Psalmen en Psalmberijmingen

[Raido 0]

Ik dacht: 'Laat ik gewoon een algemeen psalmen en psalmberijmingentopic openen' en alzo geschiedde het. In de kerk van de Reformatie (die van Calvijn eigenlijk vooral ). Om dat de psalmen vooral bekend zijn in de gereformeerde gezindte en in een deel van die gezindte exclusief gezongen worden (wanneer dit exclusief is, is dit over het algemeen genomen in de psalmberijming van 1773 een hele enkele kerk zingt nog de psalmberijming van Datheen) wil ik dan ook een stukje citeren uit 'Calvijn en de berijmde psalmen', geschreven door Barend de Jong (te vinden op: zijn persoonlijke website)

Quote:

Met de breuk in de rooms-katholieke kerk brak men met het rooms-katholieke kerklied. Zoals te lezen in ‘Psalmenzingen vanaf David tot Calvijn’ was hetzingen in de roomse kerk aan het einde van de 15e eeuw voor de gewone burger zo slecht volgbaar dat aanpassing nodig was. Maar wat moest er veranderen en hoe? Waar haalde men richtlijnen vandaan waar het kerklied aan moest voldoen? Moester überhaupt welgezongen worden in de eredienst? W e zullen zien wat Calvijns redenen waren om de 150 psalmen en de enkele gezangen te berijmen en te laten zingen. Calvijn was een kunstzinnig mens. Maar het meest van alle kunsten was hij onder de indruk van muziek. Uit eigen ervaring wist hij ‘dat zingen een grote kracht en macht heeft om het hart van de mensen te ontroeren en in gloed te zetten om God aan te roepen en te loven met een zeer hevig en vurig verlangen.’ Verder zegt hij:‘Onder de andere dingen die geschikt zijn om de mensen te ontspannen en hem grote vreugde te schenken is de muziek òf het eerste òf een van de voornaamste en wij moeten haarin waarde houden als een daartoe bestemde gave Gods.’ Met Plato is hij het eens dat er in de wereld ternauwernood iets wordt gevonden dat de zeden zó sterk kan veranderen. Maar hij herinnert ook aan de bezorgdheid van de kerkvaders die van een ‘dodelijk en satanisch’ gif spraken dat doorde hel in hetlied kan worden gemengd om de wereld te verderven.

Quote:

Voorde eenvoud werd elke psalm uit het Hebreeuws in gelijke strofen verdeeld. Hierbij moest de grondtekst zoveel mogelijk gevolgd worden en moest de voorname, voor iedereen verstaanbare omgangstaal gebruikt worden. Dus geen platte volkstaal. De melodieën kenden één muzieknoot per lettergreep - de melismatische versieringen verdwenen dus van het toneel- en waren geheel of gedeeltelijk overgenomen van oude kerkhymnes. De melodieën mochten niet ontleend zijn aan straatmelodieën. Verder moest elk couplet uit een psalm een gelijkblijvend ritme hebben en voorzien zijn van rijmwoorden om het memoriseren te ondersteunen

Quote:

Na Datheen brak er een ware psalmen strijd los die tot in onze tijd voortduurt. Tot de invoer van de Staatsberijming van 1773 hebben minstens 33 personen en gezelschappen zich bezig gehouden met het verbeteren van Datheens berijming of met het maken van nieuwe berijmingen. Verschillende daarvan waren beter dan die van Datheen, maar politieke kwesties,geloofsverschillen en het feit dat het volk Datheen in hun hart had gesloten, hielden aanpassingen en vernieuwingen buiten de kerken.

Ok de site rkdocumenten.nl is de Cathechismus van de Katholieke Kerk te vinden, ik zal hier niet uit citeren omdat ik ergens op Credible.nl heb gelezen dat de Cathechismus voor de geestelijkheid is bedoeld en dat het als leek (en al helemaal als protestant denk ik, ben ik dan leek?) niet zo chic is om het als 'Groot Citatenboek' te gebruiken. link hier wordt overigens vooral gesproken over de plaats van de psalmen in de geschiedenis (maar dat kun je waarschijnlijk ook doortrekken naar het heden). De kern is 'de psalmen als gebed van de gemeenschap'.

Quote:

