Wat is 'geloof'?

[Olorin 155]

Wellicht een aardig idee dat eens te bespreken.

Want daar bestaan kennelijk wat misverstanden over. Zoals geloof zien als iets wat vergelijkbaar is met 'ik geloof dat het morgen gaat regenen'. Euh nee, dat is niet geloven in de christelijke context van dat woord.

Dus waar ik het hier over wil hebben is wat geloof dan wel is.

Ik heb een stukje samengevat van wat McGrath er over schreef:

Alister Mcgrath gaat in zijn boek ‘Christelijke theologie’ (p.146-149) er kort op in wat 'geloof' is.

Hij ziet twee aspecten van van de term geloof in de christelijke betekenis van het woord.

Het eerste aspect gaat over geloof en kennis. Dit (cognitieve of epistemologische) aspect legt hij uit met behulp van Thomas van Aquino. Geloof houdt volgens hem de artikelen (bijv. de belijdenissen) voor waar. Kortom, is het aanvaarden, ook al kun je op basis van bewijs het onwankelbaar aantonen. Niet te min staat het geloof aan de andere kant niet in conflict met de rede. Maar het geloof is uiteindelijk de respons op iets wat het menselijk verstand te boven gaat, namelijk de goddelijke openbaring.

Het tweede (soteriologische) aspect, Geloof en heil, legt McGrath uit aan de hand van Maarten Luther. Volgens hem is geloven leven zoals God wilt dat wij leven. Geloof is niet alleen historische kennis, maar verwijst naar een persoon, Christus. Geloof heeft tevens te maken met vertrouwen op Gods beloften. En geloof verenigt de gelovige met Christus.

Iemand anders sugesties, aanvullingen, definities, etc?

[mohamed 0]

Geloof is vertaald van het Hebreeuwse woord 'emuwnah' wat 1 a) fermheid en standvastigheid betekent. Van oorsprong heeft het niks van doen met het onbekende voor lief nemen.

[Ignatius Maria 0]

"Het geloof is een existentiewijze van het menselijk erzijn, die volgens het eigen - wezenlijk tot deze existentiewijze behorende - getuigenis, niet vanuit en door het erzijn uit eigen beweging getijdigd wordt, maar vanuit dat, wat in en met deze existentiewijze openbaar wordt vanuit dat wat geloofd wordt. Dat zijnde wat primair voor het geloof, en alleen daarvoor openbaar is en als openbaring het geloof allereerst tijdigt, is voor het christelijk geloof Christus, de gekruisigde god."

Aldus Heidegger.

[Thorgrem 430]

Ik heb het net de magische online 8 ball gevraagd. ( link )

En geloof het of niet, dit was het antwoord: You must believe it.

[Anomalie 0]

Een grote vraag, zonder eenduidig antwoord. Allereerst denk ik dat de definities voor geloof per gelovige verschillen, dat maakt het lastig te analyseren, maar tevens uniek en interessant.

Daarnaast denk ik dat geloof inherent is aan de mens, als noodzakelijk gevolg van het onkenbare deel van de werkelijkheid. Tussen het kenbare en niet-kenbare deel bestaat er volgens mij een dialectiek, mooi uitgedrukt in de woorden van Augustinus:

"Geloof is aannemen wat wij niet zien, en de verdienste van geloof is zien wat wij aannemen."

De grenzen van wetenschap, van wat wij weten, verschuiven dus telkens, maar de grens van het onkenbare verschuift evenredig met de toename van onze kennis. Eliphas Levi, de Franse kabbalist, verwoordde dit aldus:

"Het rijk van mysterie nu, is een veld open voor de verovering van de intelligentie. Marcheer er zo bout je wilt, nooit zul je de rijkweidte ervan verminderen; maar slechts de horizon ervan veranderen (mijn vertaling)." - De Sleutel tot de Mysteriën, 4

Hier moet ik een kanttekening plaatsen, want tot hier vermoed ik een universeel geloof, een geloof in brede zin. Maar hoogstwaarschijnlijk verschilt de algemene interpretatie van geloof tussen bv. een Hindoe en een Christen; zelfs tussen een moderne Christen en een Middeleeuwse Christen. Een inter- en intrareligieus verschil van geloofsinterpretatie dus.

Daarnaast is er een taalkwestie. Hoe moeten we het woord/de woorden die verwijzen naar 'geloof' interpreteren en hoe verhoudt het zich tot woorden zoals 'overtuiging' en 'kennis'? Net als veel andere woorden, is dit woord een knooppunt van betekenissen, een vage wolk met allerlei connotaties die zich moeilijk laat herleiden tot een inherente betekenisgever.

