bevr-pastoraat en toeëigening des heils

[E-line 0]

Op mijn weblog heb ik wat lopen brainstormen over de verbinding tussen bevrijdingspastoraat en de toeëigening des heils. Wellicht dat jullie willen meedenken hierover. (Het gaat mij niet allereerst om de bijbelse onderbouwing van het een of het ander, maar om de overeenkomsten en de verschillen tussen beide verschijnselen.)

Ik heb alvast een begin gemaakt, zie tekst hieronder:

Kort geleden hadden we in onze gemeente een gemeentevergadering, waarop ds. Ophoff uit Zwolle een praatje heeft gehouden over bevrijdingspastoraat (zie bijv. zijn eigen webstek). Er is sowieso erg veel stof om op in te gaan; dat wil ik nu niet direct doen. Waar ik nu over wil nadenken, is een beetje een meta-view: de verhouding tussen toe-eigening des heils (zie hier bijvoorbeeld) en bevrijdingspastoraat.

Volgens mij hebben die twee alles met elkaar te maken. Ik heb het gevoel dat de roep om ‘bevrijdingspastoraat’ voor een deel een gevolg is van de onderbelichting van de toeëigening des heils in de prediking (en ook de prediking vanuit de Heidelbergse Catechismus). Dit zal ik hieronder proberen uit te leggen.

Behoefte aan bevrijdingspastoraat

Wat ik tot nu toe regelmatig gehoord heb als ‘oorzaken’ om bevrijdingspastoraat te willen, komt eigenlijk neer op de volgende punten:

- De geestelijke strijd heeft meer invloed op ons dan we ons bewust zijn geweest in het verleden.

- Geestelijke blokkades worden concreet aangewezen en opgeheven (door schuldbelijdenis en gebed, en in een aantal gevallen ook in het wegsturen van demonen).

- In de gesprekken in het bevrijdingspastoraat krijgen mensen persoonlijke handvatten aangereikt om in de bevrijding door Jezus te gaan staan (declamaties als ‘omdat ik een kind van God ben, heeft de duivel geen recht meer op mij’, of in de aansprekende vorm: ‘omdat ik een kind van God ben, heb jij (demon) geen recht meer op mij’.

- Jezus heeft zijn discipelen toch ook de volmacht gegeven om demonen weg te sturen in zijn Naam; zouden we nu zonder wapens zijn komen te zitten, sinds de apostelen en eerste discipelen niet meer leven?

Alleen het laatste punt is meer exegetisch van aard en is daarmee zeker niet onbelangrijk, maar dit functioneert volgens mij niet primair als oorzaak, maar meer als rechtvaardiging achteraf. Dit punt valt nu een beetje buiten mijn onderwerp hier, wel denk ik dat het belangrijk is om apart een keer op in te gaan.

Toeëigening des heils

Wat ik heb begrepen van de prediking met aandacht voor de toeëigening des heils, heeft hiermee volgens mij wel overlap. Om kort te gaan, ik probeer puntsgewijs aan te geven op welke onderwerpen in de toeëigening des heils nadruk wordt gelegd.

- Een mens is in zichzelf zwak en niet in staat om volledig en echt tot Gods eer te leven. De oorzaak hiervoor ligt in de wereld, de duivel en het eigen vlees.

- De belofte van het evangelie is voor iedereen die in Jezus gelooft, die wil breken met de duivel en heel zijn rijk, en voor God wil leven.

- Het heil is niet iets dat iedereen als ‘vanzelfsprekend’ kan aannemen. Het vereist een persoonlijke bekering, van harte en zonder voorbehoud. Deze bekering kan niet zonder vruchten blijven.

- Er moet gewaarschuwd worden voor de consequenties van het niet-aannemen van Gods beloften.

Overeenkomsten

Ik zie wel wat overeenkomsten in onderwerpen en in de aanpak. In beide gevallen:

- is de geestelijke strijd een wezenlijk en belangrijk uitgangspunt

- wordt nadruk gelegd op de noodzaak de verlossing in Christus je persoonlijk eigen te maken

- wordt een verandering in levenshouding en -stijl nagestreefd.

Verschillen

Ik zie ook verschillen:

- De aanpak van de problemen vindt in het ene geval in zeer besloten, en in het andere geval in publieke setting plaats.

- (met het vorige punt samenhangend) Het ene traject is alleen als je het aanvraagt en (in de meeste gevallen) eenmalig, het andere is voor de hele gemeente en doorlopend.

