Parabel van de rentmeester (Lc 16)

[Gast Anon_phpbb]

Dit weekend preek ik over de parabel van de onrechtvaardige rentmeester (Luc 16;1-13)

De W95 maakt er (een beetje lelijk imho) dit van: 1 Hij zei ook, nu tegen zijn leerlingen: ‘Een rijk man had een rentmeester, maar hij kreeg klachten dat die zijn bezit verkwistte. 2 Hij riep hem bij zich en zei: “Wat hoor ik daar over u? Ik wil dat u rekenschap aflegt, want zo kunt u geen rentmeester blijven.†3 De rentmeester zei bij zichzelf: “Wat moet ik doen? Mijn heer ontneemt mij het beheer. Spitten kan ik niet, en bedelen, daar schaam ik me voor. 4 Ik weet al wat ik moet doen om te zorgen dat ze me, na mijn ontslag als rentmeester, in hun huis ontvangen.†5 Een voor een liet hij de pachters van zijn heer bij zich komen. Tot de eerste zei hij: “Hoeveel ben je mijn heer schuldig?†6 Die antwoordde: “Honderd vaatjes olijfolie.†Hij zei: “Hier is het contract, ga zitten en maak er vlug vijftig van.†7 De volgende vroeg hij: “En jij, hoeveel ben jij hem schuldig?†Die antwoordde: “Honderd zakken tarwe.†De rentmeester zei tegen hem: “Hier is je contract, maak er tachtig van.†8 De heer prees de gewiekste aanpak van de onrechtvaardige rentmeester. De kinderen van deze wereld gaan onderling immers handiger te werk dan de kinderen van het licht. 9 Ook Ik zeg jullie: maak je vrienden met behulp van de geldduivel; als die je dan ontvalt, zullen ze je ontvangen in de eeuwige tenten. 10 Wie betrouwbaar is, is betrouwbaar in het klein en in het groot, en wie in het klein onrecht doet, doet het ook in het groot. 11 Als jullie met de geldduivel onbetrouwbaar zijn geweest, wie zal jullie dan het ware goed toevertrouwen? 12 En als jullie niet te vertrouwen zijn geweest met andermans goed, wie zal jullie dan toevertrouwen wat jezelf toebehoort? 13 Geen knecht kan twee heren dienen, want hij zal of de een verfoeien en van de ander houden, of zich hechten aan de eerste en de ander verachten. Je kunt niet tegelijk God dienen en de geldduivel.’

Mijn preek is klaar, maar al studerend op deze tekst (en de overige lezingen+psalm) heb ik wel wat geworsteld met wat vragen. Wellicht vindt iemand het aardig om wat mee te worstelen.

1. De algehele betekenis van het verhaal. Het lijkt wat dubbel, de heer van de rentmeester prijst zijn oplichterij, later wijst Jezus de oplichterij toch af. Wat mag dat betekenen? De kerkvaders gaven interpretaties die draaiden rond het idee dat wie zijn einde ziet naderen, er goed aan doet met goede daden zich vele vrienden te verdienen die voor hem willen getuigen voor de opperste rechter. In de reformatie werd dat, natuurlijk, 180 graden gedraaid: het verhaal zou juist onderstrepen dat de redding uitsluitend uit geloof is. Dus, wat is het nu?

2. Een popualire uitleg gaat meer in de richting van de afkeer van geld, de voorkeur voor armoede etc. Dat kan zo zijn, maar opmerkelijk is dan wel dat de rentmeester niets doet voor de armen, behalve wellicht onrechtmatig schulden kwijtschelden. Wat moeten we met die moderne uitleg?

3. Is het wel één verhaal?

[anastasia 0]

Als iemand mij een oor aannaait, dan kan ik toch bewondering hebben voor de manier waarop ie dat heeft voor elkaar gekregen. Ik kan ook bewondering hebben voor Wilders hoe hij het spel speelt, zonder dat ik waardering heb voor (veel van) zijn gedachten of op hem zou stemmen. Het prijzen van de heer zou heel best een prijzen kunnen zijn in de trant van "Dat heeft die smiecht handig bekeken"

[dingo 166]

De heer van de rentmeester prijst inderdaad de pragmatische oplossing die de rentmeester gekozen heeft maar vast niet dat het ten koste ging van zijn rijkdom. Het leerpunt is denk ik ook de zin "De kinderen van deze wereld gaan onderling immers handiger te werk dan de kinderen van het licht." Dat doet me ook denken aan Prediker "Weest niet te rechtvaardig...". Blijft dat Jezus erachter aan zegt "Wie betrouwbaar is, is betrouwbaar in het klein en in het groot, en wie in het klein onrecht doet, doet het ook in het groot." De rentmeester blijft onbetrouwbaar in het klein en het groot!