Kortom, er is een hermeneutisch probleem. Maar dat probleem verdwijnt schijnbaar in de individuele geloofsakt. Een persoon die in zekere zin gelooft (in brede of enge zin) wéét dat hij gelooft. Dit gezegd hebbende, kun je jezelf al afvragen in hoeverre er dan sprake is van geloof of van kennis. Kennelijk dekt de letterlijke betekenis van het Griekse 'pistis' dit.

Geloof vereist in ieder geval introspectie en een al dan niet bewuste keuze onze onwetendheid wat betreft een belangrijk deel van de werkelijkheid te accepteren, te formuleren en al dan niet uit te dragen. Weten dát we geloven is vaak makkelijker dan weten wát we geloven. Een vraag die hiermee sterk verbonden is (misschien interessant voor een ander topic) is dan: hoe komen we dan aan kennis over het absolute, dat wat wij dus niet kúnnen kennen?

Zelf ga ik uit van de dialectiek die ik zojuist beschreef: ik erken een Onkenbaar, absoluut, oneindig Beginsel, en tevens de mogelijkheid tot progressieve wetenschap. Maar dan wel een wetenschap die zowel de stoffelijke als de geestelijke natuur onderkent en onderzoekt. Naast progressieve wetenschap geloof ik ook in de progressieve openbaring van het Onkenbare van zichzelf. Dit is o.a. de reden dat ik me niet kán liëren aan een van de huidige religies, want geen ervan ís de ware, uiteindelijke religie, noch bevat zij de enige ware, uiteindelijke openbaring of kennis omtrent het Leven, daar zich dat proces van openbaring continu voltrekt.

[Aimé 0]

De Schrift vertelt ons: „Geloof is de verzekerde verwachting van dingen waarop wordt gehoopt, de duidelijke demonstratie van werkelijkheden die echter niet worden gezien†(Heb 11:1).

[Gast Anon_phpbb]

Ik denk dat je gelooft wat je voelt.

ik bedoel. Liefde kan je ook niet zien, maar je wéét dat het er is. je gelooft het, want je voelt het

zo is het ook met het geloof in Jezus!!

Geloof ik.

[Gast Anon_phpbb]

geloof is vertrouwen

[WonderfulStar 0]

goeie argumentatie joh!

[Olorin 155]

Nog even dit topic voor Carramba naar boven gehaald.

Geloof kan veel betekenen, maar christenen verstaan er iig niet onder wat Carramba er onder verstaat.

Je kunt natuurlijk heel eigenwijs dan je eigen betekenis absoluut verklaren, maar dan kun je beter tegen jezelf gaan praten.

Want in een gesprek probeer je neem ik aan ook naar de ander te luisteren, wat die persoon bedoelt. Dus, als het christendom al 2000 jaar lang wat anders verstaat onder de term 'geloof' dan jij, kun je heel eigenwijs gaan zeggen 'nee, geloof betekend zus en zo'. Je zou ook gewoon kunnen kijken naar wat je discussie partner nou bedoeld. Kortom, zoals ze in de taal filosofie zeggen 'de illocutionaire handeling'. Dus, wat bedoelt de zender nou eigenlijk met zijn woorden?

[carramba 0]

Quote:

Op vrijdag 14 november 2008 16:01:27 schreef Olorin het volgende: Nog even dit topic voor Carramba naar boven gehaald. Geloof kan veel betekenen, maar christenen verstaan er iig niet onder wat Carramba er onder verstaat. Je kunt natuurlijk heel eigenwijs dan je eigen betekenis absoluut verklaren, maar dan kun je beter tegen jezelf gaan praten. Want in een gesprek probeer je neem ik aan ook naar de ander te luisteren, wat die persoon bedoelt. Dus, als het christendom al 2000 jaar lang wat anders verstaat onder de term 'geloof' dan jij, kun je heel eigenwijs gaan zeggen 'nee, geloof betekend zus en zo'. Je zou ook gewoon kunnen kijken naar wat je discussie partner nou bedoeld. Kortom, zoals ze in de taal filosofie zeggen 'de illocutionaire handeling'. Dus, wat bedoelt de zender nou eigenlijk met zijn woorden?

Met geloven an zich heb ik totaal geen probleem. Ik geloof ook in dingen, iedereen geloofd wel ergens in.

Bijv. Ik loop op een dag door het bos en zie een BATMUTSWOUS. Ik raak hem aan en ruik zijn geur etc. Ik weet nu zeker dat Batmutswousen bestaan. Maar bewijzen kan ik het niet. Ik geloof dus zo sterk in Batmustwousen dat ik met volle overtuiging kan zeggen dat ik het zeker weet. Zoiets zal het ook werken met god en een gelovige vragen naar bewijs voor god zal niets opleveren.

