Onlosmakelijk cultuurtje

[Redactie 0]

Nieuwsitem over aardehuizen

Aardehuizen.
Dit zijn huizen die vrijwel helemaal zelfvoorzienend zijn qua energie en materialen en daardoor heel ecologisch verantwoord.
Op zich een uitstekend idee en er wordt dus al een wijkje aardehuizen in Nederland gebouwd. Zelfs nog door en met mensen die er vrijwillig in wonen of gaan wonen.
Alleen het valt mij dan meteen weer op wát voor mensen daar komen te wonen. Inderdaad, van die typische newage-achtige geitenwollensokken typen.
Een gemeenschap waarin men vanzelfsprekend (!) alles, of heel veel, samen doet, waar men houdt van mediteren en, jawel, natuurlijk van de onvermijdelijke Indische films.
Is dat erg? Nee, want die mensen moeten ook ergens kunnen wonen. Maar het wordt wel problematisch als het de bedoeling is dat ook andere mensen in zo'n huis willen wonen.
Wat nu als ik als katholieke parttime kluizenaar mij daar wil vestigen?
Zo’n vreselijk kuddepersoon die graag in zijn eentje Hollywoodfilms kijkt, het enkel houdt bij eten waarvan je de ingrediënten kunt uitspreken en die de verschillende yoga’s niet uit elkaar kan houden?
Zo’n huis lijkt dan duidelijk niets voor mij te zijn, vanwege het gecreëerde cultuurtje. En dat is jammer, want zo’n huis kan best heel mooi en goed zijn.

En dit zie je nu helaas te vaak gebeuren. Een bepaald idee of bepaalde leefwijze wordt dan gekoppeld aan een vrij specifieke cultuur, met normen en stijlen die helemaal niet noodzakelijk uit het idee hoeven voort te komen.
Er wordt dan geen onderscheid meer gemaakt tussen leefwijze en cultuur of smaak.
Terwijl je prima als aartsnuchtere heremiet in zo’n huis kunt wonen. Of als anarchist wél een fatsoenlijke smaak voor muziek en kleding kunt hebben. Of als traditioneel gelovige wél van Huub Oosterhuis kunt houden.
Zelfs op sommige werkvloeren hangt er zo'n specifieke cultuur, dat een zeer goede sollicitant er toch niet terecht kan. Hij kan zijn werk dan uitstekend doen, maar houdt niet van ellenlang koffiegeleut, dus past daarom toch niet in het team. Zonde toch, dat zo'n talentvol iemand dan door zo'n nevenverschijnsel gehinderd wordt?
En dit verschijnsel komt ook in verschillende kerken voor, het meest nog bij hen die geen brede volkskerk zijn of willen zijn.

Maar wie weet hoeveel mensen het evangelische, gereformeerde of katholieke gedachtegoed zouden omarmen, als er eens meer ruimte zou zijn voor verschillende culturen, leefwijzen en stijlen.
Niet iedereen wil of kan een eenvoudige arbeider zijn, een schrandere intellectueel, een contemplatieve bidder, een praktische vrijwilliger of een extra sociaal mensenmens. En niet iedereen wil meteen naar een heel andere kerk met een andere leer gaan om aansluiting te vinden, of zijn hele leefwijze radicaal omgooien omwille van het cultuurtje.
De kerk heeft kluizenaars, kuddedieren, werkers, zangers, bidders, praters, schreeuwers, vechters, denkers, mystici, onderzoekers, liturgen, kunstenaars, critici, geestelijken, ja iedereen nodig.
Een interessante vraag is dan: stel dat iemand in jouw kerk komt die de muziek, liturgie, spreekwijze en manier van doen vreselijk vindt, maar de leer helemaal vindt kloppen.
Kan hij dan nog aansluiting vinden binnen jouw kerk, eventueel in een andere gemeente?

