Verlichting en christendom

[MarinusCopy 0]

In een ander topic probeerden enige crediblers te beweren dat de verlichting een product is van het christendom. Dat is grote onzin want de kerk werkte de verlichting juist op alle fronten tegen. Even een korte bloemlezing:

Heliocentrisch zonnestelsel: tegengewerkt door de RKK en anderen.

Evolutietheorie: wordt nog steeds tegengewerkt door christenen

Mensenrechten: zijn er ondanks het christendom

(, rechten van de vrouw, vrijheid van godsdienst etc zijn geen christelijke uitvindingen Inquisitie wel)

Kruistochten: erg christelijk, maar niet verlicht

Vul het later nog wel verder aan.

Het is idioot om de verlichting als christelijk te zien. De verlichting is voor het grootste deel tegengewerkt door christenen. Dat veel christenen tegenwoordig verlichte waarden en normen hebben doet daar niets aan af.

link

lijkt me een prima beschrijving van het begrip verlichting geven

[Olorin 154]

Wat versta jij onder verlichting MarinusCopy?

[Aimé 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 12:54:40 schreef MarinusCopy het volgende: In een ander topic probeerden enige crediblers te beweren dat de verlichting een product is van het christendom. Dat is grote onzin want de kerk werkte de verlichting juist op alle fronten tegen. Even een korte bloemlezing: Heliocentrisch zonnestelsel: tegengewerkt door de RKK en anderen. Evolutietheorie: wordt nog steeds tegengewerkt door christenen Mensenrechten: zijn er ondanks het christendom (Inquisitie, rechten van de vrouw, vrijheid van godsdienst etc zijn geen christelijke uitvindingen) Kruistochten: erg christelijk, maar niet verlicht Vul het later nog wel verder aan. Het is idioot om de verlichting als christelijk te zien. De verlichting is voor het grootste deel tegengewerkt door christenen. Dat veel christenen tegenwoordig verlichte waarden en normen hebben doet daar niets aan af.

En wat heeft de verlichting bewerkt? "een wereld vol dikke duisternis".

[Annatar 0]

Admod note: Topictitel minder eenduidig gemaakt. Het punt staat ter discussie.

[MarinusCopy 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 12:56:33 schreef Gorthaur het volgende: Wat versta jij onder verlichting MarinusCopy?

heb een link in de TS bijgevoegd.

[Aimé 0]

Een franse schrijver uit die tijd Voltaire noemde de bijbel in zijn Dictionnaire philosophique, absurd en amoreel!

[MarinusCopy 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 12:57:16 schreef Aimé het volgende: [...] En wat heeft de verlichting bewerkt? "een wereld vol dikke duisternis".

Kun je dat onderbouwen? kweenie hoor maar een paar honderd jaar geleden zouden JG ook vrolijk op de brandstapel zijn geknikkerd.

[Aimé 0]

politiek en religieus gezag en traditie toentertijd plaats moesten maken voor een ‘kritische’ denkwijze waarbij alleen datgene aanvaard werd, wat met het verstand te begrijpen was .Daaruit zouden, naar men veronderstelde, kennis en geluk voor de mensheid moeten voortspruiten.

Zo nu zijn we reeds zo’n 200 – 300 jaar verder is onze wereld nu verlicht als nooit te voren?

[Annatar 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 12:59:56 schreef Aimé het volgende: Een franse schrijver uit die tijd Voltaire noemde de bijbel in zijn Dictionnaire philosophique, absurd en amoreel!

Ja dus? Je kunt niet ontkennen dat de Verlichting in een heel aantal opzichten behoorlijk heeft bijgedragen aan de maatschappij zoals die nu is. Natuurlijk mag je dat verwerpelijk vinden maar dan moet je wel met betere argumenten komen dan hetgeen je hierboven hebt gepost.

[St. Ignatius 48]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 12:54:40 schreef MarinusCopy het volgende: In een ander topic probeerden enige crediblers te beweren dat de verlichting een product is van het christendom. Dat is grote onzin want de kerk werkte de verlichting juist op alle fronten tegen.

Nou, ten overvloede maar weer eens over causaliteit:

Je zegt de kerk werkte de verlichting tegen. Om iets tegen te werken moet er iets bestaan wat tegengewerkt kan worden. Dus de verlichting was er voordat het werd tegengewerkt blijkbaar. Los van of dat waar is of niet... Maar waar kwam die verlichting dan vandaan? Kwam die uit de lucht vallen?

