Spring naar bijdragen

Toespraak over het slavernijverleden.


Aanbevolen berichten

Wat vonden jullie van de speech? 

Mijn gedachte.. Onvoorstelbaar hoe lang het geduurd heeft. 

Maar...eindelijk eindelijk eindelijk had de staat de moed en het fatsoen om te doen wat juist is; excuses maken en verantwoordelijkheid nemen. 

 

Een prachtige speech, ik heb hem vandaag in de NRC nalezen, met nog wat extra uitleg erbij. 

https://www.nrc.nl/nieuws/2022/12/19/de-speech-van-mark-rutte-met-toelichtingen-a4151971

 

Tot 1814 werden ruim 600.000 tot slaaf gemaakte Afrikaanse vrouwen, mannen en kinderen onder erbarmelijke omstandigheden naar het Amerikaanse continent verscheept door Nederlandse slavenhandelaren.

In Azië werden tussen de 660.000 en ruim 1 miljoen mensen – we weten het niet eens precies – verhandeld binnen de gebieden die onder het gezag stonden van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.

De getallen zijn onvoorstelbaar.

Het menselijk leed dat er achter schuilgaat, is nog veel onvoorstelbaarder.

Talloos zijn de overgeleverde verhalen en getuigenissen die bewijzen hoe er in het slavernijsysteem geen maat stond op wreedheid en willekeur.

 

Een systeem zo onmenselijk en onrechtvaardig, dat in 1863 niet de tot slaaf gemaakten financieel werden gecompenseerd door de staat, maar de slaveneigenaren.

En nog kon het hardvochtiger, nog oneerlijker, want iedereen die in Suriname in 1863 in naam vrij werd, moest gedwongen nog tien jaar lang onder staatstoezicht blijven werken.

De facto betekende dat voor velen nog tien jaar langer een leven in onvrijheid, een leven onder dwang.

Tot 1873.

Komend jaar is dat 150 jaar geleden.

 

En natuurlijk erkenning van historische verantwoordelijkheid, met de woorden die daarbij horen.

Deze woorden.

Eeuwenlang hebben de Nederlandse staat en zijn vertegenwoordigers slavernij mogelijk gemaakt, gestimuleerd, in stand gehouden en ervan geprofiteerd.

Eeuwenlang zijn in naam van de Nederlandse staat mensen tot handelswaar gemaakt, uitgebuit en mishandeld.

Eeuwenlang is onder Nederlands staatsgezag de menselijke waardigheid met voeten getreden op de meest afschuwelijke manier.

En te weinig hebben opeenvolgende Nederlandse regeringen na 1863 gezien en erkend dat het slavernijverleden een negatieve doorwerking had en heeft.

Daarvoor bied ik namens de Nederlandse regering excuses aan.

Today I apologize.

Awe mi ta pidi diskulpa.

Tide mi wani taki pardon.

 

We doen dit niet om schoon schip te maken.

Niet om het verleden af te sluiten en achter ons te laten.

We doen dit en we doen dit nu, om staande op de drempel van een belangrijk herdenkingsjaar, samen de weg vooruit te vinden.

We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst.

Dus zetten we vandaag een komma, geen punt.

 

 

 

 

bewerkt door Petra.
Link naar bericht
Deel via andere websites
  • Antwoorden 81
  • Created
  • Laatste antwoord

Top Posters In This Topic

Top Posters In This Topic

Popular Posts

Ik merk ook dat de manier waarop sommige (lang niet alle!) mensen die zeggen te spreken namens afstammelingen van slavernijslachtoffers, spreken. Als voorbeeld noem ik Armand Zunder. De man zal het

Er is dan ook niemand die dat van je vraagt. Excuses worden alleen gevraagd van precies de door jou genoemde overheden en nu nog bestaande multinationals. De excuses van de koning afgelopen Keti Koti

Allereerst hebben mijn voorouders noch ikzelf iets van doen gehad met de slavernij.  Ten tweede is het debat direct gekaapt door geldzuchtige nazaten en door allerlei eisen te stellen.  Bv iemand als

Ik sta ambivalent in de kwestie.  Op zich is het een goede zaak dat Nederland (Het Nederlands bestuur) excuses aanbiedt voor het wangedrag van Nederland in het verleden.  Maar de excuses werden al snel overvleugelt door hautain gedrag en geldzucht.

https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/president-van-suriname-is-niet-tevreden-over-totstandkoming-van-slavernij-excuses

Het is niet goed ontvangen bij iedereen.  Sommige nazaten van slaven interesseren zich niet voor de kwestie.  En mijn persoonlijke opvatting is dat leven in het verleden niet goed is voor een mens.   Als iemand mij excuses aanbiedt voor een kwestie uit een  verleden dan aanvaard ik die uit gedienstigheid.  Niet omdat er iets geheeld moet.