- Het bevrijden van demonische machten wordt in het ene geval op basis van ‘claims in de autoriteit van Jezus’ gedaan; In de andere aanpak worden mensen opgeroepen om in gebed naar Jezus te gaan om door Hem je te laten bevrijden; de bevrijding wordt aangezegd in beloften.

- (met het vorige punt samenhangend) De autoriteit van mensen over demonen wordt in het ene geval absoluter geclaimd dan in het andere; de afhankelijkheid van Gods hand lijkt in het ene geval minder op de voorgrond te staan dan in het andere geval.

- Er is ook verschil in visie op de samenhang tussen zonden en demonische binding. Ik kan alleen het verschil nu niet zo goed omschrijven, het is mij nog niet helder genoeg. Iemand ideeën?

Verband in de tijd?

Volgens mij heeft het verontachtzamen van het één (de toeëigening van het heil) geleid tot de roep om het ander (bevrijdingspastoraat), via wellicht een vorm van verbondsautomatisme. De prediking is in mijn beleving over het algemeen een stuk minder herderlijk-confronterend geworden, meer óver God en het geloof dan dat de gemeente bij God wordt gebracht en met Zijn majesteit en grootheid en genade wordt geconfronteerd.

Wellicht heeft ook meegespeeld dat in de praktijk veel mensen vanuit (terechte) voorzichtigheid de demonische machten weinig aandacht gegeven hebben; anderen hebben daardoor het beeld gekregen dat de geestelijke strijd die je in de bijbel ziet, nu niet meer concreet werd aangewezen. De roep om bevrijdingspastoraat is daarin dan een overcompensatie (volgens mij).

En - daarop doordenkend - de manier waarop er in de hele bijbel (ook in het OT) omgegaan wordt met geloof/ongeloof, bekering, strijd tussen vrouwenzaad en slangenzaad, is een beetje onderbelicht geraakt, waardoor losse teksten over uitzonderlijke verschijnselen in kortere periodes nu niet meer in het al lang bekende grote kader worden geplaatst. Maar nu kom ik toch weer op de exegetische vraag. Die bewaar ik voor een andere keer.

Tenslotte

Tenslotte speelt de vraag naar de verhouding tussen aan het ambt van aan de ene kant onze herders en leraars en aan de andere kant het ambt van alle gelovigen, op de achtergrond mee. En naar de bron van de autoriteit van beide groepen over de demonische wereld.

Ik ben blij dat onze Herder ons heeft geleerd te bidden, zodat ik onze verlossing van de boze van God de Vader verwacht, vandaag, morgen en uiteindelijk volledig bij de wederkomst. Maranatha!

Bron: Mijn blog

[LodewijkNapoleon 0]

Ik bedoel dit erg serieus en opbouwend; in de Kerkgeschiedenis lijkt het soms alsof alles al een keer eerder is voorgevallen. Is het misschien een idee om daar eens wat rond te snuffelen?

Verder, jammer dat er zo weinig reacties zijn, op zich best interessante stof, maar, in deze vorm uiteraard, nét iets te ver van m'n bed. Ik zal nog eens denken over een vertaalslag.

[Raido 0]

Quote:

- De geestelijke strijd heeft meer invloed op ons dan we ons bewust zijn geweest in het verleden.

Nou, misschien in bepaalde kerkverbanden (niet aanvallend bedoeld hoor en mijn kerk is zeker ook geen duivelvrij bastion. Ik kan mij echter voorstellen dat wanneer een kerk op een andere toer gaat en heel duidelijk zegt dat de kerk aan 'wereldwijding' moet doen er een gevaar kan onstaan. Doordat je te open staat naar de dingen 'van de wereld' en zelfs dingen 'van de wereld' de kerk in laat komen onder het mom van 'nu komen er vast meer mensen', kunnen er ook dingen komen die je niet in je kerk zou (moeten) willen hebben. Nee, geen voorbeelden.

Ook kan ik me voorstellen dat in een kerk waar de nadruk heel sterk ligt op het kindschap van God, er heel makkelijk een soort laksheid met betrekking tot het onderhouden van die relatie kan ontstaan. Ik zou dan eerder wat vraagtekens willen zetten bij dat 'automatische' van het kindschap dan bij 'de geestelijke blokkades'.

Quote:

- Geestelijke blokkades worden concreet aangewezen en opgeheven (door schuldbelijdenis en gebed, en in een aantal gevallen ook in het wegsturen van demonen).

