Ware Psalmen

[Redactie 0]

Propaganda, iedereen doet eraan. De reclame natuurlijk, voor het materialistische en hedonistische leven, maar zij niet alleen. Jij doet het ook. Als je bijvoorbeeld iemand over het christelijk geloof vertelt, dan zul je vast niet snel over moeilijke zaken als de hel, het kwaad en de Drie-eenheid beginnen. Nee, je legt dan vooral de nadruk op zaken die de ander gemakkelijk als positief zal ervaren. Gods liefde en voorzienigheid, bijvoorbeeld.

Als je het atheïsme wil promoten, dan zul je waarschijnlijk ook niet snel over positieve eigenschappen van religie beginnen. Nee, je legt vooral de nadruk op hoe bevrijdend het is om daarvan af te zijn, of iets in die richting. Zo heeft ook elke denkwijze haar eigen versie van de geschiedenis, waarin je eigen denken er natuurlijk net iets positiever uitkomt dan die van de anderen. Alleen katholieken zijn natuurlijk volkomen eerlijk en betrouwbaar...

Nu ben ik zelf één van de drie katholieken in Nederland die dagelijks de psalmen bidt en die vertellen dan toch een eigen verhaal. Nou ja, verhaal? Het is een nogal kleurrijk palet van liefde, blijdschap, wraak, lijden, twijfel en noem maar op. Zelfs in een hele lieve psalm kun je toch nog wel wat wraakzucht tegenkomen en in een verwijtende psalm toch ineens een lofprijzing. Het maakt de psalmen er niet echt gemakkelijker op.

Eigenlijk is heel de Schrift niet veel anders. De Schrift doet niet heel erg aan propaganda. De meest verschrikkelijke uitwassen van de godsdienst worden gewoon in alle geuren en kleuren genoemd en toegestaan en een fijne, eenduidige theologie die alle antwoorden geeft zul je tevergeefs zoeken. “Hemel en hel†worden volop getoond, in de meest uiteenlopende verhalen en beelden, die niet altijd even passen bij wat wij beschaafd vinden.

Het is dan ook niet vreemd als de Schrift veel teleurstellingen oplevert bij mensen die eerst hoorden wat voor mooie liefdesbrief de Schrift wel niet is, waarin God jou helemaal bevestigd in hoe bijzonder je wel niet zou zijn. Christenen die dat roepen, zouden gewoon eens regelmatig de psalmen moeten bidden. Ãlle psalmen, welteverstaan, dus ook die wraakzuchtige psalmen die niet in hun propaganda passen, maar wel bij God en de mens horen.

Robert

Terug naar frontpage

[tucker 28]

Wat natuurlijk ook maakt dat de Psalmen bij uitstek als inspiratie voor gebed te gebruiken zijn. Je vind er teksten op momenten dat je ongeloofelijk in de steek gelaten voelt, maar ook voor momenten van intense dankbaarheid.

De monikken hier iets verderop bidden ook het hele psalmenboek en soms doe ik daar aan mee. Zonder vooraf te kijken of het vandaag 'wel 'n toffe psalm' gaat zijn.

[Sanne69 28]

Je stukje maakt me wel nieuwsgierig naar welke Psalmen je precies in gedachten hebt. Ik bedoel dan de zogenoemde "wraakzuchtige psalmen".

Een tijdje geleden viel mijn eigen oog op Psalm 58; hoe David zich uitte over oneerlijke, onrechtvaardige en gewelddadige mensen. In 58:7 vraagt hij in gebed: "God, ruk hun de tanden uit de mond". Zo vrijmoedig heb ik mezelf nooit durven uitdrukken in gebed als ik met onrecht te maken kreeg of een mikpunt was!

[Robert Frans 1.653]

Sanne, de psalmen 58, 83 en 109 worden over het algemeen als zeer heftig en wraakzuchtig gezien, omdat de psalmist daarin bepaald geen zachtzinnige straffen voor de vijand vraagt.

[Sanne69 28]

Sanne, de psalmen 58, 83 en 109 worden over het algemeen als zeer heftig en wraakzuchtig gezien, omdat de psalmist daarin bepaald geen zachtzinnige straffen voor de vijand vraagt.

Ik kan me heel goed voorstellen dat deze Psalmen als "heftig" worden gezien. Ik geloof dat het de neiging is van onvolmaakte mensen dat wanneer we met onrecht, dreiging of geweld te maken krijgen, we wraak willen nemen. We willen gerechtigheid. In de Bijbel lezen we echter dat we niet het recht in eigen hand mogen nemen. "Aan mij is de wraak, ik wil vergelden", zegt God. - Rom.12:17-19.

Maar hoe pijnlijk is het als mensen hun pijlen op je afvuren; leugens, laster, onrecht, geweld. Je kunt er emotioneel aan onderdoor gaan. - Zie Psalm 109:22.

