

Link naar bericht
Deel via andere websites
×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Belangrijke informatie

We hebben cookies op je apparaat geplaatst om de werking van deze website te verbeteren. Je kunt je cookie-instellingen aanpassen. Anders nemen we aan dat je akkoord gaat. Lees ook onze Gebruiksvoorwaarden en Privacybeleid