Is jehova de echte naam van God?

[Lid- Kerk Van God 0]

Twee maanden geleden stonden er leden van de getuigen jehovas voor mijn deur.

Ik had een gesprek over geloof met hun en vergeleek een beetje hun visie van geloof met de mijne.

Wat mij opviel was dat in hun Bijbel de naam jehova stond en in die van mij geen enkele keer.

Hoe komt dat, gebruiken de getuigen jehovas een andere Bijbel en hoe komen ze bij de naam?

Ik had hun gevraagd of ze nog eens wouden langs komen om er verder over te discuseieren, heb hun zelf mijn nr. gegeven, maar spijtig genoeg niks meer van gehoord. Ik kan deze vragen natuurlijk allemaal opzoeken op internet, maar misschien zitten er leden op deze forum en kunnen ze mij rechtstreeks antwoord geven. Ik ken wel de naam YHWH (Yod-Heh-Vav-Heh).

[Thorgrem 430]

Die naam is een afgeleiden van JHWH. Dat het vervolgens Jehova zou moeten zijn, daarover verschillen de meningen. Dat ze vervolgens overal die naam in hun WTG vertaling hebben geplakt is simpelweg een kwestie van creatief knippen en plakken. Er is geen enkele geschiedkundige aanwijzing (laat staan bewijs) dat op de plaatsen waar nu God staat in de bijbel eerder de daadwerkelijke naam van God stond. Iets wat het WTG wel beweert.

[Lid- Kerk Van God 0]

Die naam is een afgeleiden van JHWH. Dat het vervolgens Jehova zou moeten zijn, daarover verschillen de meningen. Dat ze vervolgens overal die naam in hun WTG vertaling hebben geplakt is simpelweg een kwestie van creatief knippen en plakken. Er is geen enkele geschiedkundige aanwijzing (laat staan bewijs) dat op de plaatsen waar nu God staat in de bijbel eerder de daadwerkelijke naam van God stond. Iets wat het WTG wel beweert.

Ze hebben dan in feite hun eigen versie van de Bijbel. Zijn er dan nog andere dingen in hun Bijbel die verandert werden, of gaat het hier alleen maar om een naam?

[Hitchens 134]

Die naam is een afgeleiden van JHWH. Dat het vervolgens Jehova zou moeten zijn, daarover verschillen de meningen. Dat ze vervolgens overal die naam in hun WTG vertaling hebben geplakt is simpelweg een kwestie van creatief knippen en plakken. Er is geen enkele geschiedkundige aanwijzing (laat staan bewijs) dat op de plaatsen waar nu God staat in de bijbel eerder de daadwerkelijke naam van God stond. Iets wat het WTG wel beweert.

Ze hebben dan in feite hun eigen versie van de Bijbel. Zijn er dan nog andere dingen in hun Bijbel die verandert werden, of gaat het hier alleen maar om een naam?

Ja, ze hebben de Bijbel vertaald zodat die overeenkomt met de eigen doctrines. Het vertaalcomité wenste anoniem te blijven, maar bleek te bestaan uit ongeschoolde vertalers.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwe-Wereldvertaling_van_de_Heilige_Schrift

[Lid- Kerk Van God 0]

Die naam is een afgeleiden van JHWH. Dat het vervolgens Jehova zou moeten zijn, daarover verschillen de meningen. Dat ze vervolgens overal die naam in hun WTG vertaling hebben geplakt is simpelweg een kwestie van creatief knippen en plakken. Er is geen enkele geschiedkundige aanwijzing (laat staan bewijs) dat op de plaatsen waar nu God staat in de bijbel eerder de daadwerkelijke naam van God stond. Iets wat het WTG wel beweert.

Ze hebben dan in feite hun eigen versie van de Bijbel. Zijn er dan nog andere dingen in hun Bijbel die verandert werden, of gaat het hier alleen maar om een naam?

Ja, ze hebben de Bijbel vertaald zodat die overeenkomt met de eigen doctrines. Het vertaalcomité wenste anoniem te blijven, maar bleek te bestaan uit ongeschoolde vertalers.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwe-Wereldvertaling_van_de_Heilige_Schrift

Zijn hun leden hiervan dan niet op de hoogte? Misschien hebben ze mij daarom niet meer terug gecontacteerd, misschien had ik wat te veel vragen aan hun gesteld en hebben ze gemerkt dat zo iemand niet geschikt zal zijn voor hun gemeente??? God zei dank voor de link. Een oplage van ruim 208 miljoen exemplaren verkocht van hun eigen bijbel. Zal nogal flink wat geld hebben opgebracht of geven ze die gratis weg?