Praktisch gesproken is het het beste om op 1 juli nog een gebaar te maken en er dan over zwijgen.

Overigens is 'tot slaaf gemaakten' een eufemisme   De harde realiteit was dat de meesten als slaaf werden geboren.   Dergelijk taalgebruik staat mij tegen.

Link naar bericht
Deel via andere websites
6 uur geleden zei Hopper:

Ik sta ambivalent in de kwestie.  

Praktisch gesproken is het het beste om op 1 juli nog een gebaar te maken en er dan over zwijgen.

De RKK wilde ook graag zwijgen over de misdaden, vandaar het doofpottenbeleid. Ik heb je daarover niet zien schrijven dat je het het beste vindt om er verder over te zwijgen, Integendeel. Ik denk omgekeerd. Evenals de Holocaust gaat het om dingen die we altijd moeten blijven herinneren.

Praktisch gezien komt er nu pas eerherstel voor de verzetsstrijders. Die als opstandelingen, criminele vijanden van de staat werden behandeld. De standbeelden van de helden van de VOC mogen plaatsmaken voor de echte helden.  Zoals pas afgelopen november toen er een gedenksteen werd onthuld voor Anton de Kom in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. De schrijver, anti-koloniaal activist en verzetsstrijder die vanwege zijn activiteiten door het Nederlands gezag Suriname werd uitgezet. 

En ook in Ruttes speech.. 

"Ik noem vandaag met eerbied de namen van Tula op Curaçao, Jolicoeur, Boni en Baron in Suriname, One-Tété-Lohkay op Sint Maarten en we gedenken al die naamloos gebleven vrouwen en mannen die door de eeuwen heen heldhaftig de vrijheid zochten en daar vaak op de meest gruwelijke manier voor werden gestraft."

 

 

6 uur geleden zei Hopper:

Overigens is 'tot slaaf gemaakten' een eufemisme   De harde realiteit was dat de meesten als slaaf werden geboren.   Dergelijk taalgebruik staat mij tegen.

Dergelijk taalgebruik is heel bewust gekozen. 

 "Rutte spreekt over ‘tot slaaf gemaakten’ – een uitdrukking die gemeengoed is in academische en culturele kringen en bij veel media. De achterliggende gedachte: geen mens wordt als slaaf geboren, het was een status die met geweld werd opgelegd." 

 

bewerkt door Petra.
Link naar bericht
Deel via andere websites
15 minuten geleden zei Petra.:

De RKK wilde ook graag zwijgen over de misdaden, vandaar het doofpottenbeleid. Ik heb je daarover niet zien schrijven dat je het het beste vindt om er verder over te zwijgen, Integendeel. Ik denk omgekeerd. Evenals de Holocaust gaat het om dingen die we altijd moeten blijven herinneren.

 

 

Dat is geen goede vergelijking, de misdaden van de RKK zijn nog steeds gaande, de doofpot kan open, de slachtoffers leven nog gedeeltelijk.

Link naar bericht
Deel via andere websites
15 minuten geleden zei Hopper:

Dat is geen goede vergelijking, de misdaden van de RKK zijn nog steeds gaande, de doofpot kan open, de slachtoffers leven nog gedeeltelijk.

Het is een hele goede vergelijking. 

Als je maar lang genoegd de deksel op de doofpot weet te houden... kun je het -te ver in het verleden- noemen, is de boodschap. 

 

Dat is een slechte boodschap, waar vooral boosdoeners mee weg willen komen.  

En het werkt in dit geval wel degelijk door tot op heden. 

Ook dat werd in de toespraak goed verwoord door Rutte: 

 

"Lange tijd dacht ik dus eigenlijk: het slavernijverleden is geschiedenis die achter ons ligt.

Maar ik had het mis.

Want eeuwen van onderdrukking en uitbuiting werken door in het hier en nu.

In racistische stereotypen.

In discriminerende patronen van uitsluiting.

In sociale ongelijkheid.

En om dat te doorbreken, moeten we ook het verleden open en eerlijk onder ogen zien."

 

 

 

bewerkt door Petra.
Link naar bericht
Deel via andere websites

Het aanbieden leek me een mooi gebaar,  tot een aantal instanties allerlei voorwaarden ging stellen.

Toen had ik zoiets van,  waarom excuses aanbieden als het niet wordt gewaardeerd? 

Dat is geen koloniale houding, ik vind alleen dat er in de huidige tijd en aantal stappen kunnen maken op het gebied van omgang met elkaar. Dat geldt voor alle betrokken partijen. Uiteindelijk leven we in de 21e eeuw en is er nu niemand schuldig en niemand slachtoffer. 

Link naar bericht
Deel via andere websites

Ik merk ook dat de manier waarop sommige (lang niet alle!) mensen die zeggen te spreken namens afstammelingen van slavernijslachtoffers, spreken.
Als voorbeeld noem ik Armand Zunder. De man zal het ongetwijfeld allemaal goed bedoelen, maar ik kreeg deze week toch kromme tenen toen ik hem hoorde zeggen dat hij benieuwd was hoe 'die Nederlanders' de discussie achter de komma zouden invullen.
Met alle respect, maar als een Nederlandse minister in deze discussie de woorden 'die Surinamers'  zou gebruiken, dan is die dag zijn laatste dag als minister, en terecht. 
En Zunder gaf aan ook in miljarden te denken, in plaats van hinderden miljoenen. Hou toch op zeg, dit gaat niet over geld, het gaat om erkenning van de misdaden in het koloniale verleden van Nederland. Daar moet je geen prijskaartje aan hangen, bij een vriendschap of huwelijk spreek je ook niet tevoren af hoeveel geld er uitgegeven moet worden.

Zo zien we ook nog steeds Jerry Afriyie gezien aan de kant van de slachtoffers van de slavenhandel. Maar.... zijn voorouders waren geen slaven. Hij stamt af van de Ashanti, een volk dat rijk werd door het tot slaaf maken van Afrikanen en het verkopen van deze mensen aan slavenhandelaren. 

Link naar bericht
Deel via andere websites

Excuses en vervolgens herstelbetalingen. Terwijl mijn voorouders nooit slaven hebben gehad maar zelf (ook) werden uitgebuit in de kolenmijnen.  Dan wil ik ook een aandeel uit het kapitaal dat over de ruggen van slaven verdiend is.

38 minuten geleden zei Dat beloof ik:

Ik merk ook dat de manier waarop sommige (lang niet alle!) mensen die zeggen te spreken namens afstammelingen van slavernijslachtoffers, spreken.
Als voorbeeld noem ik Armand Zunder. De man zal het ongetwijfeld allemaal goed bedoelen, maar ik kreeg deze week toch kromme tenen toen ik hem hoorde zeggen dat hij benieuwd was hoe 'die Nederlanders' de discussie achter de komma zouden invullen.
Met alle respect, maar als een Nederlandse minister in deze discussie de woorden 'die Surinamers'  zou gebruiken, dan is die dag zijn laatste dag als minister, en terecht.

Of dat terecht is is maar zeer de vraag. Het enige wat we nog schijnen te mogen is 'slaafs' onze kaken op elkaar houden.

Link naar bericht
Deel via andere websites
10 uur geleden zei Petra.:

Het is een hele goede vergelijking. 

Als je maar lang genoegd de deksel op de doofpot weet te houden... kun je het -te ver in het verleden- noemen, is de boodschap. 

 

Dat is een slechte boodschap, waar vooral boosdoeners mee weg willen komen.  

En het werkt in dit geval wel degelijk door tot op heden. 

Ook dat werd in de toespraak goed verwoord door Rutte: 

 

"Lange tijd dacht ik dus eigenlijk: het slavernijverleden is geschiedenis die achter ons ligt.

Maar ik had het mis.

Want eeuwen van onderdrukking en uitbuiting werken door in het hier en nu.

In racistische stereotypen.

In discriminerende patronen van uitsluiting.

In sociale ongelijkheid.

En om dat te doorbreken, moeten we ook het verleden open en eerlijk onder ogen zien."

 

 

 

Allereerst hebben mijn voorouders noch ikzelf iets van doen gehad met de slavernij.  Ten tweede is het debat direct gekaapt door geldzuchtige nazaten en door allerlei eisen te stellen.  Bv iemand als Franc Weerwind mocht geen excuses aanbieden omdat hij een donkere huidskleur heeft.   Wie discrimineert er dan?  Of het eisen van het schrappen van het woord 'neger'.

Laat ik voorop stellen: de meeste nazaten van slaven interesseren zich niet voor de kwestie en de meeste Nederlanders ook niet.  En wie wel in het verleden wenst te leven is opnieuw slaaf: slaaf van het verleden.  Dat mogen ze uiteraard zelf weten. Zoals je weet ben ik geen wereldverbeteraar , discriminatie zal er altijd zijn zolang mensen in duisternis leven.

Verder ziet iedereen deze kwestie eerlijk onder ogen, er zijn geen slavernij-ontkenners bij mijn weten.  De ruis op de lijn van vele nazaten doet mij inzien dat het na 1 juli volgend jaar afgelopen moet zijn.  Uiteraard kan Rutte of een andere premier dat niet hardop zeggen en dat moet hij ook niet doen.

Link naar bericht
Deel via andere websites
1 uur geleden zei Hopper:

Allereerst hebben mijn voorouders noch ikzelf iets van doen gehad met de slavernij.  Ten tweede is het debat direct gekaapt door geldzuchtige nazaten en door allerlei eisen te stellen.  Bv iemand als Franc Weerwind mocht geen excuses aanbieden omdat hij een donkere huidskleur heeft.   Wie discrimineert er dan?  Of het eisen van het schrappen van het woord 'neger'.

 

Herman Finkers deed het voorstel om de Tukkers met de negers te laten ruilen van naam. En het jongetje Stanley die geen zwarte Piet mocht zijn omdat ie zwart was. Ik zat hem van de week nog eens te bekijken. Steengoed vind ik.

 

bewerkt door Flawless victory
Link naar bericht
Deel via andere websites
20 uur geleden zei Dat beloof ik:

Het aanbieden leek me een mooi gebaar,  tot een aantal instanties allerlei voorwaarden ging stellen.

Toen had ik zoiets van,  waarom excuses aanbieden als het niet wordt gewaardeerd? 

Misschien vanuit de idee dat die goeien niet onder de kwaden hoeven te lijden. 

En dat verantwoordelijkheid nemen en het juiste doen op zichzelf staan. Hoe het ook wordt opgepakt, je kunt dan i.i.g. als overheid een schoon geweten hebben omdat je er niet voor bent weggelopen. 

 

Citaat

Dat is geen koloniale houding, ik vind alleen dat er in de huidige tijd en aantal stappen kunnen maken op het gebied van omgang met elkaar. Dat geldt voor alle betrokken partijen. Uiteindelijk leven we in de 21e eeuw en is er nu niemand schuldig en niemand slachtoffer. 

De naweeën zijn nog steeds merkbaar. 

In racistische stereotypen, discriminatie, sociale ongelijkheid.

 

bewerkt door Petra.
Link naar bericht
Deel via andere websites
23 uur geleden zei Piebe:

Excuses en vervolgens herstelbetalingen. Terwijl mijn voorouders nooit slaven hebben gehad maar zelf (ook) werden uitgebuit in de kolenmijnen.  Dan wil ik ook een aandeel uit het kapitaal dat over de ruggen van slaven verdiend is.

Of dat terecht is is maar zeer de vraag. Het enige wat we nog schijnen te mogen is 'slaafs' onze kaken op elkaar houden.

Dat aandeel heb je al. Je woont in Nederland, dat eeuwenlang inkomsten heeft gegenereerd uit de slavenhandel.
Je hoeft niet slaafs je kaken op elkaar houden, maar als je iets zegt, laat het dan wel hout snijden.

Link naar bericht
Deel via andere websites
5 uur geleden zei Dat beloof ik:

Dat aandeel heb je al. Je woont in Nederland, dat eeuwenlang inkomsten heeft gegenereerd uit de slavenhandel.
Je hoeft niet slaafs je kaken op elkaar houden, maar als je iets zegt, laat het dan wel hout snijden.

Met die opmerking schiet je jezelf in de voet, want in Nederland wonen niet uitsluitend blanken. Over hout snijden gesproken. ;)

Link naar bericht
Deel via andere websites
15 minuten geleden zei Piebe:

Met die opmerking schiet je jezelf in de voet, want in Nederland wonen niet uitsluitend blanken. Over hout snijden gesproken. ;)

Ik weet niet waar je op doelt? Jij wilde graag een aandeel van de winst uit de slavenhandel. Wel, dat heb je dus door in Nederland te zijn opgegroeid. Dat er in Nederland niet uitsluitend blanken wonen weet ik ook wel, maar doet daarbij niet ter zake.

Link naar bericht
Deel via andere websites
2 uur geleden zei Dat beloof ik:

Ik weet niet waar je op doelt? Jij wilde graag een aandeel van de winst uit de slavenhandel. Wel, dat heb je dus door in Nederland te zijn opgegroeid. Dat er in Nederland niet uitsluitend blanken wonen weet ik ook wel, maar doet daarbij niet ter zake.

De zwarten die in Nederland zijn opgegroeid hebben hun aandeel dan ook al gehad, dus geen excuses nodig.

Link naar bericht
Deel via andere websites
1 uur geleden zei Petra.:

Krab nog 's aan je hoofd hierover. 

-We- zijn er nog lange lange lange niet. 

Dat laatste ben ik met je eens,  zie bv de opmerking van @Piebe hier boven. Maar we zijn 150 jaar later. Er leeft niemand meer uit die tijd.  Zelfs de kinderen en kleinkinderen zijn bijna allemaal verdwenen.  Dat bedoel ik met : geen schuldigen of slachtoffers meer.

bewerkt door Dat beloof ik
Link naar bericht
Deel via andere websites
4 uur geleden zei Dat beloof ik:

. Maar we zijn 150 jaar later. Er leeft niemand meer uit die tijd.  Zelfs de kinderen en kleinkinderen zijn bijna allemaal verdwenen.  Dat bedoel ik met : geen schuldigen of slachtoffers meer.

Ik snapte wel wat je bedoelde maar ik denk dat je niet snapt wat ik bedoelde. 

Bedenk dat welvaart cumulatief werkt en racistische stereotypen en discriminatie nog steeds bestaan.  

Stel je een marathon voor, die generaties lang duurt, waarbij je het estafettestokje aan je kind doorgeeft. Als ik halverwege het stokje overneem roep ik naar jou die nog aan de start staat dat je ook mag meedoen. Nahhhhh zeggen dan mijn achterkleinkinderen als de jouwe halverwege zijn ... dat gezeur dat jullie voorouders niet mee mochten doen mag nou wel 's klaar zijn hoor, die leven al lang niet meer. 

 

https://www.groene.nl/artikel/na-de-zweep-de-welvaart

 

 

bewerkt door Petra.
Link naar bericht
Deel via andere websites
1 uur geleden zei Petra.:

Ik snapte wel wat je bedoelde maar ik denk dat je niet snapt wat ik bedoelde. 

Bedenk dat welvaart cumulatief werkt en racistische stereotypen en discriminatie nog steeds bestaan.  

Stel je een marathon voor, die generaties lang duurt, waarbij je het estafettestokje aan je kind doorgeeft. Als ik halverwege het stokje overneem roep ik naar jou die nog aan de start staat dat je ook mag meedoen. Nahhhhh zeggen dan mijn achterkleinkinderen als de jouwe halverwege zijn ... dat gezeur dat jullie voorouders niet mee mochten doen mag nou wel 's klaar zijn hoor, die leven al lang niet meer. 

 

https://www.groene.nl/artikel/na-de-zweep-de-welvaart

 

 

Een mooi stuk, waar ik grotendeels in mee kan gaan. Maar dat echter (ongewild) duidelijk laat zien dat het erg lastig is om objectief over het onderwerp te schrijven.
Er wordt loven gesproken over de anti-Zwarte Piet beweging, maar evengoed schrijft hetzelfde artikel zonder blikken of blozen herhaaldelijk over 'de witte Nederlanders'.
Over stereotypen gesproken. Dat geldt dus voor alle partijen.

 

Link naar bericht
Deel via andere websites

Ik bedacht me opeens dat als het gesprek over economische vluchtelingen gaat (migratiestop/grenzen moeten dicht etc.) ..dan is mijn antwoord meestal in de zin van .. hoezo moet ik meer rechten genieten dan welke andere wereldburger dan ook. Alleen maar omdat ik de mazzel had dat ik op een welvarende plek in de wereld werd geboren. 

Het verweer is dan meestal.. in de zin van.... omdat onze voorouders dit land opgebouwd hebben mogen wij er de vruchten van plukken. 

 

Ik vind het wel opmerkelijk dat bij 'het land is van ons NLers' het 'onze voorouders' argument wordt gebruikt, en nu het erover gaat waar die voorouders die welvaart vandaan haalden....het -niemand van hen leeft meer- argument wordt opgegooid.  Gooi dan de grenzen open! 

 

 

bewerkt door Petra.
Link naar bericht
Deel via andere websites
  • 2 weeks later...

https://www.trouw.nl/opinie/niet-alle-surinaamse-kerken-werkten-mee-aan-de-slavernij~ba2707ad/

Citaat

Erken dat ook de kerken in Suriname meewerkten aan de slavernij, schreef Bob van den Bos (Opinie, 28 december). In grote ­lijnen kan ik mij vinden in zijn woorden. Maar de auteur gooit wel alle kerken op één hoop. De witte ­Nederlandse kerken, waaronder de Hervormde Staatskerk, steunden ­inderdaad de slavernij. Maar de Evangelische Broedergemeente en de rooms-katholieke kerk deden dat veel minder.

De kerken hebben niet altijd een negatieve rol gespeeld in de slavernij.  M.n. de Evangelische Broedergemeente heeft een positieve rol gespeeld.

Citaat

Van den Bos heeft gelijk dat de witte Nederlandse kerken toen niet massaal aan de slag zijn gegaan. Maar de Duitsers van de Evangelische Broedergemeente wel. Zij speelden een belangrijke rol in het emancipatieproces van de zwarte inwoners. Dat was ook wel nodig, want van de voorgestelde hervormingen om het leven van de slaven beter te maken kwam nog weinig ­terecht.

 

Link naar bericht
Deel via andere websites
Op 24-12-2022 om 02:04 zei Petra.:

Ik bedacht me opeens dat als het gesprek over economische vluchtelingen gaat (migratiestop/grenzen moeten dicht etc.) ..dan is mijn antwoord meestal in de zin van .. hoezo moet ik meer rechten genieten dan welke andere wereldburger dan ook. Alleen maar omdat ik de mazzel had dat ik op een welvarende plek in de wereld werd geboren. 

Het verweer is dan meestal.. in de zin van.... omdat onze voorouders dit land opgebouwd hebben mogen wij er de vruchten van plukken. 

 

Ik vind het wel opmerkelijk dat bij 'het land is van ons NLers' het 'onze voorouders' argument wordt gebruikt, en nu het erover gaat waar die voorouders die welvaart vandaan haalden....het -niemand van hen leeft meer- argument wordt opgegooid.  Gooi dan de grenzen open! 

 

 

Toen dit land amper 10 miljoen mensen had werden mensen door de overheid gestimuleerd te emigreren omdat het land vol was. Hoeveel draagkracht dicht jij dit land toe? https://resources.huygens.knaw.nl/emigratie

bewerkt door Flawless victory
Link naar bericht
Deel via andere websites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Gast
Antwoord op deze discussie...

×   Plakken als rijke tekst.   Opmaak herstellen

  Er zijn maximaal 75 emoticons toegestaan.

×   Je link is automatisch geïntegreerd.   In plaats daarvan als link tonen

×   Je voorgaande bijdrage is hersteld.   Tekstverwerker leegmaken

×   Je kunt afbeeldingen niet direct plakken. Upload of voeg afbeeldingen in vanaf URL.


×
×
  • Nieuwe aanmaken...

Belangrijke informatie

We hebben cookies op je apparaat geplaatst om de werking van deze website te verbeteren. Je kunt je cookie-instellingen aanpassen. Anders nemen we aan dat je akkoord gaat. Lees ook onze Gebruiksvoorwaarden en Privacybeleid