[Eli7 0]

Quote:

Op vrijdag 17 september 2010 20:52:14 schreef Cornelius van Wijck het volgende: De kerkvaders gaven interpretaties die draaiden rond het idee dat wie zijn einde ziet naderen, er goed aan doet met goede daden zich vele vrienden te verdienen die voor hem willen getuigen voor de opperste rechter.

Ik vind dit eerlijk gezegd nog wel een interessant idee, wat wellicht niet meer zo past bij de huidige individualistische cultuur. Het idee dat de liefde van de mensen om je heen, je redding kan worden. Je ziet het principe terug bij de vier vrienden die hun verlamde vriend door het dak laten zakken voor de voeten van Jezus. Omdat Jezus het geloof van de vrienden zag, werd de verlamde genezen.

De les van de gelijkenis is dan inderdaad niet dat onrechtvaardige sluwheid je redden zal. Maar wel dat vrienden je redding kunnen zijn. Dat is in ieder geval in dit leven zo, als jij om de mensen om je heen denkt, zullen zij ook eerder aan jou denken. Mochten dat christenen zijn, zal dat wellicht voor hen ook nog extra reden zijn om voor je te bidden dat je ogen geopend mogen worden.

En of die vrienden je dan ook voor de eeuwigheid kunnen redden? Het is in ieder geval wel een mooie gedachte. Ik zou er wel mijn best voor doen mocht het om mijn vrienden gaan.

[Gast Anon_phpbb]

Quote:

Op vrijdag 17 september 2010 23:40:36 schreef Eli7 het volgende: [...] Ik vind dit eerlijk gezegd nog wel een interessant idee, wat wellicht niet meer zo past bij de huidige individualistische cultuur.

Het past vooral niet in de Nederlands-protestantse cultuur, het idee dat je kan bijdragen aan de genade door je werken

Quote:

Het idee dat de liefde van de mensen om je heen, je redding kan worden. Je ziet het principe terug bij de vier vrienden die hun verlamde vriend door het dak laten zakken voor de voeten van Jezus. Omdat Jezus het geloof van de vrienden zag, werd de verlamde genezen.

Mooie verbinding!

Quote:

De les van de gelijkenis is dan inderdaad niet dat onrechtvaardige sluwheid je redden zal. Maar wel dat vrienden je redding kunnen zijn. Dat is in ieder geval in dit leven zo, als jij om de mensen om je heen denkt, zullen zij ook eerder aan jou denken. Mochten dat christenen zijn, zal dat wellicht voor hen ook nog extra reden zijn om voor je te bidden dat je ogen geopend mogen worden. En of die vrienden je dan ook voor de eeuwigheid kunnen redden? Het is in ieder geval wel een mooie gedachte. Ik zou er wel mijn best voor doen mocht het om mijn vrienden gaan.

[Robert Frans 1.653]

Het lot van de rentmeester is onontkoombaar, maar in zijn val weet hij tóch nog op slinkse wijze ervoor te zorgen dat hij vrienden maakt, zodat hij niet helemáál op zijn muil hoeft te gaan. Hij zou worden ontslagen omdat hij het bezit van de heer verkwistte, dus verkwist hij het nu zodanig, dat de pachters hem ineens welgezind worden.

Ik denk dat Onze Lieve Heer die sluwheid wel kan waarderen. Dat als je door een zonde onvermijdelijk ten val komt, je diezelfde zonde tóch nog weet te gebruiken om iets goeds voor je naasten te doen, zodat de val afgeremd wordt. De zonde is dan ineens geen zonde meer in de ogen van je naasten, want ze zullen je alleen maar erg dankbaar zijn wat je voor hen gedaan hebt. En wat je aan je naaste doet, dat doe je aan Christus.

Uiteindelijk is het natuurlijk de bedoeling om rechtvaardig te leven, maar dat doe je nu eenmaal niet altijd. Dus is het ook handig als je het vermogen hebt om een bepaalde zonde op sluwe wijze te veranderen in een deugd, zodat je inderdaad vrienden maakt die voor je kunnen pleiten bij weer andere mensen.

Denk bijvoorbeeld aan een advocaat die op nogal schimmige wijze grote criminelen vrij weet te krijgen. Als zijn kantoor er dan achterkomt dat hij bepaald niet altijd eerlijk heeft gehandeld en hij zijn baan dreigt te verliezen, dan kan hij als de wiedeweerga op zijn eigen sluwe wijze mensen helpen die écht diep in de problemen zitten, omdat hun verzekeraars zeer kostbare behandelingen voor dodelijke ziektes niet willen vergoeden vanwege schimmige valkuilen in de polissen.