Robert

Terug naar frontpage

[annzie 1]

Wel een beetje een cynisch stuk dit. Met érg veel vooroordelen en stereotypen, die erg negatief overkomen op mij. Jammer. "Hippies" of, zoals de schrijver het stelt "newage-achtige geitenwollensokken typen" zijn in mijn ervaring namelijk lang niet zo veroordelend over dat wat anders is en denkt dan zij. Het ons-kent-ons-cultuurtje, met afwijzing van alles wat daar niet inpast, is in mijn ervaring absoluut niet aanwezig in die kringen. De katholieke kluizenaar uit het stuk zou dus prima kunnen wonen in zo'n huis. Zeker aangezien het hier gaat om woningen van een woningstichting, zal er absoluut geen woongemeenschap-kibboetsj idee mogen ontstaan. De stichting zal bepalen wie er gaat wonen, niet de buren. Dat de buren hier toevallig hetzelfde gedachtengoed en dezelfde hobby's delen, maakt dat ze vanzelf naar elkaar toe trekken. Ik vind dit een artikel dat duidelijk geschreven is door iemand die geen ervaring heeft met "het cultuurtje" en het daarom maar niets vindt. Want ja, onbekend maakt onbemind en waar kennis ontbreekt wordt geïnterpreteerd en ingevuld, waardoor er foutieve (en soms zelfs kwalijke) stereotypen en vooroordelen ontstaan.

Het is goed dat het verschijnsel van kliekjesvorming en (onbewust) buitensluiten belicht en besproken wordt, maar dan graag op een manier waarop niet een complete groep mensen negatief belicht wordt, puur omdat de schrijver zich niet verder heeft verdiept in "het cultuurtje". Dus hoe zeer ik het ook met de laatste alinea eens ben, vind ik dit geen fijn stuk om te lezen.

[Robert Frans 1.653]

Natuurlijk overdrijf ik een beetje en zet ik stereotypes extra vet aan; dat mag ook in een column. En wees maar gerust, ik wil mijzelf en mijn eigen geloof ook niet altijd sparen.

Maar toch is het wel degelijk mogelijk dat zo'n wijk een meer gesloten gemeenschap wordt, zeker als de leefwijze vrij specifiek en uniek is. En dat hoeft nog niet eens bewust te gaan, met de intentie zo te handelen.

Nu al zie je dorpjes of wijken waar je als nieuwkomer heel moeilijk binnenkomt, zeker als je niet dezelfde waarden deelt als de bewoners daar, omdat de dorpscultuur of wijkcultuur zo besloten is geraakt. Je kunt er gewoon gaan wonen, maar echt er meedraaien wordt dan gewoon heel lastig.

En dat zie je ook wel bij andere leefwijzen.

Als mensen met eigen leefwijzen gewoon tussen de andere mensen wonen, dan hoeft er nog niet zoveel aan de hand te zijn. De gewone omgeving heeft dan vaak een matigende werking. Ook christenen worden minder radicaal als ze volop meedraaien in de samenleving en geaccepteerd worden zolang ze niet al te rare dingen zeggen of doen.

Maar als zulke mensen, zoals christenen, ecologen, hippies, etc. bij elkaar in een gemeenschap gaan wonen, min of meer apart van andere mensen, dan kan er al veel sneller radicalisering en geslotenheid optreden. Ook als ze met de beste intenties handelen en heel open willen zijn naar anderen toe.

Bij kerken zie je vaak ook dat kleine kerkjes vaak veel strenger en specifieker zijn qua cultuur en leefwijze dan bij grote kerken. Dat hoeft natuurlijk niet verkeerd te zijn als alle kerkleden daar tevreden mee zijn en zich niet afzetten tegen andere kerken.

Maar het kan dus wel problemen opleveren als er iemand lid wil worden, maar gewoon niet in het cultuurtje past en niet dezelfde smaak voor liturgie, kunst en muziek deelt. Dan heeft zo'n grote volkskerk toch wel zijn voordelen. Ook zijn valkuilen natuurlijk, maar ook de ruimte om verschillende culturen in één kerk onder te brengen.