David heeft die pijn in ieder geval gevoeld. Hij kreeg heel wat voor zijn kiezen. Achterna gezeten door Saul, vluchtend voor zijn leven en verraden door vrienden en familie. Je voelt die pijn in de Psalmen. Toch bleef hij vol vertrouwen opzien naar zijn hemelse Vader voor recht.

In Psalm 83 lees je dat Asaf het gevoel had dat hij in levensgevaar was. Vijanden wilden het land verwoesten en het zelf in bezit nemen. Toch zie je dat zijn voornaamste zorg uitgaat naar Gods Naam. Als God niet zou ingrijpen zou dat oneer voor God en zijn volk betekenen. Asaf bad of een ieder mocht weten dat Jehovah de Allerhoogste is over de hele aarde.

Dus ondanks de pijn en de angst, ook het geloof en vertrouwen. Ik denk ook wel dat een ieder die soortgelijke pijn gevoeld heeft, zich wel kan inleven. Jezus leerde ons echter dat we boven die negatieve emoties kunnen uitstijgen. Zie Mattheus 5:43-48. Hoe mooi is dat!

[Rutgerza 0]

Psalm 139, nog zo eentje. Het was geen lieverdje, die David. Bij het uiten van emoties naar God is het niet helaas gebleven. Vandaag de dag had hij op Scheveningen vastgezeten voor oorlogsmisdaden.

[Sanne69 28]

David heeft wel een paar grove fouten gemaakt in zijn leven. Daar heeft hij ook flink voor op de blaren moeten zitten. Hij mocht de tempel ook niet bouwen vanwege het bloed aan zijn handen. Hoewel hij toch ook voor sommigen oorlogen Gods goedkeuring had.

Maar het mooie van David was, dat hij zich steeds liet corrigeren. In 1 Samuel 25 lees je bijvoorbeeld het verslag hoe David kwaad werd op Nabal en het gedane onrecht wilde rechtzetten. Maar hij liet zich corrigeren door een vrouw. Hij erkende dat deze vrouw, Abigaïl, door God gezonden moest zijn en dat zo bloedschuld werd voorkomen.

En David kreeg bovendien een keer de gelegenheid om Saul, die hem het leven vreselijk zuur maakte, te doden. Toch deed hij dat niet. Hij erkende dat hij niet het recht had om deze door God aangestelde koning iets aan te doen.

Het is wel goed om naar het hele plaatje te kijken.

[Rutgerza 0]

Ja juist! Dat doe ik ook. Vergeet niet Kronieken 20 bijvoorbeeld:

1 Bij het aanbreken van het voorjaar, de tijd waarin koningen gewoonlijk ten strijde trekken, leidde Joab een verwoestende veldtocht door Ammon. Hij sloeg het beleg voor Rabba, terwijl David zelf in Jeruzalem achterbleef. Nadat Joab de stad had ingenomen en met de grond gelijkgemaakt, 2 nam David de koning van de Ammonieten de kroon van het hoofd. Deze kroon, waarin naar hij vaststelde een heel talent aan goud en een kostbare edelsteen waren verwerkt, rustte voortaan op Davids hoofd. Hij voerde een zeer grote buit uit de stad weg. 3 Hij liet de inwoners buiten de stad brengen en met steenzagen in stukken zagen en met ijzeren houwelen doorklieven. Hetzelfde deed David met alle andere steden van Ammon. Daarna keerde hij met het hele leger naar Jeruzalem terug.

Hier wordt verder geen waardeoordeel aan gegeven, zoals bij sommige andere verhalen (of hij er wel of niet goed aan deed). Maar ik vind het een vreselijke daad die mijns inziens niet valt goed te praten.

Maar ik bedoel gewoon te zeggen dat de mening dat hij 'gelukkig alleen maar zijn emoties in een liedje uitte' niet gegrond is, want af en toe neemt ie het vrij letterlijk.

En om zo nog maar ns de mening van de TS te onderschrijven.

[Robert Frans 1.653]

David kon inderdaad behoorlijk en onnodig wreed zijn. Heb al eens een column aan een van zijn geintjes besteed, namelijk deze:

Ook versloeg hij de Moabieten. Hij beval hun plat op de grond te gaan liggen en ging er toen langs met een meetlint dat hij uitlegde: twee lengten voor wie moesten sterven, één lengte voor wie in leven mocht blijven. Zo onderwierp David de Moabieten en maakte hen schatplichtig. (2 Samuël 8,2)

Ik bedoel, dit deed hij nu niet bepaald omdat het echt nodig was of zo, want hij had deze mannen ook gewoon op de standaard wijze kunnen afslachten. Nee, dit was puur om te laten zien wie de baas is, dit deed hij puur omdat hij het kon. Dergelijke "selecties" zijn dan ook erg geliefd bij leiders die vooral willen benadrukken dat jij zéker niet de macht hebt en dat zij kunnen beslissen over leven en dood.