Als hij dan die mensen op zijn eigen wijze helpt en die verzekeraars met succes voor de rechter daagt, dan zal hij misschien niet meteen zijn baan kunnen behouden, omdat hij nu eenmaal niet rechtvaardig handelt. Maar al die mensen die hij geholpen heeft, zullen hem daarvoor zeker heel dankbaar zijn en zéker een goed woordje voor hem willen doen, mocht hij voor de rechter moeten verschijnen. Voor deze mensen hoeft hij absoluut niet te stoppen als advocaat.

Het kan eigenlijk bijna niet anders dan dat Christus zo'n advocaat met een grote glimlach zal gadeslaan, omdat hij met behulp van zijn zonde toch veel mensen echt heeft weten te helpen. De advocaat zal een grotere plek in zijn Hart krijgen, dan een advocaat die om dezelfde reden ontslagen dreigt te worden en enkel met een paar loze excuses het kantoor verlaat.

[Gast Anon_phpbb]

ook een interessante uitleg

---

Samengevoegd:

Mijn preek ziet er op papier overigens zo uit:

- tegenspraak in de tekst

- Wat/wie is "mammon"?

- Kerkvaders

- Reformatie

- Moderne katholieken

- Mammon afwijzen, maar ook: God dienen

[Eli7 0]

Quote:

Op zaterdag 18 september 2010 11:43:13 schreef Cornelius van Wijck het volgende: - Wat/wie is "mannon"?

Grappig om te zien dat je 'mannon' zegt, waar protestanten het over 'de mammon' zouden hebben.

[Gast Anon_phpbb]

Quote:

Op zaterdag 18 september 2010 11:50:02 schreef Eli7 het volgende: [...] Grappig om te zien dat je 'mannon' zegt, waar protestanten het over 'de mammon' zouden hebben.

oh, ja, he, ik maak wel eens spelfouten he

[Eli7 0]

Quote:

Op zaterdag 18 september 2010 11:50:43 schreef Cornelius van Wijck het volgende: [...] oh, ja, he, ik maak wel eens spelfouten he

Kan ook, ik dacht dat het een verschil in vertaling was.

[Gast Anon_phpbb]

Quote:

Op zaterdag 18 september 2010 11:59:16 schreef Eli7 het volgende: [...] Kan ook, ik dacht dat het een verschil in vertaling was.

nee hoor, gewoon een verschil tussen wel of niet opletten

[Robert Frans 1.653]

Ga je de preek dan hier nog posten, nadat je hem gehouden hebt?

[Gast Anon_phpbb]

Quote:

Op zaterdag 18 september 2010 14:07:30 schreef RobertF het volgende: Ga je de preek dan hier nog posten, nadat je hem gehouden hebt?

heb ik net gedaan!

[Robert Frans 1.653]

Doel je op deze post? Zo ja, betekent dat dat je een preek (niet meer) uitschrijft, maar uit het hoofd preekt aan de hand van genoemde punten? Zo nee, waar zie ik de preek dan (gigantisch) over het hoofd?

[Gast Anon_phpbb]

ja, ik ben gestopt met preken uitschrijven.

[Robert Frans 1.653]

Goed bezig!

[Gast Anon_phpbb]

Cornelius, ik lees dit topic pas zojuist en je preek is al geweest, maar ik heb toch nog even na zitten denken over deze tekst, wat ik eigenlijk nooit eerder heb gedaan omdat ik hem nooit goed kon volgen. En eigenlijk nog steeds niet doe, maar goed.

Zou het niet kunnen dat zowel de rentmeester als zijn heer dienaars van de 'geldduivel' zijn. Wat dan betekent dat zij allebei hun leven wijden aan het verkrijgen van alle zaken die alleen op aarde waarde hebben, vooral geld dus. Omdat de heer door heeft dat de rentmeester zijn hachje op een slimme manier gered heeft, waardeert hij dit. Als dienaar van de geldduivel zou het hetzelfde gedaan hebben. Zij zijn 'kinderen van de wereld onderling'.

Kinderen van het licht, de mensen die naar God's wil willen leven, kunnen echter niet óók deze geldduivel dienen. Dit zou namelijk betekenen dat we ons ook bezig zouden moeten houden met het redden van onze aardse belangen, op oneerlijke wijze, terwijl we ons bezig zouden moeten houden met het verdienen van schatten in de hemel.

Wat dit idee verder onderstreept is dat er in vers 14 en 15 ook nog staat: Dit hoorden de Farizeers, die geldzuchtig waren en zij hoonden Hem. En Hij zeide tot hen: gij zijt het die voor rechtvaardig wilt doorgaan voor de mensen, maar God kent uw harten. Want wat hoog is bij mensen is een gruwel voor God.

De rentmeester leek bij de mensen ook heel rechtvaardig; het leek alsof hij hun financieel tegemoet wilde komen, maar hij wilde eigenlijk niet helpen, maar deed dit uit eigen belang. God weet dit echter omdat hij zijn hart kent.