Dat is in mijn kerk eigenlijk altijd al 'te doen gebruikelijk' geweest, niet dat het pontificaal voorin de kerk gebeurd, maar in vroegere tijden (in de tijden van het gezelschapsleven) sprak men veel over de standen in het genadeleven, met de verleidingen van de wereld, je eigen ik en de satan.

Quote:

- In de gesprekken in het bevrijdingspastoraat krijgen mensen persoonlijke handvatten aangereikt om in de bevrijding door Jezus te gaan staan (declamaties als ‘omdat ik een kind van God ben, heeft de duivel geen recht meer op mij’, of in de aansprekende vorm: ‘omdat ik een kind van God ben, heb jij (demon) geen recht meer op mij’.

Volgens mij (!!! MIJ !!!) is dat 'relatief' nutteloos. De duivel kan geen mensen van het ware geloof afhelpen en dat weet hij ook. Het enige wat hij dan nou zou kunnen proberen is om die persoon te verleiden tot zonde en het niet vertouwen op God. Ik denk dat het ook heel goed en opbouwend is om eens de vraag te stellen als je met dit soort 'geestelijke blokkades' zit, of je inderdaad een kind van God bent of dat het iets is waarvan je denkt dat het waar is. In de Bijbel komen voorbeelden voor van mensen die dachten te geloven, maar dit blijkbaar toch niet deden.

Quote:

- Jezus heeft zijn discipelen toch ook de volmacht gegeven om demonen weg te sturen in zijn Naam; zouden we nu zonder wapens zijn komen te zitten, sinds de apostelen en eerste discipelen niet meer leven?

Nee hoor, maar wij 'hebben het profetisch Woord dat zeer vast is' Volgens mij heeft dit meer te maken met het scheppen van nieuwe tradities omdat de oude niet meer vertouwenswaardig overkomen.

Ik ben nu pas de rest van je schrijven gaan lezen, maar het is inderdaad wat ik dus ook denk. Wanneer de nadruk heel sterk op het kindzijn van God ligt in een kerkverband, wordt sneller de stap genomen naar het bevrijdingspastoraat. De vraag 'maar misschien ben je geen (wedergeboren) kind van God mag niet gesteld worden, dus moet het wel de duivel zijn.

Bij verschillen zou ik nog willen zeggen:

- Het bevrijdingspastoraat (zoals ik dat een beetje ken, ik ken het nauwelijks) lijkt meer een instantoplossing te zijn. Je proclameert 'In Jezus Naam' en de satan moet er dan met zijn (gepijlde) staart tussen zijn bokkenpoten vandoor. Terwijl de andere variant, veel meer rekening schijnt te houden met het 'heilsplan'. Het is namelijk niet heel vreemd om te denken dat God soms zijn volk beproeft.

- Zonde en demonische binding. In mijn kerkverband is men heel schuw wat betreft de omgang met 'de wereld' (vooral omdat Satan de overste van de wereld is, de wereld is in mijn kerk de term voor dat-wat-niet-de-kerk-is), daarnaast ligt er een duidelijke nadruk op de zwakte in de mens en dat je uit eigen kracht, ook na ontvangen genade nooit zonder zonden kunt zijn, maar dat je daar niet bij neer kan en mag leggen (kun je dat wel, dan mag je afvragen of je een kind van God bent). Uit jou schrijven lijkt het dat bij het bevrijdingspastoraat er een veel duidelijkere link ligt tussen zonde en demonische binding.

Misschien komt dat ook door de visie op het offer van Christus. In onze kerken (zowel GG als GKV) zeggen wij heel duidelijk dat je na ontvangen genade vrijgekocht bent van de straf op de zonde (Jezus Christus stierf voor de zonden --> hij nam de straf van de zonde opzich) en in de ogen van God de Vader zijn de mensen die in Christus Jezus inbegrepen zijn, zonder zonden. Als in: ze zijn vergeven. Het is echter niet zo (volgens onze kerken) dat je door te geloven in Christus zonder zonden bent en dat je natuur perfect goed is, je oude natuur blijf je meedragen tot de dag van de dood.

Wanneer je echter stelt dat Christus is gestorven voor de zonden en dat wanneer je in Hem geloofd geen zonden meer doet, ligt denk ik de weg naar het 'demonische' denken snel open.