[Aimé 0]

Leven we nu in een verlichte wereld?

---

Samengevoegd:

[Annatar 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 13:03:22 schreef Aimé het volgende: Leven we nu in een verlichte wereld?

Dit topic gaat niet over de vraag of de Verlichting positief of negatief was maar over de vraag wat de rol van de christelijke religie erin was. Jouw vragen zijn dus een beetje offtopic.

[MarinusCopy 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 13:01:36 schreef St. Ignatius het volgende: [...] Nou, ten overvloede maar weer eens over causaliteit: Je zegt de kerk werkte de verlichting tegen. Om iets tegen te werken moet er iets bestaan wat tegengewerkt kan worden. Dus de verlichting was er voordat het werd tegengewerkt blijkbaar. Los van of dat waar is of niet... Maar waar kwam die verlichting dan vandaan? Kwam die uit de lucht vallen?

De verlichting is moeilijk precies te omschrijven, maar het was een periode in de europese geschiedenis waarin mensen hun hersens gingen gebruiken om filosofische en wetenschappelijke problemen te benaderen. Dat veel van de bevindingen lijnrecht tegenover het christendom stonden leidde tot flinke botsingen. Maar goed de verlichting won en het christendom hobbelde er vrolijk achteraan zich aldoor aanpassend aan de verlichting.

Dat veel christenen de verlichting een handje hebben geholpen maakt het geen christelijke uitvinding trouwens.

PS over het algemeen word de Franse Revolutie als het einde gezien. Ikzelf houd het liever op de evolutietheorie omdat dit een scchepper overbodig maakte.

[Annatar 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 13:12:21 schreef MarinusCopy het volgende: [...] De verlichting is moeilijk precies te omschrijven, maar het was een periode in de europese geschiedenis waarin mensen hun hersens gingen gebruiken om filosofische en wetenschappelijke problemen te benaderen. Dat veel van de bevindingen lijnrecht tegenover het christendom stonden leidde tot flinke botsingen. Maar goed de verlichting won en het christendom hobbelde er vrolijk achteraan zich aldoor aanpassend aan de verlichting.

Nou nee. Je kunt de Verlichting prima omschrijven als een periode in de Westerse geschiedenis waarin men in bepaalde kringen ging streven naar de hantering van de ratio als fundamentele autoriteit. Jouw beschrijving is veel te breed.

Quote:

PS over het algemeen word de Franse Revolutie als het einde gezien. Ikzelf houd het liever op de evolutietheorie omdat dit een scchepper overbodig maakte.

Ook die opmerking raakt kant noch wal. De evolutietheorie geeft geen antwoorden over de eerste oorzaak van het leven. Er past dus prima een Schepper in.

[MarinusCopy 0]

hum ik moet de topicstart mischien herschrijven. De verlichting is niet genoeg: de huidige westerse samenleving is in zijn geheel geen christelijk product. De middeleeuwen waren een christelijk product en dankzij onder andere de verlichting zijn we tot het huidige niveau gekomen. Maar goed dit topic is nu al zinkende vrees ik. Mijn fout...

[Annatar 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 13:20:04 schreef MarinusCopy het volgende: hum ik moet de topicstart mischien herschrijven. De verlichting is niet genoeg: de huidige westerse samenleving is in zijn geheel geen christelijk product. De middeleeuwen waren een christelijk product en dankzij onder andere de verlichting zijn we tot het huidige niveau gekomen

Dan kan je beter gewoon een nieuw topic starten anders wordt het hier niets meer. Daarbij lijkt die stelling me nauwelijks te verdedigen maar je mag het natuurlijk proberen.

[Olorin 154]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 12:59:30 schreef MarinusCopy het volgende: heb een link in de TS bijgevoegd.

Ik vind die site niet echt een werkbare definitie eerlijk gezegd. Dat is een wat algemene globale beschrijving van wat gebeurtenissen die plaats vonden en nog erg algemeen gehouden zonder een concrete stellingname.

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 12:54:40 schreef MarinusCopy het volgende: In een ander topic probeerden enige crediblers te beweren dat de verlichting een product is van het christendom. Dat is grote onzin want de kerk werkte de verlichting juist op alle fronten tegen. Even een korte bloemlezing:

Om te citeren van je eigen webpagina:

Quote:

Waardoor de verlichting precies ontstond, is moeilijk aan te geven, maar duidelijk is dat zowel de renaissance als de reformatie er invloed op hebben gehad.