Tot het Edict of Milan (AD 313), werden de psalmverzen afgewisseld met lezingen. Ten tijde van Gregorius I (ca. 600), hadden de Mis en de Getijden een vaste vorm aangenomen en waren antifonale psalmodie (het afwisselend cantileren van psalmverzen door twee koren) en responsoriale psalmodie (de gemeente beantwoordde psalmverzen gezongen door een cantor) traditie geworden.Het onderscheid tussen deze vormen begon te vervagen. Het vaste vorm aannemen van de psalmodie tussen Gregorius I en de 11e eeuw is bekend uit de Mis- en getijdenboeken, de beschrijvingen en de tonaria, die de zanagwijzen klassificeren en het eind van de psalmtoon specificeren voor elk antifoon. In het Gregoriaans zijn er 8 psalmtonen, één voor elke kerktoon. In de 16e eeuwbevorderden Protestantse kerken gemeentezang van psalmen door de psalmen te berijmen in de volkstaal. Door de berijming werd de psalm ingedeeld in coupletten die op een één en dezelfde liedmelodie gezongen konden worden. Een belangrijke vroege berijming van een aantal psalmen was die van Clèment Marot, dit werd de basis van het Calvinistische Geneefse Psalter. Een serie melodieën werd erbij gemaakt o.a. door Loys Bourgeois (1563). In principe werd eenstemmig onbegeleid gezongen, maar voor huiselijk gebruik kwamen er al snel meerstemmige in accoorden gedachte zettingen (Goudimel). Latere zettingen waren ook contrapuntaal; Le Jeune en anderen lieten de melodie weg en componeerden op basis hiervan vrije motetten. In Nederland werd de psalmberijming van Petrus Dathenus de standaard berijming; deze werd pas in 1773 vervangen door een nieuwe berijming. J. P Sweelinck schreef bewerkingen van de franse psalmen. In Engeland werden berijmde psalmen populair na de regering van de Rooms-Katholieke Mary Tudor (1553-8). Het standaard psalter was dat van Sternhold en Hopkins. Andere psalmberijmingen waren bijvoorbeeld die van Aartsbisschop Parker (1567), waarvoor Tallis verscheidene geharmonizeerde melodieën leverde. [in de Rooms-Katholieke kerk was er alleen in Italie, en in mindere mate in Spanje, een sterke traditie van psalm polyphonie.Zettingen met twee alternerende koren ('salmi spezzati'), van de hand van Jacquet vanf Mantua, Willaert en anderen, waren in principe doorgecomponeerd waardoor er een meer gevarieerde vorm ontstond. Psalmen werden gebruikt als tekst voor het nieuwe motetrepertoire dat ontwikkeld werd door Josquin en zijn tijdgenoten rond 1500. Veel zettingen behandelen deze vrij en kunnen niet gebruikt zijn als liturgische psalmen; als ze al in de kerk gezongen werden, hadden ze een extra-liturgische functie. Verzamelingne zoals Lassus' boetepsalmen werden waarschijnlijk in huiselijke kring gebruikt zoals madrigalen..] Na 1600 werd het zingen van berijmde psalmen voortgezet in de Protestantse kerken van Noord Europa. Uitgebreidere psalm composities in deze period zien we in de vorm van motetten en dergelijke, maar sommige componisten bleven psalmverzamelingne uitgeven, in het bijzonder Sweelinck, die alle 150 psalms in de Franse berijming bewerkte voor drie tot acht stemmen, waarbij hij de Geneefse melodieën gebruikte alscantus firmi. Schütz bewerkte ook het complete psalter in Duitse berijming en schreef ook ornate bewerkingen. [Onder de latere psalm verzamelingen zijn die van G.B. Bassani en Benedetto Marcello de aandacht waard. De meeste verdere psalm bewerkingen zijn voor concertgebrui, voor koor en orkest, vaak met solisten; Bruckner's grootschalige zettingen en Kodály's Psalmus Hungaricus zijn representatief. Stravinsky's Symphony of Psalms en Penderecki's Psalmy Dawida zijn werken met meerdere delen die psalm teksten gebruiken.] (Zie The Grove Concise Dictionary of Music edited by Stanley Sadie © Macmillan Press Ltd., London.) link

In dit topic is het de bedoeling dat we met elkaar onze gedachten laten gaan over de Psalmen (in welke berijming dan ook). Welke plaats hebben psalmen in jou geloofsleven, hoe is het in jou kerk geregeld? Alleen psalmen, of ook gezangen (of eigenlijk haast geen psalmen). Daarnaast ben ik ook benieuwd naar de visie op psalmen, welke plek moeten ze volgens jou hebben in de liturgie van de kerk? Zijn de psalmen eigenlijk niet erg 'Oud-Testamentisch' en moeten we vooral zingen over Jezus en het verlost zijn in Hem? Zo maar wat gedachten

[Gast Anon_phpbb]

-

[Michiel 14]

Quote:

Op vrijdag 16 januari 2009 13:08:52 schreef Cornelius van Wijck het volgende: Ik weet dat het wat zwart/wit is, maar je zou kunnen zeggen dat protestanten het Evangelie vooral in het licht van Paulus verstaan, terwijl wij het Evangelie veeleer in het licht van het OT verstaan.

Inderdaad wat zwart/wit, maar zeker wel een punt dat er binnen de Reformatie veel geluisterd is naar Paulus. Tegenwoordig zie je die koppeling met het OT wat meer naar voren komen op sommige gebieden.

Quote:

En dan is het dus ook voor de hand liggend dat we juist het Oud-Testamentische gebed willen voortzetten. Wij bidden de psalmen, aangezien ook Jezus de psalmen gebeden heeft. Sterker, het psalmgebed is bij uitstek Jezus' gebed.

Hoe bidden jullie dan de psalmen, door oplezing?

[Gast Anon_phpbb]

-