Maar waar ik wel moeite mee heb is religie. De poppenkast die men om dat geloven heen bouwd en de beloften en bangmakerij.

[Machiavelli 0]

Maar die 'poppenkast' is vaak een essentieel onderdeel van het geloof.

[KeesFluitman 0]

Over wie heb je het nu dan?

[carramba 0]

Quote:

Op vrijdag 14 november 2008 18:52:44 schreef Machiavelli het volgende: Maar die 'poppenkast' is vaak een essentieel onderdeel van het geloof.

Waarom je kan toch gewoon in het bestaan van god geloven zonder dat daar een religie aan te pas komt?

[Dubito 0]

Quote:

Op vrijdag 14 november 2008 20:53:45 schreef carramba het volgende: [...]Waarom je kan toch gewoon in het bestaan van god geloven zonder dat daar een religie aan te pas komt?

niet helemaal. De god waarin geloofd wordt (door de grote religies) verschilt nu eenmaal van het spagettimonster of de kaboutertjes in die zin, dat hij of zij de gelovige allerlei leefregels en opdrachten meegeeft. En die kan je niet helemaal in je eentje uitvoeren. (ook helemaal niet leuk, mensen zijn sowieso sociale wezens) dus dat betekent: met andere mensen samen -> cultuur -> religie

[anastasia 0]

Je kunt prima geloven zonder dat er een kerk aan te pas komt, maar geloven gaat gepaard met een gerichtheid op het hervinden van de verbinding met dat waar je in gelooft, religie dus. Geloof oznder kerk, ja, geloof zonder religie nee.

[carramba 0]

Quote:

Op vrijdag 14 november 2008 21:24:56 schreef Dubito het volgende: [...] niet helemaal. De god waarin geloofd wordt (door de grote religies) verschilt nu eenmaal van het spagettimonster of de kaboutertjes in die zin, dat hij of zij de gelovige allerlei leefregels en opdrachten meegeeft.

Is dat het enige verschil? Nou daar kunnen we zo verandering in brengen hoor. Regeltjes en opdrachtjes hebben we zo bedacht.

Quote:

En die kan je niet helemaal in je eentje uitvoeren. (ook helemaal niet leuk, mensen zijn sowieso sociale wezens) dus dat betekent: met andere mensen samen -> cultuur -> religie

Nu heeft sociaal zijn niet per definitie met geloven te maken. Het is maar net waar het toeval je naartoe brengt. In een moslim familie was jij tot moslim gemaakt. Atheisten zijn ook sociaal en kunnen zonder religie. Religie is niet per se noodzakelijk.

---

Samengevoegd:

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 00:34:01 schreef anastasia het volgende: Je kunt prima geloven zonder dat er een kerk aan te pas komt, maar geloven gaat gepaard met een gerichtheid op het hervinden van de verbinding met dat waar je in gelooft, religie dus. Geloof oznder kerk, ja, geloof zonder religie nee.

Ik denk dat het de omgekeerde wereld is. Als kind heb je geen benul van nog geloof nog religie. Je leert van je omgeving wat je moet geloven en als die omgeving christelijk is dan ga je geloven wat de christenen geloven. Maar er komt een tijd dat je zelf kan beslissen waar je in wil geloven en of de juiste religie dan voorhanden is is maar de vraag.

[Machiavelli 0]

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 01:14:23 schreef carramba het volgende: Nu heeft sociaal zijn niet per definitie met geloven te maken. Het is maar net waar het toeval je naartoe brengt. In een moslim familie was jij tot moslim gemaakt. Atheisten zijn ook sociaal en kunnen zonder religie. Religie is niet per se noodzakelijk.

Lees eens goed. Hij stelt niet dat religie noodzakelijk is om sociaal te zijn. Hij stelt dat mensen sociale wezens zijn en dat er sociale aspecten aan religie zitten die het 'solo-religieus' zijn in de meeste gevallen onmogelijk of iig. erg lastig maakt. (correct me if I'm wrong, dubito)

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 01:14:23 schreef carramba het volgende: Ik denk dat het de omgekeerde wereld is. Als kind heb je geen benul van nog geloof nog religie. Je leert van je omgeving wat je moet geloven en als die omgeving christelijk is dan ga je geloven wat de christenen geloven. Maar er komt een tijd dat je zelf kan beslissen waar je in wil geloven en of de juiste religie dan voorhanden is is maar de vraag.

En weer ageer je tegen iets dat niet gezegd is.