Ter verduidelijking en ter verkoming van achterhaalde misvattingen: De renaissance was een christelijke samenleving. Je pagina spreekt je op dit punt dus tegen.

Quote:

Heliocentrisch zonnestelsel: tegengewerkt door de RKK en anderen.

Als je dat in de lijn van de verlichting zou moeten stellen, dan moet je aantonen dat pas sinds de verlichting dit pas acceptatie ontving.

Tevens een intressante noemenswaardigheid: Galileo was nota bene zelf christen.

De wetenschappelijke revolutie vond trouwens voor de verlichting plaats. En daarvoor, in de middeleeuwen, kwam de wetenschap dankzij het christendom op. Universiteiten hebben zelfs dankzij de paus hun relatieve onafhankelijkheid gekregen.

Quote:

Evolutietheorie: wordt nog steeds tegengewerkt door christenen

En door een andere christenen weer niet.

Quote:

Mensenrechten: zijn er ondanks het christendom (, rechten van de vrouw, vrijheid van godsdienst etc zijn geen christelijke uitvindingen Inquisitie wel)

De Franse terreur vind ik anders ook geen toonbeeld van die zaken.

Quote:

Kruistochten: erg christelijk, maar niet verlicht

En in het vroege christendom werd er gezeurd over dat christenen zo pacifistisch waren. Kruistochten zijn niet christelijk. Je moet wel onderscheid maken tussen de religie en haar volgelingen, anders maak ik er ook van 'massa slachting is iets verlichts (De terreur). Ik kan die gebeurtenissen zo voor je verklaren als je wilt, zonder een religieus motief.

[St. Ignatius 48]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 13:21:31 schreef Tom het volgende: [...]Dan kan je beter gewoon een nieuw topic starten anders wordt het hier niets meer. Daarbij lijkt die stelling me nauwelijks te verdedigen maar je mag het natuurlijk proberen.

Mjah, hij kan het proberen. Zelfs de zwaar atheistische hoogleraar filosofie Herman Philipse onderkent de essentiele invloed van het christendom op onze beschaving. Maar als MC betere argumenten heeft dan Philipse, dan lees ik dat graag in dit of een ander topic...

[MarinusCopy 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 13:21:31 schreef Tom het volgende: [...]Dan kan je beter gewoon een nieuw topic starten anders wordt het hier niets meer. Daarbij lijkt die stelling me nauwelijks te verdedigen maar je mag het natuurlijk proberen.

Ja ik had het ook door; hum volgende keer maar met de feiten op een rijtje doen dan maar. Een atheist die domme dingen zegt over de Verlichting

Maar goed ik word ook vrij pissig als christenen westerse verworvenheden als: de mensenrechten, wetenschap en zo kapen en ze christelijk noemen.

[Zion13 0]

Quote:

"Gorthaur" schreef het volgende: Ter verduidelijking en ter verkoming van achterhaalde misvattingen: De renaissance was een christelijke samenleving.

Het was voornamelijk christelijk, omdat het eeuwen invloeden had gehad. De samenleving kwam echter los van de traditionele dogma's van de Kerk door o.a. oud-Griekse invloeden. Dit heeft op den duur geleid tot secularisatie van Europa.

Quote:

"Gorthaur" schreef het volgende: Tevens een intressante noemenswaardigheid: Galileo was nota bene zelf christen.

Het grootste gedeelte van de bevolking was 'christen'. Maar dan hangt het er maar net vanaf wat een christen is. Iemand die is opgevoed met de kerkelijke leer of iemand die zijn leven in wilt zetten voor de christelijke overtuiging?

[MarinusCopy 0]

Ja allen ik weet het; topic is redeloos verloren: Cristenen 1-MC 0.

Ik ga mijn wonden likken, hergroeperen en dan maak ik gehakt van het christendom.

[Olorin 154]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 13:30:41 schreef Zion13 het volgende: Het was voornamelijk christelijk, omdat het eeuwen invloeden had gehad. De samenleving kwam echter los van de traditionele dogma's van de Kerk door o.a. oud-Griekse invloeden. Dit heeft op den duur geleid tot secularisatie van Europa.

Die secularisering was relatief, niet absoluut.