[E-line 0]

(zomaar wat achter elkaar getypt, dus wellicht ongeordend en warrig... maar zo gaat dat met gedachten die nog niet afgerond zijn)

Ik denk dat je gelijk hebt in veel opzichten. Alleen denk ik dat je hier:

Quote:

Ook kan ik me voorstellen dat in een kerk waar de nadruk heel sterk ligt op het kindschap van God, er heel makkelijk een soort laksheid met betrekking tot het onderhouden van die relatie kan ontstaan. Ik zou dan eerder wat vraagtekens willen zetten bij dat 'automatische' van het kindschap dan bij 'de geestelijke blokkades'.

een relatie legt die iets complexer ligt. Het benadrukken van het kind-zijn van God hóeft niet dat gevaar in zich te hebben; als je de gelijkenis van de verloren zonen er helder bij houdt, zie je dat het kind-zijn an sich nog niet betekent dat je gered bent. Probleem is volgens mij bij ons dat die kant onderbelicht is geworden, terwijl de positieve kant overbelicht is. Het zelf-onderzoek wordt onderbelicht vanuit de angst te vervallen in een somber geloofsleven. En inderdaad hoeft die angst niet te overheersen in ons leven, we mogen vertrouwen op God en zijn beloften aan ons.

Gevolg daarvan (van het onderbelichten) is dat we zelfonderzoek niet meer echt kennen, de wereld wordt versimpeld tot óf leven uit genade, en dan ben je een nieuw mens, óf leven zonder die genade, en dan leef je in de macht van de duivel.

Als je als gelovige dan merkt dat je geloof niet sterk is, wordt de schuld in deze eenvoudige tweedeling eerder gelegd bij je eigen gebondenheid aan de duivel en onbeleden schuld, waarvan je nog in dit leven bevrijd zult kunnen worden; want 'God wil dat ieder mens tot volle ontplooiing komt' (al in dit leven).

Quote:

Nee hoor, maar wij 'hebben het profetisch Woord dat zeer vast is' Volgens mij heeft dit meer te maken met het scheppen van nieuwe tradities omdat de oude niet meer vertouwenswaardig overkomen.

Eensch En dat vind ik tegelijk een van de meest zorgwekkende ontwikkelingen hiervan: de kracht van de prediking lijkt totaal geen rol te spelen in de hele discussie die ik tot nu toe over dit onderwerp heb gezien.

Het werk van de Heilige Geest lijkt nu meer gekoppeld te worden aan, of afhankelijk gemaakt van persoonlijke autoriteit (vanuit de relatie met Jezus en vanuit diens autoriteit, waarin de pastoraal hulpverlener moet staan) dan van de kracht van de prediking van het Woord.

Nu is de visie op de prediking de laatste tijd ook verschoven, bij ons in ieder geval.

Quote:

Misschien komt dat ook door de visie op het offer van Christus. In onze kerken (zowel GG als GKV) zeggen wij heel duidelijk dat je na ontvangen genade vrijgekocht bent van de straf op de zonde (Jezus Christus stierf voor de zonden --> hij nam de straf van de zonde opzich) en in de ogen van God de Vader zijn de mensen die in Christus Jezus inbegrepen zijn, zonder zonden. Als in: ze zijn vergeven. Het is echter niet zo (volgens onze kerken) dat je door te geloven in Christus zonder zonden bent en dat je natuur perfect goed is, je oude natuur blijf je meedragen tot de dag van de dood. Wanneer je echter stelt dat Christus is gestorven voor de zonden en dat wanneer je in Hem geloofd geen zonden meer doet, ligt denk ik de weg naar het 'demonische' denken snel open.

Eensch. Alleen zó extreem wordt het niet gesteld, dat je geen zonden meer zou doen. Alleen die zonden worden na bekering sneller en/of gemakkelijker losgekoppeld van eigen verantwoordelijkheid en schuld omdat die van je oude mens zijn en dus niet van jou-in-je-nieuwe-identiteit-in-Christus.

De verzuchting van Paulus 'ik ellendig mens', lijkt een stadium te zijn waar je op den duur toch echt voorbij moet en mag al in dit leven. Want we zijn vrijgekocht van de zonde en de duivel. De angst voor het kweken van depressieve mensen in de kerk, heeft dat volgens mij veroorzaakt.

Wat ik wel goed vind, is dat we weer bewust worden gemaakt van de geestelijke strijd; alleen de invulling van die bewustwording zou ik liever meer vanuit de bijbel zelf aangereikt krijgen. En ook onze bewapening ertegen (Ef.6 noemt niet eens het wegjagen door in de autoriteit van Jezus te staan, of iets in die richting).