Religie en de Liefde van God: Een Perspectief op het Christendom

[Figulus 150]

Het begrip religie heeft een lange geschiedenis, zowel etymologisch als conceptueel. Het woord “religie” stamt uit het Latijn, van religio, dat afkomstig is van religare (“binden, naleven”). Traditioneel verwijst religie naar een systeem van rituelen, wetten en voorschriften dat mensen in staat stelt een verbinding met het goddelijke te zoeken. Het naleven van deze regels is bedoeld om moraliteit, liefde en goedheid te bereiken, waarbij de nadruk vaak ligt op menselijke inspanning en gehoorzaamheid als middel tot het goddelijke.

Het christendom, zoals gepresenteerd in de leer van Jezus, biedt een radicaal ander perspectief. Waar religie doorgaans de liefde en het goede als resultaat van naleving beschouwt, stelt Jezus dat de mens uitgangspunt moet nemen in de ontvangen liefde van God. In plaats van te proberen het goede te verdienen door wetten en rituelen na te leven, ontvangen mensen eerst de onvoorwaardelijke liefde van God. Het morele leven en het doen van het goede volgen hieruit vanzelf. Liefde is niet iets dat moet worden bereikt; het is een gegeven dat de mens transformeert.

Deze benadering contrasteert scherp met de menselijke capaciteit tot liefde. Menselijke liefde is bijna altijd voorwaardelijk: zij is afhankelijk van gedrag, wederkerigheid of omstandigheden. Zelfs in de meest oprechte relaties ligt vaak een impliciete verwachting van wederkerigheid. De liefde van God daarentegen is onvoorwaardelijk en onveranderlijk. Het is een initiële gave, die de mens in staat stelt om werkelijk liefdevol en goed te handelen. Zonder deze ontvangen liefde zou de mens slechts beperkt in staat zijn tot echte morele en liefdevolle daden.

In dit licht kan men betogen dat het christendom volgens Jezus geen religie is in de klassieke betekenis van het woord. Religie, zoals gewoonlijk begrepen, is een systeem van regels en rituelen dat gericht is op het bereiken van het goddelijke. Het christendom, zoals door Jezus voorgesteld, is echter primair een levensrelatie met God, waarin moreel handelen een natuurlijke uitdrukking is van de ontvangen liefde. Het is een omkering van het traditionele religieuze model: niet gehoorzaamheid leidt tot liefde, maar ontvangen liefde leidt tot gehoorzaamheid en goedheid.

Concluderend laat deze analyse zien dat het christendom niet primair draait om het volgen van wetten en rituelen, maar om het ervaren, doorgeven en teruggeven van de liefde van God. Het verschil ligt in de causaliteit: religie stelt dat het naleven van voorschriften liefde en goedheid oplevert; Jezus leert dat de liefde van God die voorschriften vanzelf inspireert. In deze visie is ware moraliteit geen prestatie van de mens, maar een vrucht van de ontvangen genade en liefde van God.

Bekering tot God geeft dus direct resultaat ipv een leven lang zwoegen voor resultaat.