Die zit hem meer in dat bijvoorbeeld eerst bijna 100% van de kunst religieuze thema's had maar toen nog bijvoorbeeld 90%. (Fictieve getallen, maar als je er om staat te springen kan ik de echte getallen wel voor je opzoeken hoor. Punt is dat de secularisering relatief is. En secularising trouwens ook niet staat voor een onchristelijking, want het waren niet "10"% seculiere schilders, maar het waren schilders die naast hun religieuze werk, ook seculiere kunst begonnen te maken.)

Quote:

Het grootste gedeelte van de bevolking was 'christen'. Maar dan hangt het er maar net vanaf wat een christen is. Iemand die is opgevoed met de kerkelijke leer of iemand die zijn leven in wilt zetten voor de christelijke overtuiging?

Alle twee lijkt me mogelijk. In at least de middeleeuwen was de natuurwetenschap een middel om over Gods schepping te leren. Wetenschappers/docenten waren 'clerici'. De hele wetenschapsbeoefening zat ingebed in het godsdienstige.

Een citaat van Galileo: 'Ik voel me niet verplicht te geloven dat dezelfde God die ons heeft geschapen met verstand, rede en intellect, ook heeft bedoeld om af te zien van het gebruik ervan.'

[Zion13 0]

De secularising is een proces die nog steeds bezig is. Inderdaad begon dat met de introductie van buitenchristelijke thema's. En ik snap prima dat de wetenschap vroeger 'deel' was van het christendom, want Europa was nou eenmaal nog 'christelijk'.

[LodewijkNapoleon 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 12:54:40 schreef MarinusCopy het volgende: Heliocentrisch zonnestelsel: tegengewerkt door de RKK en anderen.

Je draagt nogal wat meta onderwerpen aan, dus op dit punt even een simpele knip & plak .

Algemeen wordt aangenomen dat de Rooms-katholieke Kerk Galileo vervolgden voor het uitdragen van geocentrische visie (aarde in het centrum) op het zonnestelsel ten gunste van de heliocentrische visie (zon in het centrum).

Antiwetenschappelijk?

De Kerk is niet antiwetenschappelijk. Ze heeft eeuwenlang wetenschappelijke inspanningen gesteund. In de tijd van Galileo bevonden zich in Rome onder de Jezuïeten gerespecteerde wetenschappers en astronomen. Hierbij komt dat vele vooraanstaande wetenschappers werden aangemoedigd en financieel ondersteund door de Kerk en individuele kerkelijke functionarissen. Veel wetenschappelijke ontdekkingen werden geboekt door geestelijken of als resultaat van financiering door de Kerk.

Nicolaus Copernicus (1473-1543) droeg zijn beroemdste werk, de revolutionibus orbium coelestium (over de omwenteling van hemellichamen), waarin hij een excellent verslag gaf over de heliocentriciteit, op aan paus Paulus III. Copernicus vertrouwde zijn werk toe aan Andreas Osiander, een Lutherse geestelijke die wist dat de protestantse reactie hierop afwijzend zou zijn, omdat Martin Luther deze nieuwe zienswijze zou hebben veroordeeld en dat, als gevolg hiervan, ook het boek zou worden veroordeeld. Osiander schreef een voorwoord voor het boek, waarin het heliocentrisme werd geëtaleerd als slechts een theorie wat de beweging van de planeten eenvoudiger verklaarde dan het geocentrisme – iets wat Copernicus niet bedoelde.

Tien jaar eerder dan Galileo, publiceerde Johannes Kepler (1561-1630) een heliocentristisch werk dat voortbouwde op het werk van Copernicus. Het gevolg was dat ook Kepler, vanwege zijn heliocentrische visie, tegenstand ondervond van zijn protestantse geloofsgenoten. Daarentegen werden zijn ontdekkingen verwelkomd door de sommige Jezuïeten die bekend waren voor hun wetenschappelijke prestaties.

Vastklampen aan traditie?

Antikatholieken verwijzen vaak naar de Galileo-zaak als een voorbeeld voor de Kerk die weigert om een ouderwetse of onjuiste leer op te geven en zicht vast te klampen aan een “traditie.†Zij realiseren zich niet dat de rechters die oordeelden over de Galileo’s zaak niet enige mensen waren die vasthielden aan de geocentrische visie van het universum. Het was een onder de wetenschappers van die tijd een algemeen aanvaarde zienswijze.

Eeuwen eerder had Aristoteles de heliocentriciteit weerlegd. In Galileo’s tijd onderschreef nagenoeg elke vooraanstaande denker de geocentrische visie. Copernicus zag een zekere tijd af van publicatie van zijn visie, niet uit angst voor de censuur van de Kerk, maar uit angst voor de hoon en spot van zijn collega’s.