[Henriëtte 0]

Wel een beetje een cynisch stuk dit. Met érg veel vooroordelen en stereotypen, die erg negatief overkomen op mij. Jammer. "Hippies" of, zoals de schrijver het stelt "newage-achtige geitenwollensokken typen" zijn in mijn ervaring namelijk lang niet zo veroordelend over dat wat anders is en denkt dan zij. Het ons-kent-ons-cultuurtje, met afwijzing van alles wat daar niet inpast, is in mijn ervaring absoluut niet aanwezig in die kringen. De katholieke kluizenaar uit het stuk zou dus prima kunnen wonen in zo'n huis. Zeker aangezien het hier gaat om woningen van een woningstichting, zal er absoluut geen woongemeenschap-kibboetsj idee mogen ontstaan. De stichting zal bepalen wie er gaat wonen, niet de buren. Dat de buren hier toevallig hetzelfde gedachtengoed en dezelfde hobby's delen, maakt dat ze vanzelf naar elkaar toe trekken. Ik vind dit een artikel dat duidelijk geschreven is door iemand die geen ervaring heeft met "het cultuurtje" en het daarom maar niets vindt. Want ja, onbekend maakt onbemind en waar kennis ontbreekt wordt geïnterpreteerd en ingevuld, waardoor er foutieve (en soms zelfs kwalijke) stereotypen en vooroordelen ontstaan.

Het is goed dat het verschijnsel van kliekjesvorming en (onbewust) buitensluiten belicht en besproken wordt, maar dan graag op een manier waarop niet een complete groep mensen negatief belicht wordt, puur omdat de schrijver zich niet verder heeft verdiept in "het cultuurtje". Dus hoe zeer ik het ook met de laatste alinea eens ben, vind ik dit geen fijn stuk om te lezen.

Ik denk dat je het punt van Robert een beetje mist. Het gaat niet om de geitenwollensokken-hippies (waar we volgens mij beiden veel sympathie voor hebben ), maar om het accepteren van mensen in jouw 'cultuur' die er van de buitenkant niet bij lijkt te horen. Net als dat je bij een bepaald muziekgenre altijd bepaalde kledingstijlen verwacht, terwijl dat nogal eens niet klopt. Kunnen mensen die niet typisch bij jouw kerk passen zich er wel thuisvoelen?

[annzie 1]

Ik heb het punt niet gemist (zie mijn laatste alinea) maar wordt erg niet-blij van zulke negatieve stereotypes. Elke keer dat iemand zo'n stereotype gebruikt, wordt het versterkt en raakt het een stukje meer geworteld in de samenleving. Ongeacht of de intentie van de gebruiker goed of slecht is. Hoe minder mensen zich uiten in de vorm van (negatieve) stereotypes, hoe meer acceptatie er ontstaat in de samenleving tegenover álle mensen. Hoeveel amerikanen zijn er wel niet tegen homo's, omdat ze toen ze vroeger klein waren met de paplepel ingegoten kregen dat homo's kinderen verkrachten? Zulke ideeën praat je hen niet 1-2-3 uit het hoofd. Hetzelfde geldt voor het idee dat surinamers lui zouden zijn, of dat hippies alleen maar met andere hippies in de buurt willen wonen, etcetera enzovoort. En specifiek de negatieve stereotypen zijn het meest verwoestend, dus daarom probeer ik zoveel mogelijk het gebruik daarvan te vermijden. Ik heb dus ook niet zozeer kritiek op het punt dat Robert wil maken (want in essentie ben ik het volledig met hem eens) maar wel op de manier waarop. Dat had m.i. op een heel andere, waarschijnlijk voor de maatschappij positievere manier gekund.

[Olorin 155]

Een interessante vraag is dan: stel dat iemand in jouw kerk komt die de muziek, liturgie, spreekwijze en manier van doen vreselijk vindt, maar de leer helemaal vindt kloppen.

Kan hij dan nog aansluiting vinden binnen jouw kerk, eventueel in een andere gemeente?

Probleem is ook dat die zaken voor kerken ook niet altijd volledig van elkaar te scheiden zijn. Vroegâh (en nog steeds in diverse kerken) was/is het zo dat de liturgie in feite de leer is. (lex oriendi lex credendi). En dan gaat het denk ik verder dan alleen de letterlijke woorden, maar ook met de taal in symboliek, gebaren, muziek, etc.

Wie die grenzen dan liggen wil nogal eens per stroming of kerk verschillen. En binnen een kerk wil het nogal eens per individu verschillen.