[Hitchens 134]

Ze hebben dan in feite hun eigen versie van de Bijbel. Zijn er dan nog andere dingen in hun Bijbel die verandert werden, of gaat het hier alleen maar om een naam?

Ja, ze hebben de Bijbel vertaald zodat die overeenkomt met de eigen doctrines. Het vertaalcomité wenste anoniem te blijven, maar bleek te bestaan uit ongeschoolde vertalers.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwe-Wereldvertaling_van_de_Heilige_Schrift

Zijn hun leden hiervan dan niet op de hoogte? Misschien hebben ze mij daarom niet meer terug gecontacteerd, misschien had ik wat te veel vragen aan hun gesteld en hebben ze gemerkt dat zo iemand niet geschikt zal zijn voor hun gemeente???

De leden zijn over het algemeen niet op de hoogte van zaken rondom de vertaling. Dat wordt achter gesloten deuren gehouden door het Besturend Lichaam. Wat ik ervan weet is dat als er teveel vragen worden gesteld aan de deur, er later een 'hoger geplaatste' Jehovahs Getuige terugkomt met meer Bijbelkennis die beter met kritische vragen kan omgaan. Dus misschien kun je binnenkort nog een extra bezoekje verwachten

[Lid- Kerk Van God 0]

Ja, ze hebben de Bijbel vertaald zodat die overeenkomt met de eigen doctrines. Het vertaalcomité wenste anoniem te blijven, maar bleek te bestaan uit ongeschoolde vertalers.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwe-Wereldvertaling_van_de_Heilige_Schrift

Zijn hun leden hiervan dan niet op de hoogte? Misschien hebben ze mij daarom niet meer terug gecontacteerd, misschien had ik wat te veel vragen aan hun gesteld en hebben ze gemerkt dat zo iemand niet geschikt zal zijn voor hun gemeente???

De leden zijn over het algemeen niet op de hoogte van zaken rondom de vertaling. Dat wordt achter gesloten deuren gehouden door het Besturend Lichaam. Wat ik ervan weet is dat als er teveel vragen worden gesteld aan de deur, er later een 'hoger geplaatste' Jehovahs Getuige terugkomt met meer Bijbelkennis die beter met kritische vragen kan omgaan. Dus misschien kun je binnenkort nog een extra bezoekje verwachten

Dan wordt het tijd dat ik mij is verdiep in de jehovas. In wat geloven ze zoal???

[Robert Frans 1.653]

Op hun website, www.jw.org, met name onder het kopje Over ons/Veelgestelde vragen, kun je vrijwel alle belangrijke standpunten en leerstellingen vinden.

Je krijgt dan ook meteen inzicht in hoe zij schrijven en wat zij verder zoal verkondigen en adviseren.

[Lid- Kerk Van God 0]

Op hun website, www.jw.org, met name onder het kopje Over ons/Veelgestelde vragen, kun je vrijwel alle belangrijke standpunten en leerstellingen vinden.

Je krijgt dan ook meteen inzicht in hoe zij schrijven en wat zij verder zoal verkondigen en adviseren.

God zei dank! Interessant.

http://www.jw.org/nl/jehovahs-getuigen/faq/ware-geloof/

[Nunc 0]

Die naam is een afgeleiden van JHWH. Dat het vervolgens Jehova zou moeten zijn, daarover verschillen de meningen. Dat ze vervolgens overal die naam in hun WTG vertaling hebben geplakt is simpelweg een kwestie van creatief knippen en plakken. Er is geen enkele geschiedkundige aanwijzing (laat staan bewijs) dat op de plaatsen waar nu God staat in de bijbel eerder de daadwerkelijke naam van God stond. Iets wat het WTG wel beweert.

het ligt iets subtieler. De naam JHWH staat duizenden keren in de hebreeuwse versie van het OT. De LXX (Septuagint, de griekse vertaling uit de tijd van Jezus) heeft op verreweg de meeste plekken de Godsnaam met 'kurios' (heer) vertaald en soms met 'theos'(god) of 'despotes' (heerser). De meeste moderne vertalingen hebben een hybride: ze gaan voor 'heer' uit de LXX maar laat door hoofdletters (HEER) zien dat er in het hebreeuws JHWH staat.

in het NT staat nergens JHWH, er bestaat geen enkel Grieks manuscript waar JHWH staat, zelfs niet op plekken waar in het NT uit het OT wordt geciteerd waar wel JHWH staat. Het Grieks heeft dan meestal 'kurios' en soms 'theos'.