Veel mensen geloven ten onrechte dat Galileo het heliocentrisme aantoonde en bewees. Hij kon echter niet het belangrijkste argument tegen het heliocentrisme, dat Aristoteles bijna 2000 jaar eerder had genoemd, weerleggen. Als het heliocentrisme waar zou zijn, dan zou er een waarneembare parallaxverschuiving zichtbaar moeten zijn van de positie van de sterren als de aarde zich om de zon beweegt. Echter gezien de stand der technologie in de tijd van Galileo konden hoe dan ook een parallaxverschuiving worden waargenomen. Vanwege de enorme afstand van de sterren ten opzichte van de aarde was er in Galileo’s tijd veel gevoeliger meetapparatuur nodig om deze verschuivingen aan te tonen. Tot dan wezen de in die tijd beschikbare meetgegevens op een gefixeerde positie van de sterren ten opzichte van de aarde en dat dus de aarde en sterren zich niet in de ruimte bewogen – alleen de zon, maan en andere planeten bewogen.

Dus Galileo was niet in staat om zijn, naar de in die tijd geldende wetenschappelijke maatstaven volgens Aristoteles, theorie te bewijzen. In zijn brief aan de groothertogin Christina en andere documenten, beweerde Galileo dat de theorie volgens Copernicus de “logische bewijzen†bevatte die volgens de aristoteliaanse wetenschap nodig waren, maar velen wisten dat deze bewijzen niet konden worden gegeven. De meeste astronomen in die tijd waren niet overtuigd van de grote afstand van de sterren die nodig is in theorie van Copernicus ter verklaring van de afwezigheid van een waarneembare parallaxverschuiving van de sterren. Dit is een van de belangrijkste redenen waarom de gerespecteerde astronoom Tycho Brahe weigerde om de theorie van Copernicus volledig te accepteren.

Galileo had veiligheidshalve heliocentriciteit als een theorie kunnen voorstellen dat de beweging van de planeten verklaarde. Zijn problemen begonnen pas toen hij deze wetenschappelijke theorie als waarheid verklaarde, ofschoon er in die tijd nog geen sluitend bewijs was verkregen. Galileo zou ook niet in zulke grote problemen zijn gekomen als hij zich beperkt zou hebben tot de wetenschap en zich niet op het terrein van de theologie zou hebben begeven. Maar, ondanks waarschuwingen van zijn vrienden, stond hij erop om het debat met theologische argumenten voort te zetten.

In 1614 voelde Galileo zich geroepen om beschuldigingen te ontkrachten, dat deze ‘nieuwe wetenschap’ tegenstrijdig was ten opzichte van bepaalde passages in de Heilige Schrift. Zijn tegenstanders verwezen bijvoorbeeld naar de bijbelpassages zoals “En de zon stond stil en de maan bleef staan ...†(Jozua 10:13). Dit is niet een alleenstaand voorkomen. In de Psalmen 93 en 104 en in Ecclasiastes 1:5 wordt ook gesproken over de beweging van hemellichamen en aardse stabiliteit. De letterlijke betekenis van deze passages zou moeten worden opgegeven als de heliocentristische visie zou worden geaccepteerd. Nochtans zou dit niet tot een probleem hoeven te leiden. Of zoals Augustinus zei, “Men leest niet in het evangelie dat de Heer heeft gezegd: ‘Ik zal u de Parakleet sturen die u zal onderwijzen over het pad van de maan en de zon.’ Hij wil hen tot christenen maken, geen wiskundigen.†Conform het voorbeeld dat Augustinus gaf, drong Galileo erop aan om de bijbelse teksten niet te letterlijk te interpreteren.

Helaas zijn er gedurende de gehele geschiedenis van het christendom mensen die er op staan dat, in tegenstelling van wat de bedoeling is, de bijbel letterlijk moet worden gelezen. Zij weigeren te aanvaarden dat er in de Heilige Schrift voorbeelden staan die als ‘fenomenologische taal’ worden aangeduid – de taal van de verschijnselen. Net zoals we in het dagelijkse spraakgebruik, net zoals onze voorouders in de oudheid, spreken over een rijzende zon en een zonsondergang die het begin en einde van de dag markeren, in plaats een om z’n as draaiende aarde. Vanuit het aardse perspectief lijkt het erop dat de zon opgaat en het er evenzo op lijkt dat de zon ondergaat en de aarde onbeweeglijk lijkt. Als we de dingen beschrijven zoals het zich voordoet, gebruiken we fenomenologische taal.