[Clyppan 0]

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 01:14:23 schreef carramba het volgende: Nu heeft sociaal zijn niet per definitie met geloven te maken. Het is maar net waar het toeval je naartoe brengt. In een moslim familie was jij tot moslim gemaakt. Atheisten zijn ook sociaal en kunnen zonder religie. Religie is niet per se noodzakelijk.

Het gaat om de behoefte bij een groep te horen; bij atheïsten zie je soms net zo goed dat die behoefte aanwezig is. Er is bij hen ook soms een soort canonisering te bespeuren.

En wat versta je eigenlijk allemaal onder religie? Als jij en wat anderen het een beetje eens zijn over een levensbeschouwelijke visie heb je al snel een groep gevormd; hoe je vervolgens die groep kleur geeft door middel van gebruiken en rituelen.. religie is volgens mij gewoon een gigantische schaal die begint bij twee personen die hetzelfde geloof met elkaar delen in een goed gesprek en oploopt tot een wereldreligie van miljoenen aanhangers.

[carramba 0]

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 01:54:54 schreef PascalPas het volgende: [...] Het gaat om de behoefte bij een groep te horen; bij atheïsten zie je soms net zo goed dat die behoefte aanwezig is. Er is bij hen ook soms een soort canonisering te bespeuren.

Zeker is de behoefte bij atheisten ook aanwezig. Het zijn gewone dood normale mensen net als iedereen. Ze geloven alleen niet in goden. Canonisering zal er wel zijn maar volgens mij in zeer beprkte mate en in die zin te verwaarlozen.

Quote:

En wat versta je eigenlijk allemaal onder religie? Als jij en wat anderen het een beetje eens zijn over een levensbeschouwelijke visie heb je al snel een groep gevormd; hoe je vervolgens die groep kleur geeft door middel van gebruiken en rituelen.. religie is volgens mij gewoon een gigantische schaal die begint bij twee personen die hetzelfde geloof met elkaar delen in een goed gesprek en oploopt tot een wereldreligie van miljoenen aanhangers.

Ongeveer wat jij omschrijft versta ik daar ook onder. Het hoef echter niet bij 2 maar bij een persoon te beginnen die vervolgens gaat uitdragen wat denkt en aanhangers werft. Op zich ook niets mis mee maar als je met leugens en immorele methodiek aanhangers gaat werven dan ben je niet goed bezig. Daar ben ik radikaal tegen en dat zie je bij de meeste religies iets te vaak. Geloven.....is goed en in zekere zin zelf noodzakelijk. Maar religie? daar heb ik het helemaal me gehad.

[Olorin 155]

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 02:18:57 schreef carramba het volgende: Op zich ook niets mis mee maar als je met leugens en immorele methodiek aanhangers gaat werven dan ben je niet goed bezig. Daar ben ik radikaal tegen en dat zie je bij de meeste religies iets te vaak.

Beetje off-topic in mijn topic, maar afgezien daarvan:

[retorische vraag]Weet je waar jou moraal (evolutionair gezien) uit afkomstig is?

[antwoord]Op de Europees/westerse samenleving die qua moraal sterk geworteld is op de Joods-christelijke traditie.

[conclusie]Atheïsten hangen een post-christelijke moraal aan.

[carramba 0]

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 02:27:51 schreef Olorin het volgende: [...] Beetje off-topic in mijn topic, maar afgezien daarvan: [retorische vraag]Weet je waar jou moraal (evolutionair gezien) uit afkomstig is? [antwoord]Op de Europees/westerse samenleving die qua moraal sterk geworteld is op de Joods-christelijke traditie. [conclusie]Atheïsten hangen een post-christelijke moraal aan.

Fabeltje.

[Machiavelli 0]

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 02:41:36 schreef carramba het volgende: [...]Fabeltje.

Je verbaast mij elke keer weer door de uitgebreide beargumentering, onderbouwing en bronnen die jouw posts kenschetsen.

[carramba 0]

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 02:50:09 schreef Machiavelli het volgende: [...] Je verbaast mij elke keer weer door de uitgebreide beargumentering, onderbouwing en bronnen die jouw posts kenschetsen.

Hij steld de vraag. Geeft er zelf antwoord op zonder bronnen en onderbouwing. En trekt daar een conclusie uit.

En dan ben ik de gebeten hond. Nee lekker dan!!

[Olorin 155]

Quote:

Op zaterdag 15 november 2008 02:41:36 schreef carramba het volgende: [...]Fabeltje.

Oh men...

Op een retorische vraag staat het antwoord per definitie al vast voor de steller. Waarom denk je anders dat ik het een retorische vraag noem?

Fabeltje?

Leg eens uit.

Wil jij echt serieus de christelijke wortels van de samenleving ontkennen?