En het meest opvallende is, dat in een behoorlijk aantal gevallen waar een OT-tekst over JHWH wordt geciteerd, deze op Jezus toegepast wordt

[Lid- Kerk Van God 0]

Is het niet YHWH inplaats van JHWH? Ik dacht dat de letter j onbekend was in het Hebreeuws, of was het in het Grieks?

[Nunc 0]

Is het niet YHWH inplaats van JHWH? Ik dacht dat de letter j onbekend was in het Hebreeuws, of was het in het Grieks?

YHWH is de Engelse variant van de vier Hebreeuwse letters. Ik kwam overigens gisteren in een wat ouder Nederlands boek weer "Jhvh" tegen. Dat is het probleem van transliteratie. Zie je bv ook bij de verschillende om de het woord "koran" weer te geven

[ZENODotus 142]

Is het niet YHWH inplaats van JHWH? Ik dacht dat de letter j onbekend was in het Hebreeuws, of was het in het Grieks?

Dit is voornamelijk een Engelse discusie, de j zoals uitgesproken in het Engels bestaat inderdaad niet in de klassieke talen.

Wat de naam Jehovah betreft zou het een transliteratie zijn van het woord JHWH (het tetragrammaton) met de klinkers van adonai (heer), zodat de joden eraan herinnert werden waar JHWH stond dat men adonai moest lezen...

Nu heeft wel een Jehovah's getuige Gertoux wel een interessant werkje geschreven "The name of God YehoWah pronounces as it is written, uitgegeven door de university press of America, maar hoe religieus gekleurd hij is weet ik echter niet.

[Lid- Kerk Van God 0]

Hoe komen ze dan nu eigenlijk aan de naam jehova en waarom gebruiken ze deze? waarom de naam jehova gebruiken als in de Bijbel, YHWH staat? Zijn er geen getuigen jehovas op deze forum die ik misschien hierover kan aanspreke?

[Nunc 0]

Hoe komen ze dan nu eigenlijk aan de naam jehova en waarom gebruiken ze deze? waarom de naam jehova gebruiken als in de Bijbel, YHWH staat? Zijn er geen getuigen jehovas op deze forum die ik misschien hierover kan aanspreke?

zie voor de details bv http://en.m.wikipedia.org/wiki/Jehovah

Maar heel in het kort komt het er neer dat waar JHWH stond, men op een gegeven moment 'Adonai' (Heer in het Hebreeuws) is gaan uitspreken (al dan niet om goede redenen - de JG claimen om verkeerde redenen). In de LXX zie je dat JHWH vervangen werd door 'kurios'

De uitspraak Jehovah voor JHWH heeft men gekregen door de klanken van Adonai te gebruiken om de letters JHWH aan te vullen om iets uitspreekbaars te krijgen.

Het is alsof je de naam NNC ziet staan en dan elke keer uit respect "baas" leest als je hardop voorleest. Later kan iemand dan concluderen dat NNC waarschijnlijk als "Nanac" werd uitgesproken. Het zou natuurlijk kunnen maar NNC zou ook gewoon Nunc geweest kunnen zijn, met een uitspraak die niks met de letters van het substituut "baas" te maken heeft

overigens zijn er m.i. goede aanwijzingen dat de "substitutie " van JHWH door Heer (adonai) al in bijbelse tijden gebeurde. Als je het gebed van Salomo in Koningen en Kronieken vergelijkt, dan zie je dat de kronieken schrijver (rond 300-400 v. Chr) daar waar in z'n bron (het boek Koningen) "JHWH Adonai" stond, "Elohim JHWH" heeft opgetekend. Die vervanging is heel vreemd (Elohim wordt verder in de bijbel niet gebruikt zoals in dat gebed), maar heel verklaarbaar als volgt: in die tijd las men "elohim adonai" (god heer) omdat men de Godsnaam JHWH dus niet uit wilde spreken. En omdat de gewoonlijke vervanging van JHWH met Adonai een dubbele Adonai zou opleveren werd dan een ander substituut (Elohim, God) gekozen: JHWH Adonai ---> Elohim Adonai

De schrijver van Kronieken hoorde Elohim adonai en wist dat Adonai als vervanging diende voor de Godsnaam en heeft Elohim Adonai braaf teruggezet naar wat het volgens hem was geweest: Elohim JHWH. Alleen was dat niet het origineel, omdat dit een zeldzaam geval was waar JHWH nu juist niet door Adonai vervangen was maar door het veel zeldzamere elohim

Zie het artikel: The Euphemism for the Ineffable Name of God and Its Early Evidence in Chronicles (Hong, 2013)

[ZENODotus 142]

Hoe komen ze dan nu eigenlijk aan de naam jehova en waarom gebruiken ze deze? waarom de naam jehova gebruiken als in de Bijbel, YHWH staat? Zijn er geen getuigen jehovas op deze forum die ik misschien hierover kan aanspreke?

dag Lid,

Jehovah's getuigen zijn een groep die losjes gebaseerd is op een groep uit de 19de eeuw: de ernstige bijbelonderzoekers... In de 19de eeuw (en daarvoor) was het doorgaans wel gebruikelijk om de naam Jehovah te gebruiken voor het tetragrammaton (dat werd b.v. zelfs al in de Statenvertaling gedaan), die naam hebben ze dan ook gewoon meegenomen uit die tijd. JHWH (wat trouwens in de NBV studiebijbel wordt gebruikt) leest immers niet zo vlot als Jahweh (wat trouwens in de Petrus Canisius wordt gebruikt) of Jehovah.

Wat het NT betreft hebben Jehovah's getuigen in hun bijbel zo'n 237 keer het woord Jehovah geplaatst in plaats van het woord kurios dat in de grondteksten staat.

[student 45]

Volgens mijn dominee heeft het vertaalcomité van de Statenvertaling er ook aan gedacht om overal Jehovah neer te zetten, maar heeft uiteindelijk gekozen voor HEERE.

[bEngel 0]

Volgens mijn dominee heeft het vertaalcomité van de Statenvertaling er ook aan gedacht om overal Jehovah neer te zetten, maar heeft uiteindelijk gekozen voor HEERE.

De eigennaam Jehova is fout.

http://nl.wikipedia.org/wiki/JHWH

http://www.jewishencyclopedia.com/artic ... agrammaton

De naam Jehova duikt voor het eerst op in de geschriften van Raymond Martin in 1270 (Pugio Fidei deel VII, blz. 88) en kort daarna nog eens door een Spaanse monnik, Raymundus Martini (1278) die de naam spelde als Johoua.

Er bestaat geen enkel Nieuw Testament brondocument waar de naam Jehova in voorkomt.

[Lid- Kerk Van God 0]

Ja, ze hebben de Bijbel vertaald zodat die overeenkomt met de eigen doctrines. Het vertaalcomité wenste anoniem te blijven, maar bleek te bestaan uit ongeschoolde vertalers.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuwe-Wereldvertaling_van_de_Heilige_Schrift

Zijn hun leden hiervan dan niet op de hoogte? Misschien hebben ze mij daarom niet meer terug gecontacteerd, misschien had ik wat te veel vragen aan hun gesteld en hebben ze gemerkt dat zo iemand niet geschikt zal zijn voor hun gemeente???

De leden zijn over het algemeen niet op de hoogte van zaken rondom de vertaling. Dat wordt achter gesloten deuren gehouden door het Besturend Lichaam. Wat ik ervan weet is dat als er teveel vragen worden gesteld aan de deur, er later een 'hoger geplaatste' Jehovahs Getuige terugkomt met meer Bijbelkennis die beter met kritische vragen kan omgaan. Dus misschien kun je binnenkort nog een extra bezoekje verwachten

Had gisteren inderdaad nog eens bezoek van de getuigen. Ik zat spijtig genoeg op werk, maar mijn vrouw was wel thuis. Ze vroegen of zij niet bij hun bijbel lessen ging volgen. Mijn vrouw is nogal handig in het woord van God en achteraf waren de rollen omgedraaid en stelden de getuigen haar de vragen, LOL. Mijn vrouw heeft hun haar gsm nr. gegeven. Is zien of ze een derde keer afkomen? Het schijnt geloven ze niet dat we naar de hemel gaan maar voor altijd op de aarde zullen blijven.

[ZENODotus 142]

Zijn hun leden hiervan dan niet op de hoogte? Misschien hebben ze mij daarom niet meer terug gecontacteerd, misschien had ik wat te veel vragen aan hun gesteld en hebben ze gemerkt dat zo iemand niet geschikt zal zijn voor hun gemeente???

De leden zijn over het algemeen niet op de hoogte van zaken rondom de vertaling. Dat wordt achter gesloten deuren gehouden door het Besturend Lichaam. Wat ik ervan weet is dat als er teveel vragen worden gesteld aan de deur, er later een 'hoger geplaatste' Jehovahs Getuige terugkomt met meer Bijbelkennis die beter met kritische vragen kan omgaan. Dus misschien kun je binnenkort nog een extra bezoekje verwachten

Had gisteren inderdaad nog eens bezoek van de getuigen. Ik zat spijtig genoeg op werk, maar mijn vrouw was wel thuis. Ze vroegen of zij niet bij hun bijbel lessen ging volgen. Mijn vrouw is nogal handig in het woord van God en achteraf waren de rollen omgedraaid en stelden de getuigen haar de vragen, LOL. Mijn vrouw heeft hun haar gsm nr. gegeven. Is zien of ze een derde keer afkomen? Het schijnt geloven ze niet dat we naar de hemel gaan maar voor altijd op de aarde zullen blijven.

Ik ga de drie topics ineen beantwoorden.

Eerst en vooral worden jehovah's getuigen op de hoogte gesteld van bepaalde vertalingsopties juist door het schrijfcommité, dus hun eigen lectuur, dus dan krijg je automatisch een nogal vertekend beeld, toch raad ik je het boek van Gertoux nog eens aan, als je je dieper op het onderwerp van de naam wilt ingraven.

Normaal hangt het van de JG in kwestie af of ze "je" doorgeven aan een andere broeder of zuster... Meestal is het dezelfde Jehovah's getuige die het woord voerde die een nabezoek doet (dat wordt ook zo geraporteerd: nabezoek), hij is de enige dat dat ook zo mag raporteren... Hij kan wel iemand anders vragen met hem mee te gaan, of hij kan alleen gaan. Maar het is niet zo dat iedereen heel trouw is aan het maken van zijn nabezoeken. Dat wil zeggen dat ze daar meestal terug eigen tijd voor moeten maken, en terwijl het aangemoedigd wordt om altijd je nabezoeken trouw te doen, gebeurt dat niet altijd, en kan het voor "normale" verkondigers (dus zij die het niet voltijds doen) een tijd duren voordat ze ertoe komen.

[Lid- Kerk Van God 0]

@ ZENODotus

U bent wel heel goed op de hoogte van de getuigen. Bent u er soms zelf een?

Ik heb nog een vraag hoe zit het met de aarde, ze zeiden tegen mijn vrouw dat wij voor altijd op de aarde zullen leven, terwijl in de Bijbel duidelijk te lezen is dat ze ooit zal vernietigd worden???

2 Petrus 3:10

Maar de dag des Heeren zal komen als een dief in den nacht, in welken de hemelen met een gedruis zullen voorbijgaan, en de elementen branden zullen en vergaan, en de aarde en de werken, die daarin zijn, zullen verbranden.

Bent u bekend met deze doctrines?

[Humanist 0]

Op hun website, www.jw.org, met name onder het kopje Over ons/Veelgestelde vragen, kun je vrijwel alle belangrijke standpunten en leerstellingen vinden.

Je krijgt dan ook meteen inzicht in hoe zij schrijven en wat zij verder zoal verkondigen en adviseren.

God zei dank! Interessant.

http://www.jw.org/nl/jehovahs-getuigen/faq/ware-geloof/

Voor meer interessante info: http://www.jwfacts.com/

[ZENODotus 142]

@ ZENODotus

U bent wel heel goed op de hoogte van de getuigen. Bent u er soms zelf een?

Ik heb nog een vraag hoe zit het met de aarde, ze zeiden tegen mijn vrouw dat wij voor altijd op de aarde zullen leven, terwijl in de Bijbel duidelijk te lezen is dat ze ooit zal vernietigd worden???

2 Petrus 3:10

Maar de dag des Heeren zal komen als een dief in den nacht, in welken de hemelen met een gedruis zullen voorbijgaan, en de elementen branden zullen en vergaan, en de aarde en de werken, die daarin zijn, zullen verbranden.

Bent u bekend met deze doctrines?

dag Lid,

Ik ben een tijdje Jehovah's Getuige geweest, maar heb uiteindelijk besloten dat dit niet het pad was waarop ik verder wilde... Ik ben ook wetenschappelijk betrokken bij NRM's door mijn studie (waarvan jehovah's getuigen één van de oudere is)...

Jehovah's getuigen (en ik neig het met hen eens te zijn) menen dat dit vers uit Petrus niet letterlijk moet genomen worden, zoals in psalmen staat dat de aarde voor eeuwig bestaat (Ps 78,69) en dat de zachtaardigen de aarde zouden beërven (Mat 5:5).

Volgens Jehovah's getuigen hebben hemelen en aarde in de bijbel ook een figuurlijke betekenis: de hemel gaat hier dan over het menselijk bestuur, en de aarde is hier dan de (verderfelijke) mensenmaatschappij.

Interessant is ook dat ze voor een alternatieve vertaling hebben gekozen, uit iets jongere manuscripten als ik het goed heb:

"Toch zal Jehovah's dag komen als een dief, waarop de hemelen met een sissend gedruis zullen voorbijgaan, maar de elementen intens heet, zullen ontbonden worden, en de aarde en de werken daarop zullen ontdekt worden."

[henkjan37 0]

@ ZENODotus

U bent wel heel goed op de hoogte van de getuigen. Bent u er soms zelf een?

Ik heb nog een vraag hoe zit het met de aarde, ze zeiden tegen mijn vrouw dat wij voor altijd op de aarde zullen leven, terwijl in de Bijbel duidelijk te lezen is dat ze ooit zal vernietigd worden???

2 Petrus 3:10

Maar de dag des Heeren zal komen als een dief in den nacht, in welken de hemelen met een gedruis zullen voorbijgaan, en de elementen branden zullen en vergaan, en de aarde en de werken, die daarin zijn, zullen verbranden.

Bent u bekend met deze doctrines?

Ik zou zeggen dat de stelling dat de aarde vernietigd wordt ook niet helemaal Bijbels is hoor. Wanneer de de bijbelse escalotologie volgt zijn er een aantal elementen:

1. Veel rampen en vervolgingen

2. Komst van Christus, gevolgd door het samenvoegen van Hemel en aarde, wat lijdt tot een nieuwe aarde.

[Seth07 0]

Twee maanden geleden stonden er leden van de getuigen jehovas voor mijn deur.

Ik had een gesprek over geloof met hun en vergeleek een beetje hun visie van geloof met de mijne.

Wat mij opviel was dat in hun Bijbel de naam jehova stond en in die van mij geen enkele keer.

Hoe komt dat, gebruiken de getuigen jehovas een andere Bijbel en hoe komen ze bij de naam?

Ik had hun gevraagd of ze nog eens wouden langs komen om er verder over te discuseieren, heb hun zelf mijn nr. gegeven, maar spijtig genoeg niks meer van gehoord. Ik kan deze vragen natuurlijk allemaal opzoeken op internet, maar misschien zitten er leden op deze forum en kunnen ze mij rechtstreeks antwoord geven. Ik ken wel de naam YHWH (Yod-Heh-Vav-Heh).

G'd heeft uiteindelijk een onuitspreekbare naam. YHWH heeft een diepe betekenis en waarom er vanuit de brontekst vanzelfsprekend geen klinkers zijn toegevoegd. Bepaalde mensen binnen joodse groepering, geloven dat G'd 72 namen heeft verspreid over de bijbel. Zelfs al zouden we deze allemaal weten, dan kunnen we het nog niet uitspreken.

Of het heel erg is dat zij het vertalen als yehova weet ik niet. Ik denk hetzelfde als iemand jezus zegt ipv Yeshua