Het gebruik van fenomenologische taal met betrekking tot de beweging van de hemellichamen en de immobiliteit van de aarde is voor in deze tijd begrijpelijk, zoals dat vele eeuwen geleden niet zo vanzelfsprekend was. Bijbelwetenschappers waren in het verleden genegen om een letterlijke of een fenomenologische interpretatie van bijbelteksten in overweging te nemen. Zij waren echter niet genegen om de aanwijzingen van een niet-bijbelwetenschapper, zoals Galileo, over de wijze van interpreteren van de heilige teksten te aanvaarden.

In die periode was de eigen interpretatie van de Schrift een gevoelig onderwerp. Aan het begin van de 17de eeuw had de Kerk net de Reformatie meegemaakt en een van de belangrijkste geschilpunten met de protestanten ging over de individuele interpretatie van de Bijbel.

De theologen waren niet bereid om de heliocentrische theorie, gebaseerd op de interpretatie van een leek, te accepteren. Nochtans stond Galileo erop om het debat op theologisch terrein te voeren. Er bestaat nauwelijks twijfel over de vraag of deze zaak zo zou zijn geëscaleerd, als Galileo binnen de grenzen van de astronomie (bijvoorbeeld het voorspelen van de baan van hemellichamen) zou zijn gebleven en niet de natuurkundige waarheid zou hebben geclaimd voor de heliocentrische theorie. Per slot van rekening had hij de zijn theorie nog niet sluitend kunnen bewijzen.

Galileo ‘confronteert’ Rome

Galileo kwam naar Rome om paus Paulus V (1605 – 1621) te ontmoeten. De paus, wars voor controverse, droeg de zaak over aan het Heilig Office die in 1616 de theorie van Galileo veroordeelde. Een tijdje bleef het rustig, totdat Galileo opnieuw een openlijke krachtmeting aanging.

Op verzoek van Galileo, verleende kardinaal Robert Bellarmine, een jezuïet – een van de in die tijd belangrijkste katholieke theologen – toestemming dat hem, ofschoon het hem verbood om de heliocentriciteitstheorie aan te hangen of te verdedigen, in staat stelde de theorie te veronderstellen.Toen Galileo de nieuwe paus, Urbanus VIII (zie afbeelding), in 1623 ontmoette, ontving hij van hem toestemming van zijn oude vriend om een werk te schrijven over het heliocentrisme. De nieuwe pontifex waarschuwde hem echter om deze nieuwe theorie niet te verdedigen, maar om alleen de argumenten voor en tegen te presenteren.

Toen Galileo zijn werk Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo, tolomaico e copernicano (zie afbeelding) schreef, gebruikte hij een argument dat de paus hem had gegeven en liet dat zeggen door een van de figuranten in zijn boek, Simplicio. Galileo dreef, wellicht onbedoeld, spot met de paus, iets wat alleen maar tot desastreuze gevolgen kon leiden. Paus Urbanes voelde zich belachelijk gemaakt en kon niet geloven dat zijn vriend hem publiekelijk te kijken had gezet. Galileo had juist die persoon belachelijk gemaakt die hij nodig had als weldoener. Hij vervreemde zich hiermee ook met zijn sinds lange tijd aanhangers, de Jezuïeten, door een van hun astronomen aan te vallen. Het resultaat was het beruchte proces, wat tot op heden nog steeds wordt beschouwd als definitieve scheiding van wetenschap en religie.

Gemarteld voor zijn geloof?

Tenslotte herriep Galileo zijn heliocentrische leer, maar dat gebeurde niet – zoals algemeen werd aangenomen – als gevolg van martelingen, noch na een wrede gevangenschap. Galileo werd in werkelijkheid verbazingwekkend goed behandeld.

Zoals de historicus Giorgio de Santillana, die niet bepaald een bewonderaar is van de Rooms-katholieke Kerk, opmerkte, “we kunnen niet anders dan de voorzichtigheid en de legale scrupules van de Romeinse autoriteiten bewonderen.†Galileo werd elk mogelijk comfort geboden om zijn huisarrest dragelijk te maken.

Galileo’s vriend Nicolini, de Toscaanse ambassadeur in het Vaticaan, zond regelmatig rapporten over Romeinse aangelegenheden naar het hof in Toscane. Veel van zijn brieven handelden over de controverse over Galileo.

Nicolini beschreef de omstandigheden van Galileo’s “gevangenschap†toen hij rapporteerde aan de groothertog van Toscane: “De paus verteld mij dat hij Galileo een nog nooit aan een ander verleende gunst had gegeven†(13 februari 1633); “... heeft een bediende en elk mogelijk comfort†(16 april); en “over de persoon Galileo, hij zou enige tijd gevangen moeten worden gehouden omdat hij zijn opdracht van 1616 had genegeerd, maar de paus zegt dat na de publicatie van het vonnis hij met mij zal overleggen wat hij kan doen om hem zo min mogelijk te laten lijden (18 juni).

Als Galileo zou zijn gemarteld, dan zou Nicolini de groothertog daarover hebben bericht. Ofschoon martelwerktuigen aanwezig kunnen zijn geweest gedurende de ontkenningen van Galileo – zoals te doen gebruikelijk in die tijd – zijn deze met zekerheid niet gebruikt.

De getuigenverslagen bewijzen dat Galileo niet mocht worden gemarteld, omdat de regelgeving vastgelegd in de Handleiding voor Inquisiteurs dat verbood (Nicholas Eymeric, 1595). Dit was de officiële handleiding van het Heilig Office, het kerkelijke orgaan dat zich met dergelijke zaken bezig hield en wat zeer precies werd gevolgd.

Zoals de beroemde wetenschapper en filosoof Alfred North Whitehead opmerkte, in een tijdperk waarin een groot aantal “heksen†onderworpen werd aan martelingen en executie door de protestanten in New England, “het ergste wat de wetenschapper overkwam was dat Galileo moest lijden onder een eerbare gevangenschap en een milde terechtwijzing.†En dan nog erkend de Rooms-katholieke Kerk van tegenwoordig dat de veroordeling van Galileo fout was. Het Vaticaan heeft zelfs twee postzegels uitgegeven als een blijk van spijt voor zijn onjuiste behandeling.

Onfeilbaarheid

Ofschoon drie van de tien kardinalen die Galileo berechtten weigerden om het vonnis te ondertekenen, werden zijn werken uiteindelijk veroordeeld. Antikatholieken gebruiken deze veroordeling en de rehabilitatie van Galileo als bewijs voor de onjuistheid van de doctrine van pauselijke onfeilbaarheid. Maar dit is echter een onjuist uitgangspunt, omdat de paus nooit heeft geprobeerd om een onfeilbare uitspraak te doen met betrekking tot de zienswijzen van Galileo.

De Kerk heeft nooit beweerd dat gewone tribunalen, zoals het tribunaal waarin Galileo werd veroordeeld, onfeilbaar waren. Kerkelijke tribunalen hebben slechts een disciplinaire en juridische autoriteit. Noch het tribunaal, noch hun besluiten zijn onfeilbaar.

Geen enkele oecumenische vergadering over de zaak Galileo werd bijeen geroepen en de paus stond niet in het middelpunt van de discussies die werden afgehandeld door het Heilig Office. Toen het Heilig Office haar werk afrondde, ratificeerde Urbanus VIII het vonnis, maar deed geen pogingen om dit vonnis als onfeilbaar aan te merken.

Voordat een paus een onfeilbare uitspraak kan doen, moet worden voldaan aan drie voorwaarden. (1) Hij moet spreken vanuit zijn officiële functie als de opvolger van Petrus. (2) Hij moet een uitspraak doen over geloofszaken of de moraal. (3) Hij moet plechtig verklaren dat de doctrine door alle gelovigen moet worden aanvaard.

In het geval van Galileo werd in elk geval zeker niet voldaan aan de tweede en derde voorwaarde, mogelijk zelfs niet aan de eerste. De katholieke leer heeft nooit beweerd dat louter de pauselijke ratificatie van een vonnis van een tribunaal een uiting is van onfeilbaarheid. Het is beslist onjuist om te beweren dat de Katholieke Kerk onfeilbaarheid heeft gedefinieerd als een wetenschappelijke theorie, dat uiteindelijk onjuist blijkt te zijn. Het enige dat kan worden gezegd is dat de Kerk in Galileo’s tijd een feilbare disciplinaire uitspraak heeft gedaan over een wetenschapper die voorstander was van een nieuwe en nog niet bewezen theorie en van de Kerk verlangde haar uitleg van de Heilige Schrift te herzien zodat deze aansluit bij deze nieuwe theorie.

Het is een goede zaak dat de Kerk zich niet haastte om Galileo’s zienswijze te omarmen, omdat uiteindelijk bleek dat zijn theorie niet helemaal juist was. Galileo geloofde dat de zon niet alleen het vaste middelpunt van het zonnestelsel was, maar ook het middelpunt van het universum. Tegenwoordig weten we dat de zon niet het centrum is van het universum en dat het beweegt – het draait simpelweg eerder om het middelpunt van het sterrenstelsel dan de aarde.

Zoals recent wetenschappelijk onderzoek aantoont, hebben zowel Galileo als zijn opponenten gedeeltelijk gelijk en gedeeltelijk ongelijk. Galileo had gelijk met zijn bewering dat de aarde beweegt en had ongelijk met zijn bewering dat zon zich niet in de ruimte verplaatst. Zijn tegenstanders hadden gelijk dat de zon zicht beweegt en hadden ongelijk in hun bewering dat de aarde zich niet verplaatst.

Zou de Rooms-katholieke Kerk zich gehaast hebben om de zienswijze van Galileo te erkennen – en er waren velen binnen de Kerk die hiervoor veel voelden – dan het de Kerk datgene omhelsd wat de moderne wetenschap had afgewezen.

bron

Quote:

Evolutietheorie: wordt nog steeds tegengewerkt door christenen

Voor het overgrote deel van het Christendom (katholieken & orthodoxie, dat is tweederde deel) is evolutie geen wezenlijk probleem. Het probleem ligt 'm in de religieusisering (is dat een woord?) van de evolutietheorie door sommige militante atheisten.

Quote:

Mensenrechten: zijn er ondanks het christendom

Mensenrechten zijn een nogal vaag en zéér veranderlijk begrip, ik meen dat men al aan de 5e generatie mensenrechten toe is. Veel van deze rechten kennen trouwens hun oorsprong in het Christendom.

Quote:

rechten van de vrouw, vrijheid van godsdienst etc zijn geen christelijke uitvindingen Inquisitie wel)

Juist het Christendom heeft zijn plaats indertijd verworven in de wereld van de Oudheid omdat het vrouwen als gelijkwaardig behandelde (zie daarvoor: The rise of Christianity van Rodney Stark). En de Inquisitie? Het is moeilijk te beoordelen of het in die tijd, in die omstandigheden nu een geoorloofd middel was, daar kun je nog een heel historisch debat over houden. Maar je kunt bijvoorbeeld de ca. 3000 doodvonnissen van de Spaanse Inquisitie in haar zoveelhonderjarige bestaan toch niet serieus vergelijken met bijvoorbeeld het schrikbewind van de Terreur in Franrijk, (direct gevolg van de Verlichting) of de KGB praktijken in het Oostblok? (Communisme is waarschijnlijk de uiterste vervolmaking geweest van de Verlichting in mijn ogen).

Juist het controleren van de samenleving en haar inwoners is een element dat je bij Verlichtingsdenkers steeds weer terug ziet komen. Je zou eens wat van Michel Foucault hierover moeten lezen, dat was toch allesbehalve een Christen.

Iets wat héél illustratief de Verlichting in een notedop weergeeft, het Panopticon van utilist-bij-uitstek Jeremy Bentham:

bron

Quote:

Kruistochten: erg christelijk, maar niet verlicht

De Kruistochten waren een late en beperkte reactie op de veroveringsdrift van de Islamieten. Maar ook weer onvergelijkbaar met Verlichtingsuitingen zoals de Franse revolutie die aan andere landen werd opgedrongen, de communistische staatsgrepen of bijvoorbeeld het kolonialisme, dat weliswaar met een klein Christelijk sausje werd overgoten, maar in feite ook gevolg was van het Verlichtingsdenken.

Quote:

Het is idioot om de verlichting als christelijk te zien.

Dat ben ik dan wel weer met je eens. Veel zaken in de Verlichting kennen een Christelijke oorsprong, maar zijn zo verdraaid dat het nauwelijks nog Christelijk te noemen is.

[LodewijkNapoleon 0]

Quote:

Op zaterdag 05 januari 2008 13:57:32 schreef Zion13 het volgende: De secularising is een proces die nog steeds bezig is.

Weet ik niet, afhankelijk va wat je standaarden zijn kun je beargumenteren dat het gestopt is, of zelfs nooit heeft plaatsgevonden. Best een doordenkonderwerp trouwens...