[Sanne69 28]

Ja juist! Dat doe ik ook. Vergeet niet Kronieken 20 bijvoorbeeld:

1 Bij het aanbreken van het voorjaar, de tijd waarin koningen gewoonlijk ten strijde trekken, leidde Joab een verwoestende veldtocht door Ammon. Hij sloeg het beleg voor Rabba, terwijl David zelf in Jeruzalem achterbleef. Nadat Joab de stad had ingenomen en met de grond gelijkgemaakt, 2 nam David de koning van de Ammonieten de kroon van het hoofd. Deze kroon, waarin naar hij vaststelde een heel talent aan goud en een kostbare edelsteen waren verwerkt, rustte voortaan op Davids hoofd. Hij voerde een zeer grote buit uit de stad weg. 3 Hij liet de inwoners buiten de stad brengen en met steenzagen in stukken zagen en met ijzeren houwelen doorklieven. Hetzelfde deed David met alle andere steden van Ammon. Daarna keerde hij met het hele leger naar Jeruzalem terug.

Hier wordt verder geen waardeoordeel aan gegeven, zoals bij sommige andere verhalen (of hij er wel of niet goed aan deed). Maar ik vind het een vreselijke daad die mijns inziens niet valt goed te praten.

Het is interessant om deze teksten ook te lezen in de Groot Nieuws Bijbel 1996 en de Willibrordvertaling 1995. Geen barbaarse martelingen, maar David zette de Ammonieten aan het werk met de genoemde werktuigen.

[Rutgerza 0]

Hey da's interessant!

Dan vraag ik me direct af: kunnen we erachter komen welke vertaling nu klopt (of: de meest waarschijnlijke is), of komt het aan op aan welke uitleg je de voorkeur wil geven?

[Robert Frans 1.653]

Dat is op zich wel apart ja, dat de veelgebruikte Nederlandse vertalingen er niet echt over uit zijn of hij nu die bewoners in stukken zaagde, of de bewoners liet werken met zagen. Blijkbaar is dat gedeelte heel lastig te vertalen. De Naardense bijbel vertaalt de teksten over het algemeen weer vrij letterlijk, en die zegt dit:

Als hij de manschap die zich in haar bevindt

naar buiten heeft gebracht,

zet hij hen aan het werk met de steenzaag,

met ijzeren houwelen en met bijlen;

zo doet David

aan alle steden van de zonen van Amon;

dan keert David met heel de manschap

terug naar Jeruzalem.

In de Petrus Canisiusvertaling wordt het echter op meer dubbelzinnige, eigenlijk best geniale wijze vertaald:

Ook haar burgers voerde hij weg; hij gebruikte hen aan de zaag, de ijzeren houwelen en de bijlen.

Ja, wat zullen we dáár nu eens van maken?

Na een beetje zoeken op internet (in de verondersteling dat wij niet de enigen zijn die dit opvallend vonden), kwam ik in de digitale Jongerenbijbel echter als aantekening tegen:

1 Kron. 20:3

Wat een wreedheid! Werden mensen in stukken gezaagd en doorkliefd?! We lopen hier tegen een tekstprobleem aan. Je kunt vertalen, als in 2 Samuel 12:31, dat de Ammonieten tewerkgesteld werden als houtzagers en steenhouwers, maar ook dat ze gruwelijk vermoord werden. Het blijft onduidelijk in de grondtekst.

Dit is dan ook zo'n beetje de enige vertaling die een keurige voetnoot hierbij zet: zowel de Petrus Canisius, de Willibrord als de Nieuwe, die voor zover ik weet alledrie aan voetnoten doen, hullen zich in stilzwijgen (waarbij de Jongerenvertaling natuurlijk de Nieuwe is, maar toch).

Kortom, een obscuur stukje tekst in de Schrift.

[Sanne69 28]

Ik vond dit commentaar op 2 Sam.12:31 nog op internet:

http://www.studylight.org/com/acc/view. ... 2&vs=31#31.

Het valt mij verder op dat in het algemeen de meer recente vertalingen meegaan in dit inzicht.

Het onmenselijk wreed behandelen van krijgsgevangenen vind ik trouwens ook niet passen bij Davids persoonlijkheid.

[Rutgerza 0]

"Hij was altijd zo'n aardige buurman, dit hadden we nooit achter hem gezocht"

Ah, een vertaalprobleempje dus. Dan kom ik op de volgende vraag: waarom wordt dan voor die bepaalde vertaling gekozen? Gaan ze dan uit van het meest waarschijnlijke, of wordt er vertaald naar de tijdsgeest van het moment, of heeft de vertaler andere (persoonlijke) motieven...?

[Sanne69 28]

"Hij was altijd zo'n aardige buurman, dit hadden we nooit achter hem gezocht"

Ik begrijp je reactie wel. Hoe vaak horen we niet van die berichten over zulke "aardige" mannen?!

Hoewel er onder de Wet de doodstraf stond op bepaalde misdaden en hoewel sommige oorlogen door God goedgekeurd werden, was het niet toegestaan om mensen maar wreed te martelen. Als David dat wel had gedaan, dan was hij zeker door God op